Urtarrilean hasi zen prezio apaleko hegaldiak eskaintzen Helitt Andaluziako konpainia Hondarribiko aireportuan; Bartzelonara eta Madrilera, astean bitan bi kasuetan. Horrek bi ondorio izan ditu, Afodesa Hondarribiko aireportua sustatzeko elkartearen arabera: batetik, Iberiak —Air Nostrum filialak eskaintzen ditu Hondarribitik Madrilerako eta Bartzelonarako hegaldiak— bere hegaldien prezioa erdira jaitsi du; bestetik, eta oraindik datu zehatzik ez badute ere, erabiltzaile gehiago izan ditu Hondarribiko aireportuak urtarrilean.

"Krisi garai honetan Hondarribian Helittekin gertatu dena bedeinkapen antzekoa da", dio Gabriel Solak, Afodesako bozeramaileak. Egun Gipuzkoako aireportuko hegaldien prezioak "zentzuzkoagoak" direla uste du Solak.

Martxorako Madrilera joan-etorriko hegaldi bat hartuz gero, 110 euro ingurukoa da prezioa Helitt konpainiarekin —Iberiarekin, abenduan 200 eurotik gora kostatzen zen—. "Iberiak, hori ikusita, eta monopolioa galtzeko beldurrez, prezio hori berdindu eta kasu batzuetan jaitsi egin du. Bestalde, Vueling martxoan hasiko da hegaldi merkeak eskaintzen", zehaztu du Solak.

Haren ustez, ordea, Vueling Hondarribira etortzeak Helitti zailtasunak sortuko dizkio, "Vueling konpainia handiagoa delako eta Helittek zail izango duelako horren mailara iristea". Edonola ere, Vuelingen etorrera ere ontzat eman du Afodesak.

Era berean, Helitt Espainiako Estatuko beste aireportu batzuekin loturak egiteko prest dagoela azaldu du Afodesak; Malagarekin eta Melillarekin, esaterako. Balear uharteetarako hegaldiak ere prestatzen ari da.

Zailtasunak

Afodesaren arabera, ordea, garraio publikoaren ikuspegitik bakartuta dago aireportua. Autobusa terminalera sartzeko eta garraiobide horren maiztasuna handitzeko eskatu diote Gipuzkoako Foru Aldundiari. Bide horretan, dagoeneko bilkurak egin dituzte foru arduradunekin: "Egun aldundian daudenek, iritsi berriak izanik, ez zekiten xehetasunez zein zen garraio publiko zerbitzuaren egoera. Hori aztertzen ari dira". Esaterako, aste barruan Hondarribitik ateratzen den lehen hegaldia hartzeko garaiz iristen den autobusik ez dago.

Hondarribikoa eta inguruko aireportuak osagarriak izan daitezkeela ere uste du Solak. Dioenez, Bilboko edo Miarritzeko aireportuekin ez da lehiatu behar: "Osagarriak izan behar dute haien zerbitzuek".

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumeneko eta Lurralde Antolaketako Departamentuak eta Gipuzkoako Elikagai Bankuak orain arteko lankidetza hitzarmena berritu dute, asteon, Bergaran. Elikagai Bankuaren Azken Minutua egitasmoa sustatzea da hitzarmenaren he...

Gipuzkoako Foru Aldundia aztertzen hasi da ea Beizama horni daitekeen bere inguruan sortutako energia berriztagarriz soilik. Aurretik ere bazegoen biomasa azpiegitura bat; horrekin, udaletxea, Natur Eskola, aterpetxea eta hamar etxebizitza hornitzen z...

Orain arteko energia ereduak badu iraungitze data: 2020. urtea. Urte horretan, jaisten hasiko dira munduko petrolio erreserbak, eta ordurako bi helburu handi jarri dizkie Europako Batasunak bere estatuei: energiaren %20 gutxiago kontsumitzea, eta kont...

