GIPUZKOAKO HITZA

"Betidanik" gustatu izan zaio dantza Joxe Mari Orbegozori (Azpeitia, 1964). Hiru hamarkada igaro dira aretoko dantzak ikasteari ekin zionetik, eta bi hamarkada areto dantzak irakasten hasi zenetik. Ehunka ikasle ditu egun, eta baita hamarnaka sari ere...

Hautsak harrotu ditu Irungo III. Berdintasun Planaren harira gertatutakoak. Plana diseinatzeko parte hartze prozesu bat gidatu du Elhuyarrek, eta hori amaituta, Irungo gobernu taldeak jai parekideen atala ezabatu duela salatu dute Irungo Bilgune Feministak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta dozenaka berdintasun teknikarik. EH Bilduk eta Ezker Batua Berdeak ere gobernu taldearen jokaera salatu dute.

Aurreko ikasturtean egin zuten parte hartze prozesua, eta bertatik ateratako ondorio eta irizpideekin 14 puntuko plana osatu zuen Elhuyarrek. Ordea, udalak kontratatu zuen enpresak egindako plana eta emakume taldeetako kideek jasotakoa ez zen berdina izan, puntu bat falta zelako bertan, jai parekideena.

Haserre azaldu da Bilgune Feministako kide Oihana Llorente. Dioenez, parte hartze prozesu bat abiatu zuen udalak, enpresa bat kontratatu zuen, eta diru inbertsioa egin, ondorioak kontuan ez izateko: "Diru publikoa bideratu du udalak prozesua egiteko. Emaitzak gustatu ez zaizkiolako, herriari hitza kendu eta plana moztu eta zentsuratu egin du ondoren. Larriena udalaren jokabidea izan da. Dirua xahutu eta herritarren denbora eta ekarpenei ez die kasurik egin. Gezurra esatea izugarri larria da".

Horrekin batera, udalak "zentsuratu" duena alardearen gaia izatea "oso larritzat" jo du; argi du "okerrena" udalak horretarako erabili dituen moduak izan direla.

Hainbat agerraldi eta kritiken ostean, Irungo Udalak prentsa oharra helarazi zuen komunikabideetara. Jose Antonio Santano alkateak zioen alardearena ez dela berdintasun gaia, gizarte gaia baizik. Esan zuen udalak plan horretan "lehen aldiz" alardearen gaia lantzen duela eta bertan agertzen den testua alardeaz hitz egin zen udalbatzar batean onartu zen mozioa dela: "Mozioaren testuaren arabera egin zen III. Berdintasun Planean alardeari erreferentzia egiten dion epigrafea".

Udalaren arabera, alardekoa "gizarte arazoa" da, ez da berdintasunekoa. "Jai ekintza bat bizitzeko eta ulertzeko bi modu daude; bietako bat ere ez da baztertzailea. Planean alardeari buruzko erreferentzia hori bozeramaileen batzordeak gehiengo zabalez onartu zuen".

Baina, Bilgune Feministako kidearen hitzetan, udala gezurretan ari da: "Guri helarazitako berdintasun planean aipatu ere ez zen egiten alardearen gaia. Kontua da berdintasun planak Emakundera bidali behar direla hark oniritzia emateko. Emakundek bazekien gertatutakoa Elhuyarrek esan ziolako, eta horrenbestez, Irungo Udalari jarrera bat hartzeko eskatu zion". Horregatik udalak bozeramaileen batzarra deitu zuela gaineratu du Llorentek, alardearen gaineko testua gehitu ondoren eta ez aurretik, udalak esan duen bezala. "Emakundek postura bat hartzera behartu zuelako sartu zuten gero alardearen gaia".

Euskadiko Gazte Sozialisteei erreparatzeko eskatu dio Llorentek Santanori. Izan ere, Irungo alarde parekideari eman berri dio Berdintasun Saria gazte erakunde horrek —joan den larunbatean—: "Guk ez dugu askorik esango, baina haien gazteek alarde parekideari eman diote saria. Galdetu beharko dute, beraz, PSE-EEko oinarrietan berdintasun gaia den alardea edo ez".

Zilegitasuna, ezbaian

Irungo Udaletik "edozer espero daitekeela" dio Llorentek, eta argi du berdintasun plana bere horretan mantentzen bada, "zentsuratuta", duen balioa kentzen zaiola. Uste du, halaber, alkatea adituen gainetik jarri izana ez dela onargarria: "Plana egiteko adituak kontratatu, horiek agiria egin eta alkateak gustuko ez zuena kendu du. Hirigintzan arkitekto batek habea modu batera jarri behar dela esan eta alkateak beste modura jarri behar dela esatea bezalakoa da, azkenean".

Elhuyarrek egindako agiria udalak bere horretan onartzen ez badu, Bilgune Feministak ez dio berdintasun planari zