Albisteak

2015-09-252015-10-02Kultura

‘Zinea.eus’ saritu dute, zinemazale euskaldunen espazio birtuala izateagatik

"Zinemazaleen eta industriako jendearen erreferentziazko eta euskarazko webgunea izan nahi dugu", adierazi du Maialen Goñi Zinea.eus atariko kazetariak. Egiten ari diren ahalegina omendu du aurten Euskaraz bizi nahi dut film laburren lehiaketak. Paul Bilbaok sari banaketan azaldu zuenez, hizkuntza baten normalizaziorako, hiztunak sortzearekin batera, espazioak ere beharrezkoak dira. Bide horretan, Zinea.eus-ek zinemazale euskaldunentzat espazio birtuala sortzen egindako lana saritu nahi izan da.

Duela bi urte sortu zen ataria, zinemaren alorrean euskara hutseko webgune baten falta zegoela ikusita. "Euskaraz egindako lanei lehentasuna ematen diegu, baina zinemarekin lotura duen guztia saiatzen gara ekartzen atarira. Oscar sarien banaketaren inguruan ere idatziko dugu, adibidez, euskaldunak eta zinemazaleak garelako, baina atzerrikoa ere interesatzen zaigulako", esan du Goñik.

Hainbat ataletan banatuta dago webgunea. Fokua atalean, esaterako, euskal industrian mugitzen diren profesionalei ikus-entzunezko elkarrizketak egiten dizkiete. "Asier Altuna eta Jon Garañorekin hitz egin dugu, baina saiatzen gara horren ezagunak ez direnak ere elkarrizketatzen". Itzalpean lan egiten dutenei ere ematen diete ahotsa; teknikoak, makillatzaileak... Horrez gain, zinemaren inguruko albisteak, asteroko estreinaldiak, filmatzen ari diren lanak eta lehiaketak ere ematen dituzte atarian.

Datu basea

Ganbara proiektuaren oinarriak ari dira finkatzen etorkizunera begira. "Euskal Herrian eta, batez ere, euskaraz ekoitzi diren film luze eta laburren gordailu bat egin nahi dugu". Datu base bat izango da, eta lan bakoitzaren inguruko informazioa aurkitzeko aukera egongo da. Gainera, film horien gidoiak digitalizatu, eta eskuragarri eta doan jarriko dituzte sarean.

Ikasle eta ikertzaileentzat zerbitzu oso erabilgarria izango dela azaldu du Goñik. "Filmategiak badauka oinarrizko datu base bat, baina ez dago erabat osatuta. Haiekin elkarlanean egingo dugu Ganbara".

Euskal zinema loraldian dagoela uste du Goñik, baina urteetako lanaren emaitza dela dio. "Gu pozik gaude, badirudielako gure ataria ere loraldiarekin batera jaio dela. Jende askok esaten zigun ez genuela nahiko informaziorik izango webgunea elikatzeko, baina ez da hala. Informazioa soberan dago".

Erditze baten soka luzea
2015-09-192015-09-23Albisteak, gipuzkoa

Erditze baten soka luzea

Errutinara itzultzeko egunek mikatzetik asko izan ohi dute ume jaioberri baten sendian. Samuel Prada Valle haurraren familiarentzat joan den irailaren 1a nola hala hasi bazen ere, egun hura irribarre gozoz oroitzen dute orain, euren bizitzetako eguteg...

Bizikleta gaineko asteroko arnasaldia
2015-09-182015-09-23Albisteak, Gizartea, Kirola

Bizikleta gaineko asteroko arnasaldia

Iganderoko bizikleta buelta "derrigorra" du Jose Angel Arrotaonandia Alberdik (Zarautz, 1972). Astea lasaiago pasatzen laguntzen dio. Baina, bakarrik ezin ibili, eta Josu anaia (Zarautz, 1973) du tandemeko gidari."Jose Angelentzat, bizikletan ibiltze...

