Sailkatugabeak

125

Bioterra azokak izango duen erakusmahai kopurua. 2012ko Bioterra azokak 125 erakusmahai izango ditu aurten. Bioterra ekologiaren azoka da, eta gaurtik igandera bitartean egingo da, Irunen, Ficoba erakustazokan. Euskal Herri osoko produktu ekologikoen banatzaile nagusiek parte hartuko dute.

Dagokionari

Demagun Interneteko ur batzuetan arre besteetan garden horietan nabigatzen ari zarela eta eduki interesgarri batekin topo egiten duzula. Munduarekin edo, hain urruti jo gabe, zure jarraitzaileekin partekatu nahi zenukeen moduko zerbait. Mezua idaztera zoaz, demagun Twitterren. Demagun zalantza handiak sortu zaizkizula hitz edo esaldi baten inguruan. Demagun, halaber, zalantza hori nori galdetu baduzula. Zalantza bota, erantzuna jaso. Eta demagun, gainera, ez dela denbora tarte luzeegia igaro ekintza batetik bestera. Irudikatu jarraian kontatzera noan beste hau. Egunero, astero… —irakurleak ipin beza berari ondo datorkion denbora tartea—, harpidetza soil baten bitartez, Euskaltzaindiaren arau baten inguruko azalpen pilulatxo bat jasotzen du irakurle horrexek, edota antzeko bi termino edo egituraren arteko aldeari buruzko argibideren bat, edo zuzen idazteko aholkutxo bat, edo ezagutzen ez duen atsotitzen bat, edo… Bada hori guztia eta askoz ere gehiago ipintzen die Fundeu edo Fundación del Español Urgente (http://www.fundeu.es/) delako egitasmoak, klik batera, sarean gaztelaniaz jarduten duten erabiltzaileei bere Twitter kontuaren bidez (@Fundeu).

Ezin ezkuta dezaket ematen didan inbidia. Eta erabiltzaile euskaldunok Euskaltzaindiaren Jagonet zerbitzuaren antzeko zerbitzuren bat sare sozialen bitartez jasotzeko aukera izango bagenu? Askotan pentsatu izan dut. Akademiak badu lehendik ere presentzia bat Internet bitartez: bere erabakiak eta arauak sarean daude kontsultagai, Hiztegi Batua bezala, eta zalantzak argitzeko zerbitzu txukun bat ere badu, Jagonet. Horri guztiari etekin handiagoa ateratzeko, sarean gabiltzan askoren ustez, egokia eta onuragarria litzateke Euskaltzaindia sare sozialen bitartez, @Plazaberri Twitter kontuaren bitartez esaterako, sareko euskal erabiltzaileekin harremanetan egotea, dela bere erabakiak zabaltzeko, bere jardunaldi eta publikazioen berri emateko, arau eta gomendioak sozializatzeko, zalantzak modu arinean argitzeko, dela iradokizunak eta ekarpenak jasotzeko...

Zein dira, baina, tresna hauen abantailak? Labur azalduta, sare sozialek balio estrategikoa dute eta izango dute hemendik aurrera. Une honetan bertan, gizarteko eragilerik aktiboenak, oihartzun handia daukatenak, Twitter bidez ari dira zabaltzen euren mezuak, komunikabide klasikoen aurretik. Mundu osoko joera hau Euskal Herrian ere oso azkar ari da gauzatzen. Beraz, euskaldunok mezuak hedatzen ari garen plazetan horrelako zerbitzu bat izateak ekarriko lukeen onura garbia da. Sare sozialetako jarduerak gizartean eragin errepikatzailea du, eta indar errepikatzaile hori baliatu beharko genuke gure hizkuntzaren erabilera zuzena zabaltzeko.

Beste ildo batetik, ez legoke gaizki Euskaltzaindiak egungo teknologiak baliatzea eraginkortasun handiagoa lortzeko eta hiztunengana hurbiltzeko. Horrez gainera, sare sozialetan muturra sartzeak aukera emango lioke Euskaltzaindiari teknologia berrietan, komunikazioan eta sare sozialetan erabili beharreko euskararen gainean gogoeta egiteko, dagoen praktika eta sortzen diren zalantzak bertatik bertara ezagutzeko eta egoki deritzen erabakiak hartzeko.

