Galtzaundi Euskara Elkarteak, Ibarrako Udalaren laguntzarekin, VII. Galtzakomik komiki lehiaketa antolatu du. Helburua euskarazko komikigintza sustatzea duenez, sortzaileek euskara hutsean aurkeztu beharko dituzte lanak. Komikigileek erabilitako euska...

Mikelazulo eta Txintxarri elkarteek, Amalatz talde feministarekin batera, Elkartasun kilimak izeneko zikloa antolatu dute Errenterian. Zikloaren barruan, hitzaldi bat prestatu dute gaurko, 19:00etan, Mikelazulon. Han parte hartuko dute Leonor Castaño Kolonbiako emakume nekazari beltz eta indigenen elkartekoak eta Consuelo Vidal Valentziako Atelier elkarteko kideak. Kolonbiako emakumeen egoeraren inguruan hitz egingo dute.

Hitzaldiaz gain, elkartasun azoka ere antolatu dute Txintxarri elkartean. Bihar 11:00etatik 20:00etara egongo dira, eta igandean, 11:00etatik 15:00etara. Azokan jartzeko materiala herritarrek eraman dute.

'Elkartasun kilimak'

Gaur, 19:00etan, Errenteriako Mikelazulon.

Mindara elkarteak beren kasa mugitzeko zailtasuna duten herritarrak integratzeko lan egiten du. Urte osoan hainbat jarduera antolatzen ditu aniztasun funtzionala duten pertsonei laguntzeko helburuarekin. Besteak beste, kirol jarduerak sustatzen ditu. Errenteria, Pasaia, Lezo eta Oiartzunen lan egiten du elkarteak.

Bihar, adibidez, pilota egokituko txapelketa jokatuko dute, elkartearen izen berekoa. Mindara elkarteak egoitza duen udalerrian egingo dute txapelketa. Errenterian, alegia, Fanderiako pilotalekuan. Txapelketa antolatzen duten hirugarren aldia da.

Jardunaldia 11:00etan hasiko da, eta 13:30ean lehen atsedenaldia egingo dute. Palan jokatuko dute, binaka. Arratsaldean, raspall-ean eta palan arituko dira, 16:30etik 19:30era. 34 pilotarik parte hartuko dute. Hamabostek urritasun intelektualen bat dute, eta zutik jokatuko dute pilotan. Gainontzeko hemeretziek gurpil aulkian jokatuko dute; hamahiru gipuzkoarrak izango dira, eta sei, valentziarrak.

Mikel Izagirre Anabitarte da Mindarako presidentea. Pilota txapelketa antolatzeari zer dela-eta ekin zioten azaldu du: "Gipuzkoako Kirol Egokituaren Federazioak ikusi zuen aniztasun funtzionala zein ezintasun fisiko edo psikikoa duten pertsonentzako pilota oso erakargarria zela kirol bezala, sozializaziorako zein lehiakortasunerako. Orduan, Usurbil inguruan talde bat sustatu zuten, orain dela sei urte. Zubietan hasi ziren entrenatzen". Geroztik, modalitatea zabaldu nahian dabiltza buru-belarri.

Orain dela bi urte sortu zuten Mindara elkartea, eta eurak ere pilota lantzea erabaki zuten, iaz. "Iazko udazkenean, pilota egokituko Gipuzkoako bigarren eskola sortu zen Errenterian", gogorarazi du Izagirrek. Hori bai, urtebete lehenago herri horretan bertan pilota txapelketa egin zuten, eta, Usurbilgo eskolakoez gain, ezintasun psikikoa duten hainbat lagun elkartu ziren: zarauztarrak, irundarrak, oriotarrak eta donostiarrak. Gurpildun aulkian jokatzen zuten batzuk ere izan ziren: raspall-a jokatzen duten valentziarrak (Herrialde Katalanak) eta trinketean aritzen direnak, Tarbesetik (Okzitania) —aurten ez dira Fanderiako pilotalekuan izango—.

Partida nagusia lehen aldiz

Biharko ekitaldiaren helburua da elkar ezagutzea, harremanak sortzea eta kirol egokitua bultzatzea. "Pilota egokitua publiko egin nahi genuen, baita gainontzekoekin elkartu ere, etorkizunerako proiektu komunik bageneukan ikusteko. Hirugarren urtea izango da, eta aurreko ekitaldietako izpiritu bera mantendu nahi dugu, bi osagai berri gehiagorekin".

