gipuzkoa

2016-07-152016-07-14gipuzkoa

51. Jazzaldian, inoiz baino emanaldi gehiago

Donostiako Jazzaldiak marka berri bat ezarriko du bere 51. aldian, emanaldi kopuruari eta erabilitako agertokiei dagokienez. Uztailaren 20tik 25era, 132 emanaldi programatu ditu hogei espaziotan —horietatik 84 doakoak izango dira—.

Urtero bezala, entzute handiko hainbat musikarik joko dute Donostian; horien artean daude Diana Krall, Gloria Gaynor, Jan Garbarek, John Scofield, Brad Mehldau, Ellis Marsalis, Branford Marsalis eta Kurt Elling, Snarky Puppy, Ibrahim Maalouf, Jack DeJohnette, Dave Douglas eta Steve Coleman. Jazzaldiaren webgunean eskura daitezke kontzertuetarako sarrerak: www.heinekenjazzaldia.com

2016-07-152016-07-14gipuzkoa

12 Points jaialdia. Egitaraua

Uztailaren 20an, asteazkenaViktoria Eugenia antzokian. The Embla, Marco Mezquida eta Eva Klesse Quartett (20:00). Sarrera: 12 euro.Uztailaren 21ean, ostegunaViktoria Eugenia antzokian. Water Boogie System, Insufficient Funs eta Chromb (20:00). 12 ...

2016-07-152016-07-14gipuzkoa, Iritzia

Etxerako bidean libre izan nahi dut, ez ausarta!

Leire Narbaiza

Etxerako bidean libre izan nahi dut, ez ausarta!". Hala dio Iruñeko horma bateko pintaketak. Horrela izatea nahiko genuke emakume guztiok, etxerako bidean ez ezik, gure bizitzako momentu guztietan ere.

Pintada hau sinbolo bihur liteke, agertu den hiria bezala. Izan ere, San Fermin eguneko kontzentrazioak esango nuke inflexio puntu bat markatu duela eraso sexisten salaketa eta arbuiatze aldera. Hala sentitu nuen nik, behintzat. Sare sozialetan ere inpresio bera jaso zuen zenbaitek.

Beharbada, sentimendu hau ETBko albistegiak sortu zidan, pantailaren aurrean jarri nintzenean ez nuelako espero halako gaitzespen kontzentrazio handirik. ETB2ko Teleberria ikusteko telebista piztu, eta lehenengo titulua Iruñeko elkarretaratzea, kazetaria bertan eta zuzenean zela. Udaletxe plaza eta inguruak mukuru beteta, txupinazoan bezainbeste. Eta fondoko oihuak aho batez: "Ninguna agresión sin respuesta" (Erasorik ez, erantzunik gabe).

Tituluen ostean, berriro ere jo zuten bertara albistea garatzeko. Orduan beste oihu bat ere entzun zen: "Gora borroka feminista!". Ileak laztu zitzaizkidan, oilo ipurdia sortu zidan halako jendetza feminismoaren aldarria egiten entzuteak. Gizarteak norabidea alda lezakeela esango nuke, lehenengo mikro-urratsa izan litekeela. Asko esatea dela iritziko dio batek baino gehiagok. Baliteke, baina batutako pertsona kopuruak aldaketa adierazten digulakoan nago, Nahikoa da! ozen aldarrikatzeko beharra.

Dena dela, oraindik bidea luzea eta malkarra da. Hainbeste urtetako isiltasunari amaiera emateko lan egin beharko da gogoz. Lehenengo eta behin komunikabideetan, sexu erasoez informatzen dutenean nola egiten duten kontakizuna errebisatu beharra dago. Esate baterako, egunotan entzun eta entzun gabiltza "ustezko erasoa", "ustezko bortxaketa". EZ! Ustezkoak atxilotutako erasotzaileak dira, ez erasoak. Eraso sexualari ustezko hori erantsita biktimari sinesgarritasuna kentzen zaio, zalantzan jartzen da jasandako agresioa, sufritutako jazarpena. Kontuan hartuta sexu erasoei baino ez zaiela hitz hori eransten, areagotu egiten da susmoa. Izan ere, inori ez litzaioke bururatuko idaztea "ustezko lapurreta bat salatu du gizon batek", lapurretak sinistu egiten baitira; eraso sexualak ez, ostera. Hori adierazten baita "ustez/ustezko" gehituta.

