Kukurutxo txiki bat, jogurt eta txokolatezkoa”, eskatu ahala jesusen batean zerbitzatu dit izozkiak saltzen dagoen gizonak. Ordaindu eta kalera atera naiz bekatutxoa miazkatuz. Ez dakit zergatik eskatzen dudan kukurutxo txikia, beti ni baino handiagoa den bola bat jartzen diote gainean, eta izozkia dariola egiten dut bidea, Grettel banintz bezala. Lehenengo tantak zapatila zuriaren muturra harrapatu du (jogurtezko tanta izan zitekeen, baina ez, behin aldrebesten hasita, txokolatezko tanta izan da). Bigarren tanta jogurtezkoa, honek galtza bakeroen belaunaldean gelditzeko kapritxoa izan du.

Beroarekin, izozkiarekin, poltsan aurkitzen ez dudan zapiarekin eta tantekin estresatu naizenean esertzea erabaki dut. Eta hantxe jarri naiz, Donostiako Bulebarreko banku batean, izozki buruhandia lasai menderatuz. Ze entretenigarria den jendeari begira egotea, aurretik pasatzen diren guztiei erruki gabe so egiteko aukera ematen dizu halako banku batek, zineko pantaila aurreko eserleku bat bailitzan. Hor dabiltza, batera eta bestera, iritsi dira… udatiarrak (turistak bai, baina udakoak, ez da berdina). Kolore eta forma guztietakoak; hor doa japoniar taldetxo bat, bakoitza bere argazki makina lepotik zintzilik duela (kolkoa, petsua eta sabela estaltzen dion kameratxo horietako bat). Han doa beste alderantz ingeleraz diharduen gazte kuadrilla bat, Sanferminetako zapia eta kamiseta soinean dituztela. “Ba ote dakite Iruñea kilometro batzuk beherago dagoela?”, pentsatu dut, baina ez dut gogoeta sakonik egiteko astirik hartu, txokolateak eskuak inbadituak dizkit dagoeneko, eta ukalondorako bidea hartzen hasi aurretik espabilatu beharrean nago. Senar-emazte kataluniarrak alde batera eta Zarako hamar poltsa daramatzaten hiru neska frantsesez hizketan beste aldera. Hainbeste hizketa harrotzen artean gertukoa dudan hizkera bat ere atzeman dut parean pasatu den familia baten ahotan, goierritarrak seguru.

Baina ze ezberdinak diren udatiarrak leku guztietan. Gu ere udatiarrak izango gara beste tokietan. Mediterraneo aldean, esaterako, gogoan ditut Oropesan, Saloun edo Benidormen ikusitako espezie guztiak. Baina hauentzat beste izen bat gustatzen zait, espainolagoa akaso, baina hain da polita eta egokia! Hauek beraneanteak dira, eta guztietan ezaugarri berdinak errepikatzen dira. Egoera bat deskribatuko dut, eta ziur nago zuetako askori aski ezaguna egingo zaizuela: Salou, Oropesa edo Benidormen gaude, gaueko 22:30ak, beraneante familiak egun osoa hondartzan pasatu ondoren, dutxa bat hartu, balkoian afaldu eta kalera atera dira buelta bat ematera. Emaztea Gabonetako zuhaitz baten moduan atera da “antes muerta que sencilla” bere baitan abestuz. Pozik doa begiratzearekin bakarrik azkura ematen duen soineko distiraduna daramala; herrian janztera ausartzen ez den trapu guztiak eramaten ditu oporretara, eta han gustura erabiltzen ditu, zer esango ote duten beldurrik gabe, gaixoa. Eskumuturretan, lepoan, belarrietan eta hatzetan, aurrean harrapatu dituen bitxi guztiak zintzilika, pausoa ematen duen bakoitzean klin-klin eginez. Oinetan soinekoaren kolore bertsuko zapatak, ozta-ozta menderatzen duen takoiarekin. Ondo, oso ondo. Eta Gabonetako arbolaren aldamenean zakua; senarra, alegia: praka motzak, sandaliak eta Keler edo Heineken jartzen duen kamiseta zuria. Batzuetan zaila egiten zait familia berekoak direla sinestea! Aurrean 6 urteko alaba, amak jarritako soineko loreduna eta burua baino handiagoko lazoa ilean daramala, jolas egiteko imintzioa egiten duen bakoitzean amak errieta “Alejandra, estate quieta”, klin-klin, klin-klin.

Jarraituko nuke gustura, baina izozkia bukatu zait, eta pareko iturrira noa txokolatezko krimenaren aztarnak garbitzera.