Leire Narbaiza

Itxi atea zabalik” esaldiak kortozirkuitua eragiten du Ermutik ekialderagoko ia guztien buruetan. Nola liteke atea, aldi berean, itxita eta zabalik izatea? Bizkaitarrek arazo bat ote daukate irekitzen diren gauzekin? Beharbada, bai, baina atea irekita lagatzea baino ez dute gura, itxi hitzak utzi esan nahi duelako.

“Lepoa eman dio” irratian entzun, eta harridura azaldu zuen lagun batek sare sozialetan. Zer demontre da “lepoa eman”? Inoiz ez diozue zeuen buruari galdetu Lepoan hartu eta segi aurrera abestian zein zentzu zuen anaia bidean erorita lepoan hartzeak, lepo hori bizkarra ez bada? Hori, bada, zerbikalek ez dute gehiago sufrituko lalara-ka gabiltzanean.

Donibane Garaziko taberna baten beste batek bizitzaren txinparta ei den freskagarria eskatu zuen, “izotzik gabe”. Zerbitzariak arraro begiratu, eta lagunak “jela ez” esan zion. Tabernaria are harrituago. Ondotik nik “hormarik gabe” eskatu, eta likido marroi hutsa agertu zen edalontzian. Horma ez delako pareta. Edo bai. Jela gel ez den moduan, bestela probatu dutxan.

Zumaiarra eibartarraren gaineko pisuan bizi da. Uda betean daude. Goikoa arropa zabaltzen ari dela, jantzi bat jausi zaio, eta behekoarengana jo du berreskuratzeko. “Barkatu, galtzak erori zaizkit zuen terrazara”. Begiratzera joan, eta han ez dago galtzarik, baina bai praka batzuk. “Galtzarik ez dut topatu, prakak bai”. Galtzak pantiak ere badirelako, edota galtzerdiak. Uda betean, galtzak? Bero, ezta?

“Behatzekin heltzen dio zigarroari ahotik ateratzean” entzun, eta jendearen abilidadean baino ezin dut pentsatu. Oinetako hatzekin zigarroari eusten ikusten dut erretzaile hori, beheko hatzekin. Tira, Artis Mutis elkartekoek behatzekin edo ahoarekin margotzen dituzte koadroak, artista hutsak dira, baina ez dut uste gure kasua denik.

Eta erizainak zer dira, gaixoak zaintzen dituztenak? Ala hatzak zaintzen dituztenak? Zer ote dira manikura eta pedikura egileak? Eria gaixoa da, baina, era berean, hatza, behatza ere ba ote da? Atzamarra lokira eroan, eta eragin iezaiozu!

Agian, agian egün batez jeikiko gira egiazko xiberutarrak. Matalasek esperantza txikia zeukan zuberotar eta euskaldunen gain, beharbada kantatu bazuen. Baina, hala ez balitz? Oxala esan nahi duela esango banizue? Hori bai itxaropena!

1960ko hamarkada, Hegoaldeko bikote ezkonberria Iparraldeko bideetan barna. Autoak bide bazterrean laga ditu botata, matxuratu egin delako. Inguruetako bizilagun bat gerturatu zaie laguntzeko asmotan. Gibelean jarriko dela esan die bultza egiteko. Senar-emazteek elkarri begiratu, eta giltzurruna aitatuko ote dien sumatzen dute.

Samurtu eta haserretu, ezkaratza, sukalde eta ataria, haginak eta hortzak, neba eta anaia… Polisemiak nahasteak sortzen dizkigu, baina jolas hutsa ere bada. Txantxa eta olgeta gure dibertimendurako. Oztopoa izan likeena, dibertsio.

Baina Ospital Karrere da. Ez dira trukagarri inongo euskalkitan, nik hala egin arren aurreko artikuluan. Irakurle prestu batek hanka sartzeaz ohartu gintuen: Pantxoari Ospital abizena jarri nion. Gainera, harro adierazi ba omen nekiela bikotea desberdintzen! Harroa ni! Barka diezadatela Pantxoa Karrerek eta irakurle guztiek. Aitor, milesker bihotzez.

Beraz, kontuz zer izen (eta abizen) erabiltzen dituzuen. Besteengan ere pentsa ezazue, bestela Karrere Ospital bihurtuko delako, eta izotza pareta!