Ezezkoen iraultza, eszenan
2015-09-182015-09-23Albisteak, gipuzkoa

Ezezkoen iraultza, eszenan

Beti da posible ezetz esatea. Beti da posible, duintasunik eta askatasunik ez dagoenean; beti da posible, desberdintasunak daudenean". Kontua da nola egin. Roberto R. Aramaio irakasleak bere egin ditu Javier Mugerza filosofoaren hitzok, eta disidentearen figurari erreparatu dio: "Disidentea ez da fanatikoa, ez intolerantea. Sistema barrutik hitz egiten du, ihes egin gabe".

Beste hainbat arlotan bezala, zineman ere ikuspegi ezberdinetatik jorratu izan da disidentzia. Horretaz aritu dira, hain zuzen, Aramaio bera, Joxean Fernandez Euskadiko Filmategiko zuzendaria, eta Javier Rebollo eta David Trueba zinemagileak. Zinema ideiak eta zinema ideiaduna zikloan parte hartu dute aste honetan, Donostiako San Telmo museoan. Saioan aipamen berezia egin diote Pier Paolo Pasolini zinemagile disidenteari, egunotan hari eskainitako erakusketa jarria baitute museoan —urriaren 4ra arte bisita daiteke—.

"Disidente batekin" hasi da mahai ingurua, hain justu: Jose Luis Rebordinos Zinemaldiko zuzendaria parte hartzekoa zen, baina azken orduko gorabeherengatik huts egin du.

BIZITZA BERDIN ZINEMA

Berdin gertatzen da zineman zein bizitzan: ezetz esatea ez da popularra. Rebollok dioenez, ezetzak deseroso sentiarazten du: "Ezetz esan beharra aktore bati, neska-lagunari... ez da ondo ikusten". Disidentearen nahia, baina, ez da kontrako aldean jartzea, hitza erabiltzea baizik: "Ezetz esan nahi du. Ezetza ezetzagatik".

Adibide gisa, txikitan aitarekin izandako elkarrizketa bat ekarri du Rebollok gogora. Hala galdetu zion behin aitari: "Zergatik eraman nauzu apaizen eskola batera, zu ateoa eta marxista izanda?". Eta hark erantzun: "Zerbait kritikatzeko, ondo dator hura gertu izatea". Irakaspen hura entzun ondoren ezetz esaten ikasi zuen; jaunartzean, denak marinelez zihoazenean, bera bakeroetan; eskaut kanpamentuetan, mutilekin egon beharrean, nahiago neskekin. "Oso ondo zergatik jakin gabe ere, ondo dago ezetz esatea, pauso bat atzera ematea, eta, gero, norbere buruari zergatia galdetzea".

Film bat grabatzerakoan ere, dena prest dagoenean, aldaketatxoren bat egitea proposatu du: "Eta beste modu honetara egingo bagenu…?". Rebolloren ustetan, ez da zertan mundua buruz behera jarri; nahikoa da sistema barrutik guztia pixka bat aldatzearekin. "Denean balio du horrek: sukaldean, amodioan, politikan...".

ZINEMAGILEEN ROLA

Disidenteen eta politikaren arteko loturari erreparatu dio Fernandezek. Zinemagile edo artistak botere politikoaren aurka iruditu ditu, eta joan den hileko albiste bat jarri du adibidetzat: Oleg Sentsov Ukrainako zinemagileari hogei urteko zigorra jarri dio Errusiako Justiziak, "terrorismoagatik".

Botere politikoekiko harremanez aparte, zinemaren bitartez gizartearengan eragin dezaketenaz ere ari da Trueba. "Artista, idazlea, zinemagilea... oso garrantzitsua da. Une oro gizartearekin dago harremanetan, dituen kontraesanak gogorarazten". Jean Renoir zinemagilearen esan bat erabili du kontraesan horren adierazle; hala zioen: "Harritu egiten nau klase pobrearen miseriak ikusten dituenean gozatu eta negar egiten duen publiko horrek, baina gero etxera iritsi eta neskamea kaleratzea, haurdun geratu delako".

