![[Museora] Aralarko Parketxe Hedatua. Natura eta kultura, bi batean](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/LIZARRUSTI.jpg "LIZARRUSTI")
Aitziber Arzallus
Aralarko natura eta euskal kultura, biak batean lantzeko aukera dute Aralarko Parketxe Hedatura doazen bisitariek. Biak batean, soilik bietako bat edota bietatik pixka bat, bisitari bakoitzaren ezaugarrien, interesen eta egingo duen egonaldiaren iraupenaren arabera. "Karta zabala eskaintzen dugu, bakoitzak gehien gustatzen zaion menua aukeratu dezan", dio Ainhoa Diez de Salazar Aralarko Parketxeko koordinatzaileak (Donostia, 1988).
Ariane Vierbücher
Historia luzea duen herria da Ordizia: 750. urteurrena izango du 2018an. Historialaria eta Gure Iragana elkarteko kidea da Nerea Iraola (Ordizia, 1990), eta ongi ezagutzen du bere jaioterria. Ordiziaren historia sakon ikertzen aritu da Victor Mendizabal bekari esker, eta ezusteko bat edo beste izan duela aitortu du. Bestalde, Osbele elkarlanean ari da orain dela hilabete gutxi sortutako elkartearekin ere. Ordiziako San Bartolome ermitako lagunek osatzen dute Osbele, eta eraikina leheneratzeko lanean ari dira. Ordiziak N-1 errepidetik duen sarreran dago ermita, agerian, baina ezezaguna da jende askorentzat.
Unai Zubeldia
Eskola kirolaren egitura berria aurkeztu, eta eztabaidan hasi da futbola. "Haurren bahiketa masiboa da hau". Salaketa gogorra egin du Edorta Salegi Antiguoko Donostiako futbol taldeko presidenteak. "Ez dut ulertzen bat-batean ahaztuta geneukan gatazka giro horretara itzultzea". Gipuzkoako Foru Aldundiak joan den ekainean aurkeztu zuen eskola kirolaren foru arau berria, askoren begietara futboletik eta futbolerako egina. Ikasturte honetan froga gisa jarriko dute martxan besteak beste eskola kirolaren jarduna 8 urtetik 6ra jaitsiko duen programa berria, multikirola oinarri duena, eta hurrengo ikasturtean arautuko dute egitura. Aldundiaren aldaketak aurrez aurre jarri ditu, beste behin ere, eskola kirola eta kirol eskolak.
E. Goenaga Lizaso
Emakume bertsolariei eman die aurten Jaizkibel konpainiak Berdintasunaren Hiria saria, azken 25 urteetan plazara ateratzeko egin dituzten urratsen eta izan duten bilakaera azkarraren aitortza gisa. Amaia Agirre (Villabona-Amasa, 1977) beste bost bertsolarirekin batera izan zen joan den larunbateko ekitaldian: Ainhoa Aranburu, Erika Lagoma, Maialen Lujanbio, Kristina Mardaras eta Uxue Alberdi. Jatorri eta belaunaldi ezberdineko bertsolariak bildu zituzten, gainerakoen ordezkari, eta konpainiaren zapiak jaso zituzten, ikur sinboliko gisa.
E. Goenaga Lizaso
Ezin da ukatu. Hogei urtean asko aurreratu dugu, asko hobetu da egoera. Eta hori gure lorpena da. Ez dugu lortu gure helburua, alardea mistoa izatea, baina asko egin dugu". Izaskun Larruskainek aurten utzi dio Hondarribiko Jaizkibel konpainiako kapitain izateari, eta txilibitua hartuta dabil entseguan, pozik, festa giroan. "Duela hogei urte, hau ezinezkoa zen. Entseguetara ez genituen umeak ekartzen, beldur ginelako, eta ez soilik irainen beldur". Hogei urte bete ditu aurten Jaizkibel konpainiak; hogei urte, alardean soilik kantinera izatetik emakumeek gizonen ondoan desfilatzeko pausoa eman zutela. "Lehen urteetan, desfilatzen ere ez ziguten uzten, eta entseguak herrigunetik kanpo egiten genituen".
Comete sareko kideek bihar eta etzi egingo dute Euskal Herrian egiten zuten bidea oroitzeko ibilaldia. Honako hau da egitaraua:
Urko Etxebeste
Naziek ia Europa osoa zuten hartuta 1941ean. Ia dena zuten kontrolpean. Baina den-dena ez. Europako hainbat herrialdetan, armadez besteko erresistentzia talde antolatuak sortu ziren, hainbat zereginekin: informazioa batetik bestera eraman, naziek jazarriei ihesaldian lagundu, soldadu alemaniarren kontrako ekintzak egin... Comete sarea izan zen erresistentzia talde antolatu horietako bat. Euskal Herrian, Bidasoa-Oiartzualdea inguruan izan zituen kideak. Haien lana: naziek botatako indar aliatuetako hegazkinetako kideei —bizirik ateratzen zirenei— gune okupatuetatik ihes egiten laguntzea. Batez ere, Ameriketako Estatu Batuetakoak eta Britainia Handikoak izan ziren ihesean sostengua jaso zutenak.
Ane Urkola
Musikarekin harreman berezia du Iñaki Zalakainek (Villabona-Amasa, 1964). Loatzo musika eskolako irakaslea da gaur egun, baina txikitatik izan du lotura musikarekin: "Amak apuntatu ninduen musika eskolan, eta aitaren ilusioa ere bazen". Irakasle ugari izan ditu bere musika ibilbidean: "Manolo Yabenekin hasi nintzen. Oso soinujole ona zen, eta harengana joaten nintzen nire bi anaia zaharrenekin". Bi anaiek utzi egin zuten, baina berak jarraitu egin zuen. "Tarragonarekin eta Larrañagarekin aritu nintzen ikasten, eskusoinu orkestran ere ibili nintzen, eta Mendiluzerekin ere egin nituen solfeo ikasketak".
Maialen Etxaniz
Mendizaletasunaren habia izan da Euskal Herria urteetan, eta, gaur egun ere, hala izateko ezaugarri guztiak ditu. Euskal mendizale askok ukitu dituzte bertako zein munduko hainbat txokotako gailurrak, baina, azken urteetan, aldaketak izan dira goi mendizaletasunean, eta, osasuntsu badago ere, maldan gora jarri du mendi elkarteen egoera. Gustuko lekuan ez dela aldaparik egoten esaten bada ere, hainbat arrazoi direla medio azken urteetan nahi baino malda handiagoa igo behar izan du Euskal Mendizale Federazioak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Azpeitiko Udalak martxan jarri zuten Joxe Takolo bekak.
Unai Zubeldia
Musika instrumentala eta ahots-musika, inguru paregabean. Horixe eskaintzen du urtero Antioko Musikaldiak, eta, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Zumarragako Udalaren eskutik, menu dotorea dauka prest aurten ere. Bihar hasi eta urriaren 1era arte bost ikuskizunekin gozatzeko aukera izango da Antiguako ermitan, Zumarragan, eta Igartubeiti baserrian, Ezkio-Itsason. Artxipielagoa, Voces de Cine, Sariranaga Taldea eta Easo Eskolania izango dira ikusgai lehen lau larunbatetan, eta Músicas Medievales urriaren 1ean, igandean. Bost emanaldietarako doako autobus zerbitzua eskainiko dute Zumarragako Elizkaletik abiatuta.
