Gatzagen topaketak

Leintz Gatzaga

Gatzak arreta guztia bereganatuko du gaur eta bihar Leintz Gatzagan. Barnealdeko gatzagen lehen topaketak antolatu dituzte gaurko; bihar, berriz, haurrentzako zein helduentzako jarduera ugari izango dira Gatzaren Egunean.

Hitzaldiak, proiektuen aurkezpenak, mahai inguruak eta bisita gidatua prestatu dituzte Gatz museoan, goizetik arratsaldera arte. 10:00etan hasiko dira gaur topaketak, eta ordu erdi geroago emango dute lehen hitzaldia: Barnealdeko gatzagen ondarearen berreskurapen proiektuen erabilera turistikoa.

Arratsaldera bitarte gatzagekin lotura duten herrietako ordezkariek euren proiektuak ezagutaraziko dituzte; turismoan eta herrien garapen sozioekonomikoan zer eragin duten ere aztertuko dute. Parte hartuko dutenen artean daude Buradon eta Añana (Araba), Arteta (Nafarroa) eta Pozako (Burgos, Espainia) gatzagak gertutik ezagutzen dituzten hainbat norbanako eta talde.

Topaketen amaieran, 16:30ean, bisita gidatua egingo dute Leintz Gatzagako Erdi Aroko gunera eta Gatz museora; gatza dastatzeko aukera izango dute jarduerara batzen direnek.

Gatzaren Eguna, igandean

Igandean haurrek zein helduek izango dute zertaz gozatu. Helduentzako bisita gidatua antolatu dute Jakion Debagoieneko barazki eta fruta kontserbagintza enpresara eta Gatz museora. Goizean 10:00etatik 13:00era egingo dute; arratsaldean, berriz, 16:00etatik 18:00etara —aurrez izena eman behar da—. 13:00etarako gatza dastatzea prestatu dute herriko plazan.

Haurrek, bitartean, hainbat tailerretan parte hartzeko aukera izango dute. 11:30ean hasita, txokolate gazizko bonboiak, taloak eta beste egiteko tailerrak egingo dituzte. Leintz Gatzagako Guraso Elkarteak, Oñatiko Txokolateixiak eta Leintz Gatzagako Sorginak emakume taldeak lagunduko dute antolaketan.

Musika ere ez da faltako. 13:30ean kalejira egingo dute Brasilgo Lovis G & AR taldearekin. 19:30ean ere kontzertua emango du talde horrek.

Gatazka politikoagatik Euskal Herrian ezaguna den hiri batean bizi da Olaia Elortza (Lasarte-Oria, 1977), Ipar Irlandako hiriburuan, Belfasten —Beal Feirste gaelikoz—. Lau urte eta erdi daramatza han bizitzen. "Beti nahi izan dut ingelesa ikasi, eta lanik gabe gelditu nintzenean, hemengo kontaktu bat eman zidaten Lasarten. Orduan etorri izan ez banintz, ez nintzateke inoiz etorriko", esan du Elortzak.

Irlandako iparraldera iritsi zenean, baina, ez zuen integratzeko arazo handirik izan: "Belfasten bizi ziren (eta diren) lagun batzuen lagunekin hasi nintzen bizitzen". Kataluniako bi neska dira. Haiei esker hasi zen harremanak egiten: "Izugarri lagundu zidaten, eta, haiei esker, jende mordoa ezagutzeko aukera izan nuen: euskaldunak, katalanak, galiziarrak eta, nola ez, Belfastekoak. Oso lagun onak dira gehienak".

Belfasteko eta Euskal Herriko ohiturak alderatzeko garaian alderik handiena otorduetan dagoela nabarmendu du Elortzak. Jatetxe batzuk izan ezik, Irlanda iparraldeko sukaldaritza "ez da munduko onena".

Gobernuaren laguntzak

Euskal Herriarekiko beste alde nabarmenetako bat da hirian alokairuan bizi den jende kopurua. "Ez da oso garestia, eta gazte gehienak oso goiz joaten dira bakarrik edo beste norbaitekin bizitzera", azaldu du. Gobernuak laguntza ematen die alokairuan bizitzeko, eta horrek asko laguntzen du, baina badu bere alde txarra ere: "Batzuk oso konformista daude alde horretatik, eta ez gazteak bakarrik, baita jende heldua ere".

Haurrak izateko ere laguntzak ematen dizkie Ipar Irlandako Gobernuak, eta, horregatik, "oso goiz" ezkontzen dira Belfasteko gazteak. "Gehienek 30 urte bete baino lehenago izaten dituzte haurrak normalean".

Ipar irlandarrei lan egitea "kostatu" egiten zaiela uste du Elortzak. "Izan dituzten arazoengatik izan daiteke hori... Baina ez pentsa lanik egiten ez dutenik!", esan du, umorez. Belfasteko jendea gustuko du lasartearrak: "Beti jaso izan dut beraien laguntza eta babesa; beti edo ia beti daude laguntzeko prest, bai alde batekoak, baita bestekoak ere. Horrez gain, familia oso garrantzitsua da eurentzat". Belfasteko hizkera oso ezberdina den arren, "ulertarazten saiatzen dira beti". Hori bai, galdera pertsonal "gehiegi" egiten dituztela iritzi dio.

Gau giroari dagokionez, "lurrera erori arte" edaten dutela nabarmendu du. "Euskal Herrian asko edaten dugun ospea dugu, baina hemen are gehiago edaten dute; master bat dutela dirudi". Hori gazteen zein helduen artean gertatzen dela ziurtatu du. Tabernak goizaldeko ordubatean ixten dituzte, eta, ondoren, house party-ak (jaiak etxeetan) egiten dituzte. Neska gazteen janzkerak ere atentzioa eman dio, "elurra egiten badu ere ia tapatu gabe ateratzen direlako".

Gatazkaren zauriak

Hamarkada luzez jasan du unionisten eta errepublikarren arteko gatazka Ipar Irlandak, eta, bereziki, Belfastek. Ostiral Santuko bake akordioa orain dela hamabost urte sinatu zuten, baina, Elortzaren ustez, "gauza asko dago oraindik egiteko, zauriak zabalik daudelako". Horrela, azken egunetan martxa orangisten karietara sortu diren istiluak jarri ditu adibide moduan. "Bake prozesua poliki doa, eta kosta egiten da, minak barruan jarraitzen duelako oraindik". Loialista baino errepublikar gehiago ezagutzen ditu lasartearrak, eta nabarmendu du bi aldeetan bakea nahi duen jendea "gehiengoa" dela.

Kuriositate gisa, bi anekdota kontatu ditu Elortzak. Uztailaren 11tik 12rako gauean, suak pizten dituzte Ipar Irlandako unionistek. Su emateko prestatu zuten egur pila baten puntan, norbaitek eliza batetik lapurtutako Ama Birjinaren estatua bat jarri zuen. Beste batean, berriz, Irlandako bandera zelakoan, kolore berberak —baina alderantzizko ordenean— dituen Boli Kostako bandera bat jarri zuten.

Gipuzkoako arrantzale ohiek eta saregintzan aritutako hainbat emakumek omenaldi beroa jaso zuten asteartean Donostian, Karmengo amaren egunean. 70 urtetik gorako arrantzaleak omendu zituzten; adina dela eta, guztiek ezin izan zuten omenaldian egon. Ha...

Herrilab egitasmoa abiatu du Oarsoaldea Garapen Agentziak Mondragon Unibertsitatearekin elkarlanean. Egitasmoak hub filosofia du oinarri —elkartrukerako gune izan nahi du—, eta ekintzailetasuna sustatzea du helburu, Beatriz Brosa garapen agentziako ekintzailetasun arloko arduradunak adierazi duenez. Proiektua zergatik abiatu duten azaltzeko, berriz, datuetara jo du: "2006. urtean oso eskualde ekintzailea zen Oarsoaldea. Zabaldutako saltoki berrien kopurua Gipuzkoako eta Euskal Autonomia Erkidegoko batez bestekoaren gainetik zegoen". Baina krisiaren eraginez, jendea "beldur" da, eta orain zazpi urteko errealitate hura erabat aldatu dela dio Brosak: " Ekintzailetasunak leku guztietan behera egin badu ere, Oarsoaldean are gehiago egin du".

