Sailkatugabeak

Eguzkia

Begiratzean, begiak itxi behar izaten ditut edo beste alde batera begiratu beharra sentitu.

Urrun edo gertu, bere presentziaz gozatzen dut. Eta, nik ikusten dudan bezain polita ikusten ote dute besteek?

Udaberriari ongietorria eman dio Korrikak, eta bera izan da kilometro horien guztien testigu, bihotzak berotu, gorputzak arindu eta euskaraz mingainak astintzen lagundu duena. Gogoetak, haserreak, algara eta negarren entzule eta ikusle bakarra askotan, sekretu guztien jakitun….

Eguzkia, ekia, ilargiari paso ematen dion andere argitsua, bidaia luzeetan ere haurren lagun ezkutua, amets goxoen iratzargailua..

Lainopetik atera dela dirudi, neguko loaldia amaitu, eta indartsu azaldu da, bazterrak eta bihotzak berotzen.

Belarrek usain berezia hartu dute, udaberriko kolorez jantzi dira mendi eta kaleak. Ilusioz ekin diogu ikasturteko azken txanpa honi, musikak ere eguzkiaren izpiak jaso dituela dirudi, eta kaleak doinuz bete dira… ametsa ote da guztia?

Ametsek, eguzkiak goxo-goxo gordetzen dizkigunean, argi izpiekin nahasturik bere bidea egiten dute, eguneroko bizitzan sartu arte.

Amets goxo horretatik esnatzean, eguzkia denok ez dugula beti berdin ikusten ohartzean, begiak ixten zaizkit, berriz ere goxotasun hori jaso nahian. Jaso dut, eta indar hori zabaldu nahi nuke argirik ikusten ez dutenen artera, ametsetatik sortu ohi baitira gogoak, ilusioak eta gizarte berriak. Amestu zuten gizon eta emakume horien eguzki izpien indarrari esker sortu ginen, garena izatera iritsi arte. Guri dagokigu orain indar hori ametsetatik egunerokora ematea eta argia ikustea.

Eguzkiak goxatu egiten du, eta ez erre.

Sekretuak argitara, emakume bertsolarien bidetik

Historiak sekretuan gorde ditu emakume bertsolariak hainbat mendetan. Bertsolaritzaren sekretuak. Isilduriko emakumeen historia ikuskizunaren bitartez, argitara ekarri nahi dituzte emakume haiek bizi izandako egoerak, denboran eta espazioan atzera eta...

3

GREBA EGUNAK ZAHARREN EGOITZETANELAk grebara deitu ditu Gipuzkoako zaharren egoitzetako langileak maiatzaren 6, 7 eta 8rako. Salatu du Adegi eta Lares patronalak "desagertu" egin direla negoziaziotik.

Zementuzko ilusioa

Gogo eta ilusio bat gauzatuko da Oiartzunen, zementuzko ilusioa: skate parkea. Ez da oraingo kontua skatezaleek horrelako gune bat eskatzea, baina aurten heldu diote gaiari udalak eta erabiltzaileek. Benetako bultzada eman diotenak herriko gaztetxoak izan dira.

Hori izan da, hain zuzen, Igor Eskudero dinamizatzaileak proposamenari baietz esateko arrazoia. Eskudero BMX modalitateko rider-a da, eta ongi dakizki skate parkearen nondik norakoak. "Aurretik, beste egitasmo batzuk mugitzeko garaian ez nuen oso esperientzia ona izan, gazteen jarrerarengatik batik bat, baina kasu honetan desberdina izan da. Gazteek gogo ikaragarria erakutsi dute, sinadurak biltzeari ekin zioten, oso modu kuriosoan, gainera: orri handi batzuk hartu zituzten, arkatzaren marrak egin eta sinadurak biltzen ibili ziren. 400-500 inguru lortu zituzten".

Baldintza bakarra jarri zuen Eskuderok: ez zuela zerikusirik nahi skate parke modular batekin. "Piezaka egiten dena da hori. Iztietan dago [Errenteria], Anoetan... Gure kirolarentzat, skatearentzat zein BMXentzat, minbizia izan da, hitza hori da". Dioenez, normalean skate parke modularrak saldu dituzten enpresak haur parkeak egiten dituztenak izan dira, eta haien artean ez dago rollerrik, skaterrik. "Horiek diseinu batzuk kopiatzen dituzte nonbaitetik, eta azkenean ezin duzu ezer pertsonala egin. Gainera, bi urtetan junta guztiak altxatuta daude, desnibelatuak...". Parte-hartze prozesuaren bidez, eurek egin ahal izan dute diseinua.

