30 urte beteko ditu aurten Donostiako Musika Hamabostaldiak urtero egiten duen Organo Erromantikoaren Nazioarteko ikastaroak. Mundu osoko ikasleak izaten dira. Hainbat organo bisitatzen dituzte.

Donostiako Koruko Andre Mariaren basilikako organista titularren taldea Gorka Cuestak osatzen du (Donostia, 1969). Organista ezaguna da, eta konpositorea ere bai; organorako musika sortu du, besteak beste. Gainerako organisten bestelako martxa ibiltze...

Rolls Royce automobil baten parekoa da". "Gozoa da, eta, era berean, indartsua". "Poesia da". Donostiako Koruko Andre Mariaren basilikako organoak Cavaille-Coll etxearen ikurra du; XIX. mendean, aro erromantikoan, organo ugari egin zituen Frantziako e...

Amatasunaz, agertoki gaineko jarreraz, emakume izateak eragin ditzakeen zailtasunez, emakume musikariari eskatzen zaion irudiaz, sentimenduez, kontserbatoriotik oholtza gainerako jauziaz... hainbat gairi buruz hitz egiten dute Emarock dokumentalean agertzen diren emakumeek. Hona hemen horietako zenbaiten esanak:

Ainhoa Sanz da (Urretxu, 1989) Gipuzkoako Kroseko txapeldun berria. Harena izan zen denbora onena, emakumezkoen mailan parte hartu zuten guztien artean. Mutilen mailan, berriz, Eneko Agirrezabal segurarrak irabazi zuen. Proba Lazkaon jokatu zen, joan...

Ainhoa Sanz da (Urretxu, 1989) Gipuzkoako Kroseko txapeldun berria. Harena izan zen denbora onena, emakumezkoen mailan parte hartu zuten guztien artean. Mutilen mailan, berriz, Eneko Agirrezabal segurarrak irabazi zuen. Proba Lazkaon jokatu zen, joan...

Euskal Herrian oholtzaz oholtza dabilen zenbat emakume musikari ezagutzen dituzu? Zenbat bateria jotzaile eta gitarra jotzaile? Galdera horiei erantzutea lehiaketa gisa planteatu dute Emarock egitasmoaren webgunean. 74 emakume musikariren irudiak jarri dituzte, nahi duenak, edo ahal duenak, haien izenak asma ditzan. "Kontua da jendeak ez dituela emakume musikari asko ezagutzen, eta ez da ausartzen lehiaketan parte hartzera. Hala ere, gure benetako helburua ez da jendeak erantzunak bidaltzea; gure helburua da webgunean sartzen den jendea irudi horrekin gelditzea, konturatzea emakume asko dabilela musika munduan, eta ohartzea horietako zein gutxi ezagutzen ditugun", azaldu du Saioa Cabañasek (Bilbo, 1982), Emarock eraskuketako argazkien egile eta Emarock elkartearen koordinatzaileak.

Hilaren 15a bitartean Donostiako Emakumearen Etxean dago ikusgai Emarock. Iragana, oraina eta geroa erakusketa. Cabañasek ateratako argazkiek osatzen dute, eta jardunean dauden emakume musikariak agertzen dira, oholtza gainean. Indar handiko argazkiak dira. Cabañasen arabera, "indar eta ausardia handiko" emakumeak direlako. Hain zuzen ere, Emarocken helburua "Euskal Herrian musikagintzan aritzen diren emakumeei protagonismoa eta espazio bat ematea, eta emakume gehiago esparru hau jorratzera animatzea da".

Cabañas 15 urte zituenean hasi zen kontzertuetara joan eta argazkiak ateratzen. Gizon zein emakume, ez zuen ezberdintasunik egiten. Erakusketa bat egiteko eskatu ziotenean ohartu zen material nahikoa zuela emakumeei buruzko erakusketa bat egiteko. "Dena den, emakume gehienak abeslari gisa aritzen ziren, eta ohartu nintzen hutsune bat zegoela, apenas zegoela emakume gitarra, bateria edo baxu jolerik". Horrek eragindako gogoeta izan zen Emarock egitasmoaren abiapuntua. Egun, Euskal Herriko lurralde guztietako hainbat lagun ari dira lanean. "Beharraren arabera, jende gehiago edo gutxiago aritzen gara, eta proiektu zehatzetarako sekulako laguntza eman duen jendea batu zaigu".

Proiektu horietako bat Emarock erakusketaren osagarri den dokumentala izan zen. Hamasei elkarrizketa egin zituzten, eta horien hitzekin osatu zuten. "Erakusketak musika munduan aritzen diren emakumeen alde objektiboa islatzen du. Dokumentalak, berriz, haien alde subjektiboa eskaintzen du, eurek azaltzen baitute euren errealitatea".

