Sailkatugabeak

‘Kameleoia’ dantza ikuskizuna

Gaur, 22:00etan, Dantzaz konpainiaren Kameleoia emanaldia izango da ikusgai Beasaingo Usurbe antzokian. Itzik Galili eta Jacek Pryzybylowicz koreografoek zuzendu dute dantza ikuskizuna. Hain zuzen ere, Galiliren Things I Told Nobody eta Chameleon kore...

Boluntarioen elkarteei omenaldia Donostian

Boluntarioen Nazioarteko Eguna ospatuko da gaur mundu osoan, eta aitzakia horrekin, Sareginez plataformak boluntario izatearen garrantzia azpimarratuko du beste behin —Gipuzkoako hainbat elkartek osatzen dute—. Horretarako, harlauzaz osaturiko mosaiko erraldoi bat osatuko dute, eta harlauza bakoitzean esperientziak, leloak, marrazkiak eta burutazioak islatuko dituzte. Ekitaldia Donostiako Gipuzkoa plazan egingo dute, eguerdi aldera, Boluntariotza, esperientzien mosaikoa lelopean.

Elkarteetako kideez gainera, herritarrak ere gonbidatu dituzte mosaiko erraldoiaren osaketan parte hartzera. "Elkarteen gizarteratzea eta herritarren parte hartzea sustatzea da gure egitasmoaren funtsa", adierazi du plataformak, ohar batean.

Horrez gainera, hainbat helburu ditu gaurko ekitaldiak: boluntarioek orain arte egindako lana eskertzea, boluntarioen artean dagoen aniztasuna gizarteari helaraztea, boluntariotzaren helburuak eta egitekoak bistaratzea eta horren guztiaren inguruan hausnarketa sustatzea.

Izan ere, Sareginez elkarteko arduradunen esanetan, boluntarioek bultzatzen dituzten balioak ezinbestekoak dira gaur egun: "Gizarte baldintzak alde batera utzita, hazkunde ekonomiko eta norberaren etekinari garrantzi osoa ematen dion sistema baten aurrean, boluntarioek doakotasuna, gehiengoaren ongizatea eta halako balioak bultzatzen dituzte. Horrez gainera, norberak gizartean duen ardura beren gain hartu eta guztiontzat justuagoa izango den mundu baten eraikuntzan, ezinbesteko garrantzia dute boluntarioek".

Hamaika elkarte

Irabazi asmorik gabeko hainbat talde biltzen ditu Sareginez plataformak, zenbait esparrutan gizarte lanak egiten dituen elkarteak: "Sareginez-en xede nagusia gizartean boluntariotza sustatzea da, horri balioa ematea eta boluntario izatea bultzatzen duten elkarteak babestea".

Fundazio eta elkarte hauxek dira plataforma osatzen dutenak: Afagi, Agaeb, Agipad, Agipase, Alboan, Atzegi, Gurutze Gorria, Gipuzkoako Caritas, Gipuzkoako DYA, Mugarik Gabeko Ekonomialariak, Ekintza-Dasalud, Eraldatzen, Euskadiko Gazteriaren Kontseilua, Gaztetxo, Haurralde Fundazioa, Hezkide Eskola, InteRed, Jatorkin, Kaebnai Europe, Nagusilan, Rais Euskadi eta Surfrider.

Afizionatu mailako puntista onenen lehia

Afizionatu mailako zesta-punta txapelketarik garrantzitsuenetarikoa jokatzen ari dira Tolosako Beotibar pilotalekuan: Jose Ignazio Elolaren Oroimenezko I. Txapelketa.Onenetarikoa, pilotarien mailagatik; izan ere, afizionatuen mailako puntista onenek p...

Eboluzioaren zalantzak

Urtea amaitzera goazen honetan, kometa batean lehen aldiz lur hartu eta Martera begira ipini garen garaian, herrialde askotan eboluzioaren teoria dudan ipintzen da ikastetxeetan. Zuetako askori eboluzioaren teoriak eta Darwintarreneko Karloxek zioena ...

Txuletaren Festa izango da asteburuan Tolosan

Gastronomiaren topaleku izango da beste behin Tolosa, abenduaren 6tik 8rako Txuletaren Festa antolatu baitute. Otorduez gain, ganadu azoka, pilota partidak, zesta-punta txapelketa eta idi dema izango dira.

Aurten, aurkezpena Casa Julian jatetxean egin zuten. Bertan izan ziren Ibai Iriarte alkatea, Tolosako erretegien ordezkariak, Matias Gorrotxategi (Casa Julian), Pedro Ruiz (Casa Nicolas), Juanjo Pascual (Burruntzi), Claudio Sanchez (Orue) eta Javi Uhalde (Berrobiko Iriarte jatetxea), Cristina Aldalur (Alejandro Goya), Joxean Goia (Carnicas Goya), Iñaki Oiarbide (GIFEko lehendakaria), Xabier Zabaleta (Jakitea elkarteko lehendakaria), Kino Martinez (Gipuzkoako Ostalaritza Elkartea) eta Fernando Elola (Jose Ignacio Elolaren semea).

