Sailkatugabeak

MUSIKA ZELTA, BRIGANTHYAREKIN

Briganthya Beasainen sortutako taldeak bere seigarren lana aurkezten jarraitzen du, oholtzaz oholtza, 2012an kaleratu zutenez geroztik. Folk musika eta doinu zeltak oinarri hartuta, euskaraz zein gaztelaniaz egindako abestiak bildu dituzte Destino Nue...

Gipuzkoako gudalekua

Egun esanguratsua da 1813ko abuztuaren 31, Donostian. Aurten 200 urte beteko dira Espainiaren aliatu ingelesek eta portugesek Gipuzkoako hiriburua erabat suntsitu zutenetik. Frantziako armadaren kontrolpean zeuden Donostia eta Gipuzkoa 1808tik. Azkenean, 1813an, aliatuek okupatzaileak bidaltzea lortu zuten, baina donostiarrek gogor ordaindu zuten. Gaur egun, Abuztuaren 31 deitzen dioten kalea da zutik geratu zen bakarra. Gertakari hura ezaguna da hiriko herritarrengan eragin zituen kalteengatik, baina garai hartan borroka gehiago ere izan ziren. Aliatuak aurreraka eta Napoleonen tropak atzeraka zihoazen heinean, Gipuzkoako beste hainbat lekutan ere izan ziren batailak.

Europatik Iberiar penintsularako bidean zegoen Gipuzkoa. 1808 eta 1813 artean ehunka milaka soldadu pasatu ziren lurraldetik. 1813an, frantsesak euren herrialdera bidaltzeko prozesuan, beraz, gudaleku garrantzitsua izan zen lurraldea; Espainiaren aliatu ingeles eta portugesak alde batean, eta Frantziako armada bestean. Donostiako setioaz gain, San Martzialgo eta Tolosako batailak garrantzitsuak izan ziren.

Ordura arte, Gipuzkoako gerrillariek borroka txiki ugari egin zituzten Frantziako soldaduen aurka. Lurraldeko herri garrantzitsu gehienetan izan ziren borrokak. Gerrillari horiek pixkanaka antolatu eta armada itxura hartu zuten. "Gipuzkoako batailoiak deitu zieten. Tartean, Gipuzkoako gerrillarien burua zegoen, Gaspar Jauregi Artzaia", azaldu du Mikel Alberdi historialariak eta Zumalakarregi museoko arduradunak.

Tolosako bataila handia

1813ko ekainaren 21ean izan zen urte hartako borroka nagusia, Gasteizen. "Penintsulako borroka garrantzitsuena Gasteizen galdu zuten frantsesek". Guda hura galdu ondoren, Tolosan izan zen hurrengo bataila, ekainaren 25ean. Aliatuak geldiarazteko beste ahalegin bat izan zen. "Bi aldeen artean, 45.000 soldaduk parte hartu zuten 1813an, Tolosako batailan; beraz, ez zen nolanahikoa izan", gaineratu du Alberdik. "Tolosa defenditzea ez zen erraza, baina bi egunez armada aliatua Tolosan geldiaraztea lortu zuen Frantziako Foy jeneralak. Denbora horretaz baliatu zen Josef Bonaparte, Napoleonen anaia, penintsulatik ihes egiteko, eta ordura arteko harrapakin guztiak Pirinioen beste aldera eramateko", kontatu du Carlos Riloba historialariak.

Europa iparraldetik hegoalderantz, Napoleonen tropen bidean puntu garrantzitsua zen Tolosa. Garai hartan inguruko hiri garrantzitsuenak Donostia eta Iruñea baziren ere, Tolosa ere leku estrategikoan zegoen. 1808tik bazuten Tolosan jendarmeria postu bat, 300 jendarme ingururekin, baita ospitale militar bat ere. "Hilean Napoleonen armadako 20.000 soldadu pasatzen ziren Tolosatik, penintsulara, edo Europa iparraldera bidean". Leku garrantzitsu gehiago ere izan ziren Gipuzkoan. Bergara eta Irun aipatu ditu, besteak beste, Rilobak. "Gasteizera eta hegoaldera bidean zegoen Bergara, eta bazuen jendarmeria bat". Puntu estrategiko horiek kontrolpean eduki nahi zituzten, ordenari eutsi ahal izateko.