Beste komunikabide batzuetan, ordea, ez dituzte zalantzan jarri salaketak. Baina askotan argazki desegokiak erabili dituzte albisteak ilustratzeko. Titiak erakusten dituzten neskenak esate baterako, edo lotan mozkor itxura duten emakumeenak. Subliminalki jaurtitzen duten mezua hauxe da: "Zer nahi duzue, bada, zeuen burua ez baduzue zaintzen, normala da erasoa". Kasu honetan, era inkontzientean, andrazkoei egozten zaie errua, ez erasotzaileari.

Adibide bi hauek zuzentzea erraz egin litekeelakoan nago. Lehenengo urratsak lirateke eraso matxistak zeharo deuseztatzeko bide luzean. Nahikoa da! esanda hasi dute bidaia Iruñean.

Hau idazten ari naizenean, sanferminak ez dira oraindik amaitu. Sexu eraso gehiago salatu dituzte hainbat emakumek. Ausartak izan direnek, baina libre izan nahiago zutenek! Libre izan gaitezen, ez ausart, denon aldarria ezinbestekoa da! Eraso matxista gehiagorik ez!

[Herriz herri] Bergara. Parterik aparte gera ez dadin
2016-07-152016-07-14Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

[Herriz herri] Bergara. Parterik aparte gera ez dadin

Maite Alustiza

Lehen aldiz, ikastolaren aldeko jaialdi batean igo ziren oholtzara. 1966. urtean izan zen, Bergaran, herriko jaien inguruan. 50 urte geroago, Urretxindorrak taldeak Aitorren hizkuntz zaharra, Mendiko puntatik eta beste hainbat kantu abestu ditu herritarren aurrean. Joan den larunbatean, omenaldi hunkigarria egin zieten udal pilotalekuan, Urretxindorren Lagunak taldeak antolatuta. Herriko eragile ugarik parte hartu zuten ekitaldian; ikusleen artean, berriz, herrikoak zein kanpokoak. Duela 50 urte bezala, ikastolaren aldeko jai bat hartuko du aurten Bergarak, urriaren 2an. Egun horri begira, prestaketetan buru-belarri dabiltza Aranzadi ikastolakoak, Demasa izan dadin. Besteak beste, 2.000 boluntario lortzeko erronka martxan dute. Urria iritsi arte, kirol eta kultur arloko ekintza ugari antolatzen dihardute: gaurko, emakumeen txirrindulari lasterketa prestatu dute (18:30ean, erdigunetik). Irailean, berriz, Kultura Hamabostaldia egingo dute, bi urteurren aprobetxatuta: Aranzadi ikastolaren 45. urtemuga eta Kilometroak jaiaren 40. aldia.

Parte hartzeari garrantzi berezia eman diote Bergarako Kilometroen egitaraua osatzeko. Jaia herritarrentzat antolatu beharrean, herritarrekin antolatu nahi izan dute. Besteak beste, haurrena izango den espazio bat eratzeko, Blai-blai prozesua gauzatu dute.

Udala eta parte hartzea

Bergarako udal gobernuarentzat ere garrantzitsua da herriko eragileekin hartu-emanean aritzea. Elena Lete alkateak azaldu duenez, hainbat alorretako herritarrekin lanean ari da udala; horren adibide, kultur eragileen batzarra, jaietako batzarra, kirol eragileena eta gizarte eragileena osatu izana. "Nabarmendu behar da berdintasunaren mahaia osatzeko pausoak eman direla, berdintasun esparruan lan egiten duten eragileekin lehenengo ekintza egin dela, eta hurrengo pausoa emateko oinarriak ipintzen ari garela". Ekonomia sustatzeko ere, bi forotan ari dira parte hartzen, Berelan foroan —Bergara, Elgeta eta Antzuolako udal eta eragileak batzen dira— eta Bergara Bizi programan —merkataritza arloan—.