Iriartek hartu zuen hitza: "Euskaldunei jatea gustatzen zaigu, baina ondo jatea gustatzen zaigu, kalitatezko, bertako eta ondo prestatutako produktuak. Tolosak badu lotura hori, eta Txuletaren Festak erantzuna ematen dio horri, herrian ditugun erretegien bitartez".

Matias Gorrotxategi Casa Julian jatetxekoak gaineratu zuenez, "Txuletaren Festa bikaina izan da, eta hemendik aurrera ere berdin izango da". Txuletaren eta Tolosaren arteko "amodioa" mundu guztian zabaltzea nahi dutela esan zuen Gorrotxategik.

Parrilarien lehia

Aurtengo berritasuna Gipuzkoako Parrileroen Txapelketa izango da. "Euskal Herriko Txapelketa Donostian egiten da, eta aurten herrialdeetan txapelketak egitea pentsatu dugu. Gipuzkoako txapelketa egiteko pentsatu genuen Tolosa toki ezin hobea zela", azaldu zuen Xabier Zabaleta Jakitea elkarteko lehendakariak.

Txapelketak aldaketa bat izango du, Tolosako Txuleta Festari egokitzeko. Izan ere, parrileroek arraina epaimahaiarentzat bakarrik egingo dute, eta haragia, berriz, epaimahaiarentzat eta afaltzera joaten diren guztientzat prestatuko dute. Txapelketan parte hartu nahi duenak igandera arte izena eman dezake. Zabaletak aitortu zuenez, aurkezpenean zeuden eta epaile izango diren parrilleroei begira, "inoiz baino epaimahai zorrotzagoa eta hobea izango dute parte hartzaileek", eta jendea animatu zuen lehiaketan izena ematera.

Txapelketako lehen bi sailkatuak Euskal Herriko Txapelketarako sailkatuko dira. Txapelketa abenduaren 7ko gauean egingo da.

Otorduetako erreserbak egiteko, 943-69 74 13 telefono zenbakira deitu behar da (Tolosaldea Tour) edo, bestela, posta elektronikoz tour@tolosaldea.net helbidera idatzita egin daiteke eskaera.

Haurtzaro lapurrak

Lehengo batean, goizean lanerako bidean nindoala, lagun batekin eta alabatxoarekin elkartu nintzen. Alaba triste zihoan ikastolara. Zazpi urteko neskatilak itsasoari buruzko ipuin bat eraman behar zuelako klasera eta berak Pirritx, Porrotx eta Marimototsen bat aukeratu zuelako, eta bazekielako gelako mutilek barre egingo ziotela.

Bai, hala daude kontuak: umeendako pailazoak gustuko izateagatik barre. Antza, nagusiegiak dira horretarako. Badirudi mutiko horiei futbola gustatzen zaiela eta neskatoei Violetta —lehen Hanna Montana izango zen, baina modak aldatu egien dira, futbol jokalariak zahartu ahala—. Ama eta biok animatzen ibili ginen umea, pailazoak gustatzea ondo zegoela eta berari gustatuz gero, hor konpon beste guztiak, ez ziela jaramonik egin behar esaten jardun genuen; eta barre egiten bazioten "eta zer!" ozen bat jaurti behar ziela. Baina uste dut gure diskurtsoak ez zuela gehiegi konbentzitu.

Agurtu nituen eta gaiari bueltaka ibili nintzen luzaroan, nahiko hunkituta laga ninduelako neskatoaren tristurak. Oso gogorra iruditu zitzaidan zazpi urteko haurrendako pailazoak txikien kontua izatea, eurak nerabeak balira bezala. Eta orduan Jose Ignazio Piter Ansorenari, Mirriri, egindako elkarrizketa batean irakurri niona gogoratu nuen. Berak zioen Txirri, Mirri eta Txiribitonen aurreko urteetan ikuskizunetara hamar-hamaika urteko umeak joaten zirela, eta denbora joan ahala haurren adina gero eta baxuagoa zela. Bere esanetan, haurtzaroa murriztu egin diegu umeei, aurre-nerabezaroan jartzen ditugu goizegi. Esango nuke, ikusitakoa ikusita, Ansorenaren esperientzia hori beste pailazoei ere gertatzen zaiela, eta kontu orokortua dela.

