DONOSTIA. Espainiako Enplegu Ministerioak aste honetan kaleratutako datuen arabera, maiatzetik ekainera jaitsi egin da langabe kopurua Gipuzkoan, 1.366 lagun gutxiago zenbatu baitituzte. Iazko ekainetik aurtengora, berriz, 4.377 lagun gehiago daude la...

Oraingoz, eguzkitako krematan inbertitu ez dudan dirua berogailutan gastatu dut, gastatzea da kontua. Arratsalde eguzkitsu bat jaio orduko, sandaliak jantzi eta paseo bat ematera atera naiz jertse txiki bat eskutan dudala. Ordu erdi pasatzerako jertse txikia soinean daramat, eta hanka muturrak ozta-ozta sentitzen ditut. Korrika etxera joan eta manta azpian gordeko nintzateke gustura, baina beranduegi da, nire besoa adinako izozki konoa eskuetan dut jada, bi izozki bola jarioan dituela —kaguensos…—. Noiz berotuko du eguzkiak behar bezala, izozkia jaten ari garen bitartean mukiei eusteko adina sikiera! Hainbeste eskatzea al da? Madarikatzen jarraitu beharrean, babeseko txoko batean eseri naiz. "Izozkia di-da menderatu, eta korrika etxera, kafesne beroa hartzera", esan diot neure buruari, arratsaldeko plazera tupustean zigor bat bilakatu izan balitz bezala.

Nire parean neskatila talde bat dabil jolasean, eta haiei begira entretenitu naiz. Harrigarria iruditzen zait jolaserako duten gaitasun nekaezin hori. Miretsi egiten ditut alfer-alferrik egiten dituzten mugimendu zentzugabe horiek guztiak; guretzat alferrik egindako joan-etorri sorta hori haientzat jolasa da.

Izututa geratu naiz ikusitakoarekin; tira, ikusitakoarekin baino gehiago entzundakoarekin. Esku-jolasetan dabiltza, txalo txikiak eginez eta eskuen artean mila mugimenduko koreografia erakutsiz. Hiruzpalau abesti entzun dizkiet. Gogoratu naiz guk umetan abesten genituen kanta berberak direla eta, jakina, abesten nituen unean ez nintzela jabetzen zer esaten ari nintzen… "Don Federico mató a su mujer, la hizo picadillo y la echó a cocer…"; "Antón Carabina-na, mató a su mujer-jer-jer, la mete en un saco-co y la lleva a moler-ler-ler". Baina zer abesti kantatzen dituzte haurrek? Nork sortu ditu genero indarkerian oinarritutako doinu hauek haurren aho inozenteak bortxatzeko? Hainbeste urte pasa ondoren, ohartu naiz abesten genuenaren gordinkeria horretaz. Hasieran pentsatu dut zergatik abesten ote genuen erdaraz. Baina hobeto pentsatu dut, eta hobe horrela, ez nuke nahi halako abestirik nire herriko hizkuntzan. Eta zer? Genero indarkeriak aurpegi bera du hizkuntza guztietan, eta haurtzarotik normaltzat jotzen erakusten badiegu, betiko abestia izango dugu, bai helduon errealitatean, baita haurren ahots ezjakinetan ere.

Tolosako Amarotz auzoko jaietan askotariko jarduerak prestatu dituzte astebururako; horien artean daude Tolosaldeko hiru talderen kontzertuak: Wainot, Rei Kimera eta Atila y los Unos igoko dira oholtzara bihar, 23:00etan. Wainotek iazko ekainean eman zuen bere lehen kontzertua, Tolosan. Hilaren 18an kaleratuko dute Sputnik13 diskoa, inguruko beste hainbat talderekin batera. Lan horretan parte hartu du Atila y los Unos taldeak ere —irudian—. 25 urte baino gehiagoko esperientzia dute; 2010ean Zuretzat gurekin... Javi DVDa kaleratu zuten Bonberenea Ekintzak zigiluarekin. Rei Kimerak La puerta de los mil ojos diskoa aurkeztuko du.

