Gaztak egin du ezagun Idiazabal. Euskal Herri osoan du sona Goierriko herri txikiak, baita Euskal Herritik kanpo ere. Hori dela eta, azken urteetan Idiazabalen egiten dute Euskal Herriko Artzain Gazta Txapelketa. Gaztari esker herriak lortutako izen ona baliatuko dute, hain zuzen, gaztagintza bera sustatzeko. Artzai Gazta Elkarteak antolatuta, 31. urtez egingo dute txapelketa bihar. Urte hauetan guztietan hainbat herritan egin izan dute, baina azkenekoetan, Idiazabalen finkatu da.

Euskal Herriko 40 gaztagilek parte hartuko dute biharko txapelketan, denak ere Artzai Gazta elkarteko kideak. Arabatik, Bizkaitik, Gipuzkoatik eta Nafarroatik joango dira gaztagileak: lurralde bakoitzeko hamar onenak. Urte osoan hainbat lehiaketa antolatzen ditu Artzai Gazta elkarteak lurralde bakoitzean, Euskal Herriko Txapelketarako sailkatuak aukeratzeko.

Gipuzkoako gaztagileak, esaterako, Lepazpiko Artzain Egunean sailkatutako lehen hamarrak izango dira. Han izango dira, hortaz, Jabier Muñoa zeraindarra, Karmele Murua segurarra, Olaberriko Aizpea gaztandegia, Patxi Otaegi beizamarra, Azpeitiko Berastegi elkartea eta Elgoibarko Mausitxa, besteak beste. Iazko irabazleak ere parte hartuko du biharko txapelketan: Rikardo Remiro nafarrak.

Txapela eta kaikua jasoko ditu irabazleak. Baita 1.000 kilo pentsurako txartel bat ere. Bigarrenak, berriz, garaikurra eta 800 kilo pentsurako txartela. Eta, hirugarrenak, garaikurra eta 500 kilo pentsurako txartela. Bestalde, postuetan gazta emango dute probatzeko, eta jendeak botoa emateko aukera izango du. Garaikurra eta 400 kilo pentsurako txartela jasoko ditu herritarrek aukeratutako gaztagileak.

Epaimahaikideen artean, berriz, hainbat aurpegi ezagun egongo dira. Esaterako, Urko Aristi EITBko eguraldi aurkezlea, baita No es país para sosos saioko Ramon Roteta eta Ander Gonzalez sukaldariak ere. Horiez gain, gazta adituak eta txapelketarako sailkatu ez diren gaztagileak izango dira epaileak.

Giza proba eta aizkolariak

Epaimahaiak 14:30 aldera emango du erabakiaren berri. Goizean, ordea, izango da zertaz gozatua Idiazabalen. Artzai Gazta elkarteko produktuak salduko dituzte: gazta, arrain kontserbak, eztia... Horrez gain, haurrentzako tailerrak ere antolatu dituzte. Gazta nola egiten den ikasiko dute, baita artilea erabiltzen ere.

12:00etan, berriz, herri kirolen erakustaldia izango da. Lehenik, emakume talde batek giza proba erakustaldia egingo du. Ondoren, aizkolariak lanean ikusteko aukera izango da. Hori dena, sari banaketaren aurretik. Sari banaketaren ostean, berriz, bazkaria egingo dute Artzai Gazta eta Eusko Label produktuekin.

Bazkariarekin emango diote amaiera txapelketa egunari. Dena den, sariak sari, Euskal Herriko Artzain Gazta Txapelketaren helburua Artzai Gazta elkartea indartzea eta zabaltzea da. Hala azaldu du Pablo Basterra Artzai Gazta elkarteko presidenteak. "Artzainen lanaren bidez, gure ingurumena zaintzen dugu, eta txapelketaren bitartez, jendeari gogorarazi nahi diogu artzainen, ardien eta baserriaren garrantzia".

Gazta salmenta, gutxitzen

Basterraren esanetan, garrantzitsua da jendea sentsibilizatzea eta Artzai Gazta ezagutzera ematea. Izan ere, gero eta gazta gutxiago saltzen da, eta etorkizuna "larri" ikusten du elkarteko presidenteak. "Gero eta gaztagile gutxiago gaude, eta gaztangintza behera egiten ari da", adierazi du.