Prozesuan 8 eta 35 urte bitarteko skatezaleak bildu dira. Lau saio egin dituzte guztira. Bertan ikusitakoarekin gustura agertu da Jokin Sukuntza Gazteria eta Kirol teknikaria: "Gurasoek ere parte hartu dute, eta polita izan da hain adin tarte handikoak gai beraz hitz egiten ikustea". Saio horietan diseinuaz hitz egin dute, besteak beste: nolakoa izan behar duen guneak, kirola egitekoak zein ingurukoak. Izan ere, skate parke bat ez da soilik kirola egiteko toki bat, egoteko toki bat ere bada. Hala, bankuen kontuez aritu dira, slackline egiteko toki bat egoteaz... "Dinamika polita sortu da".

Parte-hartze saio horien aurretik lana "gogotik" egin dutela aitortu du; izan ere, gauza batzuk ezin dira parte-hartze saioetan erabaki: kokalekua, esaterako. Hainbat baldintza bete behar ditu: lurzoruak publikoa izan behar du, bizilagunen gertutasuna... Lauzpabost eremuren artean baztertzen joan dira, eta bat gelditu da: Gaetxe. "Toki idilikoa da. Erreka ondoan du, bidegorriaren ondoan dago, urek ezin dute hartu, herriko bi ikastetxeen alboan dago eta kiroldegia ere bertatik bertara dago", azaldu du Eskuderok.

2. 700 metro koadro

Skate parkearen azalera ez da nolanahikoa izango: 2. 700 metro koadro izango ditu. Dena den, ez da dena batera beteko, zatika joango dira osatzen. Asmoa hiruzpalau urtetan betetzea da. "Ez da erraza izango; orain 60.000 euro ziurtatu ditugu, baina ez dakigu hurrengo urteetan zer gertatuko den". Hein batean gaztetxoen esku egongo da hurrengo zatiak egitea: "Ikusarazi behar dugu skate parkeak bizitza propioa duela, hori izango da erronka. Gaztetxoek eurek dinamizatuko dute parkea, erakustaldiak eta ikastaroak antolatuz...".

Aurten, lehenengo zatia gauzatuko da; skate plaza egingo da, eskailerak barandarekin, trukoak-eta egiteko. Irail-urri bueltan inauguratzeko asmoa dute lehenengo zati hori. Oraingoz, hilaren 30era bitarte ideiak proposatzeko epea dago, eta maiatzean lehiaketara aterako dute proiektua.

Bigarren zatian, bowl-a egitea aurreikusi dute —horrek spine bat izango du saltoak egiteko—. Hirugarren zatia oraindik definitzeko dago. "Oiartzungo skate parkea erabilgarria izatea lortu behar dugu, eta kanpotik etortzen direnak harritzea".

“Inbertsio handiak ez dira zero asko dituztenak”

Tolosako alkatetza hartzeak bizitza aldatu zion, duela lau urte, Ibai Iriarteri (Tolosa, 1983). Erabateko dedikazioa eskatzen dion jarduna izan arren, argi du agintaldia "sekulako esperientzia" izan dela, eta mugarria izango duela bere bizitzan.Lau ur...

Alde biko keinua, denen onura

Dentistaren kontsultan, ginekologoarenean, fruta dendan, ile-apaindegian. Gerta daiteke bezeroa faktura gabe ateratzea. Batzuetan hainbat gauzak egiten dute bat: ez du faktura jaso, ez diote kreditu txartelarekin ordaintzen utzi, eskudirutan soilik… Halakoak saihesteko, beste pauso bat eman du Gipuzkoako Aldundiak iruzurraren aurka: kontsumitzaileekin harremana duten kolektibo profesional batzuengana jo du, eta kontuak kudeatzeko sistema bat proposatu...

Aldentzen lehena

. 1027. urtean ageri da, lehenengoz, Berastegiko haranaren aipamena. 1374. urtean elkartu zen Tolosarekin, eta duela 400 urte lortu zuen independentzia, baina ez erabatekoa; izan ere, 1848. urtera arte Elduainekin batera egon ziren berastegiarrak.

Berastegik 1614. urteko martxoaren 19an eskatu zuen Tolosatik banatzea, orduko lege bat baliatuz. Garai hartan ez zegoen bakarrik, ordea: Berastegi eta Elduain batera zeuden. 6.725 dukat ordaindu zuten independentzia lortzeko, orduan zituzten 269 biztanleengatik. Horrez gain, beste 300 dukat ere pagatu behar izan zituzten eskribau-gastuak jasotzean.