Krisitik harago, Brosak argi du Oarsoaldean "ideia handiak eta talentu are handiagoa" duen jendea dagoela, baina gakoa "hori ateratzea da". Helburu horrekin abiatu dute Herrilab: "Bertako sormen gaitasuna eta kolaborazio dinamikak sustatu, ekintzailetasuna erraztu eta konexio espazioak sortu nahi ditugu".

Komunitatea eta espazioa

Ekintzailetasuna bera eta ekintzailearen profila aldatzen ari dela kontuan hartzea ezinbestekoa da, Brosaren esanetan. "Elkarlanak garrantzi handia hartu du, eta, hortaz, proiektuak modu kolektiboan eraikitzeko modua bilatu behar dugu". Horren harira, Herrilaben giltzarriak bi direla azaldu du: komunitatea eta espazioa. "Lehenik, ekintzaileen komunitatea sortu behar dugu. Softwarea da garrantzitsua eta ezinbestekoa. Eta, ondoren, komunitate hori kokatzeko eta elkarlanean jartzeko espazioa sortu behar dugu", nabarmendu du.

Izan ere, espazioak berebiziko garrantzia du Herrilab egitasmoaren barruan, "sormena eta ekintzaileen arteko sinergiak sustatzeko balio beharko duelako". Oraingoz Oarsoaldea Garapen Agentziak Oiartzunen duen egoitzan hub filosofia duen espazioa prestatu dute horretarako. Ez du ohiko lanerako espazioekin zerikusirik, eta egitasmoaren arduradunak argi du hainbat funtzio bete behar dituela: "Harreman espazioa da, eta proiektu ezberdinen arteko komunikazioa ahalbidetzen du. Sormena errazteko tresna bihurtzen da espazioa".

Horrekin batera, Brosak dio herritarrentzat erreferente izan behar duela: "Ekintzaileen espazioa dela jakin behar dute Oarsoaldeko biztanleek". Oraindik ekiteko espazioaren kokapena zehaztu gabe dute; ekintzaile komunitatearekin batera bilatuko dute gunerik egokiena abiatu nahi dituzten proiektuetarako. "Oarsoaldeko udalerrietako batean eta erdigunean izan beharko du".

Ekintzaileen espazio hori noiz sortuko den ere ez dute zehaztu. Brosak dioenez, beste esperientzia batzuen arabera, bi urte behar izaten dira komunitatea eratu, sendotu eta espazioa sortzeko.

Bitartean, "laborategi" antzeko bat sortu dute garapen agentziak Oiartzunen duen egoitzan. Han elkartzen dira hamabost egunean behin egitasmoan parte hartzen ari diren 30 ekintzaileak. Apirilean, lehen urratsak egin zituen proiektuak, eta, horren bidez, ideia eta helburuak identifikatzen erakutsi diete parte hartzaileei: "Ideiatik proiektura pasatzen dira, eta, horretarako, hainbat tresna ematen dizkiegu: negozio mota, bideragarritasun plana eta mapa estrategikoa, besteak beste. Ondoren, komunitateak hizkuntz komun bat eta proiektu ezberdinen arteko sinergiak sortu behar ditu".

Horrez gain, nabarmendu du lanketa kolektiboaren bidez esperientziak trukatzen direla eta horrek aberasteaz gain beldurrak gainditzen laguntzen duela: "Batak besteari esaten dio: 'Nik ere pasatu nuen halako egoera bat, eta halakoa eginda gainditu nuen'. Esperientzia hori izugarri lagungarria da, azken batean, proiektu berri bat hasi nahian dabilenarentzat".