Gaur egun 111 gaztagile daude Artzai Gazta elkartean, gehienak gipuzkoarrak eta nafarrak. Basterraren hitzetan, elkarteak produkzio handia du: "Idiazabal gaztaren %50 inguru produzitzen dugu". Salmentak igo ezean, ordea, Basterrak beltz ikusten du etorkizuna. "Diru laguntzak beharrezkoak dira egitura mantentzeko, noski, baina gaztarik saldu ezean, alfer-alferrik da dena".

Basterraren ustez, bada datu kurioso bat: dendetan gazta gehiago saltzen da azoketan eta baserrietan baino. "Kuriosoa da, dendetan erostea garestiagoa baita, bitartekariengatik; lehen eskutik erostean, berriz, merkeagoa izateaz gain, jasotzen den tratua ere askoz gertuagokoa da".

Salmentak igotzeko helburuarekin, artzain gazta sustatzea da elkartearen zeregina. Artzainen lana zabaltzen ahalegintzen dira, eta sustapenaren bidean, esaterako, txapelketak antolatzen dituzte. Horren adibide da bihar egingo duten Euskal Herriko Artzain Gazta Txapelketa.

Dena den, elkarteak ez du hori bakarrik egiten. Aurten, esaterako, akordio bat lortu dute Eroskirekin, Artzai Gazta elkarteko gazta haien saltokietan saltzeko. "Horrelako akordioak egiteko, ezinbestekoa da elkarte baten babesean joatea".

Basterraren hitzetan, horixe da elkarte baten kide izatearen abantaila: denek batera errazago egiten dute aurrera. Are gehiago, gaztagintza behera doan garai honetan. Hala, bihar Idiazabalen egingo duten txapelketan, irabazlea bakarra izango da, baina onuradunak elkarteko artzain guztiak izan daitezke, baldin eta helburuak bete eta jendea gutxika ekoizle euskaldunen gazta gehiago erosten hasten bada.

Munduaren neurria Rafa Ruedak eta Oier Guillanek sortu duten formatu txiki-ertaineko kontzertu errezitaldian, munduaz mintzo diren poemak eta hitzak bildu dituzte. Vladimir Maiakovski, Jose Luis Otamendi, Alejandra Pizarnik, Angelica Liddell, Unai Itu...

Oinak arrastaka daramatzatela mugitzen dira Alde Zaharreko kaleetan gora eta behera, uluka. Ahoa zabalik dute, eta lerdea matrailetik behera isurtzen zaie. Hilda daude, baina mugitzen dira. Garai batean Kontxako eguzkiaren pean belzten ziren gorputz lerdenen paisaia desagertua da honezkero, eta, horren ordez, zabuka eta arrastaka dabiltzan gorpu ustelen multzoa besterik ez da ikusten hondartzan. Txiki-txiki eginda dauden koadro berde nahiz urdinezko alkandorek agerian uzten dituzte beso eta sabel zurbil hanpatuak. Hildakoen usain sarkorra hedatzen da hiriburu osoan zehar. Zonbiek Donostia hartu dute.

Halako paisaia apokaliptikoak amesgaiztoa edo B serieko film batetik ateratakoa dirudien arren, urtero-urtero errepikatzen da Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astearen kariaz. Duela lau urte hasi ziren zombie-walk deritzon antzezpena egiten, eta, ordutik, hainbat tradizio donostiarren parodia egin dute "zonbi erara". Aurten, Behobia-Donostia lasterketa zonbifikatuko dute, eta, horri esker, hildako ibiltari (edo lasterkari) saldo batek piztutako kaosaren lekuko izango dira bihar Bulebarrera biltzen direnak.

Apokalipsi baten bila

"Badago nolabaiteko nahi ezkutu eta beltz bat guztiongan, apokalipsi bat bizitzeko, muturreko zerbaiten parte izateko, zerbait benetakoa, gure gizatasunarekin eta naturarekin kontaktuan jarriko gintuzkeena". Modu horretan azaltzen du Beñat Iturrioz zinemagile gipuzkoarrak zonbi edo hildako ibiltariekiko grina. Xabier Padinekin batera zuzendu du Joxean's Hileben filma, eta bihar hastekoa den Beldurrezko Zinemaren Astean eskainiko dute; euskarazko film bakarra izango da.

