“Askok daukate ura sentitzeko dohaina, baina ez dakite”

“Askok daukate ura sentitzeko dohaina, baina ez dakite”

Itzea Urkizu

Higienea eta egarria baino askoz gehiago biltzen ditu urak. Hala uste du, behintzat, Imanol Etxeberria ur bilatzaileak (Tolosa, 1970). Ura aurkitzea da haren lana, baina baita ur eta energia korronteen araberako bizi antolaketa sustatzea ere.

Nola jakin zenuen ahalmen hori zenuela?

1990ean zahori batekin elkartu nintzen, eta proba egiten utzi zidan; ikasteko aukera nuela esan zidan. Ezusteko handia izan zen niretzat, baina pixkanaka hasi nintzen sentsibilitatea hartzen.

Nola ikasten da sentsibilitate hori hartzen?

Sentitu egiten da, eta sentitzen den hori irakurtzen jakin behar da. Noski, kezkak eta zalantzak sortzen dira bidean, eta okerrak ere egiten dira.

Zer da, zehazki, ur bilatzailea izatea?

Berez, lur azpikoa sentitzen duen pertsona da. Bi adar hartzen ditugu eskuetan, eta horrek tentsio jakin bat ematen digu; adarrak alde batera zein bestera mugitzen dira, asko gainera.

Gaur egun, zertarako baliatzen da gaitasun hori?

Ura ez dagoen lekuetan aritzen gara gu; adibidez, urrutiko baserrietan. Nafarroan ibiltzen gara asko, eta baita Aragoin eta Sorian ere [Espainia]; lan asko egiten dut Moncayoren magalean. Trufa ekoizle askorekin aritu izan naiz, adibidez, haiek ura behar-beharrezkoa baitute. Eta anguletan aritzen direnentzat ere aritu izan gara lanean, geotermia egiteko.

Zer-nolako tresnak baliatzen dituzue?

Alde batetik, penduluak daude, eta hiru hagatxo edo ziri mota ere bai. Hala ere, tokian tokiko fruituren baten bi adarrek ematen dituzte sentsazio handienak.

Nahikoa da adar horiek eskuetan hartzea?

Eskuetan hartu, ibili, saiatu eta sentitu. Eta behin gune zehatz hori aurkitu duzula uste duzunean, ura zenbat metrora dagoen, eta, gutxi gorabehera, zenbat ur egon litekeen ere kalkulatzen dugu. Ur horrek zer-nolako kalitatea duen ere jakin dezakegu, eta baita erreka bat edo ur poltsa bat ote den ere.

Duela gutxi zuen lanbidea erakusteko tailer moduko bat egin zenuten Oteitzan, Nafarroan. Zer moduzko harrera izan zuen?

Eskola batean egin genuen, eta ehundik gora neska-mutil bertaratu ziren. Bi zahori aritu ginen irakasle lanetan, Jose Luis Martos nafarra eta ni neu. Oso-oso polita izan zen, haur askok erraztasun izugarria dutelako ura non dagoen jakiteko. "Hor ura dago" esaten ziguten. Leku hartara gerturatu, eta baietz ikusten genuen, asmatu zutela. Bost orduz aritu ginen, haurrek ez zutelako amaitu nahi. Oso pozik geratu ginen hitzorduak izandako harrerarekin.

Ur bilatzaile jaio egiten da, ala ikasi egiten da?

Berezko zerbait behar da zahoria izateko, baina erradiestesirako, adibidez, ez. Gorputzak bidaltzen dituen estimulu elektrikoak eta elektromagnetikoak eta erradiazioa jaso eta bideratzen ditu erradiestesiak. Edonork egin dezake hori. Baina badu zerbait genetikotik: askok daukate ura sentitzeko dohaina, baina ez dakite, horretan hasteko aukerarik ez dutelako izan.

Ba al da paisaia edo ingurune egokiren bat ura aurkitzeko?

Egia esan, ez. Joan izan naiz hainbat lekutara ura ziur aurkituko nuela pentsatuz, eta aurkitu gabe bueltatu izan naiz. Kontrara, Bardeetan bada ura dagoen toki bat.

Mundu bitxia da, beraz.