Amaitzeko, jakin badakit eskatzea erraza dela eta egitasmo ororen atzean ezkutatzen den diru kontuen itzal luzeak distira ken diezaiokeela proposatutakoari. Eredu bezala aipatutako Fundeuk, adibidez, BBVAren laguntza jasotzen du. Formula horiek edo antzekoak ekar litezke gurera?

Horra arrazoi sorta labur bat, luzatu ere egin litekeena, baina ez da inoren asmoa kosta ahala kosta konbentzitzea; aitzitik, sarean honen inguruan dagoen kezka aintzat hartuta, iradokizun moduan botatzea ondo legokeela iruditu zitzaidan duela hilabete batzuk. Halaxe egin nuen, baina ez dut gaur arte erantzunik jaso. Euskaltzaindiak baditu bere teknikariak, baita teknologia kontuetan adituak diren euskaltzainak ere, eta ziur nago jakingo dutela erabakirik egokiena hartzen.

XIX. mendera begira

Alarde napoleonikoa

Tolosa

Aurten bigarrenez ospatuko dute, Tolosan, alarde napoleonikoaren jaia. Berrikuntzarik nabarmenena Zerkausian antolatu duten herri bazkaria izango da, baita jaiaren harira prestatu duten turismo eskaintza ere.

Andia kultur elkarteak iaz antolatu zuen, lehenengoz, 1813ko Tolosako gudua antzezteko alardea. Urte hartako ekainaren 25ean izan zen gertakaria, eta, 24 ordu iraun zuen gudu hartan, soldadu gipuzkoarrez gain, frantsesak, ingelesak, espainiarrak, italiarrak, portugaldarrak eta alemaniarrak izan ziren Tolosan.

Hori guztia gogora ekartzeko antolatutako jai egunean 150 parte hartzaile elkartzea espero dute Andiako antolatzaileek; izan ere, Tolosako Musika Bandak eta Donostiako Urgull, Gastronomica eta Kañoietan elkarteetako kideek ere parte hartuko dute.

Tolosako alardearen ondorioz, Andia elkarteko hainbat kidek guduak antzezteko talde bat ere sortu dute: "Batzuei, mozorrotzea gustatzen zaie; besteei, guduak gustatzen zaizkie; eta beste batzuek, historiaren interesagatik egiten dute", azaldu dute.

Antxon Bandres omenduz

Andia kultur elkartekoek berrikuntzak txertatu nahi izan dituzte aurtengo egitarauan, hainbat jardueraren bitartez.

Besteak beste, 2011ko irailaren 27an zendutako Antxon Bandres kidea omentzeko bidea izango da alardea. Horrez gain, herri bazkaria antolatu dute Zerkausian. Bisitari eta ikusleak ere bazkarira joan ahal izango dira; izan ere, turismoari begira jarri da aurtengo alardea: Tolosaldea Tour-ekin eta Zumalakarregi museoarekin elkarlanean, alardearen azalpen historikoa, hamaiketakoa, bazkaria eta Alde Zaharreko bisita gidatua eskainiko dituzte, 35 euroren truke. Menua berezia izango da, eta zuzeneko musika izango da otordu osoan, Andiako kideek eskainiko dituzten parodia napoleonikoekin batera.

TOLOSAKO II. ALARDEA

10:45ean. Nafarroako Zubian bisita gidatua.

12:00etan. Desfilearen hasiera.

13:00etan. Guduaren antzerkia.

14:30ean. Herri bazkaria.

20.500 emaile izan daitezen, Gotatanta kanpaina hasi du odol emaileen elkarteak

2014. urtean Gipuzkoan 20.500 odol emaile izatea; alegia, 2014. urtean Gipuzkoako biztanleen %3 odol emaile izatea. Horixe da Gipuzkoako Odol Emaileen Elkarteak Gotatanta kanpainaren bidez jarritako erronka. Aste honetan bertan aurkeztu dute kanpaina, eta, aipatutako kopuru jakin hori lortzeaz gainera, odol emaileen belaunaldi aldaketarako oinarriak jartzea ere badago kanpainaren helburuen artean.