Askotariko proiektuak

Lanketak, berriz, bi bide ditu: batetik, ekintzaile bakoitzaren proiektuaren jarraipena egiten dute. Brosak eta ekintzailetasun arloan berekin lanean diharduten Estibaliz Susperregik eta Asier Salaberriak egiten dute jarraipen hori; "proiektuari forma ematen laguntzen diote ekintzaileari, eta aurrera egiten"; bestetik, Mondragon Unibertsitatearekin taldeko lan saioak egiten dituzte parte hartzaileek. Horien bidez, tresna berritzaileak jasotzen dituzte, eta "helburu komunak eta sinergiak" identifikatzen saiatzen dira.

Herrilab egitasmoaren bidez ez dituzte irabazi asmo hutseko proiektuak bilatzen. "Egitasmoan parte hartzen ari diren ekintzaileen proiektuak ez dira soilik helburu ekonomikoak dituztenak, badira beste balioak bultzatzea helburu duten proiektuak; oraintxe bertan, esaterako, denbora bankuak sustatzea edo aberastasun soziala lortzea helburu duten hainbat proiektu ari dira lantzen".

Egitasmoak hiru hileko ibilbidea egin badu ere, Brosak azaldu du ez dagoela itxita. "Herrilab komunitate irekia da, eta interesa duen edozein ekintzailek har dezake parte oraindik". Horretarako, interesa dutenek Oarsoaldea Garapen Agentziaren ekintzaile arloko arduradunarekin harremanetan jarri beharko dute.

• Renove planaren bidez aldatutako etxetresna elektrikoak. Aurten Eusko Jaurlaritzak emandako diru laguntzari esker, 4.564 etxetresna elektroniko aldatu dira Gipuzkoan. Amaitu dira horretara bideratutako laguntza guztiak.

Larunbat arratsaldean ezkontza bat eduki, eta ordu batzuk lehenago hortz zorro bat erortzea ez da egunero pasatzen, baina noizbehinka gertatzen dira horrelakoak. Hala dio, behintzat, Tomas Gastaminzak, Gipuzkoako Odontologo eta Estomatologo Elkarteko ...

Uztailaren lehen egunetan hainbat lagun elkartu ginen Eibarren gorputzaren inguruan gogoeta egiteko, UEUk antolaturiko Generoa eta gorputza euskal kulturan eta euskal literaturan udako ikastaroan. Topaketa horien ondoren, gorputz(en) inguruko galderak kolpeka izan ditut. Udako jaiak ezin aproposagoak dira espazio publikoan gorputzek hartu ohi dituzten lekuez eta jarrerez aritzeko. Gainera, jai giroko kultur praktikak imajinario kolektiboa eraikitzeko bide eraginkor izan dira; eta egun ere badira. Jai giro horietako gorputz adierazpenetan eta gorputz irudikapenetan islatu ohi dira jendarteko arauak, edo kontrara, jai giro horietan arau horiek auzitan jartzeko gorputz praktikak ere proposa litezke. Ez da harritzekoa, beraz, azken urteotan mugimendu feministak jai giro feministak aldarrikatzeko egindako ahalegina, eta jai giroetan txoko feministak sortzeko egin diren ekimenak.

Bide horretatik, jai giroetako gorputz praktikez aritzeko, imajinario kolektiboaren bitartez jaso ditugun gorputz irudikapenen gogoeta egitea komeni da. Gogora ditzagun, bada, imajinario kolektiboan hedatu diren espazio sozial zenbait: erromeriak, kantaldiak eta jaialdiak. XX. mende hasieran erromeriak espazio sozial garrantzitsuak ziren, eta erromeriak batez ere dantzarako gune ziren, taldean zein binaka aritzeko gune. Ez dirudi kasualitatea, beraz, XX. mende hasiera hartan euskal dantza tradizionala hain arauturik egotea, bai genero ikuspegiari dagokionez, baita gorputz adierazpenari dagokionez ere. Nolabait, espazio publikoan genero-praktikak zeintzuk izan behar ziren arautzeko modua ere bazen. Zoritxarrez, egun badugu oraindik ere arau zurrun horien oihartzunik. Binaka euskal dantzan aritzerakoan, emakumez osaturiko bikoteak plazan ikustea ohikoa bada ere, ez dago horren hedaturik bi mutil elkarrekin dantzan aritzea, eta sarritan ingurukoen marmarrak entzun behar izaten dira halako egoeratan —nik behintzat ikusi izan ditut—.