Bai. Ikerketa txiki bat egiten ari gara Nafarroan, Erriberriko gazteluan eta inguruko eliza batzuetan. Berdin-berdin babestuta daude aztertu ditugun eliza guztiak: lau puntu edo bidegurutze dituzte alboetan, Hartmann eta Curry lerroenak, eta beteta nahiz ur failez babestuta daude.

Zer dira Hartmann bidegurutzeak?

Ernest Hartmann doktoreak izendatu eta zabaldu zituen. Energia lerroak irteten dira lurraren erdigunetik, eta Hartmann eta Curry lerroek —bi indartsuenek— bat egiten duten guneak dira Hartmann bidegurutzeak.

Dekorazioan ere aritzen zara.

Harmonizatzen aritzen naiz. Txikikeria askoren bitartez, lerro kaltegarriak erakartzen ditugu gure etxeetara.

Arriskutsua izan daiteke hori kontuan ez hartzea?

Osasunari kalte egin diezaioke. Norbaitek etxe azpian ur korronteren bat badu, horrek nahitaez eragingo dio, 24 orduz, etengabe, ura pasatu eta pasatu ari delako. Konturatzen ari naiz jendearen gaixotasunek, askotan, etxea antolatzeko moduan dutela jatorria. Matia egoitzara joaten naiz, Donostiara, eta jende asko artatzen dut nire kontsultan.

Izan ere, reiki maisua ere bazara. Badute loturarik?

Bai, energiei lotutako kontuak dira biak. Ondo dago pertsona bati reikia egitea, baina lo ondo egiten ez badu, Hartmann edo Curry lerro bat pasatuko zaio ohe azpitik, ia seguru. Horregatik, ohearen kokalekua aldatzen ez bada, loaren arazoak berdin jarraituko du.

Badute ikasteko aukerarik ogibide horretan trebatu nahi dutenek?

Neronek eskaintzen ditut zahori tailerrak, eta baita reiki eta etxebizitzak harmonizatzeko tailerrak ere. Oraingoz, oso gustura etortzen da jendea; gero eta interes handiagoa sortzen du gaiak.

Pisua zama izan ez dadin

Pisua zama izan ez dadin

Eider Goenaga Lizaso
Osasun arlokoak eta medikuak mezu bera ari dira errepikatzen behin eta berriro: umeen obesitatea asko ari da hazten azken urteotan, eta osasun arazo gisa tratatu behar da. Gipuzkoako daturik ez dago, baina Euskal Autonomia Erkidegoko datuak kezka eragiten du medikuen artean.

“Gurasoek ikusten duten bezala ikusiko du umeak bere burua”

“Gurasoek ikusten duten bezala ikusiko du umeak bere burua”

E. Goenaga Lizaso

Ume batek gehiegizko pisua badu edo gizena badago, ondorio fisikoak ez ezik, ondorio psikologikoak izan ditzakeela ohartarazi du Susana Gonzalez Gipuzkoako Poliklinikako psikologoak (Donostia, 1978), eta horiek ere oso kontuan hartu beharrekoak direla. Inguruak —lagunak, eskolako kideak...— eragina du umeak bere buruaz izango duen iritzian eta autoestimuan, baina gehien eragiten duen esparrua familia dela dio, eta ohitura aldaketak familia osoak egin behar dituela.

Dekalogoa

Euskal Herriko Lehen Mailako Pediatria Elkarteak honako dekalogo hau betetzen ahalegintzeko aholkatzen die gurasoei.

Elkarlanaren zubi erraldoia

Elkarlanaren zubi erraldoia

Unai Zubeldia

Elkartasuna adierazteaz gain, harremanak sortzea da helburua, elkar ezagutzea eta lekuan lekuko egoeraren berri izatea". Euskara eta hezkuntza oinarri hartuta, zubi erraldoia eraiki dute Errenteriako Orereta ikastolaren eta Baionako Bernat Etxepare lizeoaren artean. "Hausnarketa prozesu bati ekin genion aurreko ikasturtean", hasi du azalpena Ainara Aranburuk, Orereta ikastolako Lehen Hezkuntzako irakasleak (Errenteria, 1986). "Argi daukagu gihar handiko ikastola dela gurea, baina ahuldu egin da ikastolek hasieran izan zuten tentsio edo nerbio hori". 1963an sortutako ikastola da Errenteriakoa, eta 190 langile eta 1.500 ikasle dauzka gaur egun; 900 familia inguru guztira.

