Eider Goenaga Lizaso
Sebastian Agirretxek (Donostia, 1936) Artea Polloeko hilerrian hitzaldia eman zuen Tabakaleran, asteartean. Ingeniaria da Agirretxe, baina kulturari oso lotuta egon izan da beti.
Unai Zubeldia
Albert Einstein, Habaneran; Marie Curie, zortziko txikian; Isaac Newton, puntu erantzunean… Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) Kultura Zientifikoko Katedra duela lau urte hasi zen zientzia silabatan neurtzen. Zientzialariak jendaurrean jarri zituzten, azalpen labur eta argiak eman zitzaten, eta bertsolariak errima bidez lotzen hasi ziren gehienentzat oso arrotzak diren kontuak. “Umorez, ironiaz, poesiaz eta jakinduriaz zientzia gizarteratzea” da Jakinduriek mundue erreko dau saioaren helburua.
Kerman Garralda Zubimendi
Arriskutsua da inguruko aberastasunei jaramonik egin gabe aurrera egitea, galera batzuek ez dutelako atzera bueltarik. Ondare historikoa galduz gero, berekin joango lirateke herri baten jatorria, nortasuna eta kultura.
Eider Goenaga Lizaso
Atzo arratsaldean hasi zen 21. Korrika Garesen (Nafarroa), eta astelehenean egingo du lehen sartu-irtena Gipuzkoan. Lapurditik helduko da, Hendaiatik, gauerdia pasatuta, eta Nafarroa alderantz joko du, Behobiatik 02:00etan igaro eta gero. Horixe besterik ez, Korrikak bi ordu bakarrik egingo ditu Gipuzkoan astelehenean. “Izan ere, Behe Bidasoko eskualdea aurten Ipar Euskal Herriko ibilbidean txertatuta dago”, azaldu du Mattin Sorzabalberek. Behe Bidasoan Korrikaren koordinazio lanaz arduratzen da Sorzabalbere 7. Korrikaz geroztik, 1991tik. “Baten batean huts egin dut, halere”. Hendaia, Hondarribia eta Irun hartzen ditu Behe Bidasoa eskualdeak. “Eta inoiz Bortziriak ere gure eskualdeko agenda kulturalaren barruan sartu dira”. Euskaltegiak Hendaian eta Irunen ditu AEK-k; Hondarribian ez dago euskaltegirik.
Kerman Garralda Zubimendi
Teknologiaren funtsa bizimodua erraztea izanik, adinekoen artean aurrerapen handiak lortzeko aukera ikusi dute ikasleek. Eta, erronka horri tiraka, Mondragon Unibertsitateko Produktu eta Zerbitzuen Diseinu Estrategikoko masterreko ikasleek adinekoen zaintza lanak errazteko proposamen teknologikoak aurkeztu zituzten, joan den astean, Urretxun. Dementziaren, bakardadearen eta iktusaren arloak landu dituzte, besteak beste.
Karmele Uribesalgo Alzola
Merkataritza ezin da ulertu emakumerik gabe”: Hori uste dute Irati Garai eta Jone Arrazola antropologoek. Oñatiko emakumiak errekautan. XX. mendeko komertzio txikixaren etnografia feminista bat lanaren egileak dira. Herriko merkataritzaren eta emakumeen arteko harremana aztertu dute. Selma Huxley Barkham bekari esker garatu dute ikerketa hori. Oñatiko Udalak lehenbizikoz eman du laguntza hori, emakumeek historian herriari egindako ekarpenak agerian jar daitezen. “Merkatari familietatik gatoz biok; gertu izan dugu gaia”, adierazi du Garaik. Hala ere, nabarmendu du oso gutxi ikertu izan dela horren inguruan. “Sektore feminizatua” izan delako, ondorioztatu du Arrazolak.
Aitziber Arzallus
Urte berezia da aurtengoa Zarauzko Arkamurka natur taldearentzat, mende erdi pasatu baita ibilbidea hasi zuenetik. “Urte asko dira 50, eta aldaketa handiko urteak izan dira, gainera”, adierazi du Martxel Aizpurua taldekideak. Naturari emandako 50 urte izan dira, eta, aldi berean, asko jaso dute naturatik. “Saiatu gara naturatik ikasten, ikasitakoa zabaltzen eta naturaren kontserbazioa sustatzen”. Gozatu dute, borrokatu dute, eta, aurten, ospatu ere egingo dute. Urteroko jarduerez gain, ekitaldi bereziak ere antolatuko dituzte aurtengo.
Eider Goenaga Lizaso
Erizaina da Amaia Ramos (Hernani, 1972), eta hogei urte daramatza lanean. Azken 11 urteak Osakidetzaren Emergentzia Zerbitzuan pasatu ditu lanean, eta arlo horretan lan egiten duten langileen arriskuaz ohartarazi du. Babesgabezia egoera horri aurre egiteko topaketa egingo dute, bihar, Hondarribian.
Eider Goenaga Lizaso
Regina Cortes Etxezortu donostiarra da, 38 urte ditu, eta 2010ean lortu zuen gertatzen zitzaionari izena jartzea: Aspergerren sindromea diagnostikatu zioten (AEN autismoaren espektroko nahasmenduen barruan dago). “Beti jakin izan dut zerbait gertatzen zitzaidala. ‘Eroa egongo ote naiz?’, galdetzen nion neure buruari. 30 urtean psikologoz psikologo ibili nintzen arren, inork ez zidan ezer esan. Aspergerra nuela esan zidatenean, sekulako pisua kendu nuen gainetik”. Cortesen 3 urteko alabak autismoa du, eta familian beste bi kasu daude —aita eta iloba—, biak ere haren kasua diagnostikatu ondotik ezagututakoak. “Autismoa ez da heredagarria, baina genetikak pisu handia du”.
Aitziber Arzallus
Azpeitia da Euskal Herriko 10.000 biztanletik gorako herririk euskaldunena. Han, euskaraz egiten dute haur, gazte eta zahar gehienek. Euskaraz egiten dute kalean eta etxean, ikastetxeetan eta lantegietan. Askok hika egiten dute, gainera. Baina mutilei eta mutilen artean gehiago, neskei eta nesken artean baino. Toka gehiago, noka baino. “Noka galzorian dago, eta ez da kasualitatea emakumeen arteko komunikazio modua izatea galtzen ari dena”, Ione de la Cruz Azpeitiko Emakumeen Txokoko dinamizatzailearen esanetan. “Horregatik, iruditu zitzaigun hitanoaren eta, batez ere, nokaren inguruko jardunaldiak antolatzea baliagarria izan zitekeela elkarri indarra emateko eta nokaren erabilera sustatzeko”.
