Urte honetan zehar Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila aurrekaririk gabeko prozesu arriskutsu bat egiten ari da, eta prozesu horrek arriskuan jartzen ditu gure eta edozein gizarteren oinarri diren berdintasunezko eta bidezko printzipioak, eta printzipio demokratikoak. Bitarteko irakasleak egonkortzeko prozesuaz ari gara.

Proposatutako egonkortze prozesuan, karrerako funtzionario izaera ematen zaie irakasleei, oposizioa egin eta karguari dagozkion eginkizunak betetzeko gaitasuna frogatzen duten probak gainditzeko eskatu gabe. Proposatutako egonkortzeko oinarri bakarra bitarteko irakasleen antzinatasuna da.

Gure ustez, funtzionarioak egonkortzeko helburua lan egonkortasuna bermatzea da. Hala ere, ikuspegi horrek merezimenduaren eta gaitasunaren funtsezko printzipioa ezabatzen du, desberdintasunak sortuz eta oposizioetarako prestatzen eta karrerako funtzionario lanpostua lortzeko ezarritako baldintzak betetzen denbora eta ahalegina eman dutenen ahaleginak ahulduz.

Oposizioak egitea prozesu zorrotza eta objektiboa da, eta hautagaien gaitasuna eta ezagutzak ekitatez ebaluatzeko aukera ematen du. Betekizun hori ezabatzean, Eusko Jaurlaritza funtzio publikora sartzeko oinarrizko printzipioak ahultzen ari da, funtzionarioen artean desadostasunak eta desberdintasunak sortuz.

Horrekin ez dugu sartu nahi sarbide proben ezaugarrien egokitasunari buruzko eztabaidan, administrazioari baitagokio alderdi hori. Baina argi dago merezimenduak eta gaitasunak modu objektiboan zehaztuko dituen tresna bat erabili behar dela, hori baita karrerako funtzionario izateko hautagai diren irakasle guztien arteko berdintasuna bermatzeko modu bakarra.

Gainera, uste dugu ikuspegi horrek eragin negatiboa izan dezakeela hezkuntzaren kalitatean. Karrerako irakasleak beren merezimendu eta trebetasun pedagogikoen arabera hautatu behar dira, proba objektiboen bidez, eta kalitatezko hezkuntza emateko beharrezkoak diren gaitasunak dituztela ziurtatu behar dute. Prozesu horrek eragotzi eta atea ixten die kualifikazio handiko hezkuntzako profesionalei, urteetako prestakuntza-ahalegin handia egin baitute, baina egonkortu beharreko funtzionarioek baino lan urte gutxiago baitituzte. Antzinatasunean soilik oinarritutako egonkortzeak ez du bermatzen irakaskuntzaren bikaintasuna, eta etorkizuneko belaunaldien prestakuntza arriskuan jar dezake.

Beraz, hausnarketarako eta elkarrizketarako deia egin nahi dugu. Eusko Jaurlaritzari egonkortze prozesu hau berriz aztertu eta funtzio publikoan aukera berdintasuna, merezimendua eta gaitasuna sustatuko dituen alternatibak bilatzeko eskatzen diogu.

Era berean, gizartea gonbidatzen dugu eztabaida honekin bat egin eta administrazio publikoaren kalitateari eta ekitateari eragiten dion gai honi buruz duen iritzia eman dezan. Garrantzitsua da elkarrekin bidezko hautaketa eta egonkortze sistema bat sustatzea, zerbitzu publikoaren bikaintasuna bermatzeko. Izan ere, berdintasun, merezimendu eta gaitasun printzipioak urratzeko hain aurrekari larria irekitzeak atea irekitzen dio gizarte bidegabe eta desorekatuago bati, ekitateari dagokionez.

Azkenik, argi utzi nahi dugu irakasleen bitartekotasuna murriztearen eta egonkortzearen alde gaudela. Gai horretaz ez dugu zalantzarik. Baina uste dugu edozein egonkortze prozesuk justua izan behar duela, eta orain arte funtzio publikoan berdintasun baldintzetan sartu ahal izateko erabili diren joko arau berberetan oinarritu behar dela.