Iritzia

Sua eta energia potetxoak

Sua eta energia potetxoak

«Ai, pazientzia salduko balute!». Nork ez du halakorik noizbait esan? Nik, askotan. Halako gaitasunak trukatzeko aukera izango bagenu, behintzat; edota bertute horietaz gainezka gaudenean, gorde ahal izango bagenitu, eta beharrezkoa zaigunean, atera eta erabili? Ezin da, ordea. Gauza bera egiteko egokiera izan beharko genuke sentimendu positiboekin: ase eta bete gauzkatenean, botilatxo txikietan mantendu ahal izango...

Son Goku bider zero

Son Goku bider zero

Ezagutarazteko eta berreskuratzeko ekimenak ez ezik, eztabaidak ere pizten ditu batzuetan hitanoak. Horren isla da Xabier Euzkitzek duela gutxi Noticias de Gipuzkoa egunkarian argitaraturako iritzi zutabe bat: To eta no (2024.3.10). Irati Jimenezek Begiak zabalduko zaizkizue liburuan (Elkar, 2021) hitanoak euskal literaturan duen eta, batez ere, izan beharko lukeen zereginaz idatzitakoaren kritika egiten du Euzkitzek....

Arbasoak eta etorkizuneko gerrak

Arbasoak eta etorkizuneko gerrak

Jaio nintzenetik 23 urte izan arte gure aititaren tailerraren gainean bizi izan ginen. Espazio bariko herrian oso kontu normala, bestalde. Zarata ugari egunean zehar, asteburuetan isiltasun harrigarria. Horrelakoa izan zen gure bizitza.  Taladrina usaina dut gustuko, umetako usain sarkor eta arrunta zelako. Etxetik eskolara bidean, esnezko bideak isurtzen ziren espaloi bako errepidean. Izan ere, taladrina...

Txosten barruan bizitzeko gogoa

Txosten barruan bizitzeko gogoa

Bernardo Atxagak Etiopia poema liburuko Eguneroko bizitza poeman adierazi zuen bezala, duela hamarkada batzuk «mila liburu erregalatu zituzten bankuek Ora eta bereziki Labora lemapean». Baina alferrik zen, berandu zebiltzan, gu libro genbiltzan kaleetan «tirantezko galtza laranjaz jantzirik, libro-libro». Ironikoa zen, jakina, poetak tirantezko galtza laranjekin irudikatu zuen askatasun hura. Hala erakusten du —Ruper Ordorikaren Berandu...

Azeri emeak, txakurrak eta txerriak

Espainia aldean kantu bateko hitzak harrotu ditu hautsak. Hitzak ez ezik, letrak ere bai. «Zorra» (azeri eme/urdanga) izan da. Jakina, polemika bigarren adierak sortu du, horretaz diharduelako. Ezin da ahaztu abesti horrek Espainia ordezkatzen duela Eurovision lehiaketa Israelzale apolitiko-apokaliptiko horretan (horrek ere artikulu pare baterako ematen du). Aztoratuta dauzka zenbaitzuk, letra nahiko arina bada ere....

Ongietorria, nork nori?

Ongietorria, nork nori?

Han eta hemen tarteka agertzen den gai bat plazaratu zuen hilaren hasieran Xabi Larrañaga kazetariak Noticias de Gipuzkoa egunkariko iritzi zutabe batean (La pecera, 2024-02-01). Honako hau gaztelaniazko zutabe horretako paragrafo baten itzulpena da, neuk egina: «Asko hitz egiten da euskarazko kultura-menua zabaltzeko beharraz, haren erabilera sustatzeko. Plataformetan egotea eskatzen da, azpitituluak pantailetan, jaialdietako kuotak,...

Bandera frantsesak eta supermerkatuak

Aurreko udan egun batzuk eman nituen Lapurdin. Nire txokotik irteten naizen guztietan, bazterrak ezagutu eta monumentuak bisitatu ez ezik, bertako denda eta supermerkatuak ikustea gustatzen zait. Zelako produktuak eskaintzen dituzten, edo zein desberdinak diren nire eguneroko denden aldean. Ez dugu ahaztu behar adin batetik gorako gipuzkoarrendako zer zen Lapurdira pasatzea.  Zaila zen, eta bertako supermerkatuak...

Futbolean jolastetik jokatzera

Futbolean jolastetik jokatzera

Zer esana ematen ari da berriro ere Athleticen «filosofia», taldeko jokalari guztiak aldez edo moldez, neurri batean behintzat, euskal herritarrak izatea eskatzen duen hori. Muga lausoak dituzte «aldez edo moldez» eta «neurri batean behintzat» delako horiek, eta pentsatzekoa da, orain arte bezala, etorkizunean ere sortuko dela eztabaidarik horien inguruan. Munduak daraman martxa globalizatzailean, Athleticen filosofia...

Zorioneko eskua

Erpurua izateak egin ei gintuen gizaki, atzamar oratzaileak eta pintza egiteko gai zirenak eboluzioan ezinbestekoak izan omen ziren. Itxura batean, matxardarena egin ahal izateak gure garuna garatu zuen, eta kapaz bihurtu zuen orduko hominido hura erremintak-eta erabiltzeko. Erpurua, beste lau atzamarrak eta ahurra: eskua. Gure eskua ezinbestekoa izan da, beraz, homo sapiens sapiens bihurtzeko.  Eskua...

Haiek bai bertsolariak, haiek!

Miguel de Cervantesen On Kixote, Herman Melvilleren Moby Dick euskaratu berria, Gabriel Garcia Marquezen Cien años de soledad, Juan Rulforen Pedro Páramo… Hasiera ezaguna dute literatura unibertsaleko obra enblematiko batzuek. Euskarazkoen artean Txomin Agirreren Garoa nobelakoa izango da, akaso, ezagunena: «Ura zan gizona, ura!». Ezaguna bai, baina ez, seguru asko, arestian aipatutakoak bezain preziatua, gaur...