Beroa Gipuzkoako harrera familien elkarteko lehendakaria da Aitor Peñagarikano. 15 urteko alaba bat du, Adirane, umea zela adoptatu zutena berak eta emazteak, eta 13 urteko beste alaba bat, Maria, harrera familia baten beharrez txikitatik etxean hartuta dutena.

Mariari asko lagundu al dio ahizpa zaharrago bat izateak?

Bai, dudarik gabe. Ahizpa nagusiak esperientzia bera izan du, eta haren ondoan izan da.

Eta zuri zer eman dizu urte hauetan Maria ondoan izateak?

Asko. Hasteko harrotasun eta poztasun handi bat jakitea haur baten alde zerbait egiten ari zarela. Zu ez bazina egon, haur horren egunerokoa guztiz ezberdina izango zatekeen. Arreta eskatzen dute hasieran, baina gerora asko ematen dizute.

Zerk bultzatu zintuen haur bat etxean hartzera?

Adirane ere lehenago harreran egon zen. Gurasoak galdu eta adoptatu egin genuen. Esperientzia positibo horrek bultzatu gintuen. Hasieran guk ere ohiko ezjakintasunak, beldurrak eta kezkak izan genituen, baina bide osoan teknikarien laguntza izan genuen. Duela hamabost urtetik hona Beroa elkartearena ere bai. Gurasoek eskura dute beharrezko duten informazio guztia, baita elkartean antolatzen diren hitzaldi, udaleku eta irteerena ere. Haurrek, gainera, laguntza teknikoa izaten dute, psikologoena.

Guraso harreragile asko joaten al zaizue elkartera?

Elkartean gaudenok gauza onak eta txarrak partekatzen ditugu. Egun batean guraso bat etorriko da esanez haurra familia biologikoa bisitatzera joan dela eta urduri xamar bueltatu dela. Beste batek esango digu umeek egindako txango baten ondotik ikastolatik dei bat jaso duela eta irakasleak azaldu diola haurra lehen baino zentratuagoa dagoela orain ikasgelan. Asko eskerrak ematera ere etortzen zaizkigu, hasieran ez zirelako ausartzen azken pausoa ematera, eta orain damutzen ez direlako. Harrera guztiek dute puntu gazi-gozo bat.

Zer-nolako beldurrak izaten dituzte, bada, harrera familiek?

Betiko galdera: gai izango ote naiz haur hori aurrera ateratzeko? Gure kasuan bi alabak txikitatik izan ditugu gurekin etxean. Aldiz, 5-6 urteko haur bat umetatik etxe batean bizi izan bada, gero familian txertatzeko prozesu bat behar du. Nahiz eta zentroetan oso ondo egon, begirale bat ez da aita edo ama bat. Hor tirabirak sor daitezke. Talkak. Eta hasierako beldurrak sortzen dira.

Zer-nolako prozesuaz ari gara hitz egiten? Epe luzekoaz?

Ez dago epe jakinik, baina sei hilabeteren ostean egoera normaldu egiten da. Aurreneko hilabeteetan umeek moldatu egin behar dute. Etxe batean urteak bizi izan denak zaila du ulertzea behin familia berrian sartuta familia horretako kide bat gehiago dela. Edozer gauzatarako baimena eskatzeko joera izaten dute. Ikasi behar dute etxe horretan dagoen guztia denena dela. Ama harreragile batek kontatu zidan duela gutxi bere kasua: umeak 8 urte ditu eta sei hilabete daramatza etxean, eta, askotan, amak umearen ohea egiten duenean izara artean ogi eta gaileta pusketak aurkitzen ditu.

Beste beldur bat: haurrari agur esateko unea.

Beldur hori hasierakoa izaten da, baina harrera familiei esaten diegu itzulera prozesua ez dela bat-batekoa izaten. Ez zaie eskutitz bat iritsiko Gipuzkoako Foru Aldunditik esanez ezin direla gehiago haurrarekin egon. Lehen hiruzpalau hilabeteetan haurrak asteburuak pasatzen ditu familia biologikoarekin. Gero, opor txiki batzuk. Prozesu luzeak dira, normalean kontaktua egoten da bi familien artean, eta, azkenean, bi familia horiek familia bat izaten bukatzen dute.

Familien arteko harremana ona izaten da normalean?

Egia da kasu batzuetan, batik bat hasieran, familia biologikoek errezelo txikiak izaten dituztela, baina denborarekin desagertzen dira. Askotan esaten dut hasieran gu izaten garela harrera familiak, eta itzulera ematen denean, familia biologikoek betetzen dutela harrera familien rola.