Batailoiak, San Martzialen

Donostiako setioa ingelesek egin zuten. Uztailaren 25ean egin zuten lehen eraso saioa Donostian, baina Napoleonen soldaduek eutsi egin zioten. Ingelesek Donostiari eraso zioten abuztuaren 31n bertan, Frantziako armadak bere posizioak berreskuratzeko beste saio bat egin zuen: San Martzialgo batailan izan zen, Jean de Dieu Soult mariskala buru zutela. Gipuzkoako batailoiek parte hartu zuten San Martzialen, Espainiako armadarekin eta britainiar batzuekin batera. "Britainiar eta portugesak Donostian sartzen ziren bitartean, Espainiako armadak eta Gipuzkoako batailoiek eutsi egin zioten frantsesen erasoari, Irunen. Penintsulan izan zen azken bataila gogorra izan zen. Han ziren Jauregi Artzaia eta baita Tomas Zumalakarregi ere. Baita karlistadetan protagonista izango zen Uranga ere", azaldu du Alberdik.

San Martzialgo batailan Donostian baino jende garrantzitsuagoak parte hartu zuela adierazi du Rilobak ere: "San Martzialgo batailan garaitu zuten Soult mariskala, Napoleonen Inperioko pertsona garrantzitsu bat. Donostiakoa aipagarria da okupatu ondoren izan zen basakeria handiagatik. Gasteizen irabazi ondoren, Donostia okupatzearekin oso arduratuta zegoen Wellington jenerala, behin betiko frantsesak garaitu ahal izateko". Donostia hartzeko uztailean egin zuten lehen ahaleginean hildako ugari izan zituzten ingelesek, beraz, Alberdik pentsatzen du amorru handiagoarekin sartu zirela abuztuaren 31 hartan.

Iñaki Egaña historialariaren ustez, San Martzialgo bataila estrategikoki "garrantzitsua" izan zen. "Garai horretan, bi hiri bakarrik gelditzen ziren Frantziako armadaren esku: Iruñea eta Donostia. Muga ondoan izan zenez borroka, nolabait, sinbolikoa zen. Penintsulan izandako borrokak amaitutzat eman zituzten guda horrekin". Dena den, hilabete geroago, urriaren 7an, Bidasoa ibaia gurutzatu zuten tropa aliatuek. Beste aldean, Napoleonen soldaduak eusten saiatu ziren; hura izan zen Gipuzkoako azken borroka. Gero, borroka gehiago egon ziren Ipar Euskal Herrian; Frantzian zehar ere jarraitu zuten, Parisera iritsi ziren arte.

Okupazioaren ondorioak

Okupazioak iraun zuen bost urteetan, Alberdiren arabera, herri eta hirietan Frantziako armadako soldaduekin elkarbizitza "nahiko naturala" izan zen. "Herrietan baino gehiago, bakartutako baserrietan eta nekazaritza guneetan jasan zituzten gehienbat militarren ankerkeriak, eta jatorri guztietakoenak". Carlos Rilobaren ustez, herritarrei gerrak baino gehiago eragin zien tropak elikatu eta hornitu beharrak. "Kalte handiak eragin zituen hainbat herritarrengan, baina gerra guztietan gertatzen den bezala, etekina atera zioten beste batzuek". Soldaduak " jende armadunak" zirela eta galtzeko ezer ez zutela gogora ekarri du Rilobak. "Gehienetan harremanak ez ziren hain txarrak izan, baina indarkeria pasarteak eguneroko kontua ziren".

Ehunka milaka soldadu Gipuzkoatik pasatzeak izan zuen eragina "irudikaezina" dela pentsatzen du Egañak ere: "Hainbeste soldadu Gipuzkoako lurretan eta mendietan, horrek ekarriko zituen ondorio guztiekin. Gauza asko liburuetan ez dira agertzen, baina lapurretak, bortxaketak... ugari izango ziren. Gizartean izan zuen eraginari begiratuta, gure historiako pasarte nagusia izan zen". Gainera, bost urte horietan Gipuzkoako udalek eta foru aldundiak ekonomikoki "porrot" egin zutela azaldu du Egañak, zerga ugari ezarri baitzizkieten. Elizetatik eta komentuetako liburutegietatik ere altxor ugari eraman zituzten.