1980ko hamarkadako zonbi film baten elementu guztiak biltzen ditu Joxean's Hileben-ek, baina umorearen galbahetik iragazten ditu, eta, horrez gainera, Euskal Herriko pertsonaia historikoak erabili, generoa apur bat iraultzeko. "Gure nahia beti izan da Euskal Herriko pertsonaiak eta politika erabiltzea, eta fikziozko pertsonaiak balira bezala azaltzea. Joko ikaragarria ematen digu horrek", nabarmendu du Padinek. Tomas Zumalakarregi bera berpiztu zuten Iturriozek eta Padinek Ataun of The Dead film laburrean. Horren bigarren zatia da Joxean's Hileben, eta PNV Partido Nacionalista Vampiro alderdiko hildakoak gehitu dizkio formulari. Trilogia egiteko asmoa dute, eta hirugarren zatian Nafarroara begira jarriko direla iragarri du Iturriozek: "Hirugarren filmean ezker abertzaleko momiak berpiztuko ditugu, Antso Nagusia buru dutela, baina baita Nafarroako navarristak ere. Geure herriko satira politiko gisa ulertzen dugu trilogia hau".

Euskal Herria eta, zehatzago, Gipuzkoa toki "bukolikotzat" hartzen dute askok, eta hori zonbiei buruzko pelikula bat egiteko "oso lagungarria" dela azpimarratu dute bi zuzendariek. "Halako lekuak dira erakargarrienak kaosa eta apokalipsia islatzeko", bota du Padinek. Eta Iturriozek gaineratu: "Irudi apokaliptiko baten ordez irudi bukoliptiko bat edukiko genuke Euskal Herrian. Interesgarriagoa, noski. Munduko leku bakoitzak bere zonbi estiloak ditu; bada, gurean munduko zonbi hondartzarik edota mendiko landetxerik bukoliptikoenak izan ditzakegu. Turismoa hazi egingo litzateke, seguru".

Bihar Bulebarraren ingurumarietan irudikatuko den zonbi lasterketak ere turista ugari erakarriko ditu seguru asko, baina, zonbi gaietan aditu diren Iturrioz eta Padinen aburuz, Donostia ez da hildako ibiltarien eraso bati aurre egiteko tokirik aproposena. "Zonbi izurrite baten aurrean, Gipuzkoa osoko herririk prestatuena Hernani da. Sagardotegi garaian bizitza normala egitera ohitu baitira hernaniarrak. Ohituta daude zonbiekin bizitzera".

Urriaren 27tik 31ra bitarte, haurren Munduko Areto Futboleko eta Mikrofutsaleko Txapelketa jokatuko dira Lloret de Marren (Katalunia), eta Tolosaldeko ordezkaritza zabala izango da. Izan ere, Euskadi izeneko taldean jokatuko duten 11 kideetatik, hamar...

Inoizko murrizketarik handiena Berria-ri, eurotanJaurlaritzak euskarazko hedabideei diru laguntzak emateko irizpideak aldatu ditu, eta euskarazko egunkari nazionalari babes eskasagoa emango dio. BERRIA sortu zenetik ez da horren txikia izan urte osoko...

Bidasoaren inguruan jaiotako gazte batzordeek indarrak metatuko dituzte bihar Eskualdeko Txirrinda Martxan, Mugak suntsituz herria eraiki lelopean. Hainbat gazte asanblada elkartu dira biharko martxa antolatzeko: Lapurditik, Urruña eta Hendaiako gazte batzordeak, Nafarroatik, Bera eta Lesakakoa, eta Gipuzkoatik, Irun eta Hondarribikoa. Autogestioan oinarritutako ereduen aldeko aldarrikapena zabaldu nahi dute gazteek era horretara.

Aurtengoan, esparrua zabaltzea lortu dute gazteek, lehen aldiz Lesakako eta Berako gazte batzordeen parte hartzea lortu baitute. Baloratu egin du Xabier Bengoetxea Hondarribiko Gazte Asanbladako kideak nafarrak inizitibara gehitzea: "Bitxia da. Hondarribiarrok saiatu izan gara Irun eta Hendaia arteko Txingudi badiako eskualde hori indartzen. Baina, beste aldetik, Urruña eta Hendaiak hartu-eman handia dute Bidasoko beste aldearekin, Nafarroako Lesaka eta Berarekin. Entsalada horretara batu dira, eta oso positiboa da".

Izan ere, hondarribiarrak uste du geroz eta gazte talde gehiagok parte hartu "geroz eta autogestio eredu ezberdinagoak eta geroz eta hartu-eman gehiago" sortzen dela, eta hori ere gazteek finkatutako helburuen artean dago.