Nola hartzen dute haurrek jakitea bi familia dituztela?

Hasieran normala izaten da haurrek euren buruari galdetzea zein familia maite duten gehiago. Hor errezelo txikiak sortzen dira. Baina denborak aurrera egin ahala ulertuz joaten dira zergatik dauden harrera familia batean eta ez biologikoan. Gainera, oso garrantzitsua da familia biologikoarekin harremanak mantentzea. Bestela, hanka bat falta zaion mahaia izango litzateke. Nahiz eta amaieran, agian, ez den itzulerarik emango, garrantzitsua dute beren errealitatea ezagutzea. Ume hori, bestela, ez litzateke bere osotasunean pertsona bat izango.

Zenbat urte egon daiteke haurra gehienez harrera familiarekin?

Bi harrera mota daude. Sinplea, bi urtera artekoa, eta iraunkorra, bi urtetik aurrerakoa. Normalean ez da jakiten zenbat iraungo duen. Kasu batzuetan 18 urtera arte. Adin horretan pertsona heldu bihurtu eta berak aukeratuko du bere kaxa jarraitu ala ez.

Zer esango zenieke zalantzan dauden harreragileei?

Animatzeko, merezi du eta. Gutxienez informazio bila etortzeko eskatuko nieke, ezagutzeko harrera familia bat zer den. Haur bati familia bizitza ematea ezinbestekoa da. Familia bat barrutik ezagutu ez duenak zailtasunak izango ditu etorkizunean familia bat osatzeko. Gurpil bati aurreneko bultzada ematea bezala da. Agian, gurpil horrek maldan behera bide luzea egingo du.

Gaur, biharko eguna amets. Zeu zaitut aukeran. Hori da Gipuzkoako Foru Aldundiak harrera familiak aurkitzeko martxan jarri duen sentsibilizazio kanpainaren leloa. Irudia ere jarri diote kanpainari: amesten ari den haur batena da, arrazoiren batengatik bere etxetik bereizi duten haurrarena, hain zuzen ere. Harrera familia baten beharra du, zeinak ingurune egonkor bat eskainiko dion, familia biologikoak eskaini ezin diona. Haurra amesten ari den irudien artean ageri dira bikotea osatzen duten bi emakume gazte, bakarrik ageri den gizonezko gazte bat, nagusiagoa den emakume bat eta bikote heterosexual bat.

Izan ere, Euken Barreña Haurren Babeseko foru zuzendariak nabarmendu du profil ezberdinetako pertsona eta familiak izan daitezkeela harreragile; izan alargun, ezkongabe, ezkondu, homosexual edo heterosexual. "Guztiok izan gaitezke harreragile. Familia tipologiak ez du axola. Garrantzitsuena gogoa eta ilusioa dira. Ohikoak dira hasierako zalantzak eta beldurrak, baina harreragileek eskura dituzte laguntza teknikoko zerbitzu bat, haurrentzako psikologoak eta diru laguntzak".

Barreñaren esanetan, ona ari da izaten orain arteko erantzuna, jende ugarik agertu baitu interesa Foru Aldundiak tutoretzapean dituen 55 haur eta nerabeak etxean hartzeko. Hala ere, aldundiko ordezkariak ohartarazi du harreragile gehiagoren beharra dutela, batez ere nerabeak diren adingabeak eta anai-arreba taldeak hartzeko prest diren familiak. Oraintxe bertan, bi anai-arrebako bost bikote daude eta hiru anai-arrebako hiru hirukote. Hortaz, guztira 44 familia behar dira.

"Bigarren aukera baten zain dauden adingabeak dira. Zentroetan ondo zainduta egon arren, familia batekin egoteak egonkortasun handiagoa ematen die", azaldu du. Helburua adingabea bere jatorrizko familia biologikoarekin bueltatzea da, eta zehaztasun hori garrantzitsua deritzo Barreñak, haren esanetan garbi bereizi behar direlako adopzioa eta harrera. "Harrera familia ez du ordezkatzen familia biologikoa. Elkar osatzen dute".

Horregatik, adingabearen eta familia biologikoaren arteko harremanari eusten zaio, bisita erregimen baten bitartez. Adingabeak harrera familiarekin igaroko duen denbora ez dago zehaztuta. Asko 18 urtera arte gelditzen dira harreragileekin, eta horietako batzuek inguru egonkor hori eman dien familiarekin geratzea erabakitzen dute, nahiz eta ez duten familia biologikoarekin dituzten harremanak hausten.

