Iragan den asteburuko lehen itzuliaren ondoren, datorren maiatzaren seian Frantzian presidentea aukeratuko dute Nicolas Sarkozy eta François Hollanderen artean. Krisi ekonomikoak markaturiko hauteskunde hauetan, ataka honetatik zeinek hobeto atera ditzakeen ariko dira pentsatzen hautesle gehienak beren botoa erabakitzeko. Kanpotik ikusita, ordea, Frantziaren krisi ekonomikoa baino gehiago, Frantziaren irudiaren gainbehera egiten zaigu deigarria. Eta ez du horrek zerikusirik presidente bat edo besterekin, globalizazioak ekarri duen mundu ikuskera berriarekin baizik. Unibertsitate alorrean eta alor intelektualean, oro har, hizkuntza eta kultura erreferenteetan gertaturiko belaunaldi aldaketa ekarri nahi nuke gaurkoan hona. Zehatzago esanda, frantsesa eta frantsesaren erreferentziak dominatutako ikuskera batetik, ingelesa eta ingelesaren erreferentziak dominatutako ikuskerara gertaturiko jauzia.
Pentsamenduan eta Gizarte Zientzien alorrean, berrogeita hamar urte edo gehiago duten kideekin hitz egiterakoan dudan sentsazioa da haientzat frantsesak eta frantses hizkuntzak zekartzan erreferentzia akademikoak belaunaldi berriek ingelesarekin eta ingelesak dakartzan erreferentziekin ordezkatu dituztela. Adibide batzuk, eta barka aipuen pedantekeria: gaur egun, inork kultur maila handia erakutsi nahi badu, ez du zigarroa piztu eta bata bestearen atzetik Sartre, Camus eta Foucaulten aipu bana lotu beharrik sentituko. Aitor dezagun guztiontzat lasaitu ederra dela Derrida noizbait ulertu duzunaren plantak egin behar ez izatea. Orain askoz cool-ago izango da gizarte likidoaz hitz egitea (Bauman) edo modernitate berantiarraz (Giddens), eta abar.
Ez dut horrekin esan nahi frantses erreferentzien eragina desagertu denik, ezta gutxiagorik ere, baina joera aldaketa erabatekoa da: aurreko belaunaldiak frantsesez irakurtzen bazuen, oraingoak ingelesez irakurtzen du, eta horrek baldintzatu egiten du belaunaldi bakoitzak zer irakurri eta zer idazten duen. Unibertsitateari dagokionez, gainera, nazioarteko ikasleak erakartzeko lehiak eta hemengo ikasleak testuinguru globalizatura behar bezala prestatu beharrak ikasketak ingelesez eskaintzera bultzatzen ditu gure unibertsitateak geroz eta gehiago. Eta ingelesez irakasten duen irakasleak ingelesez sorturiko literatura akademikoa eta erreferentziak erabiltzeko joera izango du. Exijentzia maila, ardura eta koherentzia eskatu behar zaizkio intelektual berriari, ingelesaren uholde honetan homogeneizatzearen eta pentsamolde bakarraren uretan ito ez gaitezen denok.
La Grandeur de la France? Ia-ia konturatzeke hauts bihurturik, eta beste bigarren mailako hizkuntzekin lehiatu beharrean. Ataka horretatik irteteko formularik ez eskatu hauteskunde hauetako hautagaiei. Errazago izango zaie krisiarentzako konponbidea aurkitzea, historiaren erlojua hankaz gora jartzea baino.