Urtebeteko jardunean, udal gobernuaren "adierazle nabarmen bat" parte hartzea izan dela dio Letek: "Zeharkako helburua dela ulertzen dugu gobernuaren eginkizun guztietan". Abian jarritako hainbat prozesu aipatu ditu, herrian egindako lehen galdeketa, esaterako: hondakinen gaikako bilketari buruzkoa. Azaroan egin zuten, eta prozesuarekin ez ezik, emaitzarekin eta ondorenarekin ere pozik agertu da alkatea: "Oso ondo joan zen bosgarren edukiontziaren ezarpena". Gaineratu duenez, maiatzeko datuen arabera gaikako bilketa %83,81 izan da. "Oso datu ona da, herria zoriontzeko modukoa. Bergararrok arduraz jokatzen dugula erakusten digu, hezitako herri bat garela".

Kultur esparruan ere sustatu nahi izan dute parte hartzea: Errege Seminarioan, Obretan baina zabalik programa martxan izan dute. Gasteizko Andre Mariaren katedraletik hartu zuten ideia, eta, obretan ere, herriko ondarea erakutsi nahi izan diete herritarrei. Leteren arabera, Errege Mintegiko aretoko obrak aurreikusitako martxan doaz. "Ondareak emandako izendapenaren barruan lanean gabiltza, monumentu izaera berezia daukan eraikuntza bat da, eta bere baldintzak eta erronkak ipintzen dizkigu. Eraikuntzak berak bere mugak eta aukerak ematen dizkigu".

Obra eta erretaularen berreskuratzea aurten bukatzea espero dute, eta gero hornitu egingo dute: "Eszenan aditua den enpresa bat kontratatu dugu, eta proiektu hori garatzen ari da, kultur eragileekin lanean, eta, noski, udal kultur teknikariekin elkarlanean; azken finean, horiek izango dira ekipamendua erabiliko dutenak eta Bergarako ezaugarriak ezagutzen dituztenak". Parte hartze bidez bideratutako beste proiektuen artean aipatu ditu Zubieta kaleko urbanizazio proiektua, Agorrosingo harmailena —hilabete honetan bukatuko dute— eta Labegaraieta auzoko kirolgunea eta haren inguruko aisialdi eremuaren erabilera definitzeko prozesua.

Landa eremuari lotuta, auzo guztien beharrak batzeko eta koordinatzeko lanketa egiten ari dira. "Plangintza bat osatu nahi dugu, non gure ondorengo lana adierazita geratuko den". Lan horretan auzoen artean "oreka eta garapen berdintsua" bilatuko dute.

Koherentea eta eraginkorra

Parte hartzeaz gain, "koherentzia" da gobernuaren zutabeetako bat. Letek dioenez, euren jardunak oposizioan zeudenean egindako lana eta esandakoa dauzka oinarrian: "Gobernuaren ardura hartu genuenean ez ginen hutsetik hasi, baizik eta aurrelan horren guztiaren jarraibidea egin dugu".

Udaleko alderdien artean, lehen aldiz bozeramaileen mahaia osatu dute. Aurten hasi dira martxan, eta udaleko lau alderdiak daude ordezkatuta —EAJ, EH Bildu, Irabazi eta PSE-EE—. "Lan egiteko gaiak ez daude faltan, eta osaketa hau sendotu egingo da; bere izaera propioa ematea da helburua".

Erakunde "eraginkorra, erabakitzailea, entzulea eta arduratsua" izan nahi du udalak, eta ezaugarri bakoitzari lotuta, hainbat proiektu ari da gauzatzen. Eraginkorra izateko, adibidez, teknologikoki "aldaketa nabarmenak" egin dituzte. "Hogei urte zeuzkan azpiegiturak moldaketa sakon batean daude murgilduta; horren bitartez udala etorkizunera eta administrazio elektronikora begira egotea nahi dugu".

