Azkenengo bi urteetan bezala, aurten ere egingo dituzte Euskal Herriko irakurle kluben topaketak Larrabetzun (Bizkaia), Literaturia literatur jardunaldien barruan. Iaz hamabi klubetako kideak bertaratu ziren, esperientziak partekatzeko. Getariako eta ...

Bergarako Idazle Eskola sortu zenetik 140 ikasle inguru pasatu direla kalkulatu du Tere Irastortza zuzendariak; urtero hamar eta hamahiru pertsona arteko talde bat osatzen da, gutxienez.

Kale baten izenak badu garrantzia eta esanahia, eta, hainbatetan, indarrean dagoen erregimen politikoaren isla eta udal arduradunen nahien erakusleiho izaten dira karrika, plaza eta bestelako guneei ezartzen zaizkien izenak. Hori guztia berresteko auk...

Bergarako Idazle Eskolak bi webgune erabiltzen ditu. Batean, eskolako ikasleek ikasturtean idatzitako lanak argitaratzen dituzte; bestean, matrikulazioari eta ikastaroei buruzko informazio praktikoagoa ematen dute.

• www.idazten.com

• www.ieskola.asmoz.org

Beasaingo Arrastaka mendi taldeak antolatuta, uztailaren 13tik 16ra bitartean egingo dira aurten Ehunmiliak eta G2H Goierriko Bi Handiak mendi lasterketak. Aurten hirugarrenez antolatuko dituzte bi probak, eta Ehunmiliak-eko lantaldea aurtengo berriku...

Norbaitek futbolak eta politikak zerikusirik ez dutela edo bata eta bestea ez nahastea komeni dela esaten duenean, Franco eta Videla jeneralak algara batean esnatzen dira. Ni neu ere bai. Ez bakarrik hirien eta herrialdeen ordezkariak, balio etiko eta estetikoen —hutsetik asmatuak eta faltsuak gehienak— gordailu harroak ere badirelako klubak. Politikariak eta beren alderdiak bezala.

Aste osoa daramat Real Madrilen izaera oldarkorrari egindako gorazarreak entzuten, arazoak arazo sekula amore ematen ez duelako; eskola zaharreko instituzioa omen da, jauntasunaren zaindaria. Alderdi Popularraren egoitzan idatzitako dekalogoa dirudi, eta pitokeria erabatekoa da, noski. Real Madrilen indar bakarra hantuste inperialista baita, beti irabazlearen alboan egon nahi duen jendetza otzanak elikatua. Bere ez den guztia mendekotzat hartuta diruz erostean datza haren benetako ideologia. Urdinez apaindu ohi den alderdi politiko baten antzeko jarrera, alegia.

Josep Guardiolak Bartzelonako aulkia utzita, haren eta haren klubaren ustezko balioen inguruko matraka ere zeharo gogaikarria iruditu zait. Futbolaren estetikaz arduratzeaz gain, atariko baratzea ezin egokiago zaintzen dutenaren plantak egiten iaioak dira horiek. Berdin dio hango eta hemengo 12 urteko haurrak bere ingurunetik aldentzeko ohitura beldurgarria izatea edo haiek ere ortuan falta zaizkien fruituak dirutza erraldoiak xahututa erostea. Barça atsegina eta kosmopolita da, eta irizpide eskasa duten milioika txaketerok etxean dituzten taldeak ahaztuta pozik babesten dute. Horrela, Madrilgo arerio zantarrari erantzun hipokrita ematen diote, ezusterik gabekoa eta zeharo espainiarra —senyerak senyera—. Alderdi Popularraren itxura gogorrak behar duen alter-egoa direla esango nuke, zapaterismo txepel eta gezurtia futbol bihurtua.