Alde batetik, partida estelarra jokatuko dute, eta, bestetik, Errenteriako alkatea eta Eusko Jaurlaritzako kiroletako zuzendaria gonbidatu dituzte biharko saiora, baita Euskal Herriko eta Errioxako pilota zein kirol egokituko federazioetako presidenteak ere, besteak beste.

Partida nagusia 12:00etatik aurrera jokatuko dute. Bi bikoteak gurpil aulkian arituko dira; bikote bateko kideek ezintasun fisikoren bat dute, eta beste bikoteko kideek ez. "Oso ikusgarria izango da", ziurtatu du Izagirrek. "Horrekin erakutsi nahi dugu ezintasunak edukitzea ez dela abantaila, ezta desabantaila ere, ezberdina izatea esan nahi duela baizik". Ezintasun fisikorik ez duten pilotarietatik bat zesta puntan aritzen da, eta bestea, palan eta esku hutsez: "Biak aritzen dira gurekin, bata entrenatzaile moduan eta bestea jokatzen. Esaten dute nahiago dutela zutik baino gurpil aulkian jokatzea. Egia da ez dela hain ikusgarria, baina bi boterekin jokatzen da, eta pilota bigunagoarekin. Estetikoki oso polita da".

Biharko txapelketarekin pilota egokituko eskolak sustatu nahi dituztela berretsi du Izagirrek: "Horren hazia erein nahi dugu. Errenteriako eta Usurbilgo jendeak elkar ezagutzen dugu, eta biak bakarrik baldin bagaude, modalitate honek ez du etorkizunik izango. Euskal Herriko herri guztietan dago frontoi bat, eta ezintasunen bat duten pertsona asko dira kirol hau praktika dezaketenak. Kirola gurea da, ez dago beste inon, eta modu batean hedatu nahi dugu. Espero dugu jendeak ikuskizunarekin gozatzea, maila oso ona baitago jada bi eskolen artean".

Hainbat opari, zozketan

Txapelketa, elkar ezagutzeko topagunea ez ezik, jai bat izatea nahi dute antolatzaileek. Pilota partidez gain, ikusleei zozketetan parte hartzeko aukera emango diete. Erloju bat, ardoa eta beste hainbat opari zozkatuko dituzte.

Horrez gain, laguntzaileei eskerrak eman dizkie Izagirrek. Izan ere, goizeko partiden ondoren, Niessen elkartekoek bazkaria prestatuko diete. Urkabek, Uriñak eta Super Amarak jarriko dute jana, eta Errenteriako beste hainbat denda eta enpresak ere diruz lagunduko dute ekitaldia. Diru hori garaikurretarako erabiliko dutela jakinarazi dute. Udal Kirol Patronatuak eta Errenteriako Udalak ere lagundu dute.

Azkenik, nahi bat azaleratu du Izagirrek: "Lau herrialde hasiko bagina, gainontzekoak ere hasiko lirateke. Kirol hau erakuts dezatela; ikusten duena pozik geratzen da, bai ikusgarritasunarengatik, bai lehiakortasunarengatik eta bai pasioarengatik. Ikus dezatela badagoela jendea arazoak gainditu eta kirola egiten duena".

Sektorea indarberritzeko helburuarekin zabaldu dute Donostian Komikigunea. Gipuzkoako Foru Aldundiak irekitako espazio berrian istorio marraztuei lotutako milaka agiri aurki daitezke. Asko aldundiak Luis Gasca komikizaleari erositako funtsaren parte dira. Biltegi baten gisa funtzionatzeaz gain, Komikigunea leku dinamikoa izatea nahi du Garazi Lopez de Etxezarreta aldundiko kultura zuzendariak (Pasaia, 1977).

Luis Gascaren funtsean Euskal Herrian egindako lan gutxi aurki daitezke.

Aldundiak aukera bat izan zuelako erosi zion 2004an Gascari funtsa. Euskal komikigintzaren ikuspegitik agian ez da interesgarria, baina bai zinemarekin eta komikigintzarekin duen lotura aintzat hartuta. Oso funts pertsonala da, Gascaren zaletasunetatik abiatzen baita. Horri esker unibertsalak diren aleak eta erreferentziak daude. Baina uste dut lortu dugula horri buelta ematea, eta zentzu onenean diot. Izan ere, beste funts batzuk iritsi dira, dohaintza edo depositu gisa. Adibidez, Felipe Maia komikizale zumaiarraren funtsa edo Rotu Astrain marrazkilari euskaldunaren dohaintza. Azkenean, inertzia batzuen ondorioz aldundia lortzen joan den funtsek eman digute aukera euskal komikigintzarentzako gune estrategiko bat sortzeko. Gure lehentasuna izango dira euskarazko eta Euskal Herriko komiki eta komikigileak. Horrek gure erosketa politika aldatuko du.