Erabakien atalean, Espoloiko kioskoa eraitsi izana. "Egoera kaskarrean" zegoela eta, maiatzean bota egin zuen udalak: "Gure erantzukizuna zen, eta herritarren segurtasuna gure ardura da". 1924an inauguratu zuten kioskoaren beheko zatia, eta 1950ean erabili zuten lehenengoz. Hamalau urtez "erdi itxita" egon zen gero. Orain, udala Espoloirako aurreproiektu bat lantzen ari da, eta epeka gauzatzeko asmoa du, hiru fasetan. "Horretan ere parte-hartze prozesu bat egoki ikusten dugu". Egin dituzten beste hainbat obra ere zerrendatu ditu Letek: Errekalde lorategiko horma konpontzea, Elorregi hilerriko bidea eta Keresatsu baserriko bidea konpontzea...

"Gizartearen beharrak erantzuteko", diru laguntzen plan estrategikoa onartu zuten; horretan, diru laguntza guztiak daude, eta legealdi osorako. "Nabari geratzen da esparru guztietako zer ildo sustatu nahi den, eta ez bakarrik aurten, baizik legealdi osorako". Arduratsu izateari dagokionez, berriz, energia eraginkortasunez erabiliz "hobekuntzak" egin dituzte; besteak beste, argiterian eta kirol eta eraikuntza publikoetan.

2016-07-152016-07-15gipuzkoa

“Orain herria apainagoa dago, baina ez dauka orduko bizitasunik”

Olaia Iraola

Juan Martin Elexpuruk (Bergara, 1950) 25 urte daramatza irakasle lanetan. Idazlea eta itzultzailea ere bada. Beste hainbat lanen artean, Leintz-Aramaio, Oñati eta Eibar inguruko berbekin hiztegi bat sortu zuen, 2005ean.

Nola aldatu da herria txikia zinenetik?

Nire ustez, orain herria apainagoa dago, baina ez dauka orduko bizitasunik: era guztietako dendak, baserritarrak astoekin, tailertxoak alde guztietan, motokarroak kalean...

Zein izan da zuretzat Bergararen sasoirik politena?

1975-1985 epea. Bergara Euskal Herriko ardatz politiko eta kulturala izan zen: alkateen mugimendua, Monzon, Elkoro eta Herri Batasunaren sorrera, UNED eta Euskera Departamendua...

Eta zer aldatuko zenuke herritik?

Bergara-San Juan-Ubera bidegorria egingo nuke.

Herriko toki kutunenak?

Ubera-San Juan bailara, Irukurutzeta gaina, Munibe-Plaza-Olaso ingurua...

Zein da Bergara bisitatzeko garairik onena?

Edozein garai da ona eguraldiak laguntzen badu.

Eta idazteko afizioa, txikitatik al duzu?

Irakurtzekoa bai, baina idazten Zarauzko ikastolan maisu nengoela hasi nintzen, beharrak eraginda.

Ofizioa afizio al duzu?

Irakasle izan naiz ofizioz 25 urtez. Idaztea afizioa izan da gehienbat, nahiz eta urte batzuetan idaztetik, itzulpenetatik eta gidoiak egitetik bizi.

Beste hainbat lanen artean, Bergara aldeko hiztegia argitaratu zenuen 2005ean.

Oso gaztetatik hasi nintzen berbak jasotzen. Mendez mende pilatutako jakinduria —hori da hizkuntza, azken batean— betiko galtzeko arriskuak eraman ninduen hiztegia egin eta argitaratzera.

Zein da gustuen egin duzun liburua?

Zaila da zure ume kutunena zein den erabakitzea, baina agian Bergara aldeko Hiztegia.

Blog bat ere baduzu. Zerk bultzatu zintuen hori sortzera?

Iruña-Veleiako gaiarekin zeharo aztoratuta nengoen. Zazpi urte negargarri pasatu dira, baina ematen du dena ondo bukatuko dela laster.

Zer proiektu edo helburu dituzu orain buruan?

Euskararen aztarnak Sardinian? liburua. Bat baino gehiago harri eta zur geratuko da hango mapa toponimikoak ikustean.