Baina politika eta futbola uztartzen dituen adibide argienetakoa Euskal Herrian daukagu. Dresdengo Dynamok Stasi edo Moskuko CSKAk Sobietar Armada ordezkatzen zuten bezala, gure sentimendu nazionala defendatzen duen kluba Athletic Club da. Horretarako, kirol egitarauari ukitu ideologikoa eman zioten haren agintariek aspaldi, euskal herritarrekin bakarrik jokatzeak arrazoi politikoei soilik erantzun baitiezaieke. PPren eta PSOEren espirituari aurre egiteko, hori eta gehiago beharko zuten. Horrexegatik, lastima da gero Athletic hain erlijiosoa eta hertsia izatea eta lagatzen diotenero Real Madril eta Bartzelonaren handinahikeria errepikatzea. San Mames lepo ikusten dudan bakoitzean, denak jokalari kuttunari lehendakari deituz, batzoki erraldoi bat begitantzen dut, eta zelai erdiko zirkulua EAJren logo bihurtzen da bat-batean. Baina herriaren opio gehiegi erretzen ari naiz aspaldian, ziur aski.

Datorren ostegunean, maiatzak 10, Ione Gorostarzuren Des egiten poema liburua izango dute hizpide Galtzaundi Irakurle Taldean parte hartzen dutenek. 19:30ean hasiko da irakurle taldearen jarduna, Tolosako kultur etxean. Ione Gorostarzu idazleak berak ...

Gipuzkoako Eskola Txikietako Guraso Elkarteen Koordinakundeko Mikel Olanoren esanetan, Alkizaren antzeko egoeran beste hainbat herri eta auzo daude Gipuzkoan: Lizartza, Olaberria eta Oikia, besteak beste. Hala ere, egun, eskola txikien lehen arazoa ir...

Energia beharra aseko dela ziurtatzeko eta hori lortzeko iturria eskuerara edukitzea geopolitikoki geroz eta garrantzitsuagoa ari da bihurtzen. Inoren mende egon gabe, geroz eta saiakera gehiago egin dira gizarteko arlo askotan, industrian adibidez, norbere argindar sorgailuak jartzeko. Azken aldian energia iturri berriztagarriak —eguzkia, haizea edota ura— aukeratu dituzte askok.

Kasu hori da Beasaingo CAF enpresa taldearena. Energia fotovoltaikoko Euskal Herriko instalakuntzarik handienetarikoa kokatu du Beasaingo eta Lazkaoko lantegien teilatuetan. Ia 5.000 plaka dira, eta urtean argindarretan gigawatt bateko potentzia emango duela kalkulatu dute, "270 familiaren energia beharra asetzeko adina". Ohiko erregai fosilekin kopuru horretako elektrizitate sorkuntzarako isuriko liratekeen 650 tona karbono dioxido ekidingo ditu, "30.000 zuhaitzen efektu garbitzailearen baliokidea".

Instalazio fotovoltaikoan inbertsioa egitea "etorkizun iraunkorragoaren aldeko apustua" dela adierazi dute CAF taldetik, "gure soluzioen eraginkortasuna frogatzeaz gain".

Ibarran dagoen CAF taldeko Ennera enpresak garatu du eguzki-plaken sistema. "Urte gutxian ikaragarri aldatu da energia berriztagarrien esparrua. Duela urte batzuk erronka produktuen kostu ekonomikoa eta energetikoa gutxitzea zen, plakak egiteko behar dena. Hori lortu da, eta gaur egungo erronka nagusia autokontsumoa edo net metering-a erregulatzea da", dio Ennerako marketin saileko Beñat Badiolak.

Teknikarien kalkuluen arabera, eguzki plaka bat egiteko erabili behar izan den energia konpentsatzeko, Euskal Herrian "bi urte bakarrik" behar dira. Hortik aurrerakoa ordainik gabekoa litzateke; "kontuan hartu behar da plaka batek, gutxienez, 25 urteko bizia duela", dio Badiolak.

Kontsumoa, norbere iturritik

Net metering edo autokontsumoaren kontzeptua noiz txertatuko den zain "denbora asko" daramate energia berriztagarrien sektoreak eta kontsumitzaile elkarteek. "Sistema horren bidez, norbanakoon erabakitzeko ahalmena handituko da, lehenengo aldiz, gure kostu energetikoa kontrolatu ahalko dugulako, argindarraren prezioaren etengabeko igoerek eragin gabe. Kontzeptua herrialde askotan errealitatea da, AEBetan, Japonian edo Suedian. Teknologia badago, eta zenbakiak ateratzen dira. Gu prest gaude; erabaki politikoa falta da", zehaztu du Badiolak.

