Aurreneko aldia da emakumezkoen Kontxako Banderan lau ontzi gipuzkoar lehiatuko direla garaipenaren bila. San Juanek, Hibaikak, Zumaiak eta Oriok merezimendu osoz bereganatu zuten txanda esklusiboan aritzeko baimena, Kontxako sailkapen estropadan lau trainerurik azkarrenak izan baitziren. Ez zen zori kontua izan, lortutako balentria horren atzean urteetan egindako lan gogorra eta neketsua dagoelako.

Leire Alcala Hibaikako arraunlariaren ustez, “lana, sakrifizioa eta dedikazioa” dira Gipuzkoako ontzien arraskastaren giltza, eta, hain zuzen ere, igandeko Kontxako estropadan lau traineru gipuzkoar lehian egotearen arrazoia. “Sekulako lana egiten ari da Gipuzkoan emakumezkoen arraunean. Lehia estua dago, eta horrek maila hobetzen du. Aurtengo denborak, iazkoekin konparatuz gero, hobeak dira. Horrek zerbait esan nahi du”. Emakumezkoen Kontxako Bandera 2008an sortu zenetik, galiziarrak jaun eta jabe izan dira, guztira bost bandera irabazita. Aurten, hala ere, aurrenekoz ez dute sailkatzerik lortu. “Arraunlari berdin-berdinak dira. Baina ez dute beti eurek irabaziko, ezta? Guk ere bi esku ditugu, eta gogo handia. Sendo entrenatu gara, eta aurten beraiek baino hobeto egin dugu arraun. Horregatik gaude Gipuzkoako lau ontzi Kontxan”.

Alcalarentzat gauza ederra da lurraldeko lau traineru txanda nagusian ikustea, eta gaineratu du egun dagoen maila onari esker etorkizun oparoa duela Gipuzkoako arraunak. “Lan handia egiten da hemen. Horren lurralde txikian hainbeste talde on ikusteak zerbait esan nahi du. Ikusten da etorkizuna dagoela”.

Miren Salvadorrek, berriz, bigarren urtea du traineruan. Tolosan bateletan, eta iaz Zarautzen traineruan, aurtengoa du aurreneko urtea Zumaian. 19 urte ditu, eta bera baino nagusiagoak direnek emakumezkoen arraunean eman diren aurrerapausoak ezagutu dituztela dio: “Arraunean urte asko daramanak sumatu du aldaketa. Orain urte batzuk ezingo zukeen imajinatu gaur egun ze giro egoten den Kontxako estropadan. Lan asko egin da, baina oraindik ere pausoak eman behar dira”.

Oriok aurreneko agerraldia du arraunaren Olinpiar Jokoetan. Izen horrekin bataiatu dute askok eta askok Kontxako Bandera. Duela astebete Kaiarribako arrapalan bizi izandako giroak txundituta utzi zuen Ohiane Iraola Orioko arraunlaria. “Gauza berezia da. Arranpatik jaitsi, animo artean, gero berriz igo, jende guztia zuri txaloka…. Ez daukat hitzik bizi izandakoa deskribatzeko!”.

Sei urte daramatza arraunean Iraolak, hiru traineruan, eta aitortzen du “gogorra” dela negua arraunlariarentzat, batik bat, uda noiz iritsiko zain egoten delako. “Ia urte osoa igarotzen dugu udako denboraldia prestatzen. Uda iristen ari dela ikusten duzunean, gogo handiagoarekin entrenatzen zara”. Iraolarentzat garrantzitsua da oso lau traineru gipuzkoar aritzea Kontxako Banderan: “Izugarria da. Gainera, horrela, kanpoko jendeak ikusi egiten du zer-nolako lana egiten den hemen. Oso kirol polita da. Giro ezin hobea dago, eta nik edonori gomendatuko nioke arraunketa probatzea”.

Lehia oso estua

Igandean erabakiko den banderari dagokionez, San Juanek oso alde estuarekin ekingo dio igandeko lehiari; aurreko igandean Donostiako badian jokatutako estropadan, 1,32 segundo atera zizkion Hibaikari, ia bost Zumaiari, eta hamabost Oriori, laugarren iritsi zenari.

Abantaila “eskasa” iruditzen zaio Sarai Lizaso San Juaneko arraunlariari, baina helburua abantaila horri eustea izango dela dio: “Lehertzera aterako gara, eta ahal den guztiarekin saiatuko gara diferentziari eusten”. Bost bandera eta Euskotren liga irabazita, denboraldi bikaina osatu du Pasaiako Batelerak ontziak, baina, Lizasoren iritziz, horrek ez du esan nahi gaurko estropadan faborito direnik: “Hiru ontzi gaude bost segundotan; beraz, ez dago faboritorik.Gu presiorik gabe aterako gara. Ikusi genuen bai Zarautzen eta bai sailkapen estropadan ere presiopean ez genuela gustura egin arraunean”.

Irabazteko presio horretatik aldentzearren, gustura dago Leire Alcala duela astebete lortutako bigarren postuarekin. “Atzetik gaude. Segundo eta erdira, baina atzetik. Positiboa da, presioa beraiena delako. Gu presiorik gabe aterako gara, eta, irabaziz gero, mundiala izango da”. Alcalak zazpi urte daramatza arraunean. Errenteriarra da, eta barru-barrutik bizi izan du Hibaika proiektuaren bilakaera, nahiz eta hasierak ez ziren “errazak” izan. Duela hiru urte, Zumaian egin behar izan zuen arraun, herrian ez zutelako ez trainerurik ezta jende nahikorik ere uretara ateratzeko. “Urtez urte hobetzen joan gara. Asko entrenatu gara, eta orain zure herriko taldearekin Kontxan aritzea izugarri polita da”.

Igandera begira, baikor da Salvador. Itsasoak apur bat altxatzen badu, bost segundo ez dira ezer. “Psikologikoki indartsu gaude. Aurrekoan ez genuen arraunean asmatu, eta ea oraingoan segundo horiek jateko gai garen”.

Etzi jokatuko den estropadari begira, aurreko igandeko planteamendu berarekin ureratuko direla dio Iraolak. “Berdin-berdin aterako gara. Denboraldi osoan ezin izan gara beraien parean ibili, eta gustura gaude egindakoarekin. Ea beraien erritmoari eusteko gai garen”.

Sailkapen estropadan onenekin batera ibili ziren oriotarrak, baina Kontxako lehen jardunaldian hasieratik gelditu ziren atzean. Estropadaren hasiera atzeratzea erabaki zuten epaileek, estropada eremuan zebiltzan ontziek handik alde egin arte, eta Iraolak uste du atzeraldi hori beraien kalterako izan zela: “Denbora asko eman genuen geldirik, eta egia da oso hotz ekin geniola estropadari. Espero dugu datorren igandean hobeto ekitea lehiari”.

Gauzak hobetzeko, edota dauden horretan mantentzeko, lau traineruek bigarren aukera izango dute igandeko estropada erabakigarrian. Gauza bat segurua da, behintzat: Donostiako Bandera ez dela Gipuzkoako uretatik urrunduko.