Sailkatugabeak

Jauzi baterako lehen notak

Mauletik Madrilera. Madril-Kanariak. Kanariak-Errenteria. Jean Dominique Julien Salaberri Zuberoako abokatuaren kantu bildumak egindako bidaia da, sortu zen tokitik Eresbil musikaren euskal artxibora iritsi arte. Hango eta hemengo, 220.000 dokumentuti...

Bodega taberna

Eibarren bazegoen Calbeton kalean taberna historiko bat, Bodega izenekoa. Hura gizon nagusien txikiteoko taberna zen. Untzaga aldean txikiteoa egiten zutenena, hain zuzen ere. Duela hogei bat urte, ordea, barra atzean jabearen seme-alabak jarri ziren, gazteak, eta bezeroen artean ere aldaketak egon ziren: gazteak hasi ginen bertara joaten. Betiko parrokianoek ez zuten gustura hartu euren taberna kaka-umeek inbaditzea, eta ez gintuzten begi onez ikusten. Ulertzekoa, toki lasaia zena neska-mutil zalapartariz bete zelako, asko seme edo alaba izateko ere gazteegi, gainera.

Oso toki berezia zen. Bertan, hogeitaka urte geneuzkan berriak eta hirurogeiren bueltan zebiltzan aspaldiko bezeroak elkartuta baina nahastu barik egoten ginen. Zerbitzari modernoak, musika zaratatsua nahiko baxu, eta hormetan Horacio Sarasketak Eibarko gizon ezagunei (eta nagusiei) egindako karikaturak. Tartean zezenketa kartelen bat ere bazegoela esango nuke. Dena oso antzinakoa eta nahasia.

Esandako moduan, bezero beteranoek ez gintuzten gustura hartzen. Pare bat aldiz, ostera, euren begietan estimua ikusi nuen. Behin, adibidez, barran geundela lagun bat eta biok, txikitero-taldea ondoan genuela, bat jiratu eta hunkituta galdetu zigun: "Euskaraz zabizie? Eta eibartarrak zarie?". Guk, baietz. "Gainera, neska gaztiak!" ere esan zigun, pozarren; harrotasun puntu batekin ere zioela iruditu zitzaigun. Izan ere, ordura arte, Eibarren arraroa zen kalean gazteen artean euskara entzutea. Txikitero beteranoen hizkuntza bazen, baina batez ere umeekin eta txakurrekin erabiltzen zen euskara. Behin koskortuta, ordea, gaztelaniari ematen zitzaion bidea. Horregatik harritu zitzaigun gizona, olatu euskaldun berri horren zipriztina ginelako, berarenganaino ailegatzen zen lehena, bitsaren parte eta uholde txikiaren aztarrena.

Aurreko batean Bodegako bezero historikoekin gogoratu nintzen. Taberna ez da existitzen, etxea bota zutelako, eta euretako asko ere ez dira gure artean egongo, bizi-legez. Euren akordua izan nuela diot, eurak sentitu ziren bezala sentitu nintzelako lehengo batean, trenean Eibartik Ermura nindoala, gazte hirukote bati euren artean euskaraz entzun nienean. Beraiengana joan eta zorionak ematekotan egon nintzen, guri ere Bodega famatuan kuadrilla batek egin zigun legez. Ez nien ezer esan, lotsagatik, baina aitor nezake arratsaldea poztu zidatela, katea ez delako eten.

Izan ere, laurogeita hamarreko hamarkadan sortu zen —edo eragin genuen, nahi baduzue— ufal hura txikia izan zen, sendoa izan arren. Gurean, basamortuak kalea hartua zuen eta oasia egin genuen, urmaela jaio, ilusio optiko barik. Baina hain zen sikua eremua, olatu hura ez zela tsunami bihurtu, agian euskaraz melatzeko tresna eta jende gehiago behar zelako. Uhin hura erreka da orain, batzuetan latsa, eta besteetan, emaria handi eta indartsuago datorrenean, bokale. Ez da nahiko, ordea. Atzera ere, aparraren zipriztinez bete behar ditugu bazterrak. Ez dakit nola. Orain tresna eta euskaldun gehiago izanda, errazago beharko luke. Baina, beharbada, atzetik etorritako urak bareegiak dira, desideologizatuegiak, eta tsunami izateko ur laster eta biziagoak behar ditugu, uriola definitiboa, eta horrela euskara itsaso urdin eta zabal bat izanen da.