Gerra hartako galtzaile handienak "gazteak" izan zirela ondorioztatu du Aranzadi elkarteko idazkari nagusi Juantxo Agirre Mauleonek: "Oso soldadu gazteak ziren, eta gehienak armadak derrigortuta zetozen gerrara. Horietako asko nekazaritza guneetakoak ziren; tartean, Ipar Euskal Herriko gazte ugari zeuden".

Ideologikoki izan zuen eragina ere azpimarratu du Aranzadi elkarteko kideak: "Gipuzkoan izan ziren batailez gain, pentsamolde berria sartu zen garai hartan; gizartea eraldatzen ari zen. Erregimen politiko zaharra zalantzan jarri zen: monarkia, feudalismoa eta eliza katolikoaren antolakuntza. Horren guztiaren ondorioz izan ziren gero karlistadak ere ".

KORRIKAK OMENALDIA EGIN DIE IKASLEEI

18. Korrikaren egitarau zabalaren barruan, AEK-k euskara ikasleak omendu nahi izan zituen joan den larunbatean, Usurbilen, eta aitzakia horrekin festa giroa eta aldarrikapena batu zituzten. Edurne Brouard Korrikaren arduradunak euskara ikasleek "elkar...

Gipuzkoako gudalekua

Egun esanguratsua da 1813ko abuztuaren 31, Donostian. Aurten 200 urte beteko dira Espainiaren aliatu ingelesek eta portugesek Gipuzkoako hiriburua erabat suntsitu zutenetik. Frantziako armadaren kontrolpean zeuden Donostia eta Gipuzkoa 1808tik. Azkenean, 1813an, aliatuek okupatzaileak bidaltzea lortu zuten, baina donostiarrek gogor ordaindu zuten. Gaur egun, Abuztuaren 31 deitzen dioten kalea da zutik geratu zen bakarra. Gertakari hura ezaguna da hiriko herritarrengan eragin zituen kalteengatik, baina garai hartan borroka gehiago ere izan ziren. Aliatuak aurreraka eta Napoleonen tropak atzeraka zihoazen heinean, Gipuzkoako beste hainbat lekutan ere izan ziren batailak.

Europatik Iberiar penintsularako bidean zegoen Gipuzkoa. 1808 eta 1813 artean ehunka milaka soldadu pasatu ziren lurraldetik. 1813an, frantsesak euren herrialdera bidaltzeko prozesuan, beraz, gudaleku garrantzitsua izan zen lurraldea; Espainiaren aliatu ingeles eta portugesak alde batean, eta Frantziako armada bestean. Donostiako setioaz gain, San Martzialgo eta Tolosako batailak garrantzitsuak izan ziren.

Ordura arte, Gipuzkoako gerrillariek borroka txiki ugari egin zituzten Frantziako soldaduen aurka. Lurraldeko herri garrantzitsu gehienetan izan ziren borrokak. Gerrillari horiek pixkanaka antolatu eta armada itxura hartu zuten. "Gipuzkoako batailoiak deitu zieten. Tartean, Gipuzkoako gerrillarien burua zegoen, Gaspar Jauregi Artzaia", azaldu du Mikel Alberdi historialariak eta Zumalakarregi museoko arduradunak.

Tolosako bataila handia

1813ko ekainaren 21ean izan zen urte hartako borroka nagusia, Gasteizen. "Penintsulako borroka garrantzitsuena Gasteizen galdu zuten frantsesek". Guda hura galdu ondoren, Tolosan izan zen hurrengo bataila, ekainaren 25ean. Aliatuak geldiarazteko beste ahalegin bat izan zen. "Bi aldeen artean, 45.000 soldaduk parte hartu zuten 1813an, Tolosako batailan; beraz, ez zen nolanahikoa izan", gaineratu du Alberdik. "Tolosa defenditzea ez zen erraza, baina bi egunez armada aliatua Tolosan geldiaraztea lortu zuen Frantziako Foy jeneralak. Denbora horretaz baliatu zen Josef Bonaparte, Napoleonen anaia, penintsulatik ihes egiteko, eta ordura arteko harrapakin guztiak Pirinioen beste aldera eramateko", kontatu du Carlos Riloba historialariak.

