Sailkatugabeak

Prezioan ikusten ez den lana

Eroslea supermerkatura sartzen da; produktu bakoitzetik aukera zabal askoa dauka. Gaztaren apalean, hainbat forma, ehundura eta jatorritako produktuak daude aukeran: gazta osoak, zatituak, lehorrak, bigunak, xerratan moztuak eta gazta kremak. Plastifi...

“Erretiratu aurreko urteetan futbolak asko eman dit niri”

Denboraldi honetan entrenatzeko talderik gabe zegoen Jose Luis Ribera (Azkoitia, 1965). Gutxien espero zuenean iritsi zaio lana, ordea, eta presaka joan da Azkoititik Vila-real aldera (Herrialde Katalanak). Vila-real taldea kinka larrian dabil Espainiako futbol ligako Lehen Mailan, eta hango entrenatzailea bidali, eta beste bat hartu du klubak: Migel Angel Lotina. Eta hark berarekin eraman du bigarren entrenatzaile gisara Ribera. Ondo ezagutzen dute elkar bi entrenatzaileek, urte askoan batera lan egindakoak direlako: "Bera gustura ibili da nirekin lanean, eta ez du zalantzarik izan Vila-realetik deitu diotenean".

Futbol jokalari profesionala izana da Ribera, baina entrenatzaile gisara ere ez zaio eskarmenturik falta. Erronka berri baten aurrean dago orain, ordea. Izan ere, denboraldia azken txanpan sartuta dagoenean egokitu zaio hutsetik lanari ekitea: "Oso desberdina da denboraldi hasieran hastea ala orain; partida gutxi gelditzen dira, eta presa gehiago, ordu gehiago sartu beharra eskatzen du, denbora gutxian denok elkar ezagutzeko. Dena zailagoa bihurtzen da". Kontuak kontu, horretan dabil buru-belarri duela hiru astetik.

Ribera hondartzako futbolaren bitartez gerturatu zen kirol horretara gaztetxotan; "Garai hartan nire adineko beste asko bezala". 15 urterekin Azkoitiko Anaitasuna futbol taldean hasi zen, eta, urtebete geroago, Realera egin zuen salto. Bi urte jubeniletan aritu, eta beste bi Realaren bigarren taldean egin zituen, Sansen. Gero, taldez talde ibiltzea tokatu zitzaion, Realak ez ziolako fitxa berritu. 20 urte zituen, eta hasierako poza pena bihurtu zen: "Realera iristea oso pozgarria izan zen, eta alde egitean tristura pixka bat sentitu nuen. Ni 1981ean sartu nintzen, Reala ligako txapeldun izan zen urteetan. Lehenengo taldera igotzea zaila zen orduan; jende gutxik lortzen zuen. Talde oso sendoa zeukan, urte asko egin zituzten denboraldi onak eginez, aldaketa askorik ez zuten egin eta guri tokatu zitzaigun garai hartan, 20 urterekin, kanpoan gelditzea".

Handik Eibarrera, gero Sestaora, Burgosera, Deportivora eta Rayo Vallecanora, talderik talde bueltaka ibili zen botak astinduz. Hirugarren Mailan, Bigarrenean, Bigarren B Mailan nahiz Lehenengoan, kategoria guztiak pasatu zituen hainbat urtez. Eta zortea izan zuen lagun beti: "Talde bakoitzean ibili izan naizen urteetan taldea ondo egotea tokatu zait, eta zorte ona izan da hori; taldekoekin ere beti harreman oso ona izan dut, eta alde horretatik futbolarekin oso gustura bukatu nuen".