Berastegiko Paulo Iztueta Armendariz idazle eta filologoak Berastegi. I. Hiritartzearen bidetik liburuan jaso duenez, Filipe III.a Espainiako erregea urte horretan Donostiara joan zen, eta 120 berastegiar joan ziren ongietorria egitera; bide batez, "hark egindako mesedearengatik" eskerrak eman nahi izan zizkioten. "Handikiro ospatu zuten udal autonomiaren lorpena. Baina larrutik ordainduta, 66 baserri geratu baitziren hipotekatuta".

Liburuan jaso duenez, Elduain eta Berastegi izan ziren Tolosatik aldentzen lehenak. "Berastegik, behingo unibertsitateak, hotsandiko hiri izendapena hartzen du, herri noble eta leiala, bere udaletxeko armarrian hizki handiz idatzia datorren bezala [Villa Noble y Leal]". Independentzia lortuta, alkateak eskumen gehiago lortu zituen, eta lehen instantziako epaitegia ere herrian bertan egon zen.

Interes kontrajarriak

Berastegi eta Elduain Tolosako jurisdikziopetik banatzeko erabakia hala arrazoitzen du Iztueta Armendarizek: "Hasieran auzotzeko zeuden defentsarako arrazoiak desagertu egin ziren, eta, gainera, une jakin batetik aurrera interes kontrajarriak zeuden". Izan ere, Berastegik leku estrategikoa zuen, eta historia luzea atzean. Lehen aipamena 1027. urtekoa da. Nafarroako Antso III.a Gartzez Nagusiak Iruñeko apezpikutzari eman zion idatzi batean Berastegiko harana aipatu zuen.

Nafarroa eta Gipuzkoaren arteko mugan egoteak hainbat buruhauste ekarri zizkion Berastegiri. Aipagarriena Beotibarko guda baino lehen jasan zuen sarraskia, 1321. urtean. Herria erre zuten, eta zelaietako zuhaitzak moztu.

Tolosarekin 1374. urtean elkartu zen, baina auzi ugari izan zituzten. Horietako bat 1479. urtean hasi zen. Bizilagunen pasabidea eta Leitzarango burdinola zituen oinarrian: Oletako jabeek Belauriate eta Urdadeainetik pasatu nahi zuten. Azkenean auzia Berastegiren aldekoa izan zen. 1570. urtean ere, beste auzi bat izan zuten. Belauriarte eta Leitzarango bideen inguruan izan zen hori ere, eta Tolosak irabazi zuen.

Auzi horiek guztiak izan ziren, antza, Berastegiren independentzia ekarri zutenak. Berastegik Nafarroarekin eta Andoainekin errepide komunikazio zuzena nahi zuen, eta Tolosak, Arabatik zein Nafarroatik zetozen bideen erdigunea izan nahi zuen artean ere, salgaien gaineko zergak kobratu ahal izateko.

Era berean, eskualdeko testuinguru soziopolitikoa eta ekonomikoa aldatuz joan zen, eta 1484tik aurrera auzotzean zeuden hasierako arrazoiak desagertu egin ziren. "Batetik, probintziako politika orokorrari zegokionez, kontuan izan behar da nola zegoen egituratuta Batzar Nagusietan parte hartzeko ordezkaritza-sistema (...) Zentralitatea Tolosak zeukan; Tolosaldeko herri txiki asko bere jurisdikziopean zeuden. (...) Bestetik, Tolosan auzotutako herrien artean, Berastegik arrazoi espezifiko batzuk zeuzkan, batik bat ekonomikoak, bien arteko harreman administratiboa zailtzen zutenak. Tolosaldeko herrietan bera zen indartsuena [Berastegi], Elduainekin batera, bera mendietan eta lurretan herri-ondasunez hornituena, eta horien ustiapenerako egokien zerizkien proiektuak bideratzeari ekin zioten".

Berastegi eta Elduain 1848. urtera arte egon ziren batera. Banatzerakoan, Elduak, nahiz eta Berastegirik aparte geratu, Berastegirekin jarraitzea erabaki zuen.

Ikasteko aukera guztiak sarean bilduta

Kirol mundua atsegin eta aerobic edo step monitore gisa lan egin nahi duenarentzat, 60 orduko ikastaroa, Tolosan; esnekiak egiten ikasi nahiko lukeenarentzat, 40 orduko ikastaroa, Arantzazun (Oñati); umeen koliko, haize eta idorreriaren kontrako erremedioa bilatzen duenarentzat, bi orduko ikastaro praktikoa, Beasainen; sukaldaritzako erdi mailako titulazioa eskuratzeko gogoz dagoenarentzat, 2.000 orduko gradua, Donostian; istripuak ekiditeko ikastaroa beharrezko ikusten duenarentzat, DYAren eskutik jasotako bi orduko hitzaldia, Donostian; jendaurrean hitz egiten ikasteko formula bilatzen duenarentzat, hiru orduko ikastaroa, Donostian...