Zinemagileak eurak ere zinemaren negoziazioaren aurrean izan daitezke disidente. Truebak dioenez,negozioak "perbertsio bat inposatzen dio zinemagileari", eta zinemagileak horrekin bizi behar du. "Katean, batzuen interes handiena dirua irabaztea da". Haren arabera, ordea, zuzendarien nahia ez da normalean hori izaten, lanari eustea eta nahi dutena egitea baizik. "Perbertsioa dago bere interesa dirua irabaztea bilakatzen duenean; irakurtzen duguna bildutako dirua da, obraren bedeinkazioa. Horren aurrean errebelatu behar duzu. Disidentzia da zinemaren negozioari gogoraraztea ez dela negozio bat bakarrik".

TESTUINGURUAN, ETA KANPO

Film edo bestelako sorkuntza bat egiterakoan, berebiziko eragina du testuinguruak. Alde horretatik, artearen mundua "krudela" dela dio Truebak: "Testuinguruak behartzen zaitu dagoenarekin toreatzera eta hor irautera, baina jakinda hori inoiz ez dela balio bat izango. Urteetara izango duen balioa obra hutsarena izango da; obrarena, biluzik".

Rebollo ez dago guztiz ados: "Bai, baina ez. Saber perder zure liburuak [2008] gauza ezberdin bat adieraziko du orain eta hemendik berrogei urtera", mintzatu zaio Truebari. Obra sortu zen testuingurutik kanpo, Rebollo konbentzituta dago pelikulak berriro ikusi behar direla, liburuak berriro irakurri behar direla. "Pasoliniren erakusketak ere gauza ezberdinak esaten ditu Erroman, Parisen, Bartzelonan edo hemen ikusita...".

DISIDENTE EUSKALDUNAK

Inguruan badira disidente izandako zinemagileak ere. Euskadiko Filmategiko zuzendariak egin die errepasoa. Hala dio Nemesio Sobrevilari buruz: "Erbestera atera behar izan zuen, eta horrekin bere ibilbide profesionala amaitu zen; ez zuen gehiago filmik egin". Fernandezen ustetan, 36ko gerraren inguruko pelikula interesgarrienetako bat harena da: Guernika (1937).

36ko gerrak "basamortu" bihurtu zuen Euskal Herria zinemagileei dagokienez, gehienek erbestera ihes egin behar izan baitzuten. Eloy de la Iglesia aipatu du disidente gisa, eta Jose Maria Zabalza, eta Elias Kerejeta. Azken hori "zinema metaforikoaren ekoizle handia" izan zen Fernandezentzat. Disidentea guztiz, batzuek "disidente moderatu" gisa ikusten duten arren: "Veneziara, Berlinera eta Cannesera joaten zirenean, frankismoaren kontrako eraso bezala ikusten ziren haren filmak, argi eta garbi".

Orduko arazo eta trabei alde onak ere ikusten dizkie Truebak: "Espainian arazo bat zekarkionak atzerrian bertute bat ematen zion". Azken urteetan Irango zinemarekin gertatzen denarekin konparatu du: "Jendeak ulertzen du barruko matxinada batetik sortutako zerbait dela".

PASOLINI

"Guztiaren disidente" izan zen Pier Paolo Pasolini: bere sexualitatearen disidente, hizkuntzarena, zinemarena... Asko sufritu zuen. Haren erradiografia azkar bat egin du Rebollok: "Isila zen, zuhurra. Komunista eta homosexuala, abortuaren aurka zegoen, friuleraz idazten zuen, aita gorroto zuen militar faxista bat zelako… Garai oso zaila bizitzea tokatu zitzaion: II. Mundu Gerra amaituta, demokrazia kristauak irabazi zuen pentsatzen zenean komunistek irabaziko zutela, diktadura demokratikoa iritsi zen…". Alderdi komunistatik egotzi zuten homosexuala zela jakin zutenean.

