Itunpeko lekuak eskaintzen dituzten Gipuzkoako zahar etxeetan eta eguneko zentroetan 4.800 langile ari dira gaur egun lanean. Emakumeak dira gehienak: %91. Horien lan baldintzak hobetzeko ari dira negoziatzen sindikatuak patronalarekin.

Gaztea izan arren, urteak daramatza Sergio Carbajok (Donostia, 1985) munduan barrena. Ikasketak bukatzen aurrena, eta lan txikiak egiten gero; gaur egun Boston du bizitoki (AEB), baina, hara iritsi arte, munduko txoko asko ezagutu ditu.

Goi Mailako Telekomunikazio Ingenieritza ikasketak egin zituen Donostiako Tecnunen, Nafarroako Unibertsitateko Ingenieritza Eskolan. Ikasketa horiek bukatzen ari zela atera zen lehen aldiz atzerrira, 2008. urtean: Austria izan zen lehendabiziko jomuga. "Azken seihilekoa kanpoan bukatu, eta nire aleman kaxkarra hobetzea zen helburua". Austriatik Hernanira bueltatu beharrean, ordea, Coloradora (AEB) egin zuen jauzi.

Ikerlari aritu zen lanean, eta hango unibertsitatean bukatu zituen Ingenieritza Elektriko eta Informatikako Master Zientifikoko ikasketak. "Coloradokoa izan zen ikerkuntza sailean nire ibilbide profesionalaren hasiera, laser eta fisika arloan". 2009. urtean, proiektua aurkeztu eta ikasketa tituluen bila itzuli zen etxera. Baina maletak desegiteko ia denborarik hartu gabe itzuli zen Coloradora, ikasketekin jarraitzera. "Coloradon egondako hiru urteetan bidaia asko egin ditut, ia hilero, batez ere Ipar Amerikara, hitzaldiak eta kolaborazioak egitera".

Etengabeko joan-etorri eta lan horietan buru-belarri murgilduta zebilela jaso zuen bere biziko eskaintza Bostondik.

Ikerkuntza lanak

Bostongo Massachusetts Institute of Technlogytik bertako ikerkuntza talde batean sartzeko aukera eskaini zioten Carbajori. Kontratua eskuetan zuela, lanean hasi aurretik, ordea, sei hilabeteko atsedenaldia hartzea erabaki zuen; ez etxera itzultzeko, gehiago bidaiatzeko baizik.

Ipar Amerikan eta Karibe inguruan ibili zen gehienbat. "Tobagoko herrixka txiki batean pasatu nituen bi hilabete, Charlottevillen. Lehen ere askotan egona nintzen bertan, urpekari gida eta monitore gisa lanean. Kostalde horretan, Karibe itsasoko ur epelen eta Ozeano Atlantikoko ur hotzen nahasketak urpeko bizitza ikusgarria sorrarazten du".

Atsedenaldiaren ondoren, 2012ko ekainaren 1ean, Bostongo ikerketa zentroan jarraitu zituen doktoretza ikasketak. Sergio Carbajoren lanak kokagune bikoitza du gainera: bata, AEBetan, eta bestea, Alemanian. "Denbora gehiena Bostonen pasatzen dut, baina noizbehinka Alemaniara joaten naiz, gehienez bi edo hiru asterako". Tarteka, gainera, eskolak hartu eta eman behar izaten ditu bere laneko jardueran. "Beraz, agenda aurki betetzen zait".

Potentzia eta energia handiko laserrak diseinatu eta eraikitzen lan egiten du Carbajok, ikerlari moduan. Laser horiek medikuntzarako eta industriako hainbat arlotarako erabiltzen dira.

Urruti bizitzera ohitua

Carbajo berehala ohitu da AEBetako bizimodura. "Hemengo bizimodua oso Mendebaldekoa da; beraz, ez da hain desberdina. Gainera, onerako edo txarrerako, Ameriketatik datorren guztia aspaldi kontsumitzen dugunez, ia ezer ez da arrotza egiten".

Hala era, desberdintasun nabarmen batzuk ere sumatzen ditu Carbajok; lan munduan, adibidez. "Bostonen ohikoa izan daiteke langileek astean 60 ordutik gorako lanaldiak egitea, askok lanbidearen inguruan antolatzen baitute bizimodua. Ez dago euskaldunon bizipoza alderatzerik".

Bestalde, Boston milaka aukera eskaintzen dituen hiria omen da. "Herrialde osoko unibertsitate eta eskola hoberenetarikoak eskutara edukita —MIT, Harvard eta Berkeley, esaterako— erdigune kultural eta intelektual garrantzitsua da". Charles ibaia eta itsasoa ere hortxe dauzka: "Eta udaran ia egunero joaten naiz ikerketa zentroko belaontziren batean nabigatzera, bazkaldu eta gero siesta egin beharrean".