Ateak zabalik daude dohaintza gehiagorentzat?

Bai, erabat zabalik. Pozik gelditu ginen aurkezpenean; komikilari asko etorri zen, Juan Manuel Diaz de Gereñu ikerlariak idatzi duen liburuaren aurkezpenera ere jende asko joan zen, eta, esan didatenez, aste honetan ere mugimendu handia izan da. Funtsak eskuratzen ari gara. Jende asko ari da ekartzen materiala, eta Komikigunea oraindik zabalik dago funtsak areagotzeko. Jendeak gauzak baditu etxean gordeak eta ekarri nahi baditu, gustura jasoko ditugu, digitalizatu eta berriz guztien eskura uzteko. Gauza bat da erosketa politika argia izatea, baina garrantzitsua da argitaratua dagoen hori eskuratzeko formulak bilatzea ere.

Eta aurrerantzean zein da asmoa?

Koldo Mitxelena liburutegian komikien kontsultarako eta mailegurako espazio bat izateak aurrera begira zerbitzu iraunkor bat emateko aukera ematen digu. Leku dinamiko bat sortu nahi dugu, programazio propio bat izango duena. Komikilariek espazio bat izango dute eztabaidatzeko, bilerak egiteko, liburuak aurkezteko...

Sorkuntza gune ere izango al da komikigunea?

Gaur-gaurkoz, Komikigunea ez dut ikusten sorkuntza prozesuak garatzeko leku bezala, baina bai esperientziak eta ezagutzak trukatzeko gune moduan.

Komikia, adierazpen gisa, behar bezala baloratuta al dago?

Diaz de Gereñuk aurkezpenean esan zuen Europako leku askotan komikilaria komikilaria dela. Hau da, komiki gidoilari batek komikientzako bakarrik egiten dituela gidoiak. Kanpoko leku askotan adierazpen propio bezala hartzen dute komikigintza. Zoritxarrez, hemen asko dago egiteko. Esan zen baita ere askoz merkeagoa dela beste hizkuntza batzuetako komikiak itzultzea, berriak sortzea baino. Horrek asko zailtzen du bertako sorkuntza propioa. Babestu beharko dugu hori, dudarik gabe, baina lortu behar duguna da jendea sentsibilizatzea eta irakurlegoa sustatzea.

Nola sustatu irakurketa helduen artean? Askok uste du komikiak haurrentzat direla.

Garrantzitsua da Koldo Mitxelenako liburutegian komikiari eskainitako gune bat izatea. Zeren liburutegi hori helduentzat da, eta poliki-poliki joango da jendea gerturatzen. Komikigunearen bitartez, erakusketak eginez, ezagutza sustatuko dugu. Adibidez, Paco Roca eta komikia lotzen baditugu, ari gara beste jende batengana hurbiltzen.

Marrazteko obsesioak eskola garaiko apunteak ere irudien bidez hartzera eraman zuen Dani Fano. Egun, komikigilea da; haren hitzetan, 12 urte zituela amak oparitu zizkion helduentzako bi komikiri esker. "Epic eta Vertigo aldizkarien lehen zenbakiak!". ...

Iñigo Astiz idazle eta BERRIAko kazetariak idatzitako Baita hondakinak ere poema liburua oinarri duen ikuskizun ez-musikatua Bergaran eskainiko dute gaur iluntzean. Hondakindegia izenburupean, "ikus-entzunezko hibridoa" apailatu dute Mikel Aierbe azpeitiarrak eta Astizek berak, "loratze poetikorik gabe, eta lurra oinarri harturik". Biak izango dira oholtza gainean —mahai batek, lau aulkik eta lur meta batek osatutako eszenografia guztiz soila dutela inguruan—, beren ahotsekin eta gorputzekin ikuskizuna aurrera eramaten. Errezital hutsaz harago doan ikuskizuna da.

'Hondakindegia'

Baita hondakinak ere liburuan oinarritutako ikuskizuna. Gaur, 19:00etan, Bergarako Zabalotegin.