Europa iparraldetik hegoalderantz, Napoleonen tropen bidean puntu garrantzitsua zen Tolosa. Garai hartan inguruko hiri garrantzitsuenak Donostia eta Iruñea baziren ere, Tolosa ere leku estrategikoan zegoen. 1808tik bazuten Tolosan jendarmeria postu bat, 300 jendarme ingururekin, baita ospitale militar bat ere. "Hilean Napoleonen armadako 20.000 soldadu pasatzen ziren Tolosatik, penintsulara, edo Europa iparraldera bidean". Leku garrantzitsu gehiago ere izan ziren Gipuzkoan. Bergara eta Irun aipatu ditu, besteak beste, Rilobak. "Gasteizera eta hegoaldera bidean zegoen Bergara, eta bazuen jendarmeria bat". Puntu estrategiko horiek kontrolpean eduki nahi zituzten, ordenari eutsi ahal izateko.

Batailoiak, San Martzialen

Donostiako setioa ingelesek egin zuten. Uztailaren 25ean egin zuten lehen eraso saioa Donostian, baina Napoleonen soldaduek eutsi egin zioten. Ingelesek Donostiari eraso zioten abuztuaren 31n bertan, Frantziako armadak bere posizioak berreskuratzeko beste saio bat egin zuen: San Martzialgo batailan izan zen, Jean de Dieu Soult mariskala buru zutela. Gipuzkoako batailoiek parte hartu zuten San Martzialen, Espainiako armadarekin eta britainiar batzuekin batera. "Britainiar eta portugesak Donostian sartzen ziren bitartean, Espainiako armadak eta Gipuzkoako batailoiek eutsi egin zioten frantsesen erasoari, Irunen. Penintsulan izan zen azken bataila gogorra izan zen. Han ziren Jauregi Artzaia eta baita Tomas Zumalakarregi ere. Baita karlistadetan protagonista izango zen Uranga ere", azaldu du Alberdik.

San Martzialgo batailan Donostian baino jende garrantzitsuagoak parte hartu zuela adierazi du Rilobak ere: "San Martzialgo batailan garaitu zuten Soult mariskala, Napoleonen Inperioko pertsona garrantzitsu bat. Donostiakoa aipagarria da okupatu ondoren izan zen basakeria handiagatik. Gasteizen irabazi ondoren, Donostia okupatzearekin oso arduratuta zegoen Wellington jenerala, behin betiko frantsesak garaitu ahal izateko". Donostia hartzeko uztailean egin zuten lehen ahaleginean hildako ugari izan zituzten ingelesek, beraz, Alberdik pentsatzen du amorru handiagoarekin sartu zirela abuztuaren 31 hartan.

Iñaki Egaña historialariaren ustez, San Martzialgo bataila estrategikoki "garrantzitsua" izan zen. "Garai horretan, bi hiri bakarrik gelditzen ziren Frantziako armadaren esku: Iruñea eta Donostia. Muga ondoan izan zenez borroka, nolabait, sinbolikoa zen. Penintsulan izandako borrokak amaitutzat eman zituzten guda horrekin". Dena den, hilabete geroago, urriaren 7an, Bidasoa ibaia gurutzatu zuten tropa aliatuek. Beste aldean, Napoleonen soldaduak eusten saiatu ziren; hura izan zen Gipuzkoako azken borroka. Gero, borroka gehiago egon ziren Ipar Euskal Herrian; Frantzian zehar ere jarraitu zuten, Parisera iritsi ziren arte.