2016-07-082016-07-08gipuzkoa

Ia etxean baino hobeto

E. Goenaga Lizaso
Badator opor garaia, eta laster Ttakun Aiako Manterola txakur hotelera eramango dute oporrak igarotzera. Edurne Aiuso (Irura) eta haren familia Frantzia hegoaldera doaz oporretara, eta kanpinean txakurrak onartu arren, ez zaie iruditz...

Erantzulea, giza arduragabekeria
2016-07-082016-07-07Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Erantzulea, giza arduragabekeria

Eider Goenaga Lizaso

Ez gaitzazu utz". Horrelaxe egiten dio bisitariari ongietorria Zuhaitz-pe animalien babeslekura iristean topatzen duen afixak. Hiruzpalau poni eta asto parea hurbildu dira hesira; ogia ematera joandako ama-alaben eskutik ari dira jaten. Ondoren, hesiz inguratuta, untxiak daude; eta, barrura sartzean, kaioletan, txakurrak eta katuak. Kalean topatutako 140 txakur eta 350 bat katu dituzte gaur egun. Gemma de la Peña Zapirain babeslekuko langileak dioenez, ia egunero iristen zaie txakur bat babeslekura. "Astean iristen zaizkigun zazpietatik bost-edo galdutako txakurrak dira, eta jabeak etortzen dira bila; baina besteak abandonatutako txakurrak dira, jabeek kalean utzitakoak. Horiek gurekin gelditzen dira, norbaitek begiz jo eta etxera eramatea erabaki arte".

1997an ireki zituzten Zuhaitz-peko ateak, eta ia hogei urte daramatza De la Peñak bertan lanean. "Gipuzkoako Animalien Babeserako Elkartea, ordea, askoz ere lehenagotik ari da lanean. Gipuzkoan bazkide asko izan ditu beti elkarteak, eta horiei esker erosi zuten toki hau, eta horiei esker egiten dezakegu lan hau". Bazkideez gain, txakurrentzako ostatua, albaitaritza kontsulta eta denda daude Zuhaitz-pen, eta hortik ateratzen den diruari zein udalekin dituzten hitzarmenei esker eusten diote egitasmoari.

Hitzarmenak udalekin

Udaletatik abisua jasotzen dutenean joaten dira Zuhaitz-pekoak txakurraren bila. "Gu ez gara ibiltzen abandonatutako animalien bila, udalek deitzen digute. Animalien babeserako legeak behartu egiten ditu udalak kalean dabiltzan animaliak jaso eta 30 egunez mantentzera. Baina udalek ez dute azpiegiturarik txakurrak edukitzeko, eta hitzarmenak ditugu Gipuzkoako ia udal guztiekin". 30 eguneko tarte hori izaten dute jabeek txakurra berreskuratzeko; "eta behin 31. egunetik aurrera, haien bila inor etorri ez bada, gure kargu gelditzen dira". Udalak 30 eguneko egonaldia ordaintzen du, eta hortik aurrera babeslekuaren gain gelditzen da mantenua.

Animaliak adopzioan ematea da babeslekuaren helburua. "Gure helburu nagusia animalia hauei familia bat, jabe bat, etxe bat bilatzea da. Baina, inor etortzen ez bada, guk zaintzen ditugu". Txakurrak kaioletan egoten dira, eta tamainaren eta sexuaren arabera sailkatzen dituzte. Zortzi-hamar txakur egoten dira kaiola batean, eta egunean bitan zabaltzen diete atzeko atea, aldameneko belardian ibil daitezen, kaiola garbitu bitartean. "Txakur arriskutsu gisa sailkatutakoak, berriz, aparteko kaiola batzuetan izaten ditugu; kumeak ere bai; eta baita iritsi berriak direnak ere, bizpahiru egunez".