Hondarribitik Madrilera joan-etorria egiteagatik 200 eurotik gora edo 110 ordaintzea ez da gauza bera, batez ere lan kontuak direla-eta bidaia hori hilero maiz egin behar duenarentzat. Hori horrela, erabiltzaileek pozez hartu dute Helitt konpainia Gip...

Udaberrian hasiko den diru laguntzen programan, 610.000 euro emango ditu foru aldundiak udaletako energia iraunkortasuna sustatzeko programetarako. Azaroan 628.390 euro banatu zituen 29 proiektu garatzeko.

Berrogei urte baino gehiago daramatza Iñaki Goikoetxeak (Tolosa, 1948) Tolosako inauterietarako karroza edo muntaketaren bat prestatzen. Iaz atseden hartu zuen arren, datorren igandean berriro ikusi ahal izango da herriko kaleren batean.

Gogoan du 20 urterekin kuadrillakoek lehen karroza egin zutela. Garai hartan norberak bere trikimailuak izaten zituen karrozak prestatzeko: "Behin baino gehiagotan lapurtzen genituen obretako egurrak. Nik uste dut eraikuntza enpresetako arduradunek ikusten gintuztela eta utzi egiten zigutela gauzak hartzen, bazekitelako inauterietarako zela".

Haren mozorrorik gogoangarrienak, ordea, azken hamalau urteotan bakarrik prestatu izan dituenak dira; tolosarren zein kanpoko inauterizaleen artean nolabaiteko jakin-mina izaten da Zaldunita egunean Goikoetxearen mozorroa ezagutzeko. 1998. urtean hasi zen bakarkako muntaketak egiten: "Aurretik ere zerbait egin nuen bakarrik, baina urte hartan antolakuntza handiagoarekin hasi nintzen mozorroa muntatzen: zuhaitz baten kontra jo zuen hegazkin bat prestatu nuen". Bere mozorrorik ezagunenetakoa bilakatu da hegazkinarena: "Jendeak gehien gogorarazi izan dizkidanak Harold Lloydena, hegazkinarena eta King Kongena izan dira". Iraganari erreparatu arren, ordea, ez du pista handirik eman nahi izan aurtengo mozorroaren inguruan. Hala ere, aitortu du ez dela Fronton kafetegian jarriko eta King Kongenarekin batera aurtengoa dela lan gehien eman dion mozorroa.

Erlojuaren orratz batetik zintzilika pasa zuen Iñaki Goikoetxeak 2006ko Zaldunita eguna, Harol Lloyden azalean. Muntaketa hura, ordea, egin gabe utzi behar izan zuten ia, azken uneko arazo batzuk zirela medio: "Zaldunita igandean, 10:00ak inguruan, pieza bat ez zen behar bezala sartzen, eta ezin genuen muntaketarekin jarraitu. Nire lagun Jose Manuel Artolari esker, guztia konpondu, eta aurrera atera genuen azkenean".

Eguberrietan hasten da Goikoetxea mozorroak prestatzen, eta asteetako lan horretan, bidelagunak izaten ditu barne diseinatzaileak: "Bakarrik lan egitea ezinezkoa litzateke, nire muntaketek profesionalen lanordu asko eskatzen baitituzte. Eskuzabaltasun handiz laguntza eskaintzen didate tapizatzaileek, arotzek, margolariek...".

Sormenaren jaia

Tolosako inauterien bereizgarria sormena dela uste du Goikoetxeak: "Ez dute luxuzko jantzirik, baina graziaren eta sormenaren bidez, edozein txokotan barrez leher zaitezke, gauza handirik gabe. Tolosarroi urte osoan gauza askok gogorarazten dizkigute inauteriak, eta, azkenean, ona izan daitekeen ideia bat sortzen da. Dena den, gutxien uste dudanean etortzen zaizkit ideiak".

Goikoetxeak oraindik gogoan du 4 urte zituela etxeko balkoitik txarangak gora eta behera nola ikusten zituen. Hain justu, tradizio handiko festa hauei eustearen arrazoietako bat Tolosako inauterien izaera da, Goikoetxearen ustez: "Zenbaitek nahiagoko ditu aspaldiko inauteriak. Nik, ordea, uste dut iragandako garaiei ez zaiela begiratu behar; garai bakoitzean gauzak ondo egiten jarraitzen dutela uste dut. Festak garai hori bizi duten belaunaldiek egiten dituzte; hori argi dago".

