Sailkatugabeak

Hondartzan denek gozatzeko

Beren kasa moldatu ezin diren herritarrek aurtengo udan ere Hondarribiko hondartzan ibili eta bainu fresko bat hartzeko aukera izango dute. Zortzigarren urtez, Gipuzkoako Kirol Egokituen Federazioak asteartean jarriko du martxan Oztoporik gabeko bainua programa. Abuztuaren amaierara arte eskainiko dute zerbitzua, 11:00etatik 18:00etara.

Gainontzeko herritarrek bezala, aniztasun funtzionala dutenek ere hondartzako aisialdi ekintzak egiteko aukera edukitzea. Irati Fernandez proiektuaren koordinatzailearen esanetan, horixe da kirol egokituen federazioak bultzatutako egitasmoaren helburua: "Guretzat erraza da agian. Hondartzara joan, hondarretan paseatu, eta nahi dugunean uretan sartu. Herritar askok, ordea, zailtasun handiak dituzte erraza dirudien hori egiteko".

Hori horrela, 2007az geroztik, zailtasunak dituztenei baliabideak eskaintzen dizkiete Hondarribiko hondartzan. Doan, gainera. Euskal Herriko beste hondartza batzuetan badaude antzeko egitasmoak, baina ez Hondarribikoan bezain "osoak". Urtez urte, erabiltzaileek proposatuta berrikuntzak egin dituzte, eta hori eskertu dute erabiltzaileek.

Hondartzaren zati bat guztiz egokituta dago programa aurrera eraman ahal izateko; aldapa egokituak dituzte, pasabide finkoak, aldagela, dutxa eta komun egokituak, gurpil aulkian iristeko moduko eguzkitakoak, hondarretan eta ur gainean ibiltzeko aulkiak, makuluak, pertsonak lekuz aldatzeko garabi autonomoak. Zerbitzuak koordinatzaile bat du, eta sei teknikari espezializatu, erabiltzaileei bainua hartzen laguntzeko. Gidari batek osatzen du taldea, garraio zerbitzua ere eskaintzen baitute.

Garraio zerbitzua erabili nahi dutenek 651-90 26 66 telefonora deitu behar dute aurrez, eguna, lekua eta ordua zehazteko. Adostutako tokian jasotzen dute erabiltzailea, hondartzara eramateko. Aldagelara eramaten dute lehenik, eta bainu gunera gero.

Fernandezek azaldu duenez, azken xehetasunak lotzen ari dira, baina jada prest daude astearterako. Herritarrak beren aldetik joaten dira, baina batez ere eguneko zentroekin lan egiten dute. Haiekin egutegia adosten ari da azken egunetan.

Izan ere, egunak "ahalik eta ondoen" antolatzen saiatzen dira, "behar bezalako" zerbitzua eman ahal izateko. Egun batean zortzi talde eta hurrengo egunean bakarra izan beharrean, lana banatzen saiatzen dira. Hala ere, badakite eguraldiaren menpe daudela. Hori dela eta, egun eguzkitsuetan "ahalegin berezia" egiten dute, ahalik eta jende gehienari zerbitzua eskaintzeko.

Programaren koordinatzaileaak azaldu duenez, erabiltzaile gehienak gipuzkoarrak dira: Hondarribi ingurukoak, Donostia ingurukoak, Zarauzkoak... Abuztuan, ordea, iristen da urrutiagoko jendea. Hainbat taldek herriko aterpe batean pasatzen dituzte egun batzuk, eta aisialdiko ekintzetako bat izaten da hondartzara joatea. Talde horiek "finkoak" bihurtu dira, urtero samar joaten dira Hondarribira. Zornotzakoak (Bizkaia) eta Burgoskoak (Espainia), esate baterako.

Aurten, deitu diete Valladolideko (Espainia) Aspace elkartetik ere. Fernandezek uste du "ahoz ahokoaren" bidez ari dela proiektua zabaltzen: "Burgosko Aspacekoak uda batean etortzen badira eta zerbitzuak ondo funtzionatzen badu, beste elkarte batzuei emango die honen berri. Haiek, gero, beste batzuei hitz egingo die programaz. Horrela, apurka-apurka zabaltzen doa".