1960ko hamarkadan kantaldiek hartu zuten indarra euskal kantagintza berriaren bidetik, besteak beste. Kantaldi horietan kantuak, hizkuntzak eta hitzaren adierazpenak garrantzi berezia hartu zuten, hizkuntzaren aldarrikapena ere ardatz zutelako. Kantaldi horietan, beraz, parte hartzaileen gorputza kanturako prest zegoen gehientsuenetan: besoak lagunen sorbaldetan lotu, eta balantzaka mugituz, alde batera zein bestera, kantuan aritzen ziren lagun taldeak, ahotsa gorpuztea helburu nagusi zutela. Nork ozenago kantatu, hark espazio soziala ahotsaren bitartez bete. 1980ko hamarkadatik aurrera, ordea, euskal rockaren eta punkaren gorakadarekin, musika jaialdiak ugaritu ziren, eta dantza zein kantua indar erakustaldirako gune ere bihurtu ziren; lagun taldeak elkarri bultzaka eta elkarri zirika dantzatzeko joera zabalduz.

Imajinario kolektiboak erromerien, kantaldien eta jaialdien bitartez eraikitako gorputz-eredu horiek eraginik badute egun ere, neurri batean. Esanguratsua da Oier Guillanek, Arra arraroa antzezlanean, gizontasunaz hitz egiten duen testuan, hain zuzen, "lotsaren lege ez-idatzien" artean kokatzea honako hauek: "tabernetan dantzatu inor bultzatu gabe", eta "kontzertuetan gorputz osoa astindu eta ez soilik burua". Alegia, geure genero identitateak (des)eraikitzeko praktika esanguratsu bihurtu da egun espazio publikoetan dantzan nola aritu. Eraldaketa soziala proposatzeko ekimenek dantza behar dutela entzun dugu sarri; areago, dantzarako eredu berriak eta bestelako gorputz adierazpenak lantzeak eraldaketa sozialerako urratsak ekar ditzake, dinamika sozial berriak eraikiz.

Urte borobila izaten ari da Xabier San Sebastian txirrindulari gaztearentzat (Tolosa, 1995). Oriako-Limousin taldean aritzen da, junior mailan, eta bederatzi garaipen lortu ditu dagoeneko denboraldian, tartean Gipuzkoako Klasikoan.

Denboraldi on horren ondorioa izan da Omega Pharma-Quick Step talde profesionalak gazteentzat antolatu zuen proban parte hartzea eta Txekian jokatuko den Europako Txapelketarako hautatua izatea.

Noiztik zaude txirrindularitzaren munduan?

Haurren mailako bigarren urtean hasi nintzen, beraz, aurtengoa seigarren denboraldia da. Lehenengo urtean Urnietan aritu nintzen, eta bigarrengoan hasi nintzen Oriako Txirrindulari Eskolan.

Eta nola sortu zitzaizun bizikleta gainean aritzeko gogoa?

Etxetik. Nire aita betidanik aritzen zen bizikletan, eta nire arreba Irene ere hasi zen. Txirrindularitza etxean beti egon da presente, eta batez ere horrek bultzatuta hasi nintzen.

Garaipen asko eskuratu dituzu dagoeneko aurtengo denboraldian.

Aurten lasterketa dezente irabazi ditut; guztira bederatzi garaipen. Garrantzitsuena Gipuzkoako Klasikoa izan da, gero Frantzian lasterketa bat, Gipuzkoako Txapelketa eta bigarren postua Gipuzkoako Itzuliko sailkapen nagusian.