Disidentziak ere badu norberarekiko eta ingurukoekiko oposizioa; nork bere buruari galdetzea, "zer egiten ari naiz?", eta errebelatzea. Pasolinik bizitako pasarte bat gogora ekarri du Truebak adibidetzat: 1968ko maiatza zen. Iraultzak zeuden Frantzian, unibertsitate giroan, ikasle eta langileak botere burgesaren kontra. Momentu horretan bertan, Europa erdialdetik erbestera joan ziren hainbat zinemagile ezagun, Milos Forman tarteko. Hark kontatzen zuenez, komunismotik ihesi Parisera heldu zenean, gazte batzuk topatu zituen komunismoa eskatuz. Erotuta baleude bezala begiratu zien. Istiluak izan ziren bi aldeen artean, eta Erromatik, honela esan zuen Pasolinik: "Ni polizien alde; horiek ere langile klasearen semeak dira". Istiluen biharamunean idatzitako poema bat errezitatu du Rebollok: "Manifestariak etorkizuneko burgesak zarete, zuek gidatuko dituzuelako etorkizuneko enpresak […] Atzo zuek zineten aberatsak, eta poliziak ziren pobreak".

2015-09-182015-09-23Albisteak, gipuzkoa

%9,4

bidaiarien igoera hondarribiko aireportuanAbuztuan %9,4 igo da Hondarribiko aireportua erabili duten bidaiarien kopurua. Guztira 17.239 erabiltzaile izan ditu hil horretan. AENAk emandako datuen arabera, urteko lehen zortzi hilabeteetan 169.695 bidaia...

Anubis ginebra, munduko London Dry onenen pare
2015-09-182015-09-23Albisteak, Gizartea

Anubis ginebra, munduko London Dry onenen pare

Abenduaz geroztik, Euskal Herrian eta, zehazki, Bizkaian sortutako ginebra berri bat dago merkatuan: Anubis. London Dry motako ginebra hori pixkanaka ari da bidea irekitzen, ekoizle eta marka handiekin lehiatu nahian. Sustatzaileak "oso pozik" daude harrerarekin. 3.000 litro jarri dituzte jada merkatuan, zuzeneko salmenta bidez gehienetan, eta nazioartetik ere iritsi zaizkie eskariak, besteak beste, Herrialde Katalanak, Belgika eta Italiatik.

Anubis ginebraren sustatzaileetako bat da Eduardo Fernandez Agirre, eta 15 urte baino gehiago eman ditu koktelgintzako eta ostalaritzako sektorean lanean. "Festa, koktel eta abarretarako, koktel egileak eta zerbitzari espezializatuak eramaten genituen; askotan, ginebra marka handientzako prestatutako festetan aritzen ginen lanean. Gin-tonicak nola prestatu erakusten genuen, eta ohartu ginen ez zegoela Bizkaiko ginebrarik; Euskal Herrikoak bai, Gipuzkoako bat eta Arabako beste bat, baina Bizkaikorik ez". Hortxe piztu zen grina.

Linea klasikoko ginebra

Arabako Acha destilategian egiten dute Anubis. Fernandez Agirreren arabera, argi zuten nolako ginebra nahi zuten, baina, halere, bi urte behar izan zituzten formula egokia topatu arte. "Bagenekien zer nahi genuen, eta baita zer ez genuen nahi ere. Ginebra lehorra bilatzen genuen, apaingarririk gabea, lore eta fruitu zaporerik gabekoa. Linea klasikoko ginebra bat da, betiko ginebra kontsumitzaileari begira egindakoa".

Bi urte eman zituzten formula egokiaren bila. "Hogei bat dasta antolatu genituen, bai Bilbon eta bai kanpoan". Merkatuan dauden hainbat ginebra eta eurek egin asmo zutenaren prototipoa aurkezten zituzten itsuan egindako dastetara. "Horrek ideia bat eman zigun jendeak gustuko zuenari buruz, eta horrekin eta guk nahi genuena eta nahi ez genuena argi edukita, Anubis ginebraren formula topatu genuen".

