DONOSTIA. Donostian, Herrera eta Intxaurrondoko Euskotrenen geltokietan obretan ari dira, eta Metro Donostialdea dioten idazpuruak jartzen 300.000 euro gastatu ditu Jaurlaritzak. Kritikak jaso ditu, lehendik ere 1,5 milioi euro gastatu zituelako gain...

Testu hau hegazkin bateko eserleku bateko erretiluan osatzen hasi naiz. Ikeako lapitz bat daukat eskuan, eta nire jomugan baliagarri izan dakizkidaken telefono zenbakiz betetako paper baten atzealdean hasi naiz idazten. Joaneko txartela bakarrik erosi...

Euskal Herriko kaleetan euskararen erabilera zenbatekoa den jakin dugu berriki. Ezinbesteko ariketa da mota honetako ikerketen emaitzak arretaz jarraitzea gure hizkuntzaren egoerarekiko zehatzak izan nahi badugu. Sarritan, datuek justifikatu gabeko ba...

Agipad drogen abusuaren ikerketarako eta prebentziorako Gipuzkoako elkarteko zuzendaria da Felix Sarasua (Donostia, 1961). 2011. urtean elkarteak egindako lana bildu dute txosten batean, eta hainbat datu "deigarri" argitaratu dituzten arren, datu horiek testuinguruan kokatzeko beharra ikusten du; besteak beste, alkoholarekin zerikusia duten laguntza eskaerak %22 igo dira, baina zerbitzua berria izateari egotzi dio arrazoia. Krisiaren eragina handia izaten ari dela dio Sarasuak, eta hainbat zerbitzutan murrizketak egoteak kezkatzen du.

Zein alorretan jarduten da Agipad?

Agipaden lan eremua Gipuzkoa da, eta bi alorretan egiten dugu lan: prebentzioan eta tratamenduan. Bien artean gure zerbitzuek 10.700 onuradun izan zituzten 2011n. Onuradun diogu, prebentzio alorrean direlako gehienak, zehazki 8.300. Gainontzekoak laguntza alorrekoak dira. Horren barruan, bi terapia zentro ditugu, Haurtxoa eta Haize-Gain. Martuteneko espetxean ere lan egiten dugu; eta, azkenik, egoitzan bertan ematen dugun zerbitzua dago. Azkeneko hori, mendekotasuna tratatzeko beren bizitzan etena egiteko beharra ez duten pertsonentzat. Mendekotasunak dituzten amak beraien seme-alabekin egoteko zentroa da Haurtxoa, eta Haize-Gain bestelako pazienteentzako da.

2011ko txostena aurkeztu duzue duela gutxi. Nolakoak dira zuen erabiltzaileak?

Guk tratatzen ditugun pertsonen ikuspuntutik hitz egiten dugu. Tratamendu bila datorren pertsonei buruz ari gara. %81 gizonezkoak dira, eta, mendekotasunaz gain, hari lotutako psikiatria patologiaren bat edo beste daukate, ia kasu guztietan. Beraz, kasu korapilatsuak dira. Hori dela eta, guk osasun pribatuko eta publikoko langileekin koordinatuta egiten dugu lan. Bestalde, soslai horren barruan, hau da, gizonezkoa eta oinarrizko ikasketaduna, 30 urte baino zaharragoak dira gehienak, eta hamar urte baino gehiago daramate drogak hartzen. Horien droga nagusia, askotariko kontsumoaren barruan, kokaina da, alkohola eta kalamuarekin, ordena horretan. Egoitzako zerbitzuan detektatu duguna zera da: jende heldua dela, eta %39 emakumeak direla. Horietatik %62ak seme-alabak dituzte. Alkoholarekin laguntza behar dutenen eskaerak %22 igo dira. Baina, kontua da gu gehiago arduratu garela horretaz; gure alkohol zerbitzuak lau urte besterik ez ditu. Hala ere, urte batetik bestera alkoholarekin zerikusia duten eskaerak igo egin dira.

Krisiak zerikusirik badu horrekin?

Ez, inondik inora, ez.

Harremanik ez dago drogen erabileraren eta krisiaren artean?

Bai, badago. Bitarteko gutxien duten pertsonak ahultasun egoera latzagoan jartzen ditu. Horrek substantzien erabilera ekar lezake. Bestalde, dagoeneko drogak erabiltzen dituztenen artean, substantzien aldaketa gerta daiteke. Drogen kalitatean ere izan dezake eragina, prezioa jaisteko kalitatea jaisten delako. Esaterako, Valentziako unibertsitate baten ikerketa batean diotenez, kokainaren %15a besterik ez da kokaina, gainontzekoa gehigarriak dira.