Okupazioaren ondorioak

Okupazioak iraun zuen bost urteetan, Alberdiren arabera, herri eta hirietan Frantziako armadako soldaduekin elkarbizitza "nahiko naturala" izan zen. "Herrietan baino gehiago, bakartutako baserrietan eta nekazaritza guneetan jasan zituzten gehienbat militarren ankerkeriak, eta jatorri guztietakoenak". Carlos Rilobaren ustez, herritarrei gerrak baino gehiago eragin zien tropak elikatu eta hornitu beharrak. "Kalte handiak eragin zituen hainbat herritarrengan, baina gerra guztietan gertatzen den bezala, etekina atera zioten beste batzuek". Soldaduak " jende armadunak" zirela eta galtzeko ezer ez zutela gogora ekarri du Rilobak. "Gehienetan harremanak ez ziren hain txarrak izan, baina indarkeria pasarteak eguneroko kontua ziren".

Ehunka milaka soldadu Gipuzkoatik pasatzeak izan zuen eragina "irudikaezina" dela pentsatzen du Egañak ere: "Hainbeste soldadu Gipuzkoako lurretan eta mendietan, horrek ekarriko zituen ondorio guztiekin. Gauza asko liburuetan ez dira agertzen, baina lapurretak, bortxaketak... ugari izango ziren. Gizartean izan zuen eraginari begiratuta, gure historiako pasarte nagusia izan zen". Gainera, bost urte horietan Gipuzkoako udalek eta foru aldundiak ekonomikoki "porrot" egin zutela azaldu du Egañak, zerga ugari ezarri baitzizkieten. Elizetatik eta komentuetako liburutegietatik ere altxor ugari eraman zituzten.

Gerra hartako galtzaile handienak "gazteak" izan zirela ondorioztatu du Aranzadi elkarteko idazkari nagusi Juantxo Agirre Mauleonek: "Oso soldadu gazteak ziren, eta gehienak armadak derrigortuta zetozen gerrara. Horietako asko nekazaritza guneetakoak ziren; tartean, Ipar Euskal Herriko gazte ugari zeuden".

Ideologikoki izan zuen eragina ere azpimarratu du Aranzadi elkarteko kideak: "Gipuzkoan izan ziren batailez gain, pentsamolde berria sartu zen garai hartan; gizartea eraldatzen ari zen. Erregimen politiko zaharra zalantzan jarri zen: monarkia, feudalismoa eta eliza katolikoaren antolakuntza. Horren guztiaren ondorioz izan ziren gero karlistadak ere ".

Euskararen historia eroa

'Lingua Nabajorum'ZumarragaUrte erdi baino gehiago daramate Mikel Martinezek eta Patxo Telleriak Lingua Nabajorum. Euskararen historia txoroa antzezlan komikoa taularatzen, eta antzokiak eta aretoak betetzen jarraitzen dute. Gaur Zumarragako Zelai Ari...

Napoleonen garaiko hilerria, Tolosan

Burezur bat topatu zuen Juantxo Agirre Mauleon Aranzadi elkarteko idazkari nagusiak 1988an, Tolosako klaratarren komentuko baratze batean. "Historia ikaslea nintzen, eta arkeologia asko gustatzen zitzaidanez, Tolosako obra guztiak begiratzen nituen". ...

“Mutil batek ahal badu, guk ere bai”

Amatasunaz, agertoki gaineko jarreraz, emakume izateak eragin ditzakeen zailtasunez, emakume musikariari eskatzen zaion irudiaz, sentimenduez, kontserbatoriotik oholtza gainerako jauziaz... hainbat gairi buruz hitz egiten dute Emarock dokumentalean agertzen diren emakumeek. Hona hemen horietako zenbaiten esanak:

Ixiar Oreja

Maixa eta Ixiar

"Ez gaude ohituta emakumeak hain iniziatiba handia izatera. Gizonezkoen artean, gaztetxotan, nahiko natural ikusten dugu oilar puntu hori izatea, baina emakumeengan ez da hain ohikoa".

Edurtzeta Ania

Ene Bada

"Guk eskolak ematen ditugu, eta gehien-gehienak neskak dira. Baina talderako musikariak bilatzen hasten zara, eta denak mutilak dira. Bide horretan zerbait gertatu da. Ez da normala hainbeste neska aritzea musikarekin eta gero agertokietan hain gutxi izatea".

