Otsailaren 15a da, igande arratsaldea. Bihar artikulua entregatzea tokatzen zait, eta jaieguna aprobetxatu behar dut idazteko. Eguraldi ederra dago, neguminean bagaude ere. Etxeko leiho guztiak itxita dauzkat, bunker batean sartuta banengo bezala. Etsipena eragiten didate kristaletik sartzen diren eguzki-izpi distiratsuek, inoiz ez bezala.
Egunotan Los nadies testua jirabiraka dabilkit buruan, eta ezin dut atera. Eduardo Galeanorena da, eta, nik poema izena emango banioke ere, ez dakit hala izenda nezakeen. Los nadies euskaraz irakurtzeko aukera ere badaukagu, Julen Gabiriak aspaldi baten bikain itzulita. Ezdeusak jarri zion izena itzultzaileak, eta berriro ere bere blogera jo dut irakurtzeko. Galeanok pobreez dihardu pieza poetiko horretan, baina nik beti ikusi izan dut diru falta zutenez ez ezik, kultura ez hegemonikoetako edozein herritarren gainean ere egiten zuela berba. Gutaz, alegia.
Danel Agirre
Azken hogei urteetako ametsak unibertsitateko etsaminak egiten pasatu ditut. Akigarria izan da, baina behingoz kontzientzia lizentziatu zaidala dirudi. Nire REM faseko bizipenak irakurleria zabal eta leiala duen berriemaile batenak izatera pasatu dira, eta arraioa: lotan kazetaritzak beste grazia bat du, ez da nik ezagutu izan dudan ofizio patetiko samarra. Esnaerak, hori bai, zeharo trakestu zaizkit. Lehen, azterketa guztiak aspaldi bukatu nituela jabetu, eta arinduta ekiten nion egunari. Orain, pijamarekin batera bokazioa ere erantzi ohi dut, eta nire errealitate profesional askoz grisagora itzuli behar izaten dut goizero.
Leire Narbaiza
Spain is back, Spain is here to stay” (Espainia itzuli egin da, Espainiak iraun egingo du) bota zuen Arancha Gonzalez Laya Espainiako atzerri ministro berriak kargua hartu zuenean (ez kargu hartu, ezta kargutu ere), Madrilen. Munduak ondo uler ziezaion, ingelesez, inperioaren hizkuntzan, nazioartea berari begira balego bezala. Ez nekien, ordea, Espainia inora joanda zegoenik. Nora, baina? Martera? Ilargira? Hori ez zait argi geratu. Bigarren zatiari, berriz, esanahi bi hartzen dizkiot. Bata: Espainiak, ilargitik etorri ondoren, Lurra planetan segituko duela. Eta bigarrena: Espainia bat, eta ez 51 (euskaraz ez du errimarik, pena). Hau da, ez dela disolbatuko. Hartu nahi duzuena, edo biak, edo beste aukeraren bat. Horrelako ekitaldi domestikoan, non estatu barruko begi eta belarriak adi egongo diren, esaldia ingelesez botatzea kosmopaletismoaren erakusgarri hutsa da, ez da hala? Koplexuen adibidea.
Danel Agirre
Lehengo batean Azpeititik pasatu nintzen aspaldiko partez, eta tankera xelebretu samarra hartu nion: salerosketan topatutako tratante bakarretakoak gazte komunistak ziren. Plazan taberna —atsegin askoa, bide batez— zabaldu dute materialista historikoek, behingoz herrikoek Amstela edanez DV lasai irakurri ahal dezaten. Bete-betean asmatu dute Perestroikarekin, eta dena emanda dabiltza, baina salbuespena ere badira, bisitari despistatuaren begietara, behintzat. Erdigunean lokal mordoxka ikusi nuen alokagai, eta zabalik zeuden beste hainbati pertsiana laster bota beharko diotenaren traza nabari zitzaien (gehiegi tronpatu gabe usaindu ahal da hori).
Leire Narbaiza
Hotz, hotz egiten du azken boladan. Ordurik epelenetan eta eguzkitan egon arren, izozte sentsazioa bizi-bizia da. Askok esango didazue neguan gaudela, eta sasoiari dagokiona dela. Egia da. Esango nuke, hala ere, aurtengoa ez dela beste negu batzuk bezalakoa, bariatuagoa delako hemen urtaro ez-udatiarra.
Danel Agirre
Urteak John Travoltak bezala hasi behar genituzke. Instagramera aurten igotako lehenbiziko postean, gaztetatik burusoila dela iragarri zuen aktore txit irregularrak, inork galdetu gabe (susmatu, guztiok susmatu izan dugu noizbait).
Leire Narbaiza
Abenduaren hasieran auzokideen atean girlanda bat agertzen da, Gabonak iragartzeko asmotan edo. Girlanda hori biribila, uztai formakoa eta nahiko handia da; ez naturala, jakina, urtero bera da eta.
Danel Agirre
Azkenean lortu dut jendea bi kategoria moraletan —balekoa eta ez-balekoa— sailkatzeko prozedura arin eta sinplifikatua asmatzea. Orain arte erabiltzen nuen sistema kaos bat zen, bihurri eta arbitrarioegia, eta norbait gorrotatu ala ez deliberatzeak esfortzu handiegia eskatzen zidan. Eszentrikoaren plantak egiteko, modu ankerrean osatu nuen nire aurreiritzien corpus amaigabea: Behobia korritu, Kirmen Uribe irakurri edo lumazko txalekoa janzteak ez du pertsona bat ergel bilakatzen, baina nik hala kategorizatu ohi nuen. Horregatik, garatu berri dudan metodo inpartzial, enpiriko eta hutsik gabeko hau urrats oso garrantzitsua da niretzat. Heldutasunera ailegatu naizen irudipena dut.
Leire Narbaiza
Gure belaunaldiko emakumeoi, jaio bezain laster, oraindik amategian geundela, gauza bi egiten zizkiguten: bataiatu eta belarrietan zuloak, belarritakoak janzteko. Orduan bataioa derrigorrezkoa zen, eta Euskal Herria katolikoegia sakramentu garrantzitsuenari uko egiteko. Ahalik eta lasterren kristau bihurtu, hiltzeko arriskua bizia zelako. Zeremoniara ama ezin zen joan, batetik klinikan zegoelako, eta bestetik elizan sartzeko ezpurua zelako, berrogei egunez lohia Elizaren begietan. Aurreragoko emakumeek etxetik ere ezin zuten irten koarentena bitartean, andrazkoa izatea beti izan delako kontu zikina gizarte atzerakoiarendako; hain zikina, non Ama Birjinaren tituluetako bat “sortzez garbia” den, bekaturik gabekoa, alegia. Garbia. Hara hor gakoa, araztasuna. Detergente merke baten iragarki iruzurtia dirudi guztiak.