Zailtasun ekonomikoak

Zerbitzuaren erabiltzaile kopuruak 2012an jo zuen goia —1.200 erabiltzaile—. Iaz, ordea, erdira jaitsi zen kopurua, krisialdiaren eraginez "gutxieneko baliabideak" baitzituzten; hilabete batera murriztu zuten eskaintza, eta begirale bat gutxiago aritu zen.

Gipuzkoako Kirol Egokituen Federazioaren nahia da zerbitzua herri gehiagotan eskaintzea. Baina, oraingoz, ez zaie posible. "Nahiko lan" badute orain artekoari eusten. Hondarribiko Udalaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Kutxaren diru laguntzak jasotzen dituzte, baina hainbat enpresa pribatutara jo behar izan dute proiektuari eusteko.

Jokoa eta hizkuntza parez pare

Lau hamarkada daramatza Lazkaoko Maizpide euskaltegiak udako euskara ikastaroak eskaintzen. Beti izan dute "lotura handia" herriarekin, Jon Urdangarin zuzendariaren arabera, eta, horren harira, euskara eta esku pilota ikastaroa antolatu dute datozen bi asteetarako.

Duela urte batzuk aldatu egin zuten udan euskara irakasteko modua Maizpiden. Urdangarinen arabera, ikastaro eskaintza erakargarriagoa egitearren hartu zuten erabakia: "Ohartu gara jendeak zazpi ordu eserita egon ondoren mugitzea nahi izaten duela, eta kirolaren aukerari heldu genion". Hala, lehen baino ikastaro motzagoak eskaintzen dituzte orain, hamabost egunekoak; eta teoriarekin batera tailerrak eskaintzen ere hasi dira: euskal musika, euskal dantzak, sukaldaritza, ibilaldiak...

Aurtengo eskaintza antolatzen ari zirela ohartu ziren Lazkaon pilotaren inguruan zerbait egiteko eta herritarrekin elkarlanean aritzeko aukera zutela: "LAPKE [Lazkaoko Antzar Pilota Kirol Elkartea] herrian izanda, Kemen Kirol Osasun Zerbitzuen zentroa ere bertan egonda, eta udalak azpiegiturak uzten dizkigunez, herria eta euskaltegia lotzeko beste modu bat izan zitekeela iruditu zitzaigun". Hala, datorren astelehenetik hilaren 25era bitartean eskainiko dute 22na, euskara eta pilota ikastaroa Maizpiden.

Pilotan jokatu eta euskaraz ikasi aldi berean egiteko aukera emango dutelako hautatu zuten ikastaroaren izena: "Badakigu pilotan ezinezkoa dela 22na egitea; baina islatu nahi genuen ikastaro horretan bi gauza egingo direla: pilotan jokatu eta euskara ikasi. Biak, gainera, maila bertsuan. Horregatik irudikatu nahi dugu berdinketa hori, bi aldeetatik irabazten irtetea esan nahi duelako".

Hasieran, pilota eskoletan-eta dabiltzan 16-17 urte bueltako gazteentzako ikastaroa prestatzea pentsatu zuten, baina gero ohartu dira edonorentzat izan daitekeela. Goizetan, ikasleak euskara mailaren araberako taldeetan kokatuko dituzte, eta, arratsaldez, ikastarorako izena eman duten ikasle guztiak batuko dituzte. "Ordu batez, pilotaren inguruko hizkuntza landuko lukete: hiztegia, testuak, pilotariei egindako elkarrizketak... Ondoren, pilotan arituko lirateke: bi egunetik behin, arlo teknikoa landuko dute LAPKEko kideekin; eta, gainerakoetan, Kemeneko Etor Mendia prestatzaile fisikoarekin arlo fisikoa lantzen arituko dira".

Euskara eta pilota ikastaroa eskainiko duten lehen urtea izanik, talde bat osatzea aurreikusi dute: "Zortzi eta hemezortzi lagun artean, alegia". Parte hartu nahi dutenek Maizpidera bertara dei dezakete, 943-88 92 31 telefonora; edo mezu elektronikoa bidal dezakete lazkao@maizpide.com helbidera.