Gune propioen aldarria

Iragan urtean egindako bizikleta martxaren xede nagusia gaztetxeen aldeko aldarrikapena agerian uztea zen. Hondarribiak, Irunek, Urruñak eta Hendaiak parte hartu zuten ekitaldian, eta, lauren artean, soilik Irungo gazteek autogestioan oinarritutako gune bat kudeatzen zuten. Aurtengoan, egoera bestelakoa da hondarribiarrentzat, Gazte Xaia izeneko lokala eskuratu baitzuten uda hasieran.

Larunbatean bizikleta martxan parte hartuko dutenen artean, hain zuzen, Urruña, Hendaia eta Lesakako gazteak dira gune propio autogestionatuen beharrean daudenak. Hori dela eta, euren helburua lortu bitartean borrokatzen jarraituko dute gazteek.

Iazko ekitaldiaren "oso-oso balorazio positiboa" egin du Hondarribiko Gazte Asanbladako kideak. "Gure artean ezagutzeko aukera eman digu. Aurretik ez genuen oso hartu-eman zuzena", adierazi du Bengoetxeak, eta, horri esker, elkar ezagutza bultzatzeaz gain, giroa sortzea lortu dute: "Herriak berak ere nabaritzen du. Urruña bat normalean nahiko eskas ibiltzen da giro aldetik. Horrelako zerbait antolatuta, kolorea ematen dio herriari".

Hala, festa giroan elkartzeko aukera sortzeaz gain, gaztetxeen arteko trukeak egiteko parada ere hartu dute. "Nik uste dut horrek bideratu duela modu batean elkar ezagutza eta sostengu hori: jendea behar dela, ideiak behar direla...". Nolabait ere ikusmira hori zabaltzea ahalbidetu die harremanak.

Bizikletarekin jai giroan

Lapurditik eta Nafarroatik bi zutabetan aterako dira bihar gazteak. Horretarako, lehenik eta behin, bizikletak apaintzeko tailerra antolatu dute 10:30erako, Berako Kataku ostatuan eta Urruñako plazan. "Tailertxo bat egingo dugu, pankartak egin eta halakoak makiletan jarri, ongi pasatzeko".

12:00etan finkatu dute hurrengo ordua, Pausun, eta handik Hendaiarantz abiatuko dira. Herriko Etxearen parean bazkaltzeko geldialdia egingo dute. Izan ere, herriko plazan bazkaltzeak "nahiko kolore" ematen dio herriari Bengoetxearen ustetan.

Bazkalondoan, pedal kolpez Hondarribiraino joango dira parte hartzaileak, eta hainbat joko egingo dituzte Gazte Xaian. "Hartu-emanak indartzeko, elkar ezagutzeko eta ongi pasatzeko" antolatu dituzte jokoak, "hori delako finean gehien batzen duena, ongi pasatzea", erantsi du gazteak.

Horiek horrela, Irungo Lakaxita gaztetxean egingo dute azken geldialdia parte hartzaileek. Afaria antolatu dute bertan, eta, ondoren, musika izango da. Kondenatuak, Goragaleak eta Sangre de Mono taldeek kontzertua emango dute, eta, parranda luzatzeko, DJ Huuh disko jartzaileak ordu txikitara arte girotuko du festa, betiere aldarrikapena ahaztu gabe: Mugak suntsituz, herria eraiki.

'egunkaria auziak' iraun duen urteak2003ko otsailaren 20an itxi zuten Egunkaria, Juan del Olmo Espainiako Auzitegi Nazionaleko epaileak aginduta. Urte bereko urriaren 16an izan zen auzi ekonomikoko operazioa. Guztira, bi auziak kontuan hartuz, hemeret...

Egunkaria-ko auzipetu eta inputatu izandakoek eskerrak eman zizkioten euskal gizarteari Andoaingo Martin Ugalde kultur parkean joan den astean egindako eskertza ekitaldian, Egunkaria-k egoitza nagusia zeukan lekuan. Espainiako Auzitegi nazionalak 2010...

Adelak, Nekanek eta Maitek (Loli Astoreka, Miren Gojenola eta Ana Elordi) ez dute elkarren berri izan azken hiru hamarkadetan. Separaezinak ziren, bizitzaren joan-etorrian, bakoitzak bere bideari ekin zion arte. Tenore honetan, berrogeita hamarrak bet...

Kalitatezko haragia ekoitzi, baserrien bideragarritasun ekonomikoa bermatu, lurrei erabilera eman... Helburu horiek buruan sortu zen Basatxerri elkartea, hainbat baserritarrek osatuta. Hego Euskal Herriko lau herrialdeetan lan egiten dute, kalitate go...