Gazteek enplegu bat lortzeko aukerak gero eta txikiagoak dira. Emantzipazioa lortzeko zailtasunak, berriz, handiagoak dira, lanik gabe edo enplegua dutenen baldintza txarrak direla eta". Jokin Melidaren hitzak dira, Gipuzkoako Foru Aldundiko Gazteria...

Udalerri euskaldunak eguneroko bizimodua, familiakoa, soziala zein laborala ia erabat euskaraz duten horiek dira. Naturalki dira euskaldun, ez dute berariaz erabaki. Euskaldun izan dira mende luzetan, eta, frankismo gorrienean ere, euskaldun izan zire...

KORRIKAREN ZENBAKIAKorrikak beti izaten du zenbaki bat, euskararen aldeko lasterketaren edizioek markatzen dutena, hain zuzen. Eta, aurten, 19. Korrika izango da. Bestalde, 19a da Korrikaren hasiera eguna ere. Ostegunarekin abiatzen da beti Korrika, e...

Uholdeek utzitako arrastoak nabari dira Martutenen. Kaleko hondarretan baino gehiago, bizilagunen aldartean sumatzen da denboralearen pasada. "Jada ez dakigu zer egin. Hau pasatu da, baina hurrengoa etorri arte". Martuteneko ikastolan zain dago Asun Elosegi. Baldintzak lasaitzean auzora bueltatzeko konpromisoa hartu zuen Donostiako Udalak, eta hala egin zuen joan den astean, ostegunarekin. Batzar irekia antolatu du Martutene eta Txomin Eneko bizilagunekin, haien kezka eta proposamenak biltzeko. Juan Karlos Izagirre alkatea eta udaleko hainbat teknikari aritu dira auzokideen galderei erantzuten.

"Etsipena" eta "pazientzia" entzuten dira bizilagunen artean. Itxaropen pixka bat ere bai, baina tamainan. Xanti Agirretxek argi du urari tokia jan zaiola, eta horri irtenbidea ematea ez dela edonolako lana izango: "Proiektu bat martxan jartzera doaz. Soluzioaren zati bat izango da, bai, dudarik gabe, baina zalantza dut erabatekoa hori izango den. Hainbeste diru gastatu eta gero...".

Obren hasiera iragarri duten moduan, epeak betetzeko ere eskatu diete udal ordezkariei. Atzeratzearen garrantziaz ohartarazi dio bizilagun batek Izagirreri: "Atzerapenak badaude, ziurtasunik ezaren epeak ere handiagotu egiten dira. Hemen gaudenon %90en etxeetan ematen du traktore bat sartu dela. Arazoa errepikatua da, eta etengabea da egiten ari garen ahalegina. Lanak hemezortzi hilabetean egin ahal badira, ez daitezela 30 izan". Ez dute kalte-ordainik nahi, obren epeak murriztea baizik.

Udalari "ezer ez" egitea leporatu dio auzoan 30 urte daramatzan gizonezko batek: "Datuak esan eta esan bai, baina hitz egin bakarrik egiten duzue". Izagirreren ustez, ordea, ez da "bidezkoa" halakorik esatea. Ikusgarria ez izanagatik ere, aurretik lanketa bat egon dela dio, eta horrek emaitzak eman dituela: "2011n hala esaten zen: 'Ea hemen norbaitek zerbait egiten duen'. Orain, berriz, galdera da ea obrak noiz hasiko diren".

Azken uholdeetan izandako arazoez ere aritu dira batzarrean. Herritar bat kexu da Txomin Enean "metro bat arteko ura" edukita inor ez zaielako azaldu. Lehentasuna errepideari eman diotela erantzun dio Izagirrek, eta hango lanak bukatutakoan iritsi direla gainerako lekuetara: "Udalak lehen momentutik ahalegin guztia egin du; baliabide zabalak jarri ditugu". 350 lagun aritu dira lanean, kalean zein koordinazio zereginetan. Dena den, onartu du hobetu beharreko hainbat kontu badituztela —ikastolaren hustea, esaterako—.

Añarbe, kezka iturri

Añarbeko urtegitik iritsitako urak kezka ugari eragin ditu herritarren artean. Batzarrera bildutakoak bat datoz urtegia husteak kalte egin diela. "Propinaz ur gehiago etorri zaigu. Agonia moztu zitekeen ura mailaka askatu izan balitz. Dagoeneko urak hartuta daudenez, 'aguanta daitezela', ezta?".

Izagirreren arabera, teknikariek egiten dituzte kalkuluak, aurreikuspenetan oinarrituta; haiek hartzen dituzte erabakiak. Nora Galparsoro Hiri Azpiegituretako eta Zerbitzuetako zinegotziak zehaztu duenez, gainera, metro koadroko 80 litro botatzea espero zen, eta 250 erori ziren azkenean. Funtzionamenduaren inguruko hainbat azalpen ere eman dizkie: "Momentu bat iristen da non urtegiak gainezka egin dezakeen. Maila batera heltzean, behartuta gaude uhateak irekitzera. Bestela, uholde bat izan beharrean tsunamia litzateke".

Dekoratzaile ikasketak egin zituenean hasi zen irudiak modelatzen Maria Cruz Martin Real (Valladolid, Espainia, 1951). Gaur egun, neguan egiten dituen txotxongiloak azoka denboraldian saltzen ditu, eskulangile postuetan. Beti iruditu izan zaio zerbait...

Badator Korrika! Korrika badator! Eta, Korrikaren hasiera hurbildu ahala, gero eta ekitaldi gehiago egiten dira herriz herri. Korrika Kulturalaren barruan, aurten zalantzarik ez dago: bertsoak, bertsolariek eta orotariko bertso saioek dute nagusitasuna.