Atzerrikoentzako eskaintza

Astelehenean lehen aldiz abiatuko den euskara eta pilota ikastaroaz gain, urteroko udako eskaintzari eutsiko diote aurten ere Maizpiden: "Kultur ekintzak ere izaten ditugu: antzerkiak, jaialdiak, bakarrizketak, ikus-entzunezkoak... Hamabostaldi polita pasa daiteke Lazkaon; euskaltegia ere herrian bertan dago, eta herritarren artean murgiltzea oso erraza da. Gainera, aurten, aurreko urteetan baino jende gehiago dabilkigu".

Hain justu, Lazkaora bertaratu direnen artean atzerritarrak ere badaude aurten: "Hizkuntzalaritzan aritzen diren hainbat irakasle eta ikasle etorri dira". Horiek gaur amaituko dute Euskaraz idatzitako testuak ulertzen ikastaroa. Etxepare Euskal Institutuak eskatuta antolatu dute, Mario Santana Hizkuntzen Departamentuko irakasleak iradokita —Chicagoko Unibertsitatean, literatura espainiarra, euskalduna, galegoa eta katalana ikertzen ditu, bai eta haien arteko harremanak ere—. Eusko Jaurlaritzak HABE erakundearen bidez homologatutako ikastaroa da, gainera.

NABO Ipar Ameriketako Euskal Elkartearen bidez etorritako bost ikasle ere Maizpideko barnetegian parte hartzen ari dira. Ekainaren 30ean abiatu zuten egonaldia, eta aste honetan amaituko dute. Idahotik, Kaliforniatik eta Illinoisetik etorri dira, eta egunean zortzi orduz euskara ikasten aritu dira bi astez. NABOk antolatutako kurtso berezi horretan, ingelesez egiten duen irakaslea eta eurentzat diseinatutako materiala izan dituzte. Euskaraz gain, Euskal Herriko kulturaz gozatzeko tartea ere hartu dute.

“Udalekuen berri izatean, bi aldiz pentsatu gabe izena eman nuen”

Iñigo Odriozolak ezaguna du Fraisoroko baratzeko jarduna, aitak baratzea baitu. Horregatik, akaso, baratzeko landareekin lan egitea gustatu zaio gehien. Leyre Iriartek, berriz, txikitatik du gustuko sukaldean "saltsan" ibiltzea. Horregatik erabaki zuen udalekuetan izena ematea. Profesionalki bide hori hartuko duen ez daki, baina zaletasunari eutsiko dio.

Nolatan eman zenuen izena ikastaroan?

IÑIGO ODRIOZOLA: Asko gustatzen zaidalako sukaldaritzaren mundua, baita baratzearena ere.

LEYRE IRIARTE: Txikitatik aunitz gustatu izan zait sukaldaritza, eta beti ibiltzen nintzen sukaldean saltsan. Jakin nuenean horrelako udaleku bat zegoela, ez nuen bi aldiz pentsatu, eta izena ematea erabaki nuen.

Gustura ibili al zara?

I. O.: Bai, asko gustatu zait, eta, gainera, oso ondo pasatu dut.

L. I.: Bai, hagitz gustura ibili naiz.

Udalekuetan ikusi eta ikasitakoaren artean, zer nabarmenduko zenuke?

I. O.: Baratzeko gauzak gustatu zaizkit gehien, batez ere, landareak nola eta noiz moztu behar diren ikastea.

L. I.: Gozogintza tailerra. Asko gustatzen zait txokolatea; beraz, hori azpimarratuko nuke.

Etorkizunean sukaldaritzan jarraitzea espero duzu?

I. O.: Ez, ez dut neure burua sukaldaritzaren munduan ikusten. Hemendik urte batzuetara garbitzaile izatea gustatuko litzaidake.

L. I.: Oraindik ez nago ziur, baina hau zaletasun bat bezala hartu nahi dut. Profesionalki ez dakit, baina zaletasun bezala jarraituko dut.