Zein tristea den, baina! Umeak desumetu egiten ditugu, gaztetxo bihurtu, behar baino lasterrago, horrek dakarren guztiarekin. Nerabezaro amaiezina jasaten dute/dugu horrela. Txarrena da pubertaroan sartzen direla, pubertaroaren aldaketa fisiologiko eta mentalik gabe, eta ematen dizkiegun ereduak guztiz sexualizatuta eta genero estereotipoak zeharo markatuta daudela: neskak, emakume pinpirin, makillatu eta tuntun; eta mutilak, gizontxo patetikoak indarra eta oilarkeria demostratu nahian.

Hala kontatu dit lagun batek, behintzat, 11 urteko iloba neska duena: makillaje, itxura eta abarrak baino ez omen dituzte berak eta bere lagunek buruan, Disney Channel-i esker, itxura denez. Izan ere, telebista kate horretan sit-com direlakoek eredu horiek zabaltzen dituzte, zeharo estatubatuarrak oso sexualizatu, banandu eta estereotipatuak. Galdetu beharko genuke zein den helburua, zergatik ostu nahi diguten bizitzako sasoirik ederrenetakoa, zergatik kendu nahi diguten inozentzia, zergatik niniak heldu bihurtu nahi txepel hori. Zer interes ekonomiko, sozial eta politiko ote dagoen horren atzean.

Ikaragarria begitantzen zait hau guztiau. Ume denborak luzea izan beharko luke, kantu, jolas eta barre artean bizitzekoa, itxura eta modari erreparatu barik, helduon eguneroko arazo txotxoloetatik kanpo, inork barre egiten badie "…eta zer?" ozen baten planto egin eta jarki daitezen, dibertitzen ibili, barrezka, arboletara igota, eta txiribueltaka lurrean, zoro, alai…

“Euskaldunon eskubidea ez da bermatzen”

Hizkuntza eskubideen urraketa asko izan dira 2014. urtean. Garbiñe Petriati (Arbizu, 1962) Behatokiko zuzendariaren ustez, horrek frogatzen du administrazioa gizartearen nahien atzetik doala.

Carlos Urkijok salaketa jarri du aldundiaren kontra, bide seinale batzuk euskaraz soilik idazteagatik. Normaltasuna?

Mendeetan zehar euskaldunok gutxiagotze prozesu bortitzak pairatu izan ditugu, eta egun ere pairatzen ditugu. Estatuek ezarritako politika baten ondorio da hori, bertakoa den hizkuntza ordezkatzeko edo alboratzeko.

Eraso horiek ohikoak al dira gaur egun ere?

Bai. Euskaraz bizi nahi eta medikuarekin harremana euskaraz edukitzeko aukerarik ez izatea, euskaraz ikasteko aukerarik ez izatea, eguneroko salerosketak euskaraz egin ezin izatea, noiznahi eta nonahi euskaraz aritzeko aukerarik ez izatea... Horiek guztiak euskaraz bizi nahi dutenen aurkako erasoak dira.

Urtea amaitzear da, eta Behatokiak txostena argitaratzen du urtero, hizkuntza eskubideen egoeraz. 2014a nolakoa izan den aurreratzerik bai?

2014ko gertaerek erakusten dute euskaraz bizitzeko eskubidea ez dagoela bermaturik. Herritarren nahiaren atzetik doazela askotan administrazioak, eta axolagabekeriaz jokatzen dutela sarritan.

Azken hamabi hilabeteotan aztertutako kasuen artean, zeintzuk izan dira hizkuntza eskubideen urratzerik mingarrienak?

Hizkuntza eskubideen urraketa guztiak dira mingarriak. Ez dugu ahaztu behar oinarri-oinarrizko giza eskubideez ari garela. Urraketek bazterketa sentiarazten dute, nahigabea, amorrua... Hala ere, herritarrek hizkuntza eskubidea baliatzeko joera erakusten badute, posible da neurriak hartzea eta urratsak egitea. 2014an, adibidez, Zumaiako osasun etxean ordezko mediku erdalduna aldatu zuten, jendea kexatu ostean.

Euskararen transmisioa bermatua al dago?

Horretan berebiziko garrantzia du hezkuntza sistemak. Ikasleek euskara eta beste hainbat hizkuntza jakingo dituztela bermatu behar da. Baina azterketek erakusten dutenez, egungo ereduek ez dute hori bermatzen. Sistema hori gainditzea eta hizkuntza erabiltzeko espazioak sortzea da etorkizunerako erronka.

Estibalitz Jalonen txanda Ilustratzaileen Txokoan

Estibalitz Jalonen lana erakutsiko dute abenduaren 14ra arte Aieteko Kultur Etxeko Ilustratzaileen Txokoan. Marrazkilari horrek etorkizun oparoenetako bat dauka haur eta gazte literaturaren ilustrazioan. 2009. urtean, III. Etxepare saria eskuratu zuen...