gipuzkoa

2018-10-192018-10-18gipuzkoa, Iritzia

‘Hau dek umorea…’

Leire Narbaiza
Hau dek, hau dek umoria. Kontsolatzeko, kontsolatzeko euskaldun jendea!". Halaxe amaitzen da euskal kantu ezagunenetakoa, umoreari erreferentzia eginda, kalean gora eta behera ibili ondoren. Denok irribarrea ahoan abesten dugu bukaera hori, parranda giroan kantatuz gero, behintzat.

Txotxongiloz inguratuta
2018-10-192018-10-18Albisteak, gipuzkoa, Kultura

Txotxongiloz inguratuta

Beñat Alberdi

Umetan ohikoa izaten da objektu animatu gabeekin jolastea, izan panpina, izan baloia. Gaztaroarekin ere lotzen dira txotxongiloak, animatzen dituena heldua izan arren. Bergaran, ordea, hamalaugarren aldiz, hautsi egin nahi dute muga hori. Helduentzako erakustaldi bat antolatu du Taun Taun Teatroa elkarteak. Urriaren 25, 26, 27 eta 28an, txotxongiloek hartuko dute Bergara.

2018-10-122018-10-11gipuzkoa

Kronologia

1950eko hamarkadaren hasieran talidomida sintetizatzea lortu zuen Alemaniako Grunenthal botika enpresak. Ibilbide luze baten kronika hasi zen orduan. 1954. Talidomidaren patentea lortu zuen Grunenthalek. 1954an botikak garatu eta saltzeko araudien zorroztasunak ez zuen zerikusirik egungoekin. Alemanian ez zegoen Medikamentuen Legerik. 1957. Contergan izenarekin, talidomida saltzen hasi ziren Mendebaldeko Alemanian, 1957ko urrian. Lasaigarri eta lo eragile...

2018-10-122018-10-11gipuzkoa

Kalte-ordainak

Espainia da talidomidaren biktimek kalte-ordaina jasotzen ez duten estatu bakarra. PPk maiatzean onartutako diru sailarekin —zuzenketa batekin aldatu zen gero—, kaltetuek kolpe bakarrean jasoko lukete dirua (36.000 eta 180.000 artean, elbarritasun graduaren arabera). Batezbestekoa eginda, kaltetu bakoitzak hilean 56 euro jasoko lituzkeela salatu zuen Avitek, Europako beste herrialdeetan jasotzen dutenetik oso urrun. Alemanian, adibidez, 4.000...

Borroka bidea estutzen
2018-10-122018-10-11Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Borroka bidea estutzen

Eider Goenaga Lizaso

Malformazioekin jaio ziren, baina talidomidari buruzko informaziorik ez zuten izan 2010 ingurura arte. Ez zekiten beraiek bezala munduan milaka ume malformazioekin jaio zirenik, euren amek haurdunaldiko ondoezari aurre egiteko talidomida botika hartu zutelako. Enbrioiaren garapenean gorputz adarren hazkuntzari eragiten dio talidomidak, eta halaxe gertatu zitzaien Izaskun Etxaniz (Urretxu, 1962), Alejandro Vallejo (Legazpi,1963) eta Mariano Garmendiari (Legorreta, 1977).

Begiratu nahi ez zaion argazkia
2018-10-122018-10-11Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Begiratu nahi ez zaion argazkia

Beñat Alberdi

Adingabeek alkohola edaten dutela ez da hain ezezaguna. Edozein herri edo hiritako festak dira horren erakusle. Beste kontu bat da gizartea gai horrekin arduratuta ote dagoen, gehienek beste alde batera begiratzen ote duten edo alkoholaren kontsumoa normalizatuta ote dagoen.

Ezkutuko minari hizketan
2018-10-122018-10-11Albisteak, gipuzkoa, Gizartea, Kultura

Ezkutuko minari hizketan

Unai Zubeldia

Beldurra, errespetua, ezinegona, mina, dolua... Heriotzak, gehienetan, ondoan izaten ditu errealitate horiek guztiak. "Eta denbora behar izaten da gertatutakoa barneratzeko", azaldu du Itxaro Mendizabal Beasaingo Ttiklik elkarguneko arduradunak. "Badirudi senide edo lagunen baten heriotzaren ondoren berehala hasi beharra daukagula laguntza edo terapia bila, eta buruari ez diogu uzten gauza bakoitza bere lekuan jartzen".

Pello Joxe Aranburu: “Baserriko biztanleen genealogia bat egitera ausartu naiz liburuan”
2018-10-122018-10-11Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Pello Joxe Aranburu: “Baserriko biztanleen genealogia bat egitera ausartu naiz liburuan”

Jon Miranda

Urruzolan du jatorria Pello Joxe Aranburu Ugartemendiak (Alkiza, 1936), eta baita, hura bezala, han jaio, hezi eta bizi izan diren askok eta askok ere. Zazpi mendeko historia du baserriak, "eta zepa asko eta aspaldikoak eman ditu enbor zaharrak". Guztiak Urruzola historian zehar liburuan bildu ditu Aranburuk.

Zehazki, non dago Urruzola baserria?

Hondakinak ez dira zaborra
2018-10-122018-10-11Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Hondakinak ez dira zaborra

Aitziber Arzallus

Urtebete pasatxo da Urola Erdiko Mankomunitateak tamaina handiko hondakinen bilketa sistema aldatu zuela. Ordura arte, herritarrek astean behin bota zitzaketen bolumen handiko hondakinak zaborretara: beste edukiontzien alboan uzten zituzten, eta kamioia pasatzen zen haien bila. Iazko uztailaren lehenetik, ordea, bi aukera dituzte herritarrek: bata, zuzenean Garbigunera eramatea; eta, bestea, Emaus kooperatibara deitu, eta hondakin horien bila etxera etor daitezela eskatzea. Bilketa sistema aldatu eta urtebetera, egungo egoeraren berri eman du mankomunitateak. Haren arabera, "hobera" egin dute bilketa datuek: hirukoiztu egin da berrerabiltzen diren hondakinen kopurua, eta erdira jaitsi zabortegira bideratutakoa. Era berean, biltzeko modua aldatu zutenetik, herritarrek tamaina handiko hondakin gutxiago uzten dute kalean, eta "nabarmen" igo da Emausek jasotzen duen dei kopurua. Horregatik, herritarrak "zoriondu" egin ditu mankomunitateak.