GIPUZKOAKO HITZA

Lezoko anfibio eta narrastien populazioaren kontserbazio egoera hobetu nahi dute, eta, horretarako, horien babeserako proiektu bat jarri berri dute martxan Lezoko Udalak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak. Izan ere, anfibio eta narrastien —herpeto espezieen— laurdenak mehatxu egoera larrian daudela jakinarazi dute: "Mundu mailan ornodun talde mehatxatuena da hori". Horien artean Schreiber muskerra dago, Lezon aurki daitekeena.

Araba, Bizkai eta Gipuzkoako espezie mehatxatuen zerrendan interes bereziko espezie gisa katalogatua dago Schreiber muskerra, eta hori dela-eta jarriko diote arreta berezia espezie horri. Lezon espezie horrentzat habitat egokiak izan badirela esan dute, baina haren populazioaren gaineko informazioa oso murritza eta zaharkitua gelditu da, eta horregatik hainbat laginketa egingo dituzte Jaizkibelgo hegoaldeko magalean.

Proiektua abiatu aurretik, Aranzadiko herpetologoek —anfibio eta narrastien gainean lan egiten duen zoologiaren arloa da herpetologia— udalerriko hainbat putzutan laginketak egin berri dituztela jakinarazi du udalak. Udalerriko anfibio eta narrastien inbentarioa egin, eta bertako populazioaren egoera ezagutzea izango da horren helburua.

Hori eginda, 2014-2015 urteetan gauzatuko da proiektua, eta bi lan ildo nagusi izango dituela zehaztu du udalak: anfibioentzako putzu bat egingo dute, batetik, eta ikerketa lanak egingo dituzte, bestetik. Olatzar erreka bazterrean egingo dute putzua, Lezoko Baratza Parkearen ondoan, eta, bide batez, degradatua dagoen eremua berreskuratuko da: "Txabola bat eta hondakinak daude egun eremu horretan. Putzua eginda, eremua garbitu eta erreka bazterrean ibaiertzeko landareria landatuko da". Egitasmoak 14.859,54 euro jaso ditu Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Sailetik.

Ikerketa lanaren bidez, Lezoko inbentario herpetologikoa osatuko dute, hau da, anfibio eta narrastien inbentarioa. Eta, horretarako, gaur egun Lezon dauden putzuak aztertuko dituzte, eta putzu gehiago sortzeko eremu aproposak identifikatuko dituzte.

Udalerriko hainbat putzutan Aranzadiko herpetologoak hasiak dira laginketak egiten. Herri lurretan kokatutako putzuetara jo dute adituek, Jaizkibel eta haztegietako urmaeletara kasurako, baita terreno partikularretara ere.

Ingurumena hobetzen

Lezoko Udalak 2010. urtean Jaizkibelen putzu txiki bat egokitu zuen, eta, 2009. urteaz geroztik, erreken eta ibaiertzeko basoen kalitatea hobetzeko hainbat egitasmo egin ditu: "Martxan jarri berri dugun proiektu hau ez da, beraz, bizidun urtarren mesedetan gauzatzen dugun lehen ekintza".

Lezoko Udalak garbi du egindako lan horrek guztiak zabalkundea behar duela; dibulgazio lana egin behar duela anfibio eta narrastien egoeraren, ezaugarrien eta beharren gainean informazioa emateko, batetik; eta, egiten ari diren lanaren berri emateko, bestetik. Hortaz, hainbat jarduera eta ekintza antolatuko dituzte datozen hilabeteetara begira.

Informazioa zabaltzea

Lezoko Udalaren webgunean (www.lezo.net) egindako guztiaren berri emango dute, atal berezi batean. Gainera, egingo duten putzu berrira bisita gidatuak antolatzeko asmoa du udalak, bai Lezoko Baratza Parkeko erabiltzaileekin bai ikastetxeekin.

Horrez gain, putzuan bertan informazio panel bat egokituko dute, eta Aranzadi Zientzia Elkarteko kideek hitzaldiak emango dituzte guztiaren berri emateko.

Aste Santuan telebistan ikusi ditut prozesioetako irudi batzuk; zer gertatu da aurtengoan?, hiruzpalau Ama Birjina erortzen ikusi ditut gizon kuadrilla sendo batek pausoz pauso garraiatutako aldare astunaren gainetik. Danba! Ama Birjina bat muturrez aurrera; eta danba! Hurrena bestea ere lurrera. Elizako santuen artean bake-bakean utzi besterik ez eta 1.500 kiloko andrea pasioan ateratzearekin tematzen dira urtero; ez dut sekula ulertuko.