Pistan ere aritzen zara. Garaipenik lortu duzu modalitate horretan?

Gipuzkoako txapelduna izan naiz aurten, eta beste garaipen batzuk ere lortu ditut.

Garaipen garrantzitsuenak aurtengo denboraldian eskuratu dituzu. Nola gertatu da jauzi hori?

Aurten askoz serioago hartu dut. Lehengo urtean ikasturtean ez nintzen ia ezer entrenatzen, lasterketak gaizki ateratzen ziren... Udan hasi nintzen pixka bat entrenatzen, lasterketa bat irabazi nuen, eta ondo aritu nintzen. Aurtengo denboraldia hasiera-hasieratik serio hartu dut, eta horren atzetik etorri da beste guztia.

Ohikoa izaten da gazteen mailetan txirrindularia errepidean eta pistan aritzea?

Geroz eta gehiago gertatzen da hori. Gipuzkoako Itzulia batez ere pistan prestatu nuen. Mendateetan ez nuen saiorik egin, baina gero mendiko saria irabazi nuen itzulian. Gero eta gehiago ikusten da txirrindulariak pistan aritzen direla, eta gero emaitzak izaten ditu, gainera.

Zer garatzen da pistan gero errepiderako baliagarria dena?

Batez ere indarra eta bizkortasuna, erasoei azkar erantzuteko. Hemengo mendateak ez dira oso garaiak, eta pistan pultsazio altuetan denbora tarte labur bat mantentzea lantzen da. Pistan proba laburrak direnez, ohitu egiten zara esfortzu horietara.

Nola definituko zenuke zeure burua txirrindulari gisa?

Gorputz handia dut, pisu handienetariko bat tropelean, baina, esaterako, asteburuan Mendaron, %20ko aldapak zeuden, gogorrak, eta 60 kilo baino gutxiagoko eskalatzaile bati eutsi nion. Arlo guztietan ondo moldatzen naiz: esprinta nahiko txukun egiten dut, igotzen ere eusten diot, eta batez ere zelaian eta aldapa txikietan ondo moldatzen naiz.

Lortutako garaipenez gain, aurtengo denboraldia berezia izaten ari da, talde profesional batek —Omega Pharma-Quick Stepek— prestatu zuen gazteentzako proba batean parte hartu zenuelako.

Facebooken hasi zen guztia. Belgikar bat lagun egin zitzaidan, eta argazkietan sartu nintzen ikusteko zein zen: Omega taldeko elastikoarekin ikusten zitzaion edo Omegako txirrindulariren batekin. Gazteen ikuskatzailea da, masajista; ezagun asko ditu txirrindularitzan, eta Omegako proba batera gonbidatu ninduen.

Eta nolakoa izan zen proba hori?

Bi entrenamendu egin genituen, eta esfortzu proba bat, eta, egia esan, nahiko txukun ibili ginen. Harremanetan egoteko esan ziguten, eta nik aukera izango dut junior mailako Flandriako Tourrean parte hartzeko. Ikuskatzaile horrek gonbidatu nau, eta hilabetez egongo naiz haren etxean eta haren semeen taldean, Tieltse Renners izenekoan.

Zer esan nahi izan du zuretzat Belgikara joan eta Omega taldeko proba batean parte hartzeak?

Motibazioa. Ikusten da jendeak erreparatu egiten diola egiten duzunari. Agian gazte mailako lasterketak irabazten ari naiz, ondo ari naiz, baina gero horrek ez du bestelako eraginik izaten. Eta, kasu honetan, nik egindakoari kasu egiten diotela ikusteak motibazio handiagoa ematen du.

Zein herrialdetako txirrindulariak joan zineten proba horretara?

Junior mailakoak eta 23 urtez azpikoak zeuden. Juniorretan, nitaz aparte, beste bost zeuden: bi belgikar, hegoafrikar bat, espainiar bat eta italiar bat. Esperientzia berezia izan zen.