Gazte-gaztetatik datorkio Loinaz Jauregiri (Beasain, 1962) interpretazio munduan aritzeko grina. Umea zela, Egan taldean aritu zen abeslari. "Ez oraingo Eganekin, Saldiasek-eta, haien taldea sortu baino lehen edo garai bertsuan Egan izeneko rock talde bat sortu zuten Beasainen Erguin anaiek". 9 bat urte zituen artean, eta bi urte inguruz aritu ziren kantari. Umetako abentura hura ataka bihurtu zitzaion 18 urterekin. "Hemen orduan ez zegoen ezer. Ez telebistarik, ez antzerkirako tradiziorik… Karrera bat ikasi edo Madrilera interpretazioa ikastera joan, hori zen zalantza. Beharbada ez nintzen oso ausarta, baina inguruko giroak ere ez zuen laguntzen pauso hori ematen". Ikasle ona zenez eta "gauza seguruagoa" zenez, Zuzenbidea ikastera joan zen egun bizitoki duen lekura, Donostiara.

Unibertsitatean zebilela, Euskal Telebista jarri zen martxan, eta Eusko Jaurlaritza ikastaroak antolatzen hasi zen jendea prestatzeko. "Artean hemen ez zegoen ez aurkezlerik eta ez ezer! Bikoizketako ikastaro batean hasi nintzen. Jendea ja behar zuten, eta hala hasi ginen". Hasierako urte haietan bikoizle lanetan aritu zen, eta, horretan zebilela, telebistarako proba batzuk egon ziren; aurkeztu zen, eta Poli eta Loinaz haurrentzako programa egiteko aukeratu zuten. Espainiako telebistako bi kateek soilik emititzen zituzten orduan umeentzako programak, eta euskaraz zegoen gabezia hori bete zuen saioak. "18:00ak aldera hasten zen, eta pare bat ordu izaten ziren. Arratsaldeko programazioa aurkeztea eta Poli eta bion artean esketxak egitea zen gure zeregina".

Primerako bi urte

Telebistaren hasiera zen; Miramongo estudioa estreinatu berria zen, eta ilusio izugarria zegoen alde guztietan. "Onak, primerako oroitzapenak ditut. Guk oso talde polita geneukan". Poli mugitzen eta hari ahotsa jartzen beste beasaindar bat aritzen zen, Jaione Intsausti. "Berealdiko konpenetrazioa genuen bion artean. Ni eserita egoten nintzen; bera azpian panpinarekin, eta begiratuarekin ematen genion antza elkarri". Bihurria izatea zen Poliren egitekoa, eta hura lasaitzea Jauregirena. "Polirekin hasi eta hilabetera beste pertsonaia bat sartu zen, eta, azkenean, sekulako familia sortu genuen: Txikitxo, Piper… Set txiki batean hasi ginen, eta Poliren gelan bukatu genuen, sekulako dekoratuarekin". Saio arrakastatsua zen.

Toti Martinez de Lezea zen saioaren zuzendaria. "Sekulako gaitasuna zeukan sortzeko. Arratsalde-gau batean hamar gidoi idazteko gai zen, eta niri 08:00etarako ekartzen zizkidan makillaje gelara. Panpinak, berriz, senarraren eta bien artean egin zituzten". Lan produkzioa "ikaragarria" zela du gogoan: "Goiz batean hamar programa grabatzeko gai ginen". Horrez gain, bolada batean saio berezi bat ere egin zuten asteburuetan. Bi urte luze pasa iraun zuen saioak, 1986tik eta 1988ra bitartean. "Telebistan oso gauza arraroak gertatzen dira. Guk bagenekien saioak arrakasta zeukala, bai umeen artean eta baita nerabeen artean ere". Halaxe bukatu zen Poli eta Loinaz-en ibilia.