Erakusketa arrakasta handia izaten ari da, eta toki askotatik deitu dituzte. Ondorioz, lanez gainezka daudela aitortu du Cabañasek, eta hainbat lan baztertuta dituztela. Esaterako, musikarien biografiak osatuta dituzte, eta gehiagoren berri ari dira jasotzen. Denak bildu, eta webgunean eskegi nahi dituzte, emakume musikarien bilgune eta erreferente izan dadin; eta, era berean, kontzertu antolatzaileek ere kontuan har ditzaten. "Izan ere, oholtzara igotzen den emakume bakoitza erreferente bilakatzen da beste neska askorentzat. Hemen [argazkietan] dauden askok diote beste emakume musikariren bat izan zela eurei bidea ireki ziena, eta hemen daudenak ere bide irekitzaile izatea nahi dugu".

Bestetik, emakume musikarien bilgune izan nahi dute. Cabañesek gogoan du Kerasy taldeko Silvia Guillenek Tolosako erakusketan esanikoa. "Erakusketara sartu eta harrituta gelditu zen, hainbeste emakumeren irudiak ikusita. Eta gero esan zigun: 'Jo, jada ez naiz bakarrik sentitzen'. Hori guretzat oso handia da".

Euskal Herrian oholtzaz oholtza dabilen zenbat emakume musikari ezagutzen dituzu? Zenbat bateria jotzaile eta gitarra jotzaile? Galdera horiei erantzutea lehiaketa gisa planteatu dute Emarock egitasmoaren webgunean. 74 emakume musikariren irudiak jarri dituzte, nahi duenak, edo ahal duenak, haien izenak asma ditzan. "Kontua da jendeak ez dituela emakume musikari asko ezagutzen, eta ez da ausartzen lehiaketan parte hartzera. Hala ere, gure benetako helburua ez da jendeak erantzunak bidaltzea; gure helburua da webgunean sartzen den jendea irudi horrekin gelditzea, konturatzea emakume asko dabilela musika munduan, eta ohartzea horietako zein gutxi ezagutzen ditugun", azaldu du Saioa Cabañasek (Bilbo, 1982), Emarock eraskuketako argazkien egile eta Emarock elkartearen koordinatzaileak.

Hilaren 15a bitartean Donostiako Emakumearen Etxean dago ikusgai Emarock. Iragana, oraina eta geroa erakusketa. Cabañasek ateratako argazkiek osatzen dute, eta jardunean dauden emakume musikariak agertzen dira, oholtza gainean. Indar handiko argazkiak dira. Cabañasen arabera, "indar eta ausardia handiko" emakumeak direlako. Hain zuzen ere, Emarocken helburua "Euskal Herrian musikagintzan aritzen diren emakumeei protagonismoa eta espazio bat ematea, eta emakume gehiago esparru hau jorratzera animatzea da".

Cabañas 15 urte zituenean hasi zen kontzertuetara joan eta argazkiak ateratzen. Gizon zein emakume, ez zuen ezberdintasunik egiten. Erakusketa bat egiteko eskatu ziotenean ohartu zen material nahikoa zuela emakumeei buruzko erakusketa bat egiteko. "Dena den, emakume gehienak abeslari gisa aritzen ziren, eta ohartu nintzen hutsune bat zegoela, apenas zegoela emakume gitarra, bateria edo baxu jolerik". Horrek eragindako gogoeta izan zen Emarock egitasmoaren abiapuntua. Egun, Euskal Herriko lurralde guztietako hainbat lagun ari dira lanean. "Beharraren arabera, jende gehiago edo gutxiago aritzen gara, eta proiektu zehatzetarako sekulako laguntza eman duen jendea batu zaigu".

Proiektu horietako bat Emarock erakusketaren osagarri den dokumentala izan zen. Hamasei elkarrizketa egin zituzten, eta horien hitzekin osatu zuten. "Erakusketak musika munduan aritzen diren emakumeen alde objektiboa islatzen du. Dokumentalak, berriz, haien alde subjektiboa eskaintzen du, eurek azaltzen baitute euren errealitatea".

Erakusketa arrakasta handia izaten ari da, eta toki askotatik deitu dituzte. Ondorioz, lanez gainezka daudela aitortu du Cabañasek, eta hainbat lan baztertuta dituztela. Esaterako, musikarien biografiak osatuta dituzte, eta gehiagoren berri ari dira jasotzen. Denak bildu, eta webgunean eskegi nahi dituzte, emakume musikarien bilgune eta erreferente izan dadin; eta, era berean, kontzertu antolatzaileek ere kontuan har ditzaten. "Izan ere, oholtzara igotzen den emakume bakoitza erreferente bilakatzen da beste neska askorentzat. Hemen [argazkietan] dauden askok diote beste emakume musikariren bat izan zela eurei bidea ireki ziena, eta hemen daudenak ere bide irekitzaile izatea nahi dugu".