Gaur egun, 18.000 odol emaile baino gehiago daude Gipuzkoan, baina, elkartearen arabera, 20.000 baino gehiago izatea ezinbestekoa da beharrei erabat erantzun ahal izateko. Hau da, 2014ra begira, beste 3.000 odol emaile lortu behar dira: "Onena litzateke behar ditugun 3.000 emaile horiek 40 urtetik beherakoak izatea; hala, batetik, belaunaldien jarraipena bermatuko bailitzateke, eta, bestetik, neguaren osteko eta udaren aurreko larrialdi deiak amaitzea lortuko bailitzateke; alegia, amaitu egingo lirateke neguko gaixotasunen ondorioz eta oporretako lekualdaketen ondorioz odol biltegiak jaisten diren garaietako larrialdi deiak", adierazi du Sabin Urzelaik, Gipuzkoako Odol Emaileen Elkarteko presidenteak. 1964ko azaroaren 27an sortu zen Gipuzkoako Odol Emaileen Elkartea; hala, 50 urte betetzen dituztenerako kopuru horietara ailegatzea da erronka.

"Odola ematea biztanleria osoari dagokion ardura bat da, eta hala emango dugu aditzera", adierazi dute elkarteko ordezkariek. Horregatik, kanpainaren helburua da edozein izatea gotatanta. Alegia, odola ematearen alde zer edo zer egiten duen edonor izango da gotatanta: banakoak, enpresak zein erakundeak. Gotatanta izateko modu asko daude: besteak beste, odola ematea; elkartean boluntario gisa laguntzea; enpresetan, irakaskuntza zentroetan, erakundeetan eta beste hainbat esparrutan odola emateari buruzko ekintzak antolatzea; odola ematearen premiari buruzko mezua zabaltzea; sare sozialetan parte hartzea eta bertan odola ematearen garrantzia sustatzea; eta elkartea diruz laguntzea.

Galdetegi birtuala

Odol emaile izateko baldintza nagusiak hauek dira: 18 eta 70 urte bitartean izatea, 50 kilo baino gehiago pisatzea, osasuntsu egotea eta odolaren bidez kutsatzen diren gaixotasunak eragin ditzaketen arrisku jarduerarik eduki ez izana.

Hain justu, baldintza horiei buruzkoak izaten dira odol eman aurretik egiten den osasun galdetegiaren ildo nagusiak. Orain, odol emaile berriek galdetegi hori birtualki ere egin ahal izango dute —http://www.gotatanta.com/eu/ index.php webgunean—, odol emateko orduan egingo zaien osasun galdetegiaren nondik norakoak jakin eta horri buruzko informazioa aldez aurretik eduki dezaten.

Nepalgo umeen lagun ezkutuak

Nepal Azpeitira gerturatuko da egunotan. Edo Azpeitia Nepalera. Izan ere, Nepalgo hiru umezurztegiri laguntzeko elkartasun keinuak egiteko aukera izango dute herritarrek. Child Bright fundazioak aisiarekin lotutako ekitaldiak antolatu ditu: tonbola eta zazpiko futbol txapelketa. Asteburu honetan eta hurrengoan egingo dituzte, eta lortutako dirua umezurztegi horietako egoera hobetzeko erabiliko dute zuzenean.

Tonbolarekin hasiko dira dirua biltzen. Hala, gaurtik igandera bitartean tonbola martxan izango da Azpeitiko Sanjuandegi auzoan. Han festak izaten direla aprobetxatuz jarri zuten tonbola lehenbiziko aldiz iaz, eta aurten errepikatu egingo dute.