Proiektu propioa

Hainbat telesailetan ere aritu zen gerora; magazin bat ere gidatu zuen, baina haren lana bikoizlearena izan da batez ere. "Bikoiztu ditut gauza asko, eta horietako askorekin gogoratu ere ez naiz egiten. Bikoizketari esker nahiko ondo bizi izan naiz urte askoan". Duela lau urte arte, orduan jarri baitzuen Kiko Jauregi anaiarekin batera Binahi enpresa, Donostiako Egia auzoan. "Bikoizleak formatzeko sortu genuen, hemen ez baitago horretan erakusten duen eskolarik. Gero, publizitaterako eta filmetarako casting-ak egiten hasi ginen. Kiko arduratzen da formazioaz, eta ni beste atalaz. Casting-ak egiteak gogobetetzen nau gehien, sormen lana ere badelako". Kamera aurreko interpretazioa eta kantu modernoa ere irakasten dituzte.

Euskal Herrian errodatu diren azken film gehienetako (Bi anai, Arriya, 80 egunean…) hautaprobak Jauregik gidatu ditu, eta figuranteen arloa ere hark eraman du. Lau mila laguneko datu basea du ordenagailuan. Sektorearen egoerarekin, ordea, kezkatuta dago. "ETBn fikziozko gauza gutxi egiten ari dira, eta bikoizketan ere lana erdira jaitsi da". Kamera atzean segitzen du lanean Jauregik, aurrean egoteko aukerari aterik itxi gabe.

Tolosa

Festa lehertzear da Tolosan. Inauteriak ate-joka dira, eta Tolosako kale eta bazterrak, kolore, trapu eta mozorroz janztear.

Baina, inauterien festa handia ostegun gizenarekin batera datorren ostegunean lehertuko bada ere, aurrez ere hainbat ekitaldi antolatu dituzte, giroa berotze aldera. Hala, bihar, erraldoi eta buruhandien kalejira izango da 11:00etan. Plaza Zaharretik irtengo dira. Kantujira ere izango da ordu berean, M. Luisa Agirre doktorearen plazatik abiatuta. 16:00etan, Aiz-Orratx elkarteko txaranga ibiliko da kaleetan zehar, eta16:30ean Haur Jaialdia izango da Leidor antzokian. 19:00etan, Urdiña Txiki elkarteak antolatuta, Kaldereroen Konpartsa irtengo da Plaza Zaharretik.

Etzi, berriz, Tolosako Musika Banda eta Udal Txistulari Bandak emanaldia eskainiko dute Berdura plazan.

Ostegun gizen egunean, 09:13an Etxe-berri oinordekoen udal bandoa izango da. Ondoren, 11:30ean, Udal Txistulari Bandak Inauterietako zortzikoa joz ohiko ibilbidea egingo du Tolosako kaleetan barrena. Jarraian, 11:45ean, Kabi-Alai elkarteak Eduardo Chocano inauterizale kutuna izendatuko du, eta pregoia irakurri dute. Eguerdian, Plaza Zaharrean suziria botata iragarriko da jaien hasiera. Segidan, Pintxana eta Kabi-Alai txarangek ibilbideari ekingo diote, Aroztegieta kaletik. Arratsaldean, 16:30ean, zezen plazan zezen festa egingo da, txarangen doinuek girotuta. Zezen festaren ostean, kalejira egingo da. 19:30ean, Iturritxiki plazatik zezensuzkoa irtengo da. 20:00etan, Aurrera kirol elkartearen txarangak girotuko ditu Tolosako kaleak. Tolosan, bihartik aurrera, festan murgiltzeko aukera egon badago, beraz.

Hamabi zezen plaza ezagutu ditu Donostiak 1851tik hona. Gaur egungoa, Illunbe, 1998an eraiki zuten. Tartean egon dira beste zenbait zezen plaza: San Martin (1851-1878), Atotxa (1876-1903) eta Txofre (1903-1970eko hamarkada).