DONOSTIA. Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen ustetan, Gipuzkoako Foru Aldundia "herritarrak itotzen ari da" ezarri dituen edo ezarri nahi dituen hainbat neurrirekin. Tartean aipatu ditu zenbait errepidetan bidesariak jartzeko asmoa eta ...

Euskal gizartearen historia berreskuratzeaz gain, informazio hori gizarteratzeko helburua du Euskal Memoria fundazioak; ondorioz, urtero liburu bat kaleratzeko konpromisoa hartu zuen. Hizkuntz eskubideen arlotik begiratuko diote aurten historiari: Eus...

DONOSTIA. LAB, CCOO, UGT, ESK eta CNTk deituta, lau orduko lanuztea egin zuten atzo hitzarmena berritzeke duten sektoreetako hainbat langilek. Horrez gain, Donostiako kaleetara irten ziren, itun kolektiboen alde. Adegiri argi utzi zioten ez dietela ha...

Herriko historia eta, batez ere, 1936ko gerran gertatutakoak ikertzeko asmoarekin sortu zuten iaz Lasarten Islada Ezkutatuak taldea. Bertako kidea da Mailu Arruti (Lasarte, 1962). Oraingoz gerra garaiko informazioa biltzen ari badira ere, aurrerago frankismo garaia lantzeko asmoa dute.

Nolatan sortu zenuten Islada Ezkutatuak taldea?

Orain memoria historikoa berreskuratzeko talde ugari ari dira sortzen, eta guk Andoaingoaren erreferentzia genuen. Han asko ikertu da, eta liburu bat ere argitaratu dute. Guk gerrari buruz irakurri dugu, baina gure herrian, Lasarten, gertatutakoa ezagutu nahi genuen. Taldeko bati gizon heldu batek esan zion herrian lubakiak zeudela; horiek aurkitu genituen. Horrek ikertzen jarraitzera animatu gaitu. Orain arte egindakoak gure herria gehiago ezagutzeko balio izan digu, eta ilusio handiarekin ari gara.

Ikerketa lanetan zailtasunak izan dituzue?

Lasarten artxiboetan ikertzea oso zaila da, udalerri berria baita. Ondorioz, Urnietako, Hernaniko eta inguruko herrietako artxiboetan begiratu behar da.

Zer motatako lana ari zarete egiten taldekideok?

Oraindik dena dago egiteko, baina lehentasuna eman diogu lekukotasunak jasotzeari. Bere istorioa kontatu nahi duenarentzat ateak irekita dauzkagu; gu entzuteko prest gaude. Oraindik bizi direnekin hitz egiten saiatzen ari gara, baina oso gutxi gelditzen dira. Errepresaliatuak izandakoen familiakoekin ere hitz egin dugu. Gure ezagunekin saretxo bat osatu dugu, baina beste familia batzuk jada ez dira Lasarten bizi; horietako asko artxiboetatik ikertzen ari gara. Oraindik datu zehatzak eta kopuruak ez ditugu, baina horretan lanean ari gara.

Jendea joan zaizue istorioak kontatzera?

Taldea aurkeztu genuenetik, gutxien espero genuen jendea etorri da; badirudi norbait mugitzen hasteko zain zeudela. Antolatutako hitzaldietan ere jende asko izan zen. Dokumentu idatziak ere ekarri dizkigute; kartzeletatik bidalitako eskutitzak, esaterako. Herritar batek Iruñeko Ezkabako espetxean aitak egindako eraztun bat ekarri zigun. Oso istorio hunkigarriak agertu dira; drama ikaragarriak daude horien atzean.

Informazioarekin zer egiteko asmoa duzue?

Gauzak ongi egin nahi ditugu. Oraingoz, informazioa biltzen ari gara, eta artxibo bat osatu nahi dugu. Oraindik ez dakigu informazio horrekin zer egingo dugun; liburu bat, film bat... Errespetuz eta zuhurtasunez jokatu behar da. Zauriak oraindik irekita daude, eta min egitea erraza da. Istorio eta datu asko ongi egiaztatu arte ez ditugu jakinaraziko.