Zazpiko futbol txapelketa hirugarrenez egingo dute aurten. Ekainaren 9an eta 10ean jokatuko dituzte partidak, baina izena emateko aukera igande honetan amaituko da. Parte hartu nahi dutenek taldeko 80 euro ordaindu beharko dute. Futbolean aritzeko baldintza gutxi jarri dituzte antolatzaileek: 15 urtetik gora izatea da bete beharreko araua. Irabazleentzat sariak egongo dira. Txapelketari buruzko informazio gehiago datorren asteazkenean emango diete parte hartzaileei —Azpeitiko Betharram aretoan, 19:00etan—. Iaz, Gipuzkoa osoko hamabi taldek parte hartu zuten txapelketan, eta "giroa oso ona izan zen". Hala azaldu du ekitaldiaren antolatzaile Idoia Unanue azpeitiarrak.

Haurrak adoptatzera Nepalera joan ziren hainbat gurasok sortu zuten Child Bright fundazioa, 2009an, Toledon (Espainia). Hango umezurztegien egoera txarrak bultzatu zituen fundazioa sortu eta laguntza bidea zabaltzera. Hasieran, Child Bright Future umezurztegiari bakarrik laguntzen zioten. Gaur egun, ordea, beste bi umezurztegiri ere laguntzen diete. Eta esku hartzea umezurztegietatik harago zabaltzea ere erabaki dute. Unanuerentzat "oso garrantzitsua" da laguntza beste eremu batzuetan ere ematea: "Oso ondo dago umezurztegiak laguntzea, baina, nire ustez, egoera txarrean dauden familiei lagundu behar zaie, haurrek umezurztegian amai ez dezaten". Hasiak dira egoera larrian dauden familiak laguntzen. Gaur egun, umezurztegietan bizi diren 87 haurri eta beren familiekin bizi diren beste 11 haurri laguntzen die fundazioak. Bestalde, haurrak 16 urte bete arte bizi dira umezurztegietan. "Ordura arte, eskola, aterpea, jana eta beste dituzte, eta gero kalean gelditzen dira". Egoera horretan dauden gazteei laguntzen ere saiatzen da.

Unanuerentzat, "diru gutxirekin asko egin daiteke Nepalen". Horregatik antolatzen ditu tonbola eta futbol txapelketa, beste hainbat azpeitiarrekin batera. Tonbolarekin "diru mordoa" lortzen dute, "eta ikusita han zenbat gauza egin daitekeen hemen jasotakoarekin, merezi du lan hau hartzea". Urte hauetan, umezurztegien eraikinen egoera hobetu dute, haurrentzat zaintzaile gehiago kontratatu dituzte, haurrei eskola eta osasun zerbitzua bermatu dizkiete eta unean uneko arazoen aurrean irtenbideak ematen saiatu dira: "Orain gutxi, esaterako, gobernuak butano bonbona izugarri garestitu du; 12 eurora igo du, eta hori izugarrikeria da han. Halako egoerei aurre egiten laguntzen diegu", azaldu du.

Gipuzkoan, oraingoz, Azpeitian ditu kideak Child Bright-ek. Horregatik, hemen inguruan egiten diren ekitaldi bakarrak dira Azpeitikoak. Fundazioa laguntzeko, hainbat modu daude. Aukeretako bat ume bat babestea da, hilero kuota bat ordainduz; beste bat, bazkide egitea; baita ekarpen ekonomiko zehatz bat egitea ere.

Elkartasuna, barra-barra

"Mirari Astigarragak eta biok ematen dugu beti aurpegia, baina atzean jende asko dugu laguntzen", azpimarratu du Unanuek. Bere senarra aipatu du, baita tonbola eta txapelketa egiteko laguntza ematen duten guztiak ere. Horien artean, sariak ematen dituzten saltokiak daude: "Ehundik gora direnez, ezin ditugu banan-banan aipatu, baina bihotzez eskerrak eman behar dizkiegu guztiei, haiek gabe ezingo genukeelako ezer antolatu". Alde horretatik, Unanue harrituta agertu da jasotako erantzunarekin: "Tonbola egin ala ez zalantzatan ibili ginen, krisi garaian dendariengana eskean joatea ez zitzaigulako erraza egiten. Baina joan ginen, eta erantzuna izugarri ona izan da". Iaz baino sari gehiago lortu dute tonbolarako, eta ehun saltokik baino gehiagok parte hartu dute. Afariak, arropa, deskontuak eta era guztietako zerbitzuak zozkatuko dituzte hiru egunotan.

