Unai Zubeldia
Emakume lesbianen oso erreferentzia gutxi daude bai literaturan eta bai komikietan". Eta, hain zuzen ere, Teresa Castro (Donostia, 1968) behar horri tiraka hasi zen Ana Lopez Suarez Burgos fikziozko pertsonaia komikietan irudikatzen. "Bai, komikietan badago emakume lesbianen erreferentziaren bat edo beste, baina AEBetako edo Frantziako errealitatea islatzen dute horiek guztiek. Euskal Herrian bizi den emakume lesbiana bat izaki, begirada gertukoagoa falta zitzaigula ikusi nuen".
Iñaki Lasa Etura
Ondarea eta historia Gipuzkoako herritarrengana hurbilduko dituzte datozen egunotan, 2017ko Gipuzkoako Ondarearen Europako Jardunaldien harira. Bigarren urtez jarraian antolatu du ekinbidea Gipuzkoako Foru Aldundiak —Europako Kontseiluaren programarekin bat eginez, eta Arabako eta Bizkaiko aldundiekin elkarlanean—. Ondarea eta natura: aukeren paisaia bat da Europako Kontseiluak aukeratutako gaia, eta Paisaia bizi leloa erabili du Gipuzkoako Aldundiak. "Paisaiara gerturatzea izan dugu helburu, faktore askok parte hartu duten hainbat eraldaketaren bidez", azaldu du aldundiko Denis Itxaso Kultura, Turismo, Gazteria eta Kirol diputatuak.
Danel Agirre
Olagarro alboan bizi da. Kontatu zidanean, hitchcockar eta aztoragarri irudikatu nuen eszena. Zarauzko Musika plazako tabernariek, antza denez, ez dute behin laneguna bukatuta terrazak garbitzeko betekizunik —edo batere gogorik; ez dudala galdetu aitortu behar dut—. Mahaiak eta aulkiak jaso, eta gau osoz zerri uzten dute zorua. Ordu txikien diskrezioa baliatuta, kaioak ostatuen kanpoaldean lur hartzen hasten dira, ogi koskor, oliba hezur eta kakahuete tripakada zain dutela jakinda. Goizeko dianarekin erratz biribildun ibilgailu xelebre horietako bat behingoz pasatu arte irauten omen du hegaztien parrandak.
![[Herriz herri] Villabona-Amasa. Bi herri eta udalerri bat](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/VILLABONA-AMASA.jpg "VILLABONA-AMASA")
Jon Miranda
Villabonak XIII. mende erdialdean dauka jatorria, Oria ibaiaren ertzeko beste hainbat herrirekin gertatzen den bezala. Abagune historiko egokia zen hura. Batetik, garai hartan pil-pilean zegoen Gipuzkoa alderik alde zeharkatzen zuen merkataritza, eta, bestetik, Oria ibaia komunikabide ezin hobea zen garraio hura guztia bideratzeko. Lehenagokoa da, ordea, Amasaren inguruko lehen aipamena. 1025. urteko agiri batean agertzen da, besteak beste, Saiazko haraneko herrixka moduan.
J. M.
Kale Nagusian sortutakoa da Mikel Pagadizabal Pagadi (Villabona-Amasa, 1974), eta gaur egun ere handik metro gutxira du bizilekua. Lekuz aldatzeko aukera izan du, baina Villabona-Amasa aukeratu du, "oso gustura" bizi delako bere herrian.
![[Museora] Artzaintzaren Ekomuseoa. Baserri museoen aitzindari](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/Artzaintxo_egunak.jpg "Artzaintxo egunak")
Eider Goenaga Lizaso
Lenbur fundazioak dituen bederatzi museoetako bat da Erraizabal baserria. Duela hogei bat urte, Artzaintzaren Ekomuseoa jarri zuten bertan; Gipuzkoan ia inor baserri bat museo bilaka zitekeela pentsatzen hasi baino lehen, Olatz Conde Lenburreko kideak azaldu duenez (Legazpi, 1974).
Itzea Urkizu Arsuaga
Elena Tudurik (Tolosa, 1893) 1920an idatzi zuen El traje vasco y otro asuntos de etnografía vasca, unibertsitaterako. Ia ehun urtez gordeta egon da lan hori, Emilio Latorrek, Tuduriren bilobak (Tolosa, 1961), edizio eta argitalpen lanak egin dituen arte.
Begoña Albistur Maria Albizu Maria Carmen Alvarez Lucina Arrieta Josefa Carballo Maria Carballo Miren Clemente Maria Asuncion Elizondo Felisa Estevez Manoli Garin Marina Gonzalez Candida Guzman Asuncion Martinez Maria Angeles Mateo Asuncion Mendoza Maria Carmen Muñoz Maria Carmen Murillo Jesusa Naveiro Maria Carmen Peña Maria Angeles Rama Maria Luisa Rama Antonia Ramiro Maria Pilar del...
Iñaki Lasa Etura
Mende erdi pasatu da Zikuñagako paper fabrikako (Hernani) 30 emakume langile beren lan balditzen alde borrokatu zirenetik. Manipulazio sailekoak ziren guztiak, eta zuzendaritzak kontrol sisteman ezarritako baldintza berrien aurka altxatu ziren. Gogorra izan zen ondorioa: 30ak kaleratu zituen enpresak. Tartean ziren Miren Clemente Lozares, Manuela Garin Ugalde eta Maria Luisa eta Maria Angeles Rama Otegi ahizpak.
Miriam Luki
Ameriketako Estatu Batuetara joandako zegamar kopurua zenbatzen hasi da Andres Zabaleta (Zegama, 1939). Banan-banan zerrendatu ditu hamazazpi artzainen izenak, baita bakoitzaren baserriaren izena ere. AEBetara joandako artzainetako bat da Zabaleta bera; 32 urte egin zituen artzain eta meatzari lanetan han. Euskal Artzainak Ameriketan elkartearen bultzadarekin, AEBetara joandako artzainen historia dokumentatzen hasteko konpromisoa hartu du Gipuzkoako Foru Aldundiak. Zabaletak, hala ere, lehenengo puntua jarri dio ikerketa lanari: "Guk han egindako lanaren berri eman behar bada, erakuts dezatela den-dena. Han gauza txar asko pasatutakoak gara gu, eta komunikabideek alde dotorea baino ez dute erakusten. Amorruz betetzen nau horrek".
