Azken hiru urteak Oiartzungo Carrefourren dagoen kioskoan eman ditu lanean Rudik, goizeko ordutegian. Arratsaldez, berriz, ONCEko txartelak banatzen ditu Errenteria eta Oiartzungo hainbat taberna eta saltokitan. Jose Luis Oses donostiarra da bezeroet...

Harrotasunez jaso du Iñaki Rudi pasaitarrak ONCEk eman berri dion saria. 2011. urteko Euskal Autonomia Erkidegoko saltzailerik onena izendatu dute, eta pozik erakusten die bezeroei ONCEren kioskoan gordea duen oroigarria: "Ez da harrokeria, harrotasun kontua baizik. Gustura erakusten diet bezeroei, haiei esker jaso dudalako eta haiekin partekatu nahi dudalako. Eskerrak emateko modu bat da".

ONCEko hainbat profesionalek osatutako batzorde batek aukeratu du urteko saltzailerik onena. Horretarako, urteko salmentak, lanpostuan duten jarrera, ONCErekiko atxikimendua zein ematen duten irudia izan ditu kontuan. Rudik "primeran" betetzen omen ditu horiek guztiak, eta horregatik lortu du saria, berak merezi izateko ezer berezirik ez duela egin argi badu ere: "Egin behar dudana egiteagatik eman didate saria, ezer berezirik ez dudalako egiten, eta nire lanaren onarpena egitea zoragarria da". Bezeroek merezi duela esan badiote ere, pasaitarrak esan duenez pentsatu izan duela hala ote den ere.

Salmenta teknika bakarra "naturala" izatea dela nabarmendu du Rudik, eta ikusi edota irakurtzen duena xurgatzea gustatzen zaiola gaineratu du: "Erostera joaten naizenean saltzaileak nirekin izandako jarrera gustatzen bazait, nire lanerako baliatzen dut". Jendearen erreakzioak erakusten du bidea, saltzailearen hitzetan: "Ongi ari zaren edo ez bezeroak markatzen dizu; haren jarrerak". Horrekin batera, behin baino gehiagotan jarri ohi ditu kartelak saltokian, aurretik pasatzen direnen arreta lortze aldera: "Saltzaile batek esan zuen behin, jendea kioskoa ikustera ohitu egiten dela, paisaiaren elementu bat gehiago bihurtzen dela. Pasatzen diren hamar lagunetik hiru, kartela ikusi eta irakurtzera gelditzea lortzen baduzu, eta erostea gainera, ba, primeran".

Lau urte ONCEn lanean

Txartelak saria duen edo ez ikustera joaten direnean, bezeroen begi bistan egiten du guztia Rudik. Hori ere eskertzen omen du jendeak: "Txartela beti bezeroaren begien aurrean edukitzea garrantzitsua da", azaldu du.

Zerbikaletako hernia batek eragindako elbarritasunak eraman zuen Rudi ONCEra, orain lau urte. "Besteen gaixoaldiak betetzen hasi nintzen lehenengo, eta dagoeneko lau urte bete ditut lanean. Zortea izan nuen", gaineratu du. Salmentei dagokienez, kexatzeko arrazoirik ez duela esan du. "Saltzaile beteranoekin hitz egiten baduzu, asko jaitsi dela esango dizute, ordea". Garrantzitsuena bezero "konstanteak" edukitzea dela nabarmendu du: "Gutxi erosten duten bezero asko izateak animatzen zaitu salmentarekin jarraitzera".

Lau urte hauetan sariak ere banatu ditu Rudik. 2010. urtean 35.000 euroko hiru sari banatu zituen Errenteriako taberna batean. 5.000 euroko beste bi sari banatu zituen iaz. "Lau urtean halako sariak banatzea ere ez da ohiko kontua", zehaztu du.

Jaso berri duen sariak lanerako grina areagotu dion galdetuta, berriz, "pizgarria" badela erantzun du: "Enkargatu batek esan zidan, txantxetan, hobera egiten badut datorren urtean berriz jasoko dudala saria. Nik argi dut ezetz, beste batzuei eman behar zaie bidea. Nik, gainera, nahikoa dut Goya batekin".