Baina gertaera horiek pentsarazi egin didate, aizu; espainiar estatuan Ama Birjinek lehenago botatzen dute euren burua, politikari aldrebesek baino. Kolore guztietako adibideak darabilzkit buruan saltsan, baina ezin denak azaldu; eta, gaurkoan, Jose Ignacio Wert Hezkuntza ministroak esandako hitzekin dantzatuko ditut hatzak ordenagailuko teklen gainean. Aurtengoan, unibertsitateko ikasle bekadunentzat 300 euro gutxiago izango dira dirudienez. Hezkuntza Ministeriokoak unibertsitate ikasketak ordaintzeko prest omen daude, baina ez "gazteei ikasteagatik ordaintzeko".

Diru laguntza horiek lortu ahal izateko betebeharrak ere zorrotzagoak dira orain: Werten esanetan, 6,5 baino nota baxuagoa ateratzen duen ikasleak unibertsitate ikasketak uzteko aukera aztertu beharko luke. Primeran, Wert, baina orduan erabil ezazu zuk ere ekuazio berbera: espainiar estatuaren %80k gorrotatzen zaituenean, ez al da ministro izateari uzteko garaia? Unibertsitatean ikasteko 6,5etik gorako notak eskatzen dituzte, eta Hezkuntza ministroa izateko hiru neurona —horietatik bat tontoa eta bestea motela— izatearekin nahikoa da. Ulertzen duenak azalduko al dit, arren?

Maiatzean sartu berriak gara, eta unibertsitateko ikasle asko buru-belarri arituko zarete liburu, apunte, kafe eta koloretako errotulagailuen artean. Atzo goizeko kontua balitz bezala gogoratzen ditut garai haiek oraindik. Badator azken ebaluazioa, ekin gogor, eta eman egurra bidean oztopoak jartzen dizkizueten agintari ezjakinei. Eta 6,5era iristen ez den ikasle horri ere esango nioke Hezkuntza ministroak baino jakituria handiagoa duela, bai unibertsitatean eta baita larunbateko mozkorraldirik handienaren ondorengo ajean ere. Ezjakinez betetako herria nahi dute, inor kontura ez dadin egunero sorrarazten duten sarraski isilaz. Lotsa zer den jakingo balute... baina horretara ere ez dira iristen.

DantzaArrasateBreakdance-a, hip hop musika, ikus-entzunezkoak... Hori eta gehiago biltzen du Divenire ikuskizunak. Bihar, 19:30etik aurrera, Arrasaten izango da ikusgai, Amaia antzokian. Klonk eta Papiro...flexia aurreko lanen ondoren, Divenire ere el...

Eustatek hilaren 16an kaleratutako datuen arabera, Gipuzkoan 44.700 lagun daude lanik gabe. Langabezia tasa %13,1 da. Datu horiei arabera, Araban eta Bizkaian handiagoa da langabezia tasa Gipuzkoan baino: %16,7.

Bera Bera klubak hirugarren urtez jarraian Kros Berdea antolatu du Donostian. Ingurumenaren aldeko lasterketa igande honetan egingo dute; Saguesetik abiatuko da, goizeko hamarretan. Aurten ere bi ibilbide prestatu dituzte antolatzaileek: 15 kilometrok...

• 'Bidelaguna' programaren aurrekontua milioitan. Aldundiak enpresetako 342 arduradun informatu ditu egitasmo berrietarako eta lehiakortasunerako 22 programari buruz, Bidelaguna programaren barnean. Programa horien aurrekontua 25 milioi eurokoa da.

Orain gutxi argitaratu du Immigrazioaren Euskal Behatokiak, Ikuspegik, 2013ko urtekaria. Immigrazioari eginiko ohiko hurbilketa estatistikoaz gain, azken edizioetan urtekariak immigrazioaren hainbat alde aztertzen dituzten zenbait adituren artikuluak dakartza. Txosten mamitsua da, beraz, Ikuspegirena, patxadaz irakurtzea merezi duena. Aurtengoaren izenburuak edukiaren gako nagusia ematen digu: Immigrazioa eta krisiaren eragina. Krisiak etorkinengan duen eragina luze eta zabal jorratzen da txostenaren 550 orrialdeetan.

Nik, ordea, immigrazioarekin zeharkako lotura duen beste gai bati buruzko kapitulua ekarri nahi nuke hona: gurtza zentroen inguruan Bilbon sorturiko eztabaidari buruz Eduardo J. Ruiz Vieytez irakasleak idatzitakoa. Bilbon gurtza zentroen inguruan sorturiko eztabaida, segur aski, Euskadin aniztasuna ulertu eta kudeatzeko dugun ikuspegiari egin zaion test esanguratsuena izango da. Eta aitortu behar dugu test horretan nota kaxkarra lortu dugula.