Deportivon urterik onenetan

Partidarik gogokoenaz hitz egitean, une gozoenetakoak pasatu dituen taldearekin jokatutakoaz gogoratzen da: Deportivorekin Valentziaren aurka jokatutako Errege Kopako finalaz, hain zuzen. "Partida hura aipatuko nuke, alde batetik Deporren lehenengo titulu ofiziala izan zelako eta Depor ordura arte talde txikia zelako. Baina, hori baino gehiago, partidaren berezitasunagatik dut gogoan, garaipena lortu genuen moduagatik beragatik". Partida Real Madrilen futbol zelaian jokatu zuten; Santiago Bernabeun. Partida amaitzeko ordu laurden baino falta ez zela, partida bertan behera uztea erabaki zuen epaileak. Txingor zaparrada handi bat izan zen erruduna. Markagailuan bana zeuden Valentzia eta Deportivo. "Partida hura larunbat batean tokatu zela uste dut, eta hurrengo asteartean jokatu behar izan genuen falta zen ordu laurdena. Oso estresagarria izan zen". Futbolariak Madrilen gelditu ziren partida hura prestatzen; bi taldeetako zaleak, berriz, joan-etorrian ibili ziren Valentziara eta Galiziara. "Partida hasi, eta betiko duda izaten da: ordu laurdena bakarrik izanik, golaren bila joan ala ez joan?". Zortea izan zuten. Deportivok gola sartu zuen, eta hala irabazi zuen Errege Kopa eta lehenengo titulu ofiziala. 1995. urtea zen.

Ribera atzelaria da, eta postu horretan jokatu zuen Lehen Mailan ere. Gol gutxi sartu zituen, baina horietako bat bere bihotzeko taldeari egin zion: Realari. Anoetara jokatzera etortzen zenean sentimenduak nahasi egiten zirela dio, eta gola sartu zuenean ere halaxe gertatu zitzaiola: "Alde batetik, urduritasun pixka bat nuen Donostian nengoelako; etxekoak, lagunak, denak hor zeuden zelaian, eta partidaren aurretik eta ondoren haiekin egongo nintzen. Bestetik, bertakoa izanda erakutsi egin nahi izaten da norberaren onena, ondo jokatu nahi izaten da eta presio hori sartzen diozu zeure buruari". Gola sartuta "poza" sentitu zuen partida bere taldeak irabaztea nahi zuelako: "Baina behin partida hura amaituta, Realak gainerako guztiak irabaztea nahi izaten nuen".

Talde maiteenak Anaitasuna eta Reala ditu. Anaitasunaren kasuan, "herriko taldea delako eta orain semeak ere hantxe jokatzen duelako, gazteen mailan". Reala, berriz, "gipuzkoarra naizelako, Realean jokatu izan dudalako eta urte askoan Realean ibili naizelako entrenatzaile ere. Hori odolean doa". Horietaz gain, Deportivo ere oso gogoko du; "urte gehien han pasatu dudalako eta momentu oso onak igaro ditudalako eta lagun asko ditudalako". Riberak jokalari nahiz entrenatzaile moduan ezagutu dituen talde guztiak aipatu ditu: "Guztientzat egiten da tokitxo bat bihotzean, nik behintzat hala daukat". 32 urterekin eta belauneko lesio baten ondorioz hartu behar izan zuen erretiroa, baina oroitzapen onak gelditu zaizkio: "Erretiratu aurreko urteetan futbolak asko eman dit niri". A Coruñan (Galizia) peña propioa ere badu: "Deporreko zale batzuek sortu zuten. Mugimendu askoko taldea da, eta elkarren berri izaten dugu. Askotan gonbidatzen naute ekimenetan parte hartzera. Distantziagatik gutxitan joaten naiz, baina harremanetan jarraitzen dugu".

Semeak bere bidea jarraitzea nahiko lukeen galdetuta, oso argi mintzatu da: "Nire seme-alabek futbola den bezala har dezatela nahi dut: joko bat bezala, lagunartean egoteko modu bat. Lagunarterako taldeko edozein kirol da ona neska-mutilentzat. Garrantzitsuena ikasketak dira, eta besteak ondo pasatzeko modua izan behar du". Gurasoentzako hausnarketa gaia ere atera du elkarrizketara: "Guraso askok uste dute beraien seme-alabek futbolean jokatzen dutelako profesionalak izango direla, eta askotan perspektiba pixka bat galdu egiten dutela iruditzen zait. Eta ez da ona; ez haurrarentzat, ezta haurren kirol munduan sortzen duen giroarentzat ere".

