Leire Narbaiza

Sofan nago jesarrita, telebista ikusten. Publizitate etena etorri da eta Unicefen iragarkia. Ume errefuxiatuez dihardu, eta erakunde horretako bazkide egiteko eskatzen digu. Lagun diezaiegun, NBEko elkarte hori dagoeneko bertan dagoelako janariz, tapakiz eta botikaz hornitzen. Dena ume txikien irudiekin egina, musika tristez eta Imanol Ariasen ahots errukarriarekin osotuta.

Publizitate tarte guztietan ageri da, zapping egin eta beste katekoetan ere bai. Atzera ere sakatu dut botoia, ondoez handiegia sorrarazten baitidate bertako umeek. Publizitate-agentziakoek lortu dute lehenengo urratsa: errukitzea.

Atsedenaldian nago, ez-pentsatzeko unean, horregatik jarri naiz pantaila aurrean. Baina spot horrek, barrena irauli ez ezik, burua ere martxan jarri dit eta entzefalogramak laua behar zuenean, aktibatu egin da.

Unicefek umeei laguntzen die. Ez dut zalantzan jarriko. Horretarako, guregana jotzen du, gure hondar alea jar dezagun, euren lana hobeto egin dezaten. Ederki, ez da plan txarra. Era berean, kontraesana dago deialdi horretan; izan ere, Unicef NBEko organismoa da. NBE nazioarteko erakunde handiena da, 193 estatuk osatzen dutena. Horien artean errefuxiatuen arazoaren erantzuleak daude, baita oztopoak jartzen dituzten estatuak ere. Hipokrisi biribila.

Hipokrisiaz gain, zinismoa ere badago. Herritar arruntoi eskatzen digute dirua, gu bezalako herritar arruntei lagundu ahal izateko. Baina gero benetan arazoa konpon dezaketenei ez diete ezer eskatzen. Konponbidea baino asistentzialismoa hutsa —nahiz eta, orain, hori ere behar duten errefuxiatuek—. Estatuei ez diete ezer exijitzen, ezta oinarrizko zerbitzuak edo korridore seguruak ere. Dena jende arruntaren esku.

Jende arrunta da eredugarria. Greziarrak, esate baterako. Bizi duten egoera zailaren erdian egonda ere, materiala eta janaria batzen ibili dira. Gure estatu ahalguztidunak baino gehiago, Europako Batasunak baino areago, ezaguna baita Europako Kontseiluko lehendakariak, Donald Tuskek eskatu diela iheslariei “datozen tokitik datozela”, Europara ez etortzeko, “beren burua eta dirua arriskuan” ez jartzeko, eta “mafiei ez sinesteko”. Tuskek zer pentsatzen ote du irudiak ikusita, umeak eta zaharrak hartuta turismoa egitera datozela? Edo arrisku kirolak gustuko dituztelako abiatzen direla? Lotsa gutxiko jendilajea da Tusk hori!

Erakunde erraldoi ankilosatu eta paralitikoek ezer gutxirako balio dute. Diru asko xahutu egituretan, baina bizkortasun eta eraginkortasun gutxi, zurrunduta dagoelako burokrazia eta interesengatik.

Bitartean, Idomeni existitzen zela jakin dugu, gas negar-eragileengatik. Haurrak ikusi ditugu deskontsolaturik malkotan. Eta konturatu gara umeek antzera egiten dutela negar Mazedoniako mugan ala Gipuzkoakoan, euskaldunak izan ala afganiarrak. Haur iheslarien aurpegietan, atzera ere geureenak ikusi ditugu, eta geureak balira legez, tristatu gara.

Idomeni ezagutu, baina Tinduf ere hortxe dagoela gogoratu gara. Sahararrak 40 urtean direla errefuxiatu eta Aljeriako basamortuan daudela kanpalekuetan, ahaztuta eta abandonatuta. NBEk orain 25 urte emandako berba ere bete barik duela…

Idomeni, Tinduf, Gurugu, Calais, Sabra eta Xatila… hamaika halako Unicefek eta NBEk konpondu ez dituztenak. Gure limosnarekin kontzientzia garbitze hutsa!