Pertsonen garrantzia, sare batean

Antolatzeko modu berri baten eredu izan nahi du Errenteriako Saretuz taldeak. Eredu horren oinarria pertsona da, norbanakoaren balioa eta indarra. Eta, horren atzean, jendeari pentsatzeko, erabakiak hartzeko eta arazoak daudenean horiek konpontzeko aukera ematea dago; horrek pizten baititu, Saretuz elkarteko kideen ustez, pertsonen konpromisoa eta parte hartzea. Oinarri horiek ez dira berriak; Errenteriako taldekoek enpresaren mundutik hartu dituzte, baina gizarteko lanean txertatu nahi dituzte, zehazki euskara normalizatzeko lanean nahiz Euskal Herriko identitateari balioa gehitzekoan.

Lan egiteko eremua Errenteria osoa —auzoei garrantzi berezia ematen diete— eta Euskal Herria dute; ezagutza nahiz elkar ezagutza dute horren abiapuntu. Eta, talde dinamizatzailean hamazazpi bat lagun dauden arren, sareari ematen diote garrantzia, herritarren sareari. Sare horrek dagoeneko zortziehun bat partaide ditu, eta kideek taldeak egiten dituen gauza guzti-guztien berri dute. Han daudenek euren borondatez eman dute izena, batik bat Saretuz-ek antolatu dituen jardueretan jasotako datuen bidez.

Baina euskara eta Euskal Herria lanerako ardatz hartzea ez da izan ausazko erabakia, Antton Aizkorreta taldeko kideak esan duenez: "Zenbat eta gehiago zabaldu euskara eta Euskal Herria, orduan eta gizarte demokratikoagoa, parte hartzaileagoa, kohesionatuagoa, egingarriagoa eta gizatiarragoa izango dugu".

Hori gauzatzeko, urteko asmoa dute lanabes. Talde eragileak erabakitzen du zer egin asmo horren barruan, eta horrek aztertzen du plana eta baloratzen ditu emaitzak. Hori inportantea da Saretuz-eko kideentzat: egin denaren gaineko gogoeta egin, zertan hobe daitekeen hausnartu eta, enpresetan egiten den bezala, helburuak bete ote diren identifikatu prozedura sistematizatu baten bidez. Urteko asmoa amaituta, hurrengo urtekoa prestatuko dute, noski, eztabaida luze baten ondoren, ahalik eta ekarpen gehienekin eta taldearen oinarriak berriz ere izendatuz. Talde eragilea astero biltzen da, eta, sareko kideekin astero harreman zuzena duten arren posta elektroniko bidez, batzar orokorrak edo juntaizoak egiten dituzte urtean hiru-lautan; azkena asteartean egin zuten.

Bakoitzak ahal duena

Baina taldeak edo eragileak ez dira nolanahi sortzen. Hutsune edo gabezia bat dagoenean hasten dira lanean horietako asko. Horrela hasi zen Errenteriako taldea ere. Gaur egun Saretuz-en daudenetako askok BERRIAlaguna kanpainan izan zuten elkarren berri, eta, hango esperientzia ikusita, erabaki zuten egiteko asko zegoela herrian nahiz Euskal Herrian.

Ordutik urte eta erdi pasatu da, eta ia elkar ezagutzen ez zuten herritar batzuk lankide bihurtu dira jada, borondatezko langileak betiere. "Ezingo genuke egin dena bi pertsonaren artean. Hori maiz gertatzen da herrietako edozein eragiletan. Asmatzen ari gara herritarrengana hurbiltzen, bakoitzari lana ematen, ahal duen neurrian lagun dezan", esan du Txuss Alfonso Saretuz-eko partaideak. "Bakoitzak bere ibilbidea du egina aurretik. Talde dinamizatzailean astero-astero biltzen gara; bakoitzak nolabait bere ardurak ditu, eta hortik aurrera goaz bakoitza", adierazi du Mikel Azkune kideak.

Eneko Guridik, berriz, nabarmendu du taldean edozein ideiak izan dezakeela lekua, bere esperientziatik abiatuta: "Saretuz eskolaren ideia nirea izan zen; planteatu, eta aurrera atera da; laguntzarekin, noski. Buruan duzun ideia hori betetzeko aukera badago". Hala, Guridiren ustez, Saretuz-en ez dago ezer aldez aurretik zehaztuta: "Urteko plangintza badugu, baina hori molda daiteke. Jendeak entzun egiten zaitu hemen; partekatzeko joera izugarria dago, eta hori oso positiboa da, asko ikasten delako besteak entzunez".