Gaur egun toki arazorik ez dutela dio De la Peñak. "Baina, garai batean, toki arazoak genituenean, txakurrak sakrifikatu egin behar izaten genituen. Jendeak ez du begi onez ikusten, eta askok ez dute ulertzen, baina toki arazoak daudenean ez dago beste irtenbiderik. Txakurrek samalda osatzen dute, zortzi-hamarreko taldea egiten dute, eta zuk kaiolan gehiago sartzen badituzu, beraiek dira sobera dagoena garbitzen dutenak". Halere, helburua animaliei bizirik eustea dela azpimarratu du De la Peñak, tarteka bestelako neurriak hartu behar izan diren arren. "Badakit gogorra dela, baina hori da errealitatea, eta argi dago honen erantzulea zein den: giza arduragabekeria".

Txakurrak abandonatzearen inguruko kontzientzia, "zorionez", gero eta handiagoa dela uste du De la Peñak. "Hainbeste hitz egin eta hainbeste kanpaina egin ondoren, nik esango nuke gero eta txakur gutxiago uzten direla kalean, baina oraindik abandonatzen dituzte. Eta gerta liteke, kasu bakanen batean, txakur jabeak beste irtenbiderik ez izatea, baina gehienetan utzikeria eta arduragabekeria dago horren atzean. Gezurra badirudi ere, oraindik badaude Eguberrietan umeei txakurkumeak oparitzen dizkieten gurasoak".

Txakurra kalean utzi baino lehen babeslekura eraman daitekeela nabarmendu du De la Peñak. "Arduraz jokatzen duenak, txakurra abandonatu beharrean, hemen uzten du. Normalki, guk ez dugu arazorik jartzen onartzeko". Hori esan eta berehala, bikote bat hurbildu da babeslekuko harrerara; banantzera doazela-eta, 15 urteko txakurra bertan utzi nahi dutela esan diote De la Peñari. "Ezetz esan diet. Nola utziko duzu 15 urteko txakur bat hemen? Bere burua hiltzen utziko luke, ez luke jango, ezta egunero txuleta bat emanda ere! Adin horrekin, zenbateko bizitza geldituko zaio, bada? Urtebete?". Txakurrarekin bueltan bidali du bikotea, eta txakurrari merezi duen moduan hiltzen uzteko eskatu die.

Gertatutakoa salbuespena dela azaldu du De la Peñak. "Normalean, denak hartzen ditugu, bestela kalean bukatuko dutelako. Espero dut hauek halakorik ez egitea". Adoptatzeko garaian ere ez dutela traba handirik jartzen adierazi du. "Hona datorrenak badaki zerbait, dendara joan beharrean abandonatutako txakur bat hartzea erabaki du, eta horrek erakusten du gutxieneko kontzientzia bat badutela". Txakurra eraman nahi dutenei elkarrizketa bat egin, datuak hartu eta txakurra aukeratzen uzten diete. Aukera handia da: arraza garbikoak (pitbullak, artzain txakur alemanak, setterrak, cockerrak...) zein nahasiak, handiak zein txikiak, kumeak zein helduak. "Adoptatzera etortzen direnean ez dituzte beti kumeak nahi, ezta beti arrazakoak ere. Denetik dago. Gehienetan, buelta bat ematen dute, txakurrak ikusten dituzte, guri galdetzen digute eta bat gustatzen zaienean, etxera eramaten dute".

Pozik hartzen dituzte Zuhaitz-pen txakur bat adoptatzera etortzen direnak. Baina txakurrik gabe bueltan bidalitakoak ere izaten dira. "Umearentzako txakur bila etorri ziren lehengoan guraso batzuk. Ez zegoela erantzun nion. 'Nola ez dagoela txakurrik?', galdetu zidan, harridura aurpegiarekin. 'Ez, ez, ez dago 5 urteko ume batentzako txakurrik', erantzun nion. Txakurra edukitzeak ardura handia eskatzen du. 15 urte biziko da, eta heldu baten beharra du zaintzeko. Esku hutsik joan ziren".

Ez zen izan Zumarragako Izaskun Zubimendiren eta haren bikotekidearen kasua. Donostiara joaten direnean, noizbehinka, gustatu egiten zaie babeslekura bisita egitea. "Duela hiru urte adoptatu genuen txakur bat hemen. Bagenuen beste bat garai hartan, baina zahartzen ari zen, eta bigarren txakurra hartzea erabaki genuen". Zuhaitz-pera bisitak egitearen ondorioz erabaki zuten txakurra adoptatzea. "Arraza nahastuko bat hartu genuen. Pintto. Emozio bidez erabaki genuen zein txakur hartu. Txakurkumea zen, amarekin zegoen goxo, eta gustatu egin zitzaigun".