402

Gipuzkoan iaz hustutako etxeak. CGPJk emandako datuen arabera, alokairua edo hipoteka ez ordaintzeagatik 402 etxe hustu zituzten iaz Gipuzkoan; 2010ean baino 21 gehiago.

2014ko Olinpiar Jokoei begira

Ioseba Rojok (Tolosa, 1988) eta Imanol Rojok (Tolosa, 1990), anaiak izateaz gain, kirol bera egiten dute: iraupen eskia. Goi mailan aritzen dira, eta orain gutxi bukatu dute denboraldia, Espainiako Txapelketan urrezko bi domina lortu ondoren; biak erreleboka. Banakako lehian ez dira hain fin aritu, eta Iosebak klasiko eran eta Imanolek skating-ean, biek ere laugarren postua lortu dute.

Haien ardura kirola egitea da egun. Horretarako, zenbait laguntza jasotzeaz gain —Kirolgitik eta Espainiako Eski Federaziotik, esaterako—, gurasoen babesa dute. Apirilean hartzen dute atsedena; urteko beste 11 hilabeteak entrenatzen eta lehiatzen aritzen baitira. "Maiatzean berriro hasten gara entrenatzen", dio Iosebak, "eta hilabetean behin edo bi aldiz egonaldiak egiten ditugu Espainiako selekzioarekin".

Katalunian elkartzen dira batez ere, eta prestaketa fisikoa egiten dute: rolleskia, mendia, bizikleta… Irailetik aurrera glaziarretara joaten dira eskiatzera; Italiara joan ohi dira, Passo Stelviora, 3.400 metrora. Neguan, egonaldietan bilduta ez daudenean, Jakan (Aragoi, Espainia) bizi ohi dira, eta astean pare bat egunetan itzultzen dira Tolosara.

Egunerokoa kirola egitera bideratzea "sakrifizioa" dela dio Iosebak, baina "ondo" eramaten dela. "Jendeak ulertzen du zer egiten ari zaren". Imanolek bat egiten du anaiak dioenarekin: "Gustura aritzen naiz eskiatzen, gustura joaten naiz kanpora, eta, behintzat, gozatu egiten dugu".

Aurten, laguntza gutxiago

Aralar izan zen Rojo anaientzat kirol ibilbidearen hasiera. "Gurasoen lagun batzuekin hasi ginen eskiatzen han", ekarri dute gogora. "Hortik aurrera, ikastaro batzuk egin genituen, eta Somportera joaten ginen; behin, eskola mailakoentzako lasterketa bat egin genuen; ondo atera zen, eta jarraitu egin genuen". Ez da ohikoa bi anaia goi mailan aritzea kirol batean. Eta behin baino gehiagotan entzun behar izan dute ea euren artean lehiarik ba ote dagoen ere.

Aurtengo denboraldian laguntza gutxiago jaso dute. "Kanpora joan gara, baina guk ordainduta", esan du Iosebak. "Krisia hona ere iritsi da, eta federazioak iturria itxi egin du". Imanolek, esaterako, aukerak zituen 23 urte azpiko Munduko Txapelketara joateko: "Azkenean, federazioak ez du dirua jarri, eta horrelako proba batera ezin zara zure kontura joan", dio. "Ondo antolatuta joan behar duzu, talde bat duzula ondoan". Euren kontura joan izan direnetan ahal duten guztia egin dutela esan du Iosebak, "baina ez da modurik onena lehiatzeko".