Prebentzioaren alorrean zerbait nabaritu duzue?

Zaila da erakundeek prebentzio kanpainei eustea. Batetik, krisiarekin jendeak ez du droga arazo nagusitzat jotzen, eta bestetik dirurik ez dago. Gainera, droga arazoa den pertzepzioa ez badago, krisiak dena jaten duelako, bada, erakundeek diru gutxiago jartzen dute horrelakoetarako.

Txostenak biltzen dituen beste datuen artean alkoholarekin loturiko bideko delituen igoera dago.

Hor ere ñabardura bat egin behar da. Guk hogei urte daramatzagu espetxean lanean, eta hor bai nabaritu dela alkoholemia eta bide segurtasunaren inguruko delituen igoera; 2010ean %0,65 ziren, eta 2011n, %7,5. Ez dago arrazoi jakinik. Baina, droga mendekotasunen seigarren planak alkohol analisi gehiago jartzea ezarri zuen.

Zer da une honetan Agipad gehien kezkatzen duena?

Gehien kezkatzen gaituena gure lana orain arte bezala egiten jarraitzeko aukera izatea da. Agipad 1980ko hamarkadaren hasieran jaio zen, eta garrantzitsua da. 30 urte eman ditugu, zarata handirik egin gabe, lan garrantzitsua egiten. Orain kezkatzen gaituena dirua da. Oraingo egoera oso korapilatsua da denentzat. Gauzatzen ditugun programa gehienek finantzabide publikoa dute; baina gure finantzabide pribatuak ere baditugu: gure kideen ekarpenak eta gure prebentzio materialaren salmenta. Lagunekin baratzean materiala toki askotan saltzen dugu, Murtziako Udalari, Kantabrian, eta abarretan. Baina, liburuen salmenta jaitsi da, erakundeen ekarpena murriztu da, baita eskolek eta udalek eskatutako hitzaldiak ere. Beraz, gure diru sarrerak murrizten ari dira, eta borroka latza da. Hala ere, gure jendea oso militantea da, alor honetan lan egiten duen jendea oso militantea da. Esaterako, gurekin lanean aritzen den jendeak luzaroan egiten du lan elkartean. Horri esker, leunagoa da arazoa. Desagertu ez gara desagertuko, baina, zerbitzuak murriztu behar izatea da gure kezka. Espetxeko programa, adibidez, kolokan dago. Hala eta guztiz ere, gure babesleak direnei, alegia, Eusko Jaurlaritzari, Gipuzkoako Aldundiari, Donostiako eta Oiartzungo udalei eta Kutxari eskerrak eman nahi dizkiegu, murrizketak murrizketa, gure lanarekin aurrera jarraitzen laguntzen digutelako.

Ez da gauza askorik behar ugalketa lagunduko unitate baterako, Donostiako Ospitaleko medikuen arabera. Klinika horretako unitate berriak denera bost pertsonako lantaldea du: biologo batek, bi mediku ginekologok eta bi erizainek osatzen dute. Aurki bes...

Sara Cozar, Joseba Usabiaga eta Iker Galartza dira Txalo Produkzioak taldearen Hil arte bizi antzezlanaren protagonistak; Nacho, Angel eta Maria. Heriotzaz eta adiskidetasunaz hitz egiten du antzezlanak, komediaz eta tragediaz. Dena bat. Laguntasuna, ...

Zenbaterainoko balioa ote du gure hitzak? Zenbat alditan zin egin ote dugu gerora hitza beteko ez dugun ziurtasun ia osoz! Nik urtean bi edo hiru aldiz zin egiten diot neure buruari larunbat goizetan mendira joango naizela. Larunbat goiza iristean, ordea, gehienetan izaten dut aitzakia merkeren bat: eguraldi txarra (gibela behar da gero, Euskadin eguraldiaren aitzakia erabiltzeko, denok hori egingo bagenu satorren moduan eguneko argirik ikusi gabe geundeke etxe zuloan); ostiral gaua berandu bukatu izana, edo aste osoan pilatutako nekea. Edozein aitzakia baliozkoa da hitz emandakoa ez betetzeko.