Katuak, antzututa

Hala ere, Zuhaitz-pen gehiago dira katuak txakurrak baino. "Hogei urte daramatzagu kaleko katuen kolonia osoak antzutzen. Antzutu eta berriro askatu egiten ditugu. Baina, batzuetan, katu talde handiak biltzen dira komeni ez den tokietan —eraikinek jan dituzten tokietan, adibidez—, eta horiek hona ekartzen ditugu". Udalei katuen kargu egitea txakurrekin baino gehiago kostatu zaiela dio De la Peñak. "Asko kostatu zaigu, baina ari dira. Izan ere, katuak ere animaliak dira, eta animalien babeserako legeak denak babesten ditu".

Kezkak partekatzeko tenorea
2016-07-082016-07-07Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Kezkak partekatzeko tenorea

Julene Frantzesena
Ikaskide batek sexu erasoa jasan ostean, 2013aren bukaeran sortu zuten Mare More taldea Azpeitiko Iraurgi ikastetxeko ikasleek. Ordurako, baina, ari ziren Arremanitz kooperatibako kideak hezkidetzaren, sexualitatearen eta tratu onen ...

2016-07-082016-07-07gipuzkoa

Vuelingekin ez da arazorik egon Hondarribian

Espainiako Estatuko hainbat aireportutan atzerapen nabarmenak izan dituzte Vueling konpainiaren hegaldiek azken egunetan. Hondarribiko aireportuan, baina, ez da atzerapen esanguratsurik egon. Bartzelona helburu duen hegaldiak eskaintzen ditu konpaini...

Hegaldirik galdu gabe
2016-07-082016-07-07Albisteak, Ekonomia, gipuzkoa

Hegaldirik galdu gabe

Erik Gartzia Egaña

Urteak zeramatzan Hondarribiko aireportuak Espainiako Estatutik kanpoko helmugetara hegaldirik eskaini gabe. Hilaren 22an, Madalen Egunean etengo da madarikazio hori. Izan ere, egun horretan hasiko dira Hondarribiko eta Lutongo aireportuak —Londresko erdigunetik 48 kilometrora— lotuko dituzten hegaldiak. Horrela, udaran ohikoa izaten den Mallorcako hegaldiari batuko zaizkie. Irailaren 4ra arte egongo dira indarrean zerbitzuak, astean bina hegaldi eskainita: astearte eta ostegunetan.

Guztira, 48 hegaldi izango dira, eta, kalkuluen arabera, 2.400 bidaiari gehiago erakarriko dituzte Hondarribira. Air Nostrum hegaldi operadoreak eskainiko ditu bi hegaldi horiek. Urte osoan Madrilekin eta Bartzelonarekin lotzen dituzten hegaldiekin lan egiten du enpresak —Valentzian du egoitza—. Aireportuan lan egiten duen beste konpainia Vueling da, baina Bartzelonara joaten diren hegaldiak bakarrik eskaintzen ditu.

Londres-Lutongo aireportuarekin uda honetan Hondarribiatik egingo den lotura "proba" modukoa izango da, AENAko iturrien arabera —Hego Euskal Herriko lau aireportuak eta beste 42 kudeatzen ditu—: "Londresera joango den hegaldia termometro gisakoa izango da, eta, bezeroek emango dioten erantzunaren arabera, hegaldia mantendu ala ez erabakiko du Air Nostrumek. Bai operadore horrek baita gainontzeko konpainiek ere aztertuko dute zein eskari dagoen, eta horretan oinarrituta beste helmuga batzuk eskain ditzakete". Gipuzkoa "oso erakargarria" dela uste dute, turismorako zein negozioetarako, eta, horregatik, AENAk espero du gero eta nazioarteko hegaldi gehiago eskaini ahal izatea.