Eta, bertsolaritzarekin lotuta, bat nabarmentzekotan, Bertsolaritzaren Sekretuak. Isilduriko emakumeen istorioa ikuskizuna, Villabonan asteazkenean eskainiko dutena. Narrazioz, bertsoz eta musikaz lagunduta, historiak sekretuan gorde dituen emakume bertsolarien lana argitara aterako dute, bai eta emakume haiek izan zituzten bizipenak ere. Emakume bertsolarien ikur izandako Joxepa Anttoni Aranberri Petrirena —Xenpelar zenaren iloba— abiapuntu hartuta, haren aurretik eta ondoren izandako emakume bertsolarien lana eta ekarpena izango dira protagonista.

Urepelen Bilborako bidean lehen pausoak ematen hasi aurretik, hainbat aukera daude aste honetan gozamenerako:

Gaur

Larraul. Bertso Korrika, 19:00etan, Katillutxulo elkartean.

Arrasate. Bertso Korrika, 19:30ean, Jai Zale tabernan.

Tolosa. Bertso jale, 21:00etan, Lizardi elkartean.

Eibar. Bertso afaria, 21:00etan, Kultun.

Lasarte. Bertso Korrika, 22:30ean, Jalgi tabernan.

Bihar

Lasarte. Zu Gabe antzezlana, Anabel Arraiza eta Inazio Tolosa aktoreekin, 19:00etan, Manuel Lekuona kultur etxean.

Asteazkenean

Villabona. Bertsolaritzaren sekretuak. Isilduriko emakumeen historia ikuskizuna, 20:00etan, Subijana etxeko areto nagusian.

Zarautz. Gosariak, 22:00etan, Modelo aretoan.

(Hasi baino lehen. Badakit BERRIAren ildo editorialean kronika sozialak ez duela tokirik. Hau ez da kronika soziala, ordea, analisi politikoa baizik).

Bake prozesua abiatu zenetik aurrerapauso nabarmenena da Barbara Goenaga eta Borja Senperrek eman berri dutena. Ikusi besterik ez dago iraganean eroso asko egon eta su-etena errespetatzen ez duten frankotiratzaileen eraso gupidagabea jasan behar izan dutela. "Gurea" den norbait "fatxa pepero" batek nolatan limurtu ote duen galdetu dute gatazkaren nostalgikoek Twitterren. Baina zorionez prozesua ezin geldituzkoa eta atzera bueltarik gabekoa da.

Autoestimua herren samar dute ireki berria den aroan abagune historikoa antzeman ez dutenek. Izan ere, ziurtzat dute Goenaga azkar Senperizatuko dela. Aurreikusi gabe, inola ere, Senper Goenagatu daitekeen aukera. Russian Reden kontzertuetan besarkatuta imajinatzen dituzte biak, Anariren bat ere eror daitekeen itxaropenik gabe. Senper poesiarekin ausartu den honetan, Goenagak Harri eta herri oparitu diezaiokeen susmorik ez dute (edota Piedra y pueblo, besterik ez bada). Aitaren etxea defendatu bai, baina gatazkaren nostalgikoek ez dute sinesten bizilagunek beraiekin afaltzera etorri nahi dutenik.

Pertsona bat ezagutzea merezi ote duen ala ez jakiteko, ez dut ezagutzen "Berekin zapatuko poteoa egingo al nuke?" zalantzari erantzutea baino neurgailu fidagarriagorik. Eusko Barometroak nire froga bere galdeketetan txertatuko balu, begi-bistakoa da Borja Senperrek emaitza duin samarrak lortuko lituzkeela. Ez luke Antonio Basagoitik bezala ia %100 bat lortuko, ezta gutxiagorik ere, baina Iñigo Urkullu eta Markel Olanoren %0 biribiletik ere urrun legoke.

Nire gusturako —azaleko analisi politikoa da—, pijoegia dirudi Senperrek. Kaña eta kroketa pasa gustura partekatuko nuke berekin, eta toki eleganteren batean besaulki batean botata trago garestia hartu ere bai, baina gehienetan ez lidake deitu ere egingo ziur asko, zuloren batera technoa entzutera joatearekin matraka emango niokeelako. Goenagatzeak badu, izan ere, erakargarritasun agerikoa, baina Agirreketa ordea ez dago horren modan tamalez. Senper bera izango litzateke behin pare bat poteo eginda popatik hartzera bidaliko nindukeena (nik ere autoestimua pattal samar, bistan da).

Azken horrekin lotuta, gogoan dut Barbara Goenaga Gabonetan Donostiako udaletxe pareko karruselean haurrarekin paseatzen ikusi nuela. Neska metro batera edukitze hutsak belaunak paperezkoak balira bezala dardarka ipini zizkidan. Eta hotz egin zuen Gabonetan, baina ni izerdi batean lehertu nintzen.

Senper ni baino plazagizonago aritu dela egia enpirikoa da. Eta izan inbidia sanoagatik, izan morboagatik, bere poema bilduma eskatu berri dut, eta irakurtzeko irrikan nago. Guztiz Senperizatzen banaiz ere hementxe kontatuko dizuet, lasai; ez dut uste Abc-k fitxatuko nauenik.

Julenek ez du ikasi nahi. Bat-batean, irakurri behar duen liburua bizirik dago, eta ezagutza eta abentura mundu batera bultzatuko du. Olagarro erraldoiei aurka egingo die, zulo beltzak zeharkatuko ditu, munduari bira emango dio globoan hegan eginez et...