Iragana ez daukate ahazteko

Iragana ez daukate ahazteko

Unai Zubeldia

Erortzeko arriskuan dago eraikina; behea jota dago". Eta, horregatik, sinadurak bildu eta neurriak hartzeko eskatuko diete Getariako Udalari, Gipuzkoako Foru Aldundiari eta Eusko Jaurlaritzari. "Teilatu zatiak erortzen ari dira, eta ingurua babestu behar izan dute jendea ez hurbiltzeko eta istripurik ez gertatzeko". Haritz Alberdi Getariako Eskubide Sozialen Kartako kideak (Getaria, 1977) salatu egin du Getariako kofradia zaharraren egungo egoera. "Arkitektura aintzat hartuta, oso eraikin berezia da getariarrontzat, baina bihotzari eragiten dioten balioek daukate pisurik handiena. Eraikin horretan dago getariar askoren iragana, eta belaunaldi gehienek martxan ezagutu izan dugu, funtzio batekin edo bestearekin".

Heziketarako, prestakuntza

Heziketarako, prestakuntza

Olatz Mitxelena
Bolo-bolo dabil gaia. Asko hitz egiten da kirol begiraleen prestakuntzaz. Errazegi, ziurrenik. Prestakuntzaren beharra egon badago, zalantzarik ez da; baina azken urteetan urratsak egin dira lurralde osoan. Norabide horretan, Pasaiako Udalak plazaratu berri duen ikastaroa da adibideetako bat.

Rockumentalak

Bost eguneko egitaraua prestatu dute Rockumentalak jaialdian:GaurDokumentala: Gimme Danger. Jim Jarmuschek 1960ko urteetan AEBetan sortutako The Stooges taldearen ibilbidea aurkezten du.Aurkezpena: Reyes Torio. Jaiotzez bilbotarra da; Dj-a, musikaria...

“Proiektu txiki gisa hasi ginen, eta asko hazi gara edukiz eta izenez”

“Proiektu txiki gisa hasi ginen, eta asko hazi gara edukiz eta izenez”

Ane Olaizola

Zarauzko Rockumentalak musika eta dokumental zikloaren sortzaile eta antolatzaileetako bat da Iñigo Artetxe (Azpeitia, 1974). Gaur hasiko da zikloa, eta bosna dokumental emanaldi eta kontzertu egingo dituzte Modelo aretoan. 22:00etan hasiko dira saio guztiak, azkena izan ezik. Saioaren iraupena dela eta, 19:00etan hasiko da azkena. Hamalau euroan eros daitezke Toy eta Vulken kontzerturako sarrerak, www.entradium.com webgunean eta Sanz Enea Kultur Etxean. Sei eurokoa da gainontzeko saioetarako prezioa, eta 25 euroan eros daitezke bonuak, rockumentalak@gmail.com helbidera mezu bat idatzita.

[Museora] Arditurri. Aiako Harriaren altzoan

[Museora] Arditurri. Aiako Harriaren altzoan

Eider Goenaga Lizaso

Aiako Harria da, Aizkorri-Aratz, Aralar eta Pagoetarekin batera, Gipuzkoako Parketxe Sarea osatzen duten natur parkeetako bat. Mendiaren forma bereziak urrunetik ikusgai eta ezaguterraz egiten du Aiako Harria; baina, batez ere, mendiaren osaera geologikoarengatik da berezia. Euskal Herriko formazio geologiko zaharrenetakoa da —orain 250 milioi urte inguru azaleraturikoa—, eta granitozko bakarra. Mendiaren magalean, Arditurri interpretazio zentroa dago, eta bertan harrera egiten diete iristen diren guztiei. "Interpretazio zentroa natur parkearen barruan dago, eta bertan aurkituko duen guztiari buruzko informazioa ematen diogu bisitariari", azaldu dio Hitza-ri Itsaso Aritzeta Arditurriko koordinatzaileak (Andoain, 1985). Natur parke batek berez duen erakarmenari, Arditurriko meategiek duten interesa eta haiek bisitatzeko aukera gehitu behar zaio; bi arloak lantzen dira interpretazio zentroan.