Gogora dezagun gertaturikoa: irailean Bilboko Udalak erabaki zuen aurrerantzean etxebizitza eraikinetan ezingo zela otoizlekurik jarri. Hainbat eragilek salatu zuten —baita Bilboko alderdi sozialistak eta Bilduk ere— araudi berria baztertzailea zela, helburua meskitak hiriguneetan irekitzea galaraztea zelako. Iñaki Azkuna alkatearen curriculumean ez da gertaera loriatsuenen artean oroituko egun hartakoa: alkatea gaixo zegoenez, jeltzaleek eztabaida atzeratu zuten hilabeteetan; eta, azkenik, Azkuna gurpil aulkian ikusi genuen aretora sartzen, araudia aldatzeko ezinbestekoa zen bere botoa ematera.

Eztabaida horrek gizarte aniztasunak eremu publikoan izan behar dituen ondorioekin du zerikusia. Ruiz Vieytezen hitzetan, "gizarte baten aniztasuna nabarmena den heinean, gizarte horrek berregokitu egin behar ditu gune komunak edota horien erabilera". Erlijio musulmana gure gizartearen osagaia denez, gu guztion —musulmanak barne— espazio publikoaren erabilera ahalbidetu beharko zaio erlijio horri. Bestalde, eskubide kontuez harago, gai horren inguruan harturiko erabakiek eragina izango dute gizarteak zer den gurea edo zer den normala ulertzeko duen moduan ere.

Txostenak Bilbon gertaturikoa Suitzan 2009an minareteak galarazteko egin zen erreferendumarekin lotzen du. Sakon-sakonean, integrazioari edo bazterketari buruzkoa izan zen bozketa hura, eta bestea gure altzoan hartzeko ezartzen ditugun baldintzei buruzkoa. Bozketaren emaitzak, Suitzan eta Bilboko udalbatzan, aldaketa sozialaren aurrean dugun beldur sakonaren adierazpide izan ziren. Espazio berriak edo desberdinak —meskitak, adibidez— arrotzak begitantzen zaizkigu; ez da antza "naturala" aldi berean suitzarra eta musulmana izatea, edo euskalduna eta musulmana. "Gure" gizartean integratzekotan edo gurera moldatzekotan, ez dago asimilazioa beste biderik.

Bilbon gertaturikoa konpondu eta beste lekuetan berriz halakorik gertatzea galarazteko modua Eusko Legebiltzarraren lege baten bidez gurtza zentroen patata beroa udalei kentzea izango da. Hori da, gainera, naturalena, hiritar bezala dagozkigun eskubideei buruz ari garenez. Eusko Jaurlaritzak gai horri heltzeko asmoa erakutsi du. Aurreko legegintzaldian egin zen saio bat, baina lege aurreproiektua ez zen legebiltzarrera iritsi. Orain arte emandako irudia eta zabaldutako mezu kaltegarria zuzendu lezake lege horrek, baina Bilboko eztabaidak aniztasuna aitortu eta kudeatzeko gure gizarteak dituen zurruntasunak azaleratu ditu. Eta hori aldatzeko, legearekin batera, eztabaida publikoan parte hartzen duten eragile guztien konpromisoa beharko da.

Haurrek eskolatik ekarritako ohar bat ezin interpretatzea, erroldatu beharrik duten jakitea, ertzainengana jotzeko beldurra izatea eta beste hainbat izan daitezke hainbat jatorritatik gurera etorri diren herritarrek egunero dituzten zalantzak. Horiek identifikatu eta konpontzeko, prozesu parte hartzaileak abian dira Arrasaten eta Urretxun, baina baita Gipuzkoako beste hainbat herritan ere. Iaz sortu zuten Aniztasun eta Bizikidetza Mahaia Urretxun, eta, bertakoen artean herriko...

30 urtetik gora daramatza Lalla Sakina Ouafak (Maroko, 1979) Urretxun, eta herritarrek ondo tratatzen dutela dio. Baina elkarbizitzarako "erabateko errespetua" ezinbestekotzat jotzen du.Noiztik bizi zara Urretxun?Jaio nintzen urtean, Marokotik Herbehe...

Maite Odriozola Garmendia Ordiziako IES Oianguren BHIko ikasleak urrezko domina irabazi du Araba, Bizkai eta Gipuzkoako XXVII. Kimikako Olinpiadetan. Martxoaren 21ean jokatu ziren olinpiadak EHU Euskal Herriko Unibertsitateko Zientzia eta Teknologia F...