Amaia Zubiria

"Nik uste dut Euskal Herrian emakumeentzat ez dela sekula hain ondo egon musika mundua".

Silvia Guillen

Kerasy

"Badirudi musikan aritzea, eta batez ere metal edo rock munduan aritzea, emakume estereotipo batzuen gauza dela. Badirudi oso irudi zikina duzula edo arduragabeko emakume bat zarela. Ba, ez. Ni profesionala naiz, musikaria naiz eta hau nire lana da. Mesedez, errespeta nazazue".

Jule Goñi

Gaur Ez

"Agertoki batean jartzea, denen ikusmiran jartzea, niretzat zaila da oraindik. Niri musika izugarri gustatzen zait, baina oraindik borrokan ari garen kontu bat da agertokian disfrutatzea".

Maite Arroitajauregi

Mursego

"Segur aski, egongo da neska pila bat kantu oso politak egiten, bere gitarrarekin edo dena delakoarekin, baina etxean sartuta... Ez dira arlo publikora ateratzen. Eta nik uste dut animatu beharko luketela".

Zuriñe Hidalgo

Hesian

"Nik ez dut nahi jendea kontzertu batera ni ikustera etortzea, pertsona bat edo fisiko bat ikusten dutelako. Nik nahi dut etortzea ni entzutera, taldea entzutera, eta horrekin gozatzera. [...] Nik aldarrikatzen dudana da fisikoa alde batera utzi behar dela: ez gara modeloak, musikariak gara".

Ines Osinaga

Gose

"Rockean ez dago amatasun baimenik. Gustatuko litzaidake, baina ez dago. Bihar etortzen bada Osoro eta esaten badigu ume bat izan behar dutela, ez luke Gosen eragingo; noski, Osororengan eragingo luke, eta horren ondorioz Gosen ere bai, baina zuzenean ez luke eragingo. Baina ni hurrengo astean etorriko banintz esanez haurdun nagoela, Goseren hurrengo diskoa ez litzateke irtengo".

Natalia Garmendia

Humus

"Rocka eta ama izatea, edo gure kasuan guraso izatea [bere bikotekidea eta biak talde berean aritzen dira]... Ba, oso polita. Haurdun, sei hilabete eta erdiko nengoela jo nuen azken kontzertua. Pentsa zer den musika niretzat, haurdun nengoela ere oholtza gainean egon ginela. Egiten dizuna da denbora gehiago kendu".

"Kontzertuetan jendeak zer jarrera daukan neskekin? Egia esan behar badizut, gutxi inporta zait, eta bestela ez nintzateke hemen egongo. Eta nik uste dut oholtzara igotzen diren neska guztiek berdin pentsatzen dutela. Nik esperientzia txarrik ez dut izan, baina oholtzan dagoen neska bati edo mutil bati esaten dizkiotenak ez dira batere berdinak. Eta ez dakit zergatik, gauza berdina egiten baitute. (...) Baina horrek ez du itzalik egin behar zuk egiten duzun gauzetan. Ez musika arloan eta ez beste inon".

Zaloa Urain

Kokein

"Haurdun gelditu baino lehenago banituen aita ziren lagunak musika munduan, baina denak aita ziren. Eta hor badago gauza bat ezabatu ezin duguna, eta da haurdun gu gaudela. Beraien kasuan haurdun zegoena etxean zegoen, beraien esperientzia askoz errazagoa zen; aukera zuten kontzertuak emateko eta jarraitzeko, nahiz eta gero aitaren ardura hori mantendu. Nire kasuan ni nengoan haurdun, eta gauza batzuk ezin nituen egin, eta taldeko guztiak pendiente zeuden nola egingo nituen gauzak. Alde horretatik batzutan gogorra zen. (...) Nire bizitzako parte garrantzitsu bat nire familia da, baina ni ondo sentitzea ere bai, eta ni musikaria naiz, eta nik behar dut ondo egon, nire familiarekin ondo egoteko. Musika behar dut".