Bidaiari gehiago

Azken urteetan Hondarribiko aireportuak jasotzen duen bidaiari kopurua handitzen ari da, modu nabarmenean. Maiatzean eman zituen AENAk azkeneko datuak. Iazko hilabete berarekin alderatuta, bidaiari kopurua %3,5 hazi da. Operazio kopurua, berriz, %9,3 handitu da, eta maiatz arteko urteko operazio kopurua %6,3 igo da.

Datu horiek kontuan hartuta, maiatzean 27.358 bidaiari pasatu ziren terminaletik, eta urteko lehen bost hilabeteetan, berriz, 104.901 izan dira hegaldiren bat hartu dutenak. Astean, guztira, hamabi eta hamasei hegaldi artean eskaintzen ditu Hondarribiko aireportuak, eta horiei charterrak, hegaldi pribatuak edo aisia helburu dutenak batu behar zaizkie.

Bidaiari kopurua hazteko faktore bat izan daiteke Donostia 2016 kultura hiriburutza. AENArekin jarri da harremanetan Gipuzkoako Hitza, eta, enpresako ordezkariek esan dutenez, "oraindik goiz da" faktore horrek izan duen pisua aztertzeko: "Urte bukaeran ikusiko dugu ea zer-nolako eragina izan duen". Hala ere, ekitaldi garrantzitsuek beti puztu dute bidaiari kopurua; kongresuek, kirol ekitaldiek, kontzertuek edo dena delakoek.

Donostia, Gipuzkoa eta Euskal Herria, oro har, momentu gozoan daude turismo aldetik. AENAren arabera, aireportuetan "asko nabaritzen" ari da turisten etorrera: "Arlo horretan, erakunde publikoak egiten ari diren lana txalotzekoa da. Eskaintza turistikoa ongi egiten ari dira. Gipuzkoa zenbat eta ezagunagoa kanpoan, orduan eta jende gehiago etorriko da hona".

Esparruak ugaritu

Hondarribiko aireportuaren negozio esparruak ugaritzeko lanean ari da AENA. Astean zehar egiten diren bidaia komertzialen artean, ez dituzte sartzen hegaldi pribatuak. Izan ere, kopuru nahiko aldakorra da, eta sasoiaren arabera gehiago edo gutxiago egoten dira. Berez kopuru osoaren ehuneko oso txikia dela dio aireportua kudeatzen duen enpresak. Gainera, bidaiari gutxi mugitzen dituzte hegaldi bakoitzean. Hala ere, arlo hori lantzen ari dira, "negoziobide interesgarria" delako. Izan ere, tokiko ekonomian "eragin handia" dute, mota horretako hegaldiak egiten dituzten bezeroek eroste ahalmen handia dutela ziurtatu dutelako.

Operadore berriei dagokienez, Hondarribira erakartzeko lanean ari direla baieztatu du AENAk. "Kudeatzen ditugun aireportu guztiak eskaintzen dituen marketin saila dugu, eta ahalik eta operadore gehien erakartzeko lanean ari dira, Hondarribikora barne". Hori bai, konpainiak dira bide berri bat ezarri edo hegaldien maiztasuna areagotzea —ala gutxitzea— erabakitzen dutenak.

Orain dela bost urte Brusela eta Erroma helburu zituzten hegaldiak irteten ziren Bidasoaren bokalean dagoen aerodromotik. Ordutik, ez du lotu Espainiako Estatutik kanpoko aireporturik. Horretarako, Loiu (Bizkaia), Miarritze (Lapurdi) edo Noainera (Nafarroa) joan behar da.

Hondarribiko aireportuak, beraz, beste hiru ditu ehun kilometro baino gutxiagoko distantzian. AENAren ustez, "ongi" erantzuten die Bartzelonarekiko eta Madrilekiko lotura eskatzen duten bezeroei. Horrez gain, azpiegitura "egokiak" ditu etorkizuneko balizko eskaintza komertzialak jasotzeko, baita hegaldi charterrak edo pribatuak ere. Horregatik, ez dute aireportua handitzerik espero.