Gipuzkoako Herritarren Batzarrak urtarrilean aurkeztu zituen Gipuzkoako Foru Aldundiarentzako nekazaritzaren eta klima aldaketaren bueltan prestatutako bederatzi gomendioak. Eider Mendoza Gobernantza foru diputatuak joan den astean jakinarazi zuen zer konpromiso hartuko dituzten gomendio horiei erantzuteko.

1. proposamena: landa eremuko jabeei konpentsazio ekonomiko bat itzultzea zerbitzu ekosistemikoetan dituzten ekarpen kopuruaren arabera, eta gizarteari balio horiek zabaltzea. Eider Mendoza Gobernantza foru diputatuaren erantzuna: “Zerbitzu ekosistemikoen inguruko azterketa bat egitea, hobari fiskalak aztertzeko lan dinamika bat martxan jartzea eta sentsibilizazio eta gizarte-inplikazio ekintzak areagotzea, oreka berdea izeneko errelatoarekin bat eginda”.

2. Baso gestioa sustatzea I+G bidez eta sektore estrategiko bihurtuz. “Ikerketa aplikatuko plan bat diseinatzea; izaera estrategikoa araudietara eta adierazpen publikoetara eramatea; baso jabeekin harremanak estutzea; eta BSTK fundazioaren bidez, zerbitzu ekosistemikoek jabeei ematen dizkieten onura ekonomikoak laburbiltzea”.

3. Lehen sektorea estrategiko bihurtzea, balorazio ekonomikotik ekosistemikora igaroz, tartean diren eragileen parte hartzearen bidez. “Gipuzkoan oreka berderako erreferentzia zentro bat bultzatzea, lehen sektorearen eta ingurumenaren arteko elkargune izango dena. Bi milioi euroko aurrekontua izango luke proiektuak, eta 2026. urtean garatuko litzateke”.

4. Gizartea haurtzarotik kontzientziatzea/sentsibilizatzea, nekazaritzaren eta klima aldaketaren munduari dagokionez. “Gure Lurra aldizkariarekin, izen bereko kongresuarekin, Parketxe Sarearen bidez egiten den dibulgazio lanarekin, Gabonetan egiten den komunikazio kanpainarekin eta foru erakundeak ETBrekin dituen konpromisoekin jarraitzea”.

5. Lehen sektorea gaztetzeko neurriak aztertzea. “Aplikazio informatiko eraginkor bat diseinatzea, lurzoruaren eskaria eta lurzoruaren eskaintza errazteko; aplikazio horren bidez lurzorua bilatzeko egungo lan sarea zabaltzea; Espainiako Gobernuarekin lankidetza indartzea, zuntz optikoa hedatzen jarraitzeko; Gaztenek Berri eta Trebatu laguntza programak indartzea; eta zerga onurak aztertzea eremu horretan eragiteko”.

6. ‘Zero kilometro’ ikuspegia sustatzea lehen ekoizpen fasetik. “Gipuzkoako Azoken Sarea indartzea; tokiko elikagaiak eskaintzea cateringetan eta aldundiak antolatutako beste ekitaldi batzuetan, eta kudeatzen dituen baliabide guztietan zero kilometroko produktuak sustatzeko neurriak hartzea (egoitzak, jantoki kolektiboak…)”.

7. Nekazaritza ekologiko estrategikoa sustatzea, lehiakortasuna, produktibitatea eta merkaturatzea handitzeko erakunde bat sortuz edo zabalduz. “Foru erakundeak balioa ematen die Ekolurra eta Biolur eragileen lanari, Herritarren Batzarrak egiten dituen proposameneko funtzioetako asko betetzen dituztelako”.

8. Tokiko produktua sustatzea, hobari fiskalak egokituz. “Tokiko produktuak sustatzeko hainbat aukera aztertzeko konpromisoa (hobariak, laguntza ekonomiko gehigarriak, kontsumitzaileentzako bonuak…)”.

9. Baserri misto profesionala sustatzea. “Proiektu pilotu bat martxan jartzea, bost urte iraungo duena. Urtero diru laguntzen deialdi bat egingo da, eta laguntzen deialdia enpresari eta baserritar mistoa izateko prest dagoen langileari zuzenduta egongo da. Helburua da urtean 30 langile ingurura iristea; hau da, bost urtean 150 baserritar misto profesionaletara iristea, eta urtero 1,8 milioi euro bideratuko dira honetara”.