Gipuzkoako Babes Zibila elkarteko lehendakaria da Joxe Arizmendi (Ordizia, 1964). Erakundeak Gipuzkoan dauden babes zibileko sei taldeak biltzen ditu. Boluntarioekin lan egiten duten beste taldeen moduan, jende falta nabari dute. Ekaitz bortitzek erag...

Mondragon Taldeko kooperatibek eta Debagoieneko GKE gobernuz kanpoko erakunde txikiek bultzatuta sortu zen Mundukide fundazioa, 1999an. Ordutik, munduko hainbat bazterretan lankidetzako egitasmo ugari landu eta garatu dituzte, betiere kooperatiben bal...

'Zazpikoloroa'Bergara - ZumaiaIragan azaroan Pirritx, Porrotx eta Marimototsek Zazpikoloroa ikuskizuna estreinatu zutenetik, atzera eta aurrera dabiltza, Euskal Herri osoan barna emanaldiak eskaintzen. Hala, Gipuzkoako hainbat herritan emanaldiak eska...

Energiaren erabilera arduratsuaz aspalditik ohartarazi izan du mugimendu ekologistak. Baina hor ere ez du edozerk balio: energia berriztagarriak sortzeko hainbat azpiegituren aurka agertu izan dira ekologistak. Pilar Barquin (Santander, Espainia, 1967...

Donostian hainbat aukera daude otordu merkea baina primeran prestaturikoa dastatzeko. Hiriburuan dauden sukaldaritza ikasteko zentroetako bik zerbitzatzen dituzte publikoarentzako bazkariak: Basque Culinary Center fakultateak (BCC) eta Cebanc eskolak,...

Pozik daude Sukatalde elkarteko kideak Sukalday egitasmoa izaten ari den erantzuna dela eta. Arduradunek uste dute egitasmoa primerako tresna izaten ari dela goi sukaldaritza ezagutzera emateko, batez ere, bezeroen jakin-minari esker. Urrian jarri zu...

Eguzki talde ekologistak energia egoeraren azterketa bat egiteko eskatu die erakunde publikoei, eta bitarte horretan azpiegitura berrien eraikuntza lanak gelditzeko. NBE Nazio Batuen Erakundeak 2012a Energia Jasangarriaren Nazioarteko Urtea izendatu d...

Otamendi izenez sinatzen ditu komikiak Gari Garitanok. Kuinbo izenez, berriz, Jon Leibarrek. Zapla fanzineko kideetako bi dira. Ideia izan eta gorpuztu zuten bergararrak, hain zuzen. Dozena bat marrazkilari inguratu zaizkie, eta denen artean kaleratu dute proiektuaren lehen zenbakia. Hilabete darama kalean aldizkariak, eta Garitano eta Leibar "gustura" dira, bai emaitzarekin, bai harrerarekin: "Komunikabideetan azaldu aurretik salduak ditugu ale guztiak, eta asko gogoz gelditu dira", dio Garitanok. 200 ale baino gehiago saldu dituzte, euro eta erdian. Haiek ekoitzi dute, haiek inprimatu, eta haiek banatu. Euskarri ekonomiko bakarra: publizitatea. Lantaldea musu truk ari da proiektuan lanean, eta, irabaziak egonez gero, horiek "materiala eskuratzeko" gordeko dituzte.

Bigarren zenbakiarekin lanean ari dira jadanik, eta noiz publikatu ere pentsatua dute: Aste Santuetan kaleratuko dute. Fanzinea hiruhilekoa izatea da asmoa: "Urteko festa garaiekin bat eginez, Gabonetan, Aste Santuetan eta udan argitaratu nahi dugu", azaldu du Leibarrek. Aurreneko zenbakia urtarrilean plazaratu duten arren, "atzerapen tekniko baten ondorioa" izan da.

Edukiei dagokienez, komikiek dute pisu gehien fanzinean. Hala ere, beste elementu batzuek ere badute tartea: bertsoek, elkarrizketek eta denbora-pasek, esaterako. Aurreneko zenbakiak krisia eta pintxo poteoa izan ditu gai nagusitzat, eta posterra eta egutegia ere ekarri ditu erdiko orrialdeetan. Gaiak eta elementuak aldakorrak dira, ordea: bigarren zenbakia prestatzen buru-belarri ari dira, eta, oraingoan, proiektuko partaide bakoitzak nahi duen gaia nahi duen formatuan landu ahal izango du. Mugak, bi: kolorea eta ideologia. Hainbat tabernak jarritako publizitatea dute diru sarrera bakarra, eta horregatik oraingoz orrialde gutxi argitaratuko dituzte koloretan: azala, azken orrialdea eta erdiko orriak baino ez. Bestetik, fanzinea ez da politikoki lerratuko. Hala ere, alor horretan partaideek "askatasuna" izango dute haien lanari dagokionez.