Familia biologikoekin ere egiten du lan aldundiak, eta guraso horiek izan ditzaketen arazoak gainditzen laguntzen ahalegintzen da. Adingabeak familia biologikoetatik bereizteko ohiko arrazoia arduragabekeria dela zehaztu du Barreñak, nahiz eta kasu bakan batzuetan tratu txarrak eta droga arazoak ere tartean izaten diren.

Esperientzia aberasgarria

Adingabeek egokitze prozesu bat behar izaten dute, denbora tarte batean. Horregatik, soinean "motxila" bat dakartela dio Barreñak. Hala ere, "harreragileentzat ere esperientzia aberasgarria da", nahiz eta egoera gorabeheratsuak ere izaten dituzten. "Gutxi dira pausoa eman eta gero atzera egiten dutenak. Gainera, familiako seme-alabei ere modu onean eragiten die etxean adingabe bat hartuta izatea. Harreman politak sortzen dira".

Gaur egun, Gipuzkoan 329 adingabe bizi dira harrera familietan, zentroetan bizi direnak (277) baino gehiago. Gainera, harreragileekin bizi diren adingabeen %55 familiaz (osaba, izeba, aitona-amona) kanpoko sendietan bizi dira. "Kontuan hartzeko datua da. Horrek garbi erakusten du gizarte honen elkartasuna zenbaterainokoa den".

Hain zuzen ere, elkartasun horri heltzen dio Barreñak, eta dei egiten dio jendeari "gutxienez" informazio bila hurbiltzeko aldundiak Txara II eraikinean duen bulegora. Telefono zerbitzu bat ere jarri dute: 943-11 25 22. "Askok beldurra izaten dute aurreneko pausoa emateko. Baina ziur nago denok garela gai adingabe bat aurrera eramateko".

Igandean hamar urte beteko dira Goierriko Hitza egunkariak aurreneko zenbakia argitaratu zuenetik. Urteurren seinalatu hori ospatzeko, ikuskizun berezia antolatu dute biharko, 18:00etatik aurrera, Urretxuko Ederrena pilotalekuan. Bertan izango dira Ir...

Norbere denbora librea besteei eskaintzea, behar dutenei laguntzea, trukean ezer espero gabe norbere esku dagoen hori guztia ematea. Horixe da, besteak beste, boluntario izatea. Egungo gizartearen erritmoak, estresak, indibidualismoak, berekoikeriak e...

Oripavi elkarteak sustatuta, III. Kultur Arteko Eguna ospatuko dute bihar Legazpin Euskal Herria plazan. Aurtengo ekitaldiak komunikazioa izango du ardatz, eta hainbat herrialdetako dantza eta folklore ikuskizunak izango dira. Eguerdiko 14:00etara art...

Inork inoiz herri, hiri edo auzo bateko birziklapenaren egoera jakin nahi badu, onena da zaborren karakterizazioaren metodoa erabiltzea. Metodo erraza eta merkea. Asteburu batean errefusaren ontzirik ez biltzean dago gakoa, eta astelehenean, edukiontz...

Alegiako Udaleko Gizarte Zerbitzuek antolatuta, Jon Maia bertsolariak Desde Extremadura al bertsolarismo hitzaldia emango du gaur, 18:30ean, kultur etxean. Maiaren hitzaldiaren ondoren, merienda bat egingo dute. Jatorriz Euskal Herritik kanpokoak dir...

Ogibidez unibertsitateko irakaslea eta ikerlaria bada ere, hamar urte inguru daramatza Bittor Rodriguezek (Bergara, 1974) Idiazabalgo Gaztaren Dastatzaile Ofizialen Batzordean. Zortzi irizpide objektibo izaten ditu kontuan gazta dastatzean, baina sent...

Oñatin egun handia dute bihar, Herri Eguna ospatuko baitute Errosarixoko jaien barruan. Urtero legez, 10:30etik aurrera, abere azokak bereganatuko du arreta unibertsitate inguruan. Eguerdian, berriz, sagardo dastatzea egingo dute plazan. 24 sagardotegik parte hartuko dute. Herri bazkaria egingo dute gero, eta haren ondorenerako ere egitarau oparoa prestatu dute: erromeria, herri kirolen jaialdia, presoen aldeko ekitaldia, euskal dantza saioa Erdizka Lauetan taldearekin... 22:00etatik aurrera, berriz, Gozategik eta Ezten Girok joko dute txosnetan.

Erria txikota! lelo hartuta, Gipuzkoako ikastolen jaia egingo dute igandean Orion. 5,6 kilometroko ibilbidea prestatu dute, eta baita egitarau oparoa ere. Kilometroek hasierako ezaugarri batzuk galdu dituzten arren ekintza berriak gehitzen ari direla ...