Aiora Renteria

Zea Mays

"Gizartean ondo ikusten da, umeak lau h ilabete dituenean, zu zure lanera bueltatzea; eta umea uzten duzu egun osoa edo aiton-amonekin, edo haur eskolan, eta hori ondo ikusita dago. Baina jada gaizki ikusten da, esaterako, astebukaera batean kontzertua baldin baduzu, eta umea utzi behar baduzu. Hori jada ez dago hain ondo ikusita".

"Emakume izateagatik ez dut sentitu inoiz ezberdintasunik. Badakit badaudela ezberdintasunak eta pila bat arazo, baina nik ez ditut bizi. Bai bizi izan dudana da, ez bakarrik emakume izateagatik, baizik eta emakume lodia izateagatik, eta agertoki gainera igotzeagatik. Hor kritikak izan dira bai neskenak eta bai mutilenak".

Miren Narbaiza

Napoka Iria

"Mutil batek egin ahal badu, guk ere bai. Kontua da betikoa, emakumea bere liberazio prozesu horretan, oraindik ez dela liberatu. Umea zaindu, lana egin eta gero kontzertua eskainiko du. Beste sakrifizio bat da, baina nahi badu, egingo du".

Naroa Gaintza

Amaiur

"Gure lana da bideak zabaltzea, gu hemen egon gara, kantatu izan dugu, jarrera bat izan dugu, eta espero dugu hurrengo belaunaldietarako erreferente bat izatea. Berak egin badu, nik ere egin dezaket. Horrela zabaltzen da bidea, eta espero dut gero eta parekatuago, eta neska gehiago egotea".

“Mutil batek ahal badu, guk ere bai”

Amatasunaz, agertoki gaineko jarreraz, emakume izateak eragin ditzakeen zailtasunez, emakume musikariari eskatzen zaion irudiaz, sentimenduez, kontserbatoriotik oholtza gainerako jauziaz... hainbat gairi buruz hitz egiten dute Emarock dokumentalean agertzen diren emakumeek. Hona hemen horietako zenbaiten esanak:

Ixiar Oreja

Maixa eta Ixiar

"Ez gaude ohituta emakumeak hain iniziatiba handia izatera. Gizonezkoen artean, gaztetxotan, nahiko natural ikusten dugu oilar puntu hori izatea, baina emakumeengan ez da hain ohikoa".

Edurtzeta Ania

Ene Bada

"Guk eskolak ematen ditugu, eta gehien-gehienak neskak dira. Baina talderako musikariak bilatzen hasten zara, eta denak mutilak dira. Bide horretan zerbait gertatu da. Ez da normala hainbeste neska aritzea musikarekin eta gero agertokietan hain gutxi izatea".

Amaia Zubiria

"Nik uste dut Euskal Herrian emakumeentzat ez dela sekula hain ondo egon musika mundua".

Silvia Guillen

Kerasy

"Badirudi musikan aritzea, eta batez ere metal edo rock munduan aritzea, emakume estereotipo batzuen gauza dela. Badirudi oso irudi zikina duzula edo arduragabeko emakume bat zarela. Ba, ez. Ni profesionala naiz, musikaria naiz eta hau nire lana da. Mesedez, errespeta nazazue".

Jule Goñi

Gaur Ez

"Agertoki batean jartzea, denen ikusmiran jartzea, niretzat zaila da oraindik. Niri musika izugarri gustatzen zait, baina oraindik borrokan ari garen kontu bat da agertokian disfrutatzea".

Maite Arroitajauregi

Mursego

"Segur aski, egongo da neska pila bat kantu oso politak egiten, bere gitarrarekin edo dena delakoarekin, baina etxean sartuta... Ez dira arlo publikora ateratzen. Eta nik uste dut animatu beharko luketela".

Zuriñe Hidalgo

Hesian

"Nik ez dut nahi jendea kontzertu batera ni ikustera etortzea, pertsona bat edo fisiko bat ikusten dutelako. Nik nahi dut etortzea ni entzutera, taldea entzutera, eta horrekin gozatzera. [...] Nik aldarrikatzen dudana da fisikoa alde batera utzi behar dela: ez gara modeloak, musikariak gara".

