Nerea Txapartegi (Donostia, 1961) Donostiako Udaleko Euskara eta Kultura arduraduna da. 2015-2019 epealdirako euskara planaz hitz egin du Gipuzkoako Hitza-k harekin.
Partaidetza handiarekin onartutako plana da hau. Alderdien adostasuna ere badu?
Esan behar da plan hau izan dela parte hartze prozesu baten emaitza. Prozesu horretan aurrez aurreko bilerak izan dira, eta aukera izan da ere webgunearen bidez ekarpenak egiteko. Aldi oro informazio guztia jarri da eskura. Aurrez aurrekoetan, Euskara Kontseiluko kideek parte hartu dute, eta alderdietako ordezkariak bertako kide dira. Beraz, haiek ere izan dute parte hartzeko eta informazio guztia eskuratzeko bidea. Ulertzen duguna da onartutzat jotzen dutela.
Beraz, udala eskuz aldatuz gero ere, planak bere bideari jarraitu beharko lioke, ezta?
Plan hau onartu izanaren bermea da eragileek, donostiarrek, Euskara Kontseiluko kideek landutako plana dela; alderdi, sindikatu eta euskalgintzako eragileak aritu dira horretan, eta baita auzoetako euskara batzordeetako ordezkariak ere. Beraz, bermea horixe da. Atzera egiteko aukera egon badago, baina ez dirudi zentzua duenik. Gainera, honezkero, bide bat egina badago; plan hau ez da hutsetik sortu, legegintzaldi honetan ereiten joandako zerbait da.
Zein dira aurreko euskara planarekiko ezberdintasunak?
Lehentasunak non ezartzen diren, horixe izan liteke aldaketa nagusietako bat. Eta, noski, auzoetako plan integralena. Auzoetako planak udaleko hizkuntza politikaren lan ildoan sartuko dira 2015-2019 epealdian, eta, aldi berean, planak jasotako helburu orokorrak auzo-herrietan aplikatzeko bidea izango dira. Ezinbestekoak dira. Helburua da Donostiako auzo-herri guztietan euskara batzordeak sortzea. Eta horien egitekoa da auzoko diagnostikoa lantzea eta, plan orokorrean oinarrituta, haien beharretara egokitzea, lehentasunak finkatzea eta urteko planak gauzatzea. Horretarako, udalak Bagerari esleitu dio horiek dinamizatzeko egitekoa, eta Euskara Zerbitzuaren diru laguntzak jasoko dituzte.
Beraz, berrikuntza nagusiak lirateke, batetik, metodologia, eta, bestetik, auzo-herrietako plan integralak jasotzea.
Auzoz auzo datuak oso ezberdinak dira; baina zein litzateke egoeraren diagnosi orokorra?
Guk ez ditugu diagnosi propioak egiten; besteek —Eustat, Soziolinguistika Klusterra...— egindakoak hartzen ditugu oinarri. Baina gu nabarmentzen ari garen datua da donostiarren %40 euskaldunak direla, eta nolabaiteko gaitasuna %70ekoa dela. Erabilera datuak, ordea, %16 eskasean gelditzen dira. Alde handia dago.
Jauzi hori gutxiagotzen joateko, euskaraz bizi ahal izateko aukerak eskaintzeari eman diogu lehentasuna: euskaraz lehen hitza egitea sustatzeko kanpainak abian ditugu hainbat arlotan, eta administrazioan donostiarrei euskaraz artatuak izateko eskubidea bermatzeko bidea lantzen ere ari gara. Euskararen jabekuntza eta erabilera dira planaren helburu nagusietako bi.
Ia agintaldi amaieran aurkeztu duzue plan berria, baina lau urteko bidearen jarraipena da.
Udal gobernu honek hasiera-hasieratik oso irmoki lehentasuntzat hartu zuen hizkuntz normalizazioa; borondate politikoa agertu genuen, eta argi genuen guk eredu izan behar genuela herritarrentzat. Uste dut lau urte hauetan oso nabarmena izan dela hori gauzatzen ari garela, ez direla hitz hutsak, eta ez dela paperean gelditzen den zerbait.
2019rako zein da helburu nagusia?
Plan honen helburua da donostiarrei euskaraz bizitzeko baldintzak eskaintzea; euskarazko guneak sortu behar ditugu, euskaraz ez dakien %30 hori erakarri behar dugu euskarara... Lau urte barru, badaude neurgailuak noraino iritsi garen ikusteko.