Beste esperientzia berezi bat izango duzu, junior mailako Europako Txapelketan parte hartuko baituzu aurki Espainiako selekzioarekin.

Txekian izango da, eta errepideko lasterketan eta erlojupekoan parte hartuko dut. Maila handiko lasterketa izango da. Lehenengo ikusi beharko dugu zer topatzen dugun, beti etxean korritu dugu eta. Esperantza banuen hautatua izateko, juniorretan bederatzi lasterketa irabazi ditudan bakarra izan naizelako. Baina gauza bat da denboraldi ona egitea, eta beste bat da hautatua izatea. Hiru joango gara, eta, esaterako, zortzi garaipen izan dituen bat ez dute eramango.

Datorren denboraldian afizionatuen mailan ariko zara. Aukerarik ez zaizu faltako.

Afizionatuen lehenengo urtean ezin gara aritu Gipuzkoakoa ez den talde batean. Aukerak baditut, baina hori denboraldia amaitzen denean ikusi beharko dugu.

Eta profesionaletara iristea nola ikusten duzu?

Afizionatuetara jauzi handia dago, eta hortik profesionaletara izugarria da. Beraz, lehenengo afizionatuetara pasatu eta ahal den ondoen ibiltzea da helburua, eta, bestea iristen bada, iritsiko da.

Egunotan, hurrengo probak prestatzen ariko zara.

Gaur [asteartea] 110 kilometroko entrenamendua egin dugu, Flandriako Tourreko antzeko aldapa txikiak igoz, eta gogorra izan da. Autotik errazago ikusten dira malda horiek.

Aldarrikapenarekin batera, hainbat kultur ekintza antolatu dituzte Gipuzkoako hainbat herritan, Herritarron Epaia egitasmoaren barnean. Gaur, Arrasaten eta Oñatin izango dira; bihar, berriz, Tolosan eta Bergaran. Herritarrak Parot doktrinari buruzko iritzia plazaratzen ari diren bitartean, herriko musika taldeek joko dute Arrasaten, gaur. Oñatin, berriz, elkarretaratzea egingo dute. Bergaran, ekitaldiaz gain, erakusketa bat jarriko dute, bihar.

Tolosan, egitarau zabala prestatu dute bihar 11:00etatik 13:00era, Triangulo plazan: dantzariak, bertsolariak, kantariak, antzerkia, herri kirolak, grafiti egileak... Amaitzeko, denek batera argazkia aterako dute, eta Herritarron Epaia egitasmoaren liburuan itsatsiko dute. Oihana Peñagarikano Tolosako Herrira-ko kideak azaldu duenez, eskualdeko "mota guztietako eragileei" egin diete ekitaldian parte hartzeko deia: "Ia beti pertsona berak aritzen gara presoen alde lanean. Oraingoan, deialdi zabalagoa egin, eta jendea parte hartzera animatu nahi genuen. Arazoa sozializatzeko sarea zabaltzea komeni baita". Aldi berean, Pello Odriozola herriko presoaren egoeraren berri eman nahi diote jendeari: "25 urte baino gehiago daramatza kartzelan". Parot doktrina aplikatu zioten Odriozolari, eta 2018ra arte ez da kalera aterako.

Jendearengandik jaso duten erantzunarekin oso gustura daude antolatzaileak. "Ekarpena egin eta parte hartzeko prest agertu dira gehienak. Izan ere, giza eskubideen aurkako urraketa garbia da Parot doktrina". Ibarrako sokatira taldeak, Gazteluko herri kirolariek, Tolosa, Ibarra eta Villabonako dantza taldeek, Tolosako bertso eskolak, Garbiñe Biurrun epaileak eta Kike Amonarriz aurkezleak parte hartuko dute, besteak beste.

Horretarako, bi gune jarriko dituzte: alde batean, liburua egongo da, herritarrek epaia idatzi eta ekarpenak egin ahal izateko. Bestean, kultur ekintzetarako oholtza bat prestatuko dute.