Bi ekitaldiak antolatzearen lanari garrantzia kendu dio Unanuek, eta meritua beste batzuei eman die: "Batzuk Nepalen egonak gara, ikusiak gara hango egoera eta normala da hura hobetu nahi izatea. Baina hangoa ikusi gabe laguntzen gaituen boluntario asko dago, eta horrek asko irakatsi dit niri. Elkartasun handia dago hemen". Fundazioko kideen lana ere goraipatu du: "Batez ere, fundazioa sortzeko ausardia izan zutenak eta uneoro erabakiak hartzen ari diren horiek dira garrantzitsuenak".

Gaur, Plazatik Gaztetxera bertso saioa Elgoibarren

Gaur amaituko da Plazatik Gaztetxera bertsolari gazteen txapelketako lehen fasea; Elgoibarko gaztetxean egingo dute saioa, eta lau bertsolari bikote arituko dira. Txapelketa maiatzaren 12an hasi zen, Mutrikuko gaztetxean, eta ekainaren 30ean amaituko ...

Eurovision ez da errenta

Apustuzale amorratuak garenon asteburuak dezente patetikoak izan ohi dira. Familiakoei eta lagunei ez diegu batere kasurik egiten, mundu zabaleko mila partidatan jokoan ditugun xoxengatik. Lasai antzean igaro beharreko orduak kaka eginda azazkalak janez pasatzen ditugu, estresak jota. Txikiteo koxkorra egiteko bildu, eta tabernek sakelakoentzat sare egokia izateak erakartzen du gure arreta, eta ez foie pintxo goxoa jaten eta ardo txuria edaten ari diren ezpain gorridun neska gazte lirainen irribarreek. Bizio guztiek bezala, ardura eta konstantzia eskatzen baitute apustuek.

Badut halako orakulu bat, diren eta ez diren lehiaketen nondik-norakoak maisuki xehatzen dizkidana. Apiril hasieran-edo abisua pasa zidan: behin Eurovisioneko zirkua goitik behera aztertuta, aukera bakarra zegoen. Sartu ahal duzun guztia Suediaren alde, azkar. Irabazi egingo du, ziurtzat eman dezakezu. Kontu hauetan —beste askotan ez bezala— morroi leiala naizenez, orakuluari men egin, eta nire xoxak Loreen izeneko abeslari erdipurdiko baten eskuetan laga nituen. Eta maiatz bukaera aldera asteburu estu samarra pasatzeko prestatzen hasi nintzen.

Nahiko lasai nengoen aurreko zapatuan, ordea, orakuluak jaialdia hasi baino pare bat ordu lehenago deitu zidan arte. Azken entsegua egiten ari zirela, agertokian isuritako elur itxurako ke zorrotadek eztula eragin omen zioten Loreeni, abesteari utzi behar izan arte. "Ezbehar zorigaiztoko bat bakarrik", esan zidan. "Azken emanaldiari begira kezkatzeko motiborik ez zegok, lasai. Hori bai, hobe ditek ditxosozko makina tentuz erabili, neska gajoa atxiska has ez dadin!". Ipurdia pixka bat estutu, eta kaña batzuk hartzera irten nintzen, Eurovision ditxosozkoa burutik ezin kenduta.

Gaua orakuluak aurreikusita bezala joan zen, eta hark ere Loreenen antzera pozez malkotan amaitu zuen. Beldurtzeko moduko euro piloa baitzuen jokoan —gehitxo nire gusturako, moralistarena egin behar badut—. Ez erratu halere. Pertsona zintzook bestelakorik uste baduzue ere, apustuzaleok ez gaitu diruzaletasun ustelak motibatzen. Bizkorretan bizkorrenak sentitzea da helburua, ez besterik. Informazioa inork ez bezala bilatzeko, burua hotz mantenduz erabaki zuzenak hartzeko eta sekula kontrola ez galtzeko gai garela geure buruari frogatzea. Behin hori lortuta, asmatzen dugun bakoitzean ahal den jende guztia jakinaren gainean jartzea bakarrik geratzen da. Horrelako zutabeak idatziz, adibidez.