Eskolako lan bat bezala hasi zena "hazten eta hazten" joan da, eta eman du fruitu berria. Pausoz Pauso... ipuin ilustratuak bigarren liburua edo ikasleen sorkuntza lana atera berri dute Urola Ikastola Azkoitia-Azpeitia BHIkoek.Ikasleek sortutako euska...

Palestina-Oiartzun elkarteak erakusketa bat antolatu du Manuel Lekuona liburutegian, Palestina erresistitzen ari da, Palestina existitzen da izenburupean. Gazako hamar argazkilariren lanak bildu dituzte han. Elkarteko arduradunen esanetan, erakusketar...

Pare bat irakurle despistatu irabazte aldera, modako putzuan plisti-plasta zipriztintzera noa, inork gonbidatu gabe. Joseba Alvarezi, Julio Sotori, baina batez ere Beñat Sarasolari adi jarraitu dizkiet euskal gaztedia iraultzailearen eta legez kanpoko substantzien inguruan asteotan plazaratutakoak. Eztabaidan ezin dut nik zuzenean esku hartu. Batetik, ezagutu ez eta kasu egingo ez didatelako. Bestetik, drogazalez betetako habitata irudikatu behar dudan bakoitzean Quebrantahuesos eta Zegamako mendi maratoia etortzen zaizkidalako burura, eta ez dantzaleku bat. Terminologian ere beraiekin ados jarriko ez naizenez, anabasa bakarrik erants dezaket.

Izan ere, nire buruhausteak ez dira, haienak bezala, moralak edo ideologikoak. Herrikoko edo gaztetxeko hautsez betetako komun ontziak kendu eta tente txiza egiteko zuloak berreskuratuko lituzketenei ez daukat ezer esatekorik. Nire ardura teknikoa da esklusiboki.

Euskal parrandetan hedatu den kontsumo ereduari katastrofikoa deritzot. Kokaina, MDMA eta speeda ahal den alkohol guztia edan eta festa luzatzeko erabiltzen dira. Konbinatu-arrasto-txupito-poltsatxotik zurrupada-konbinatu sekuentzia amaiezin horiek logika oinarrizkoena zapuzten dute. Hartutako bakoitzak bestearen efektua estaltzen duela esan beharrik ez dago. Horrelako hegaldi kontrolik gabeko batean doan inork ezin esango du bere sentsazioa atsegina edo baketsua denik. Eta lur hartutakoan, biharamuna basatia da, fisikoki eta batez ere psikologikoki. Pilula bat hartutakoan alkoholari uko egiten dion jendea ezagutu izan dut. Aipatutako zonbi orojaleek baino askoz gehiago gozatzen duten susmoa dut.

Are gehiago harritu eta kezkatzen nau Euskal Herria speedaren gotorleku bezala ezagun izateak. Beste inon baino jarraitzaile gehiago dituzte anfetek gurean, eta halakorik esaterik badago, legez kanpoko substantzia abertzaleena dira (marihuana eta haxixa salbu). Zakarra da, ordea, speeda erabiltzailearentzat, eta ezatsegina erabiltzailea jasan behar dutenentzat. 50 kafe kikararen pareko bultzada eman eta morroi nekaezin eta oldarkorrak eragiten ditu. Kontsumo alternatiba baketsu eta atseginagoak egonda gaztetxeetako erabiltzaile askok speeda aukeratzeak euskaldunon izaeraren inguruan zer pentsatu eman dit. Barruko bortizkeria batek substantzia bortitzenak eskatzen ote dituen, alegia.

Ezker abertzaleak komun politika modu ofiziosoan noiz leundu zuen ez dakit. Hala gertatu zela, nahiko agerikoa dirudi. Speeda modu espontaneo eta ez-antolatu batean zabaldu da, lehenago eta ondoren. Laurogeiko hamarkadan gazteak suntsitzen zituen heroina Intxaurrondotik modu ez-espontaneo eta antolatu batean barreiatu zela ere ziurtzat ematen da. Guardia Zibila beste behin oso azeri izan zelakoan nago. Erdi broman eta erdi serio diot: substantziaz nahastu eta burdinazko urte haietan speeda barra-barra oparitu balu, karriketako milizia parrandazale hiperaktiboek euskal gatazka zer bihurtuko luketen ez dut pentsatu ere egin nahi.

Irunberri ez itxi lelopean, Gazte Eguna ospatuko dute bihar Andoainen. 10:00etan hasita, egun osorako egitaraua prestatu dute herriko gazteek; Irunberri elkartean gosalduko dute guztiek, jolasetan parte hartu aurretik; 12:30ean, manifestazioa egingo ...