Aniztasuna estiloetan

Komikiren bat kenduta, gainerakoa euskaraz aurki daiteke Zapla fanzinean: "Guk produktua euskaraz egingo dugu, baina norbaiti lana gaztelaniaz atera bazaio, ez dago arazorik". Marrazkiei dagokienez, "denetarik" aurki daiteke: abstrakziotik hasi eta marrazki sinpleenetara artekoak; eta ordenagailuz txukundutakoetatik hasi eta arkatzez egindakoetara artekoak. Garitano eta Leibar pozik dira lortutako aniztasunarekin.

Estilo eta tamaina askotako komikiek dute protagonismoa fanzinean, eta taberna giroa da nagusi haietako askotan. Krisia eta pintxo poteoa, zein baino zein, sarri azaldu dira aldizkarian. Irudiari lagunduz hitza garrantzitsua izan arren, bada komiki muturik ere. Pertsona ezagunen artean, berriz, bat errepikatu dute gehien argi eta garbi: Espainiako presidente Mariano Raxoi. Hura da posterreko eta komiki batzuetako protagonista.

"Irudimena modu askean lantzeko esparrua izatea", horixe da fanzinearen helburua: "Badago aldizkari batzuentzat lanak egindako jendea, komikiak esaterako. Baina marrazkilariaren lan egiteko modua asko mugatzen dute", azaldu du Garitanok. Hori saihestu nahi izan dute proiektu burujabe honekin. Esan daiteke hortik abiatuta hasi zutela bidea Garitanok eta Leibarrek.

Zabaltzeko asmoa

Oraingoz, biltzeko toki finkorik ez dute, eta Bergarako tabernak izaten dituzte topaleku sarri askotan. Izan ere, fanzineko partaide gehienak bertakoak dira. Gaur egun, hamahiru lagun inguru dira, baina ateak zabalik ditu animatzen den orok: "Poesia, bertsoak, idatziak… bakoitzak nahi duena eskain dezake". Ez dago Bergarakoa izan beharrik ere parte hartzeko: "Proiektua beste herri eta eskualde batzuetara zabaldu nahi genuke". Gainera, hartara toki horietan ere fanzinea salgai jartzea eta publizitatea lortzea errazagoa litzateke Garitanoren ustez: "Lehenengo zenbakirako publizitate eske geuk ezagutzen genituen tabernetara jo genuen. Beste herrietara jo genezakeen, baina ez bagaituzte ezagutzen, zailagoa da publizitatea lortzea". Leibarren iritzian, aurreneko zenbakia eskuan izatea abantaila izango da alde horretatik: "Orain, badugu zer erakutsia; lehen, itsuan fidatu behar zuten".

Herritik kanpo fanzinea banatzeko moduetan ez dute sakondu oraindik. Aukerak aztertuko dituzte, baina printzipioz prest agertu dira paketeak haiek banatzeko: "Kuadrilla edo elkarteren batek bost-hamar aletik gora eskatzen badizkigu, eramango dizkiegu", adierazi dute. Izan ere, fanzinea erosiz zein publizitatea jarriz, jendea Zapla-ra hurbiltzea baitute orain helburu.

Ororen gainetik, bigarren zenbakia dute buruan orain. Aste Santuetarako prest izan nahi dute, eta lan guztiak bildu ondoren elkartuko dira, dena zehazteko: "Elementu bakoitza non kokatuko dugun eta lanak publizitatearekin nola partekatu, hori guztia zehazteko bilduko gara", diote. Gaia librea izan arren errepikatuko den ideiarik izango dela uste du Leibarrek: "Aste Santuetan plazaratuko dugu, eta hori agertuko den gai bat izango dela uste dut. Bestalde, sagardotegi garaia hasita dago, eta horrek ere lekua izango duela pentsatzen dut". Hortxe, aurrerapena.