Xedea kontsumitzaile bakoitzak —norbanakoak edo multzoak— behar duen energia inguruan sortzea da, teilatuko eguzki plaken instalazioen edo lorategiko haize-errota txikien bidez. Erabiltzen ez den energia, bestetik, "kreditu" bihurtzen da, beste egun batean erabil litekeena. "Kontsumitzen duzun energia ez diozu enpresa elektrikoari ordaindu behar, zurea delako. Ordaindu beharko dugun bakarra konexio kostu txiki batzuk izango dira, eta erabiltzen dugun energia sortutakoa baino gehiago bada, gehigarri hori", azaldu du Badiolak.

Energia biltzeko teknologiak oraindik hobetzekorik baduen arren —baterietan gordetzen den energiaren %50 inguru galdu egiten da—, ideia ez doa hortik aparte. Argindar sarea bateria handi baten antzera ulertzen dute adituek, energia kreditua edo soberakina horra bideratzeko. "Adibidez, udan oporretara joaten bazara, bitartean sortzen dena urte guztian zehar erabil dezakezu. Sarea bateria handi baten antzekoa da: urtean zehar sortutako energia hor uzten duzu eta behar duzuna hartu".

Ahalik eta garraio gutxien

Edozein modutara sortzen den energiaren zati bat garraioan galtzen da. Hargatik, elektrizitatea kontsumituko den lekuan bertan edo ahalik eta gertuen sortzea ere helburu bihurtu da, efizientzia handitu eta galerak txikitzeko.

"Instalakuntza berriztagarri handiak soluzioaren zati diren arren, Enneran norberak bere elektrizitatea sortzea bilatzen dugu. Hau da, eskala txikiko instalakuntzak". Instalazio industria handietarako bakarrik ez, lantegi oro eta are edozein etxebizitza hornitzeko sistemak garatzea da erronka.

Orain arte, administrazioak diruz lagundu ditu herritarrak gisako instalazioak jartzeagatik. "Laguntzak desagertu dira, baina gabe ere energia berriztagarriak errentagarriak dira, bai ekologikoki, baita ekonomikoki ere", ohartarazi du Badiolak.

Horretarako, net metering kontzeptua txertatzea "garrantzitsua" dela deritzo. "Errentagarritasuna lortuko litzateke. Argindarraren prezioa 2006tik %55 igo da norbanakoentzat, kontsumitzaile elkarteen arabera. Beraz, mota horretako instalakuntzengatik ordaindu beharrekoa azkar errekuperatuko litzateke".

Gizartean, oro har, energia berriztagarrienganako aldeko jarrera dagoela sumatu dute Enneran. "Gainera, geroz eta gehiago gara horren aldeko apustua egiten dugunak. Egia da badagoela bideragarritasunean sinesten ez duenik; sinbolikotzat hartzen dute, eta gure energia beharrak asetzeko nahikoak ez direla uste dute. Hori ez da horrela. Espainiako Estatuko lurzoruaren %1,1ekin bertako energia behar guztiak asetzea lortuko litzateke. Lurra badago, eta eguzki-irradiazio eta haize nahikoa ere bai".

Ikuspuntu ekonomiko hutsetik begiratuta ere, natur baliabideak dauden lekuan errentagarritasuna lor daitekeela ziurtatu dute adituek, "baita diru laguntzarik gabe ere". Teknologikoki Enneraren eta energia berriztagarrien sektoreko gainontzeko enpresen helburua instalakuntzak erabiltzailearen beharretara egokitzea da. Energia mota hori "espekulatzeko" erabiltzeari ere utziko litzaioke, "kWh bakoitzagatik ez delako pagatuko".

Bizkaiko Foru Aldundiak ez du berrituko Gipuzkoakoarekin azken lau urteotan izandako ituna, eta, horregatik, ekainaren 12tik aurrera, Gipuzkoak ezin izango du Debabarreneko zaborra Igorreko zabortegira (Bizkaia) eraman. Gipuzkoak ituna "hautsi" duela ...