Bizi-kalitateari dagokionez, bada aldea: "Politika sozialetan oso kaskar dabiltza AEBak; beraz, hezkuntza eta osasun zerbitzuak norbere patrikaren araberakoak dira, eta horrek klaseen arteko aldea areagotu besterik ez du egiten hemen".

Amerikarrak oso usadiozaleak iruditzen zaizkio Carbajori, batez ere aberri kontuetan; Independentzia Eguna eta Eskerrak Emateko Eguna deituetan, adibidez, herrialde osoa batzen omen da, arrazak eta joera politiko edo erlijiosoek eragindako bereizketak baztertuta. "Elkartu bai, baina Euskal Herriko pintxo-poteo eta antzekorik ez dago hemen. Koadrilarekin tabernaz taberna patxadaz ibiltzea... Horrelakorik ez dago beste inon. Euskal Herriko bizitza soziala gero eta bitxiagoa iruditzen zait", adierazi du.

Urruti dagoenez, aurkako sentimendu asko nahasten zaizkio Carbajori: herrimina, familia eta lagunekin geratzeko gogoa alde batetik, eta kanpokoa ezagutzeko premia bestetik. Familiari eta lagunei denbora gutxi eskaintzea sarri gogorra iruditzen bazaio ere, erronka pertsonal eta profesionalak dakarren ahalegina hausnartu, eta distantziaren mugetara egokitzen ikasi du.

Azken asteetan argitara atera diren zenbait berriren inguruan egiten dugun hausnarketa jakitera eman nahi dugu adierazpen hau sinatzen dugun gizarte eragileok. Errauste plantaren finantzaketarekin lotutako swap-a, finantzaketa lotu izana ospatzeko ard...

Osoagoa da orain Gipuzkoako bidegorri sarea. Andoain eta Urnieta lotzeko bidegorria ireki dute aste honetan; 1,8 kilometro luze da, eta lau metro zabal. Gipuzkoako Foru Aldundiko eta bi udaletako ordezkariek parte hartu zuten bidea irekitzeko ekitald...

Gizakien Lurra gobernuz kanpoko erakundeak Afrikako haurrak ekartzen ditu Europako hainbat lurraldetara, haien herrian sendatu ezin dituzten gaitzez trata ditzaten. Masailezurreko arazo larriak dituztenak Donostiako Ospitalean tratatzen dituzte, eta, ...

Soinu pantailak jarri ala ez erabakitzeko, toki bakoitzean txosten zehatz bat egiten du Aldundiak. Horretarako, hainbat alderdi aztertzen ditu. Hasteko, zarata mailak zehazten ditu —etxebizitzetan, espazio publikoetan, naturgune babestuetan eta ospitaleak, ikastetxeak eta gisako eraikin berezietan—. Bigarrenik, zarata maila horiek murrizteko zer egin daitekeen aztertzen da —pantailak jartzea, abiadura murriztea eta abar—. Hirugarrenik, neurriz kanpoko zarata zenbat bizilagunek jasaten duten ikusten da, eta, neurriak hartuz gero, zenbatek jasango dituzten. Azkenik, irtenbidea zenbat diru kostatuko den aztertzen da. Neurria ekonomikoki orekatua den kalkulatzen da.

Iñaki Perurena, Itxaro Borda, Ramon Etxezarreta, Ibon Sarasola, Maialen Lujanbio eta Amets Arzallus, Harkaitz Cano, Mariano Ferrer, Ilaski Serrano eta beste hainbat pertsona ezagunek eskaini dute beren ikuspegia Badu, bada erakusketan, bisita gidatuen bidez.

Atzo, Aizpea Goenagak berak hartu zuen azken bisita gidatua egiteko ardura, baina ez zuen erakusketa itxitzat eman. Bisitariei testigua pasatu, eta gogoeta eginarazi zien. Haren ustez, norberak du euskaraz bizitzeko erabakia eta euskararik bizirik iraunarazteko ardura.

• Betoizkoak. Zarata xurgatzen dute pantaila mota hauek.

• Metalezkoak. Zarata xurgatzen dute pantaila mota hauek.

• Polimetakrilatozkoak. Soinuak pantailan jo, eta beste aldera bueltatzen du. Mendiak daudenean edo etxerik ez dagoenean jartzen dira.

Zarataren Legeak zehaztuak ditu onargarriak diren gehienezko zarata mailak egunez nahiz gauez. Bizilagunek gauez gehienez 55 dezibel (dB) eta egunez 65 dezibel jasan ditzateke. Horiek gaindituz gero, administrazio arduradunek neurriak hartu behar ditu...

Hertzainak taldean egindako ibilbidearen ondoren, bakarlari gisa aritu da Gari musikaria azken urteetan. Ibilbide horrek aurrera segitzen du, eta horren erakusgarri da martxoan aurkeztuko duen disko berria: Ez da amaiera. Aurretik, datorren ostegunean...