Orain bukatu berri duten distantzia ertaineko Espainiako Txapelketaz gain, distantzia luzekoak eta laburrekoak egin dituzte otsailean. Horietan bigarrena izan zen Ioseba; Imanolek, berriz, laugarren postua lortu zuen distantzia luzekoan, eta bosgarrena laburrekoan. Europako Kopan ere lehiatu dira, eta Munduko Kopako bi proba egin dituzte. Horietako batean, Transjurassiennen, Iosebak 16. egin zuen, eta Imanolek, 22. Denboraldia "ona" izan da euren ustez. "Ikusi da hobetu dugula", diote; Imanolek, ordea, pena du 23 urtez azpiko Munduko Txapelketara ez delako joan: "Hori zen denboraldiko helburua, eta hamabost egun lehenago federazioak esan zidan ez ninduela babestuko".

Iosebarentzat orain arteko lasterketa garrantzitsuena iazko Munduko Txapelketan parte hartzea izan da: "Oslon izan zen proba, eta 120.000 pertsonaren aurrean lehiatzea oso berezia izan zen". Imanolentzat, aurten egin duten Transjurassienneko proba izan da orain arteko bereziena. "Nolabait esateko, iraupen eskian Behobiako lasterketa bezalakoa da, herri mailakoa, baina goi mailan aritzen direnek ere parte hartzen dute, eta hor emaitza ona lortzeak prestigio handia du", azaldu du.

Iraupen eskia ez da alpinoa edo pistetakoa bezain ezaguna. "Asteburuetan jendea eskiatzera joaten denean, alpino egitera joan ohi da", esan du Imanolek, eta Iosebak gaineratu: "Jendeak eskia alpinoarekin lotzen du". Iraupen eskira bakarrik dedikatzea zaila dela diote: "Etorkizuna ezegonkorra da. Kirolariek junior mailara iristerakoan, 17-18 urterekin, utzi egin ohi dute; orduan erabaki behar izaten da eskiari denbora osoa ematen diozun ala ez".

Rojo anaiek kirolaren bidea hartu dute, eta garbi dute euren erronka nagusia Olinpiar Jokoak direla. 2014an izango dira hurrengo neguko Olinpiar Jokoak, Errusian, eta aukerak ikusten dituzte: "Datorren neguan Munduko Txapelketara joan nahi dugu, eta hori test moduko bat izango da, Olinpiar Jokoetara joateko aukera izango dugun ikusteko". Haien aldetik, behintzat, ahalegina egingo dute.

3.000

Atez atekoaren aurka Arrasaten bildutako sinadurak. Arrasateko Stop Atez Atekoa herri plataformaren arabera, dagoeneko 3.000 sinadura bildu dituzte atez atekoaren aurka.

SANTUAK, KALERA

Aste Santu bete-betean egonik, atzo, gaur zein datozen egunetan Gipuzkoako hainbat herritan —Seguran, Pasai Donibanen, Hondarribian eta Azkoitian bereziki— hainbat prozesio eta elizkizun egingo dituzte. Seguran, esaterako, gaur 08:00etan, gurutze bidea egingo dute Santa Engrazitik Sorkundetar komentura. 16:30ean, Jaunaren Nekaldiaren Ospakizuna egingo dute, eta 18:15ean, prozesioa. Irudian, 2010eko Segurako ostegun santuko prozesioa.

Terapiatik sorkuntzara eta emaitzara

Zumarragako Osasun Mentaleko Zentroan terapeuta okupazionala da Juan Mari Burguera (Legazpi, 1956). Hogei urte zituela, aparejadore ikasketak utzi, eta artearen munduan sakontzea erabaki zuen. Burguerak uste du terapeuta lanak eta arteak badutela zeri...

Debagoieneko artzainen azoka egin dute lehenengoz

Martxoaren 17an egin zuten lehen aldiz Debagoieneko artzainen azoka, Arrasaten; eskualdeko zazpi gazta ekoizle elkartu zituen egun horrek. Debagoieneko X. Jardunaldi Gastronomikoen barruan antolatu dute artzain azoka; jardunaldiok otsailaren 25ean has...