Ines Osinaga

Gose

"Rockean ez dago amatasun baimenik. Gustatuko litzaidake, baina ez dago. Bihar etortzen bada Osoro eta esaten badigu ume bat izan behar dutela, ez luke Gosen eragingo; noski, Osororengan eragingo luke, eta horren ondorioz Gosen ere bai, baina zuzenean ez luke eragingo. Baina ni hurrengo astean etorriko banintz esanez haurdun nagoela, Goseren hurrengo diskoa ez litzateke irtengo".

Natalia Garmendia

Humus

"Rocka eta ama izatea, edo gure kasuan guraso izatea [bere bikotekidea eta biak talde berean aritzen dira]... Ba, oso polita. Haurdun, sei hilabete eta erdiko nengoela jo nuen azken kontzertua. Pentsa zer den musika niretzat, haurdun nengoela ere oholtza gainean egon ginela. Egiten dizuna da denbora gehiago kendu".

"Kontzertuetan jendeak zer jarrera daukan neskekin? Egia esan behar badizut, gutxi inporta zait, eta bestela ez nintzateke hemen egongo. Eta nik uste dut oholtzara igotzen diren neska guztiek berdin pentsatzen dutela. Nik esperientzia txarrik ez dut izan, baina oholtzan dagoen neska bati edo mutil bati esaten dizkiotenak ez dira batere berdinak. Eta ez dakit zergatik, gauza berdina egiten baitute. (...) Baina horrek ez du itzalik egin behar zuk egiten duzun gauzetan. Ez musika arloan eta ez beste inon".

Zaloa Urain

Kokein

"Haurdun gelditu baino lehenago banituen aita ziren lagunak musika munduan, baina denak aita ziren. Eta hor badago gauza bat ezabatu ezin duguna, eta da haurdun gu gaudela. Beraien kasuan haurdun zegoena etxean zegoen, beraien esperientzia askoz errazagoa zen; aukera zuten kontzertuak emateko eta jarraitzeko, nahiz eta gero aitaren ardura hori mantendu. Nire kasuan ni nengoan haurdun, eta gauza batzuk ezin nituen egin, eta taldeko guztiak pendiente zeuden nola egingo nituen gauzak. Alde horretatik batzutan gogorra zen. (...) Nire bizitzako parte garrantzitsu bat nire familia da, baina ni ondo sentitzea ere bai, eta ni musikaria naiz, eta nik behar dut ondo egon, nire familiarekin ondo egoteko. Musika behar dut".

Aiora Renteria

Zea Mays

"Gizartean ondo ikusten da, umeak lau h ilabete dituenean, zu zure lanera bueltatzea; eta umea uzten duzu egun osoa edo aiton-amonekin, edo haur eskolan, eta hori ondo ikusita dago. Baina jada gaizki ikusten da, esaterako, astebukaera batean kontzertua baldin baduzu, eta umea utzi behar baduzu. Hori jada ez dago hain ondo ikusita".

"Emakume izateagatik ez dut sentitu inoiz ezberdintasunik. Badakit badaudela ezberdintasunak eta pila bat arazo, baina nik ez ditut bizi. Bai bizi izan dudana da, ez bakarrik emakume izateagatik, baizik eta emakume lodia izateagatik, eta agertoki gainera igotzeagatik. Hor kritikak izan dira bai neskenak eta bai mutilenak".

Miren Narbaiza

Napoka Iria

"Mutil batek egin ahal badu, guk ere bai. Kontua da betikoa, emakumea bere liberazio prozesu horretan, oraindik ez dela liberatu. Umea zaindu, lana egin eta gero kontzertua eskainiko du. Beste sakrifizio bat da, baina nahi badu, egingo du".

Naroa Gaintza

Amaiur

"Gure lana da bideak zabaltzea, gu hemen egon gara, kantatu izan dugu, jarrera bat izan dugu, eta espero dugu hurrengo belaunaldietarako erreferente bat izatea. Berak egin badu, nik ere egin dezaket. Horrela zabaltzen da bidea, eta espero dut gero eta parekatuago, eta neska gehiago egotea".