Bestetik, emakume musikarien bilgune izan nahi dute. Cabañesek gogoan du Kerasy taldeko Silvia Guillenek Tolosako erakusketan esanikoa. "Erakusketara sartu eta harrituta gelditu zen, hainbeste emakumeren irudiak ikusita. Eta gero esan zigun: 'Jo, jada ez naiz bakarrik sentitzen'. Hori guretzat oso handia da".

Ez dakit non, ez dakit noiz harrapatutako birus bat gainetik ezin kendurik nabil aspaldian. Eta hemen goiko argazkitxoan neure burua kamiseta tiradunean ikusten dudanean oilo ipurdia jartzen zait; urte sasoi epelagoan egindako argazkia da dudarik gabe.

Batzuetan, gorputzak abisu txikiak bidaltzen dizkigu: "Txst, txst… katarro bat. Hartu atseden". Mentazko karameloak eta paperezko mukizapi mordoa erosi, eta lanean jarraitzen dugu. Baina gorputza konforme ez, eta bigarren abisua bidaltzen digu: "Txst, txst… gripe bat. Segi ohera". Orduan ere artículo tres, kasu putik ez; farmaziara joan, eta Frenadol, Farmagrip, Iniston, Strepsils, Lizipaina eta aurrean ikusitako droga guztiak erosten ditugu. Mentazko karameloekin eta paperezko mukizapiekin batera poltsoan indarka sartu, eta segi aurrera (lanera, lagunekin kafetxoa hartzera eta etxera joan aurretik letxuga, esnea eta oilaskoa erostera sinfalta). Eta gorputza, berean, temati, "txst, txst… pasatu egin haiz, rubia… tori gripea, gastroenteritisa, ezpaineko herpesa, gau osoan lorik egiten utziko ez dizun eztula eta ohetik ez jaikitzeko adinako sukarra, eta orain, geldi!!!". Orduan bai, orduan kasu egiten diogu, beste erremediorik ez dugulako, toki guztietara eramaten nauten hanka motz hauek zutik egoteko indarrik ez dutelako.

Aste pare bat eman ditut gorputzak bidalitako keinu, alarma eta abisu guztiak ez entzutearren sekulako ahaleginak egiten. Beti dago gaixorik zaudela ez onarzeko aitzakiaren bat: batean, azken emanaldia da, eta gaizki datorkit. Bestean, nire egun librea da, eta ohean geratzen banaiz, alferrik galduko dut. Hurrena, Euskal Herrira buelta, eta aspaldian ikusi gabeko txokoak zapaldu gabe ezin gelditu. Anabasa horren barruan, Almeriako emanaldia egiteko eguna iritsi da.

Goizeko zortzietan hartu dugu hegazkina Bilbotik Madrilera, gero Madrildik Almeriara. Antzokira iritsi naizenean, gorputzak "kraask!" egin dit, eta oraingoan bai, oraingoan nahitaez entzun dut. Ordubete eskas falta da emanaldia hasteko, eta orain nire gorputza da niri jaramonik egiten ez didana, aurpegia zurbil, izerdi hotza eskuetan eta bizkarrean, eta nahita ere ezin eutsi goragale itogarri honi… Komunaren aurrean belauniko, eta emanaldia hasteko 40 minutu falta direla, izuak harrapatu nau. Gero, ispiluaren aurrean aurpegia ur hotzarekin freskatu ostean neure burua begiratu dudanean, aurrean ditudan begi negartiei erregutu diet "mesedez, gaurkoa jasan ezazu nolabait… bihar emango dizut atseden, aste osorako, mesedez, zainduko zaitut, nire hitza ematen dizut… pixka bat gehiago, mesedez".

Gorputzaren erantzuna garbia bezain gordina izan da, eta ostera ere komunaren aurrean belaunikatu nau, gupida gabe. Haserre dago, minduta. Horrela hasi dut emanaldia, gorputza zutik mantentzeko ahaleginak eginez, eta antzoki ikaragarri horretan guri begira dauden 800 ikusleei zor diedan errespetua nire gorputzari lapurtuz. Emanaldiaren erdialdera iritsi garenean, mediku batek hartu nau; xiringa bat du eskuan, eta oharkabean ziztatu nau. "Prinperan jarri dizut, goragalea mozteko; bukatu arte ondo eutsiko diozu honekin, gero segi ohera eta hartu atseden". Freddy Mercuryren abestirik garratzenetako bat buruan bueltaka dabilkidala zapaldu dut berriro ere agertokia, ezpain artean "show must go on" marmarti batekin. Gorputzak azken erregua (txutea esan beharko nuke agian?) erdipurdika onartu dit, eta emanaldia bukatzeko indarrak nonbaitetik atera ditu, baina akabo… gero ohera eraman dut zuzenean; nahikoa egin du gaixoak. Eta gaur hemen nago, txintxo-txintxo, nire gorputzarekin bakeak egiten.