Iazko Korrika-n, Saretuz-eko kideak Zangozara joan ziren kilometro bat egitera, hamar bat lagun. Esan dute hango esperientziak argudio gehiago eman zizkiela taldeari bultzada emateko: "Sinetsi genuen, eta egin. Indar handia eman zigun horrek. Zertan ari zaren sinesten baduzu, horrek arrakasta izateko aukera handia ematen dizu".

Harremana talde askorekin

Zangozan hasitakoa ez zen horretan gelditu. Saretuz-i esker, Errigora proiektuaren barruan Nafarroako Erriberako produktu gehien saltzen duten herrietako bat da Errenteria; Euskaraz Bizi Nahi Dut dinamikaren barruko herri lasterketan ehunka lagun bildu ziren taldearen lanari esker —herriko kirolariekin harremanetan jarri, eta haiek eman zioten bultzada Errenteria-Oreretako lasterketari—; Herri Urratsen harira, Ipar Euskal Herriko ikastolen eta euskararen gaineko jardunaldiak egin dituzte; Saretuz eskola ere abian da —bi saio egin dituzte: bat, Olatukoopen gainekoa, Beñat Irasuegirekin, eta bestea, sexu askapena gai hartuta, Mikel Martinekin—; eta Trintxerpeko sutean kaltetuen aldeko diru bilketa egin dute. Egindakoen adibide batzuk besterik ez dira horiek.

Errenteriako euskalgintzarekin harremanetan daude, Juneren Hegoak taldearekin harremanetan hasi dira, ikastetxeekin ere badute zabalik zubia, baita Urdaburu mendi taldearekin ere, udalarekin... Baina ez daude konforme horrekin; eragile eta jende gehiagorengana zabaldu nahi dute jarduteko eremua. Izan ere, uste dute zenbat eta gehiago izan hainbat eta etekin handiagoa aterako diotela egiten dutenari: "Pertsona bakoitzak sarea osatzen badu, hobe".

Saretuz-eko kideek argi dute euren lanaren emaitza ez dela berek bakarrik gozatzeko; herriarentzat eta ondoren etor daitezkeenentzat ari dira. Gainera, esperientzia konpartitu nahi dute, ziur baitaude Saretuz-en filosofia zabaltzen bada "denen bizi-kalitatea" hobetuko dela.

Berdintasunera bidean, ikasi

Agintaldi hasieratik, berdintasunaren gaia modu berezian ari dira lantzen Beasaingo Udalean: batzorde bat sortu, arduradun politiko bat izendatu eta berdintasun saila jarri zuten martxan, baita hura kudeatzeko teknikari bat izendatu ere.Berdintasun Fo...

Sukaldari gazteentzako udalekuak

Gastronomia mundua gogoko duten 14 eta 17 urte arteko 21 gazte Zizurkilen bildu dira. Basque Cullinary Centerrek antolatuta, Udaleku Gastronomikoan parte hartu dute Fraisoro Nekazaritza Eskolan. Udalekuak ekainaren 30ean hasi ziren, eta astelehenean a...

Magia eta zirkua, udan ez aspertzeko

Arrasateko Udaleko Kultura Sailak beste behin egitarau oparoa prestatu du udarako. Udazabal 2014 programaren barruan, gustu eta adin askotako herritarrentzako ekintzak antolatu ditu. Asteburu honetan eskainiko dituzte ekintza horietako bi. Gaur, 20:00...

57

Aberastasunaren eta Fortuna Handien gaineko Zergaren bidez bildutako euroak, milioitanAberastasunaren eta Fortuna Handien Gaineko Zerga berriaren lehen kanpaina amaitu ondoren, aldundiko arduradunak baikor azaldu dira emaitzekin. Helena Franco Ogasun ...

16

'Busti zaitez' guneakIaz baino gune bat gehiago izango du Busti zaitez kanpainak aurten Gipuzkoan. Izan ere, Legazpik bat egin du egitasmoarekin. Hamasei hondartza edo igerilekutan igeri egingo dute gipuzkoarrek, Esklerosi anizkoitzaren inguruko kontz...