Leire Narbaiza

Uda betean egon arren, oraindik ez dut telebistan ikusi urteroko aholku andana, minutuak betetzeko erabiltzen direnak. Baliteke Espainiako Gobernua osatzeko ahaleginek (edo ahalegin ezek) betelan horiek baztertu izana. Fartsak fartsa alboratu (fartsa sukaldaritzan betegarria delako).

Izan liteke albistegiak Nafarroako Gobernua muntatzeko lanek okupatzea, batasuno-proetarren gaineko adierazpenek denborarik ez lagatzea aurreko urteko ohiturei jarraitzeko. Azalpen bat emateagatik. Baina abuztu hasiera bada ere, ez dut entzun lapurreten kontrako gomendiorik: oporretan joanda, zer egin etxean lapurrak sar ez dakizkigun; turismoa egiten gabiltzala zelan saihestu kartera-lapurrak… arriskua gure bizitzetan, ondoko kalean. Beldurra zabaltzen, berba baten. Ostean, publizitatean alarma-etxeen iragarkiak. Alarma eragin, alarmak saltzeko.

Udan nabarmenagoa izaten da, baina neguan ere ez da halakorik falta. Telebista saioak gertakari beldurgarriz josita egoten dira. Lehen telebistan edo prentsa serioan ia espaziorik ez zuten berriek orduak eta lerroak betetzen dituzte orain. Denak kezkagarriak, ikara eragiteko modukoak. Hori ote da errealitatea, baina?

Egia da gertakizun horiek pasatzen direla, ez dituztela kazetari aspertuek asmatzen, baina 80ko hamarkada bizi izan zuen edonork esan lezake orduko segurtasunik eza eta lapurreta kopurua oraingoa baino askoz handiagoa zela, heroinaren kontsumo itzelak eragin zituelako delitu haiek. Oraina seguruagoa dela, alegia, ardura eta egonezina saldu nahi badigute ere.

Zergatik, ordea, jendea beldurtzeko nahi hori? Alarma eta segurtasun negozioagatik soilik? Ez da larregi? Nire ustez, hondoan dagoena askoz sakonagoa eta indartsuagoa da: zentzatu nahi gaituzte. Beldurraren bidez herritarrak moldatu.

Zentzatu, zelako berba! Euskaltzaindiaren hiztegian esanahi bi dauzka: zentzudun bihurtu, eta bide onera ekarri edo etorri. Ikaragarria! Beldurra sortuta arrastoan sartu nahi gaituzte, markatu diguten bidetik atera ez gaitezen.

Emakumeok, esate baterako, badakigu beldurrak nola moldatzen dituen jokabideak. Txikitatik errepikatu digute zenbat arrisku izan genitzakeen gauean bakarrik etxera itzultzean, arropa konkretu bat jantziz gero, bakarrik bidaiatuta edo jaietan ibilita… Horregatik aldarrikatzen dugu etxerako bidean ez dugula ausartak izan nahi, askeak baizik. Egia da gizonezkoek baino peligro gehiago ditugula, baina ez digute erakutsi horiei jarkitzen, aurre egiten. Seguruenera, izu horren helburua andrazkoak lorratzean sartuta ibiltzea delako, gure lekuan jarri eta guk geure burua mugatu. Hori delako beldurrak egiten duena.

Alarma pizten dute telebistek albiste horiek aireratuta, eta batez ere adineko pertsonak dira helburu, ordu gehien ematen dutelako pantaila horren aurrean. Segurtasun falta dagoela zabaltzen dute uhinetan, jende ikaratua moldaerrazagoa delako, eta euren buruaren (eta ondokoen) polizia bihurtzen delako. Kontrol sozialerako arma hutsa, hitz bitan esatearren.

Baina uda hemen dago gozatzeko, eta izutu egin bazaituztet, barkatu. Kendu lotsak, ikarak, beldurrak eta izuak, eta disfrutatu ahal beste, beldur barik!