Ez dakit non, ez dakit noiz harrapatutako birus bat gainetik ezin kendurik nabil aspaldian. Eta hemen goiko argazkitxoan neure burua kamiseta tiradunean ikusten dudanean oilo ipurdia jartzen zait; urte sasoi epelagoan egindako argazkia da dudarik gabe.

Batzuetan, gorputzak abisu txikiak bidaltzen dizkigu: "Txst, txst… katarro bat. Hartu atseden". Mentazko karameloak eta paperezko mukizapi mordoa erosi, eta lanean jarraitzen dugu. Baina gorputza konforme ez, eta bigarren abisua bidaltzen digu: "Txst, txst… gripe bat. Segi ohera". Orduan ere artículo tres, kasu putik ez; farmaziara joan, eta Frenadol, Farmagrip, Iniston, Strepsils, Lizipaina eta aurrean ikusitako droga guztiak erosten ditugu. Mentazko karameloekin eta paperezko mukizapiekin batera poltsoan indarka sartu, eta segi aurrera (lanera, lagunekin kafetxoa hartzera eta etxera joan aurretik letxuga, esnea eta oilaskoa erostera sinfalta). Eta gorputza, berean, temati, "txst, txst… pasatu egin haiz, rubia… tori gripea, gastroenteritisa, ezpaineko herpesa, gau osoan lorik egiten utziko ez dizun eztula eta ohetik ez jaikitzeko adinako sukarra, eta orain, geldi!!!". Orduan bai, orduan kasu egiten diogu, beste erremediorik ez dugulako, toki guztietara eramaten nauten hanka motz hauek zutik egoteko indarrik ez dutelako.

Aste pare bat eman ditut gorputzak bidalitako keinu, alarma eta abisu guztiak ez entzutearren sekulako ahaleginak egiten. Beti dago gaixorik zaudela ez onarzeko aitzakiaren bat: batean, azken emanaldia da, eta gaizki datorkit. Bestean, nire egun librea da, eta ohean geratzen banaiz, alferrik galduko dut. Hurrena, Euskal Herrira buelta, eta aspaldian ikusi gabeko txokoak zapaldu gabe ezin gelditu. Anabasa horren barruan, Almeriako emanaldia egiteko eguna iritsi da.

Goizeko zortzietan hartu dugu hegazkina Bilbotik Madrilera, gero Madrildik Almeriara. Antzokira iritsi naizenean, gorputzak "kraask!" egin dit, eta oraingoan bai, oraingoan nahitaez entzun dut. Ordubete eskas falta da emanaldia hasteko, eta orain nire gorputza da niri jaramonik egiten ez didana, aurpegia zurbil, izerdi hotza eskuetan eta bizkarrean, eta nahita ere ezin eutsi goragale itogarri honi… Komunaren aurrean belauniko, eta emanaldia hasteko 40 minutu falta direla, izuak harrapatu nau. Gero, ispiluaren aurrean aurpegia ur hotzarekin freskatu ostean neure burua begiratu dudanean, aurrean ditudan begi negartiei erregutu diet "mesedez, gaurkoa jasan ezazu nolabait… bihar emango dizut atseden, aste osorako, mesedez, zainduko zaitut, nire hitza ematen dizut… pixka bat gehiago, mesedez".

Gorputzaren erantzuna garbia bezain gordina izan da, eta ostera ere komunaren aurrean belaunikatu nau, gupida gabe. Haserre dago, minduta. Horrela hasi dut emanaldia, gorputza zutik mantentzeko ahaleginak eginez, eta antzoki ikaragarri horretan guri begira dauden 800 ikusleei zor diedan errespetua nire gorputzari lapurtuz. Emanaldiaren erdialdera iritsi garenean, mediku batek hartu nau; xiringa bat du eskuan, eta oharkabean ziztatu nau. "Prinperan jarri dizut, goragalea mozteko; bukatu arte ondo eutsiko diozu honekin, gero segi ohera eta hartu atseden". Freddy Mercuryren abestirik garratzenetako bat buruan bueltaka dabilkidala zapaldu dut berriro ere agertokia, ezpain artean "show must go on" marmarti batekin. Gorputzak azken erregua (txutea esan beharko nuke agian?) erdipurdika onartu dit, eta emanaldia bukatzeko indarrak nonbaitetik atera ditu, baina akabo… gero ohera eraman dut zuzenean; nahikoa egin du gaixoak. Eta gaur hemen nago, txintxo-txintxo, nire gorputzarekin bakeak egiten.