Zin egiteko erraztasun handiegia dugula sumatu dut azkenaldian. Edo agian mina eta eskarmentua ahazteko abilezia zoragarria dugu? Nerabezaroko urte txoroenetan, ez dakit zenbat alditan zin egin nion neure buruari gauza bera, 06:00etan komunaren aurrean belauniko nengoela, gaueko kubata, arratsaldeko gusanitoak, eta bizirik geratzen zitzaidan arima dardarti apur hori komuneko zulotik bota ostean; zenbatetan errepikatu ote nuen "ez dut sekula santan gehiago alkoholik edango... bua tio...". Eta benetan nioen, esaten nuen momentuan itsu-itsuan sinesten nuen. Baina aste batzuk geroago, neure buruari hain sakon zin egindako hura Malibu-Piña gozotan itotzen zen. Nori ez zaio halakorik gertatu? Bitako bat, edo pasatako oinaze guztia ahazteko sekulako gaitasuna dugu, edo anormal konpletoak gara. Bigarren aukera hartuz gero, gizakia eta haren portaera ezinbesteko amildegi batera kondenatuko nuke, haren akatsetatik ikasteko aukera txikienik eman gabe, beraz, lehenengo aukerarekin gelditzea osasungarriagoa dela pentsatu dut. Ama askori entzun izan diet erditze unean pentsatu (eta esan) zutela, "ez dut sekula gehiago umerik izango"; eta urte batzuk geroago —amatasuna errepikatzea mozkorraldia errepikatzea baino konplikatuagoa baita—, beren tripatxoarekin ikusten ditut berriro ere.

Eta ez dakit zer kontatu nahi dudan horrekin guztiarekin; goizean pentsatu dut, arraroak gara gizakiok, eta orri zuriaren aurrean jarritakoan, plazta, hauxe da okurritu zaidana.

Gustatuko litzaidake herri- gizarte- mundu honetan min eta gorroto guztiak ahazteko gaitasun bera izango bagenu. Mozkorraldi txarrak eta erditzeko min jasangaitzak ahazten ditugun moduan ahaztuko bagenitu gainerako oinaze eta gorrotoak ere.

Energiaz beteriko taldea da Madrilgo Canteca de Macao. Agertoki eta lokal txikietan hasi zuten beren ibilbidea, baina apurka lortu dute jaialdi handietan tokia egitea ere. Kultur aniztasuna abiapuntu hartuta, musika estilo propioa garatu dute, ska, re...

Batez beste, 38 urte izaten dituzte Quiron klinikara ugalketa lagundua jasotzera jotzen duten emakumeek. Klinika horrek 50 urtetan du adin muga; Osakidetzak, berriz, 40 urtera arte artatzen ditu gehien jota.

Jazzaldia

Donostia

Ailegatu da Jazzaldiaren garaia, berriz ere, Donostiara; 47. aldiz ailegatu ere. Atzotik, Donostiako hainbat agertoki jazz doinuei leku egiten ari dira, eta hala izaten jarraituko du astelehenera arte. Egitarau zabala osatu dute. Besteak beste, Melody Gardot, Neneh Cherry & The ThingMiles Smiles —Miles Davis tronpeta jotzaile ezagunaren omenezko taldea—, Madeleine Peyroux, Antony and The Johnsons and Et Incarnatus Orkestra, Nils Petter Molvaer, Terje Rypdal eta Hasier Oleaga-Cantus Caterva ariko dira.

Doako zein ordainpeko emanaldiak izango dira. Hala, doakoen artean, esaterako, The Waterboys, The Wedding Present, Gary Clark Jr., Giranice eta Peachy Joke taldeek emanaldiak egingo dituzte, Agertoki Berdean, Zurriolako hondartzan.

Viktoria Eugenia antzokia eta kluba, Trinitate plaza, Agertoki Berdea, Frigo Espazioa, Heineken terraza, Coca-Cola espazioa, Nauticool —Nautikoko terra-za—, Altxerri aretoa, Basque Culinary Center, Kursaaleko auditoriuma, San Telmo museoko eliza eta Eureka! zientzia museoa dira aurtengo agertokiak.

Jimmy Cobb bateria jotzaile historikoak hirukote formatuan joko du aurten. Horrez gain, Donostiako Jazzaldia saria ere jasoko du. Sari horren bidez, jazzaren inguruan nabarmentzeko moduko ibilbidea egin duen pertsona baten ibilbidea goraipatzen du antolaketak urtero.

Aurten, gainera, gastronomiarekin ere bat egin du jazzaldiak. Hala, besteak beste, Pintxo Jazza egingo dute: tabernetan, botila bat garagardo eta pintxo bat, hiru euroren truke. Basque Culinary Centerrek ere parte hartuko du, gainera, aurten: egoitzan kontzertuak emateaz gain, bertako produktuen dastatzea eskainiko dute.