London Dry motako Premium ginebra bat da Anubis, %100ean destilatua. "Koloreztatzailerik eta esentziarik gabe egina dago, zaporea zuzenean fruituetatik hartzen du, eta %100 alanbikean destilatua dago. Horrek jada produktu on bat bermatzen du", azaldu du Fernandez Agirrek. Baina horri elementu guztien arteko oreka gehitzen dio Anubis ginebrak. "Ginebra zaporea du, ez limoi zaporea, ez ipuru zaporea... ez dago besteen gainetik gailentzen den zaporerik. Anubis edaten duen jendeak ginebra goxoa eta leuna dela esaten du".

Nerbioi ibaiko ura, bost aldiz destilatutako alkohola eta ipurua dira Anubis ginebraren oinarriak —ginebra batek %18-20an eraman behar du ipurua—, baina beste osagai ugari ere baditu, bakoitza bakarka destilatutakoa. Asentsio belarra, kardamomoa, kanela, izpilikua, martorria, curaçaoa, loto lorea, iris lorea, limoi azala eta azala, papiroa eta pomeloa. "Osagai batzuk exotikoak dira, besteak ohikoak, baina guztien arteko oreka lortu dugu".

Merkaturatzea

Anubisaren merkaturatzearekin buru-belarri dabiltza. "Oraingoz, komertzializazioa guk egiten dugu, gehienetan bitartekorik gabe, eta hainbat delicatessen dendatan ere bagaude. Ostalaritzakoak dira gure bezeroak, eta oso eskertuta gaude ostalari txikiekin; gure bezero onenak dira. Tantaka sartu nahi dugu merkatuan, pixkanaka baina sendo, epe luzera irauteko asmoarekin".

Ostalari txikiekin lan egiteak produktua ondo ezagutaraztearen abantaila ematen die Anubisekoei. "Produktua saltzeaz gain, bere ezaugarriak nabarmentzen dizkiegu, eta gin-tonic on bat nola prestatu erakusten diegu. Gin kopuruak berebiziko garrantzia du, eta ginebrari etekina ateratzeko ezinbestekoa da gin-tonic bat ondo egiten jakitea".

Gin-tonica boladan dagoen edaria da, eta txanpa hori baliatu nahi dute. "Ginebra konbinatuetan edaten bat batez ere, baina ginebra on bat bakarrik ere edan daiteke. Eta garai onean dago orain ginebra; gelditzeko etorri den likore bat da".

Jatorrietara itzuli nahi izan dute Anubis ginebrarekin, betiko ekoizpen moduetara. Eta horri zor dio izena ere. "Egipton egin ziren lehen destilatzeak, batez ere perfumegintzan, eta hortik dator izena. Anubis berpiztearen jainkoa da, eta guk jatorrizko ginebraren berpiztea irudikatu nahi izan dugu". Bestalde, lauburu batek laguntzen dio Anubisen irudiari. "Hemengo ezaugarri bat sartu nahi genion; hemengo produktu bat da, Bizkaikoa, eta hori garrantzitsua da guretzat".Ginebra kontsumitzaileei deia egiten die Fernandez Agirrek. Eman diezaiotela aukera bat Anubis ginebrari. "Ez dira damutuko".

d

ESKAINTZAREN DATUAK

Ekoizlea. Anubis Gin.

Telefonoa. 634-94 72 34.

Eskaintza. Botila 25 euroan, irailaren 23ra arte.

Eskaintza. www.euskalherrikoplaza.com.

2015-09-172015-09-23Albisteak, gipuzkoa

Palestinako emakumeak, euskaldunen begietatik

2013an Araba, Bizkai eta Gipuzkoako hamar emakumek Palestinako lurralde okupatura bidaia egin zuten, han emakumeen eskubideen alde garatzen duten lana ezagutzeko. Bidaiaren emaitzetako bat da Sareak ehuntzen erakusketa; igandera arte Usurbilen ikusi a...