Leire Narbaiza
Aitortu behar dut itxialdia apurtzeko faseek desosegua eragiten didatela. Sekulako gogoa dut maite dudan jendea ikusi eta besarkatzeko, Kalamuara igotzeko eta Deban itsasoa ikusteko, baina era berean asko urduritzen nau jendetza ikusteak. Kontraesana dirudi: lehengora itzuli nahi, baina erreparoa izan. Beharbada, konfinamenduaren fobia moduko bat da, eragin dizkidan umore gorabehera guztien artean beste kontu bitxi bat. Ez dakit. Baina erneguaren eta esperantzaren artean nabil segundo gutxiren tartean, sigi-saga emozionala balitz bezala. Arraroa, oso arraroa dena. Atopia-koen irudimen zoroenak ere inoiz ezingo zuen halakorik imajinatu. Horregatik, ezin umorea galdu, geratzen zaigun arma bakarra delako. Barrea eta algara inoiz baino gehiago behar ditugulako.
Juan Luis Zabala
Hi zer sentitzen haiz: euskalduna, euskaltzalea, euskaltzuloa ala, besterik gabe, euskal herritarra? —bota zidan bat-batean.
—A zer galdera! Ez zekinat ba. Denak beharbada. Eta, estutzen banaun, pixka bat espainiarra ere bai, zergatik ez aitortu? Eta, by the way, ingelesetik eta frantsesetik ere bazaukanat zerbait, bien sûr. Batzuetan bi hizkuntza horietan itzurtzen zaizkidan pentsamendu batzuk neure buruan.
Leire Narbaiza
La hedapen del coronavirus egiten ari da izan asko las pertsona behar dutena quedarse etxean. Bat eginda behar dugu adaptarnos ahal bezain laster eta horretarako BBVA jartzen guzti bere tresna bere Bankuaren eskutik bere bezeroen eskura Online. (…) Operatzen da egon zaitezen non egon zaitezen. Kontratatzen zure Kontu Online hain bakarrikean Batzorde edo Baldintzarik gabe 10 minutu. (…) Ematen bat pauso al fronte para izan zati de la konponbide”. Ez, ez dut alkoholaren eraginpean idatzi. Ez, ez dut denboran bidaiatu eta 2050. urteko euskaran ekarri. BBVA bankuaren web orriaren pasarte batzuk dira. Ez sartu begiratzera, desagertu direlako, sare sozialetan harrotu duten hautsaren ondorioz, begirunea digutelako (ejem) kendu dute eus aukera. Izan zati de la konponbide.
Juan Luis Zabala
Hik ere sinatu duk, ezta? —esan zidan joan den astean. —Sinatu? Zer sinatu?
—Badakik zertaz ari naizen.
—Bai, bazekinat… Eta bazekinat badakinala badakidala ere; eta hik badakin badakidala badakinala badakidala, eta nik bazakinat badakinala badakidala badakinala badakidala, eta hik badakin…
—Hara!
—Alegia, galdera erretorikoa egin didanala.
Leire Narbaiza
Joan den apirilaren 22an hil zen Jose Luis Zumeta pintorea. Pinturaz eta arteaz gutxi dakidan arren, Zumetaren koadroek barruan zerbait eragiten didate, kontu definiezin bat. Gustuko ditut, berba baten. Lan askotako kolorearen erabilera ausart horregatik, beharbada. Ezin jakin zer sortzen duten artelanek guregan, baina esan nezake usurbildarraren koadro askok konektatu eta komunikatu egiten dutela nire gogoarekin (gogo, Euskaltzaindiaren Hiztegiaren lehenengo adieran: gizakiaren buru ahalmenen egoitzatzat edo iturburutzat hartzen den gauza), azalezina, ez bada artearen magia bidez. Komunikazioa.
Juan Luis Zabala
Jolas bat proposatu zidan orain hurrengoan. —Zer jolas? —galdetu nion. —Ikusi al duk La línea invisible? Aitortu ezak: ikusi duk, ezta? Ez esan ezetz.
—Bai, ikusi dinat. Zer ba?
—Seguru nagok galdera asko bururatu zaizkiala ikusi eta gero.
—Batzuk bai, ez habil oker.
—Ba jolasa izango duk galdera horiek ahots goran egitea. Neu hasiko nauk nahi baduk. Bosnaka. Ados?
Leire Narbaiza
Bentanak nahi ditut aitatu gaurkoan. Bentanak ezeren gainetik, bentana-egunak bizi ditugulako. Bat baino gehiago harrituko zen berba hori aukeratu izanaz, zatar eta erdarakada iritzita. Hala leporatu digute geuri, euskara kaskarra darabilgula “bentana” esanda. Guk, lotsatuta, men egin izan dugu. Baina liberatu garenez, aldarrikatu eta erabili beharko genukeelakoan nago. Harro. Bentana ez delako leihoa, leihoa ez delako bentana.
Juan Luis Zabala
Hemeroteka arakatzen ari nintzela, efemeride batez ohartu naun ustekabean —esango diot 2040ko urtarrilaren 21ean—. Gaur ditun 20 urte BERRIAn koronabirusa lehen aldiz aipatu zela.
—Hara! Koronabirus ospetsua!
—Bai. 2020ko urtarrilaren 21ean aipatu zinan aurrenekoz garai hartako euskarazko egunkari bakarrak. Artean ere nahiko garrantzi gutxiko albistea zunan, gutxi zirelako hildakoak. Baina bizkor zabaltzen hasita zegonan.
—A zer oroitzapenak! Hildakoen, kutsatuen eta ospitaleratuen kontabilitatea egunero prentsan, eta denok grafikoen kurbei begira.
Leire Narbaiza
Ez dakit nola sortuko zen ustea, baina badabil bolo-bolo estereotipo ustel bat: sexualki gizonezkoak gustuko duten uniformedun bat ikusita zoratu egiten direla, txoratu, tontotu. Uniformeak baduela erakarmen berezia, rock izarrek oholtzaren gainean dutenaren antzekoa. Ni, ostera, uniformeek erakarri beharrean, uxatu egiten naute, kasurik onenean. Txarrenetan, beldurra eta higuina ernetzen didate.
Juan Luis Zabala
Gaur bai, gaur koronabirusaz hitz egin beharko diagu —esan zidan joan den igandean, artikulua entregatu behar nuen egunean—. Gaur ez didak futbolaz hitz egingo, ezta?
—Koronabirusaz? Gelditzen al da ba ezer esateko?
—Esadak, besterik gabe, nola eramaten ari haizen konfinamendua.
—Gaizki ere ez. Beti izan naun nahiko etxezuloa. Ikusi egin behar, ordea, denborak aurrera egin ahala nola moldatzen garen. Eta hi?
—Antzera.
—Beldurrik bai?
—Batzuetan. Irakurtzen edo entzuten dudanaren arabera, egun berean pasatzen nauk hau laster ahaztuko dugula pentsatzetik aurreikuspenik beltzenekin izutzera. Oraindik ere badituk alarma hau gehiegizkoa dela dioten birologo, epidemiologo eta denadelakologoak. Beste batzuei entzunda, aitzitik, hau apokalipsia duk.