Erabaki eskubidea josiz

Gure Esku Dago egitasmoaren Jostunak, herritarren borondateak jositako istorio bat dokumentala arrakasta handiz ari da egiten herriz herriko ibilbidea. Asmo horrekin estreinatu zuten iazko abenduaren 20an; erabakitzeko eskubidearen aldeko mezua ahal bezain beste zabaltzea. Dokumentalak bi ildo nagusi harilkatzen ditu. Batetik, Beasaingo Igartza jauregian eginiko lehen bileratik iazko ekainaren 8ko giza kate erraldoia egin arteko ibilbidea erakusten du; bestetik, herritarrei ematen die hitza, erabaki eskubideaz gogoeta egin dezaten. Herritar ezagunak daude tartean —Juan Jose Ibarretxe, Gemma Zabaleta, Floren Aoiz, Mixel Berhokoirigoin...—, baina herritar anonimoak dira protagonista.

'Jostunak'

Astelehenean, 19:00etan, Koldo Mitxelenan (Donostia).

“Gure herria aberastu dutelako”

XX. mendearen erdialdean, 1940ko, 50eko eta 60ko hamarkadetan, Espainiako Estatuko herrietatik milaka eta milaka etorkin heldu ziren Euskal Herrira. Euren herrian zuten egoera ekonomiko itogarria atzean utzi, eta etorkizun oparoago bat bilatu zuten Gi...

Hazparneko andere handinahia

Handinahikeria da Iduzkilore antzerki taldeak gaur Seguran eskainiko duen Hazparneko anderea lanaren gai nagusia. Hazparneko andereak alaba herriko markesarekin ezkondu nahi du, alaba markesa bihur dadin. Hori da Senpereko (Lapurdi) antzerki amateur t...

%7

esportazioen igoeraGipuzkoako esportazioak 6.941,3 milioi eurorenak izan ziren 2014an; kopurua %7 handitu da aurreko urtetik. Donostiako Merkataritzaren Lurralde Zuzendaritzak emandako datuen arabera, bezero nagusiak Frantzia (%16,9), Alemania (%11),...

Mikel Urdangarin, areto txikietan

Otsailaren 8an Getxon hasitako birak Gipuzkoan bi kontzertu eskaintzera ekarriko du Mikel Urdangarin aste honetan. Guztira 21 kontzertu egingo ditu bakarlari bizkaitarrak, guztiak ere edukiera txikiko aretoetan. Urdangarinek berak adierazitakoaren ara...

DBusen, euskara atzeko atetik

Iazko udan, Donostian, autobusa hartzera joan zen Amaia seme-alabekin —ez du izenik eman nahi izan—. Grosen zegoen, eta 17. lineako autobusa hartu behar zuen, Amarara joateko. Iritsi zen DBuseko autobusa, eta Amaiak alaba txikienarekin atzeko atetik igo behar zuen, haurraren kotxetxoa ez baita bestela sartzen. Seme zaharrena, 5 urtekoa, aurreko atera joan zen, gidariari atzeko...

“‘Atea hor dago’ esaldia euskaratzeko eskatu zidaten euskara azterketan”

Imanol Gomezek gogor lan egin zuen DBuserako lan poltsa osatzeko probak gainditzeko. Aurkeztu ziren 500 lagunetako bat izan zen, eta proba gainditu zuten 45 langileetako bat da. Euskara azterketa egitekotan zen, Donostiako Auzitegiak proba baliogabetzeko erabakia kaleratu zuenean. Kaltetuetako bat izan arren, oraindik ez du ofizialki jaso joan den astean EAEko Auzitegiak kaleratutako ebazpenaren berri....