Hezi+ webgunean jasotako eskaintza zabalaren adibide txiki bat baino ez dira horiek. Ikasteko gogoz dagoenak eskura ditu ikastaro, tailer, hitzaldi eta bestelako hamaika formulaguztiak toki bakarrean bildu nahi izan dituzte, www.heziplus.eus helbidean, hain zuzen ere.

Arautua eta arautu gabea

Joan den astean aurkeztu zuten proiektu berria Jon Peli Uriguen Berrikuntza, Landa Garapen eta Turismoko diputatuak eta Paul Gurmendi proiektuaren arduradunak, Donostian. Peli Uriguenek azaldu zuenez, "ikaskuntzari dagokionez gipuzkoarrek dituzten beharrak asetzea du helburu" Hezi+ plataformak, eta erabiltzaileen interesekoak diren ezagutza eta konpetentzietara sarbidea errazteko helburuarekin jaio da.

Gipuzkoa, ikasten duen lurraldea izeneko programaren eta Eskualde Garapenerako Europako Funtsak emandako diruaren bitartez finantzatutako proiektua da Hezi+, eta bizitza osoan zeharreko ikaskuntza bultzatzen du. Ikaskuntza ekintza formalak, ez formalak, arautuak eta arautu gabeak, guztiek dute lekua webgunean.

Ikaskuntzarako eskaintza egiten duenak eskegitzen du webgunean proposamena, eta edonork egin dezake hori. Erabiltzaile gisa erregistratu eta Plus bat —eskaintza berri bat — gehitzea besterik ez da egin behar, balizko erabiltzaileari ahalik eta datu gehien emanaz; hala nola ikastaldiaren edukiak, hasiera eta amaiera data, prezioa, ordu kopurua, ordutegia, gehienezko eta gutxienezko adin tartea, beharrezko materiala eta titulazioa eskaintzen duen ala ez. Erabiltzaileak ikastaldi bat intereseko badu, bera jarriko da kontaktuan eskaintza egiten duenarekin.

Ikaskuntzarako eskaintzak bost ataletan sailkatuta agertzen dira: Osasuna eta Ongizatea (kirola, elikadura, zainketa pertsonala, lehen sorospenak...), Kultura (artea, literatura, moda, dantza, ohiturak...), Gizartea (enpresa, hezkuntza, pertsonak, hizkuntzak...), Teknologia (ingeniaritza, IKTak, bideojokoak, informatika...) eta Zientzia eta Natura (matematika, psikologia, medikuntza, kimika, natura...).

Hezi+ webguneak nolabait ere bitartekari lana egiten du ikaskuntzarako eskaintza edo proposamena egiten duenaren eta erabiltzailearen artean. Ikastaro eta ikastaldiak antolatzen dituzten erakundeen zerrendan dozenaka izen agertzen dira honez gero, nahiz eta horietako batzuek ez duten oraindik euren proposamena eskegi. Adibide moduan, hainbat antolatzaile: Maizpide euskaltegia, Cebanc, Aquariuma, DYA Gipuzkoa, Gipuzkoako Parketxe Sarea, Hazi eta Hezi, Ikasfit, Mater itsasontzi museoa, Musikhazi, Artzain Eskola, Adegi, Barandiaran Lizeoa, Ceinpro, Donostiako Piratak, Eureka Zientzia Museoa, Fraisoro, Gaindegia...

Jaion Zirikusek aurkezten du: Udal Zirkoa salduta!

Lakaxitaren okupazioaren 10. urtebetetzean Jaion Zirikus Bidasoaldera iritsi da: Erle Lakaxitianak, jostalariak, jatorrak, euskaltzaleak eta zirikatzaileak desfilearen aurrean doaz. Lakaxitaren antzerako eremuetan, non natura eta sormena batzen diren,...

Portuak sortzen duen soinua, herritarren kexa

Pasaia, zerbaitegatik ezaguna bada, industria arloagatik, portuagatik eta han egiten den jardueragatik da. Udalerriaren ekonomiarako onuragarria da azpiegituraren jarduera, besteak beste, Pasaiako eta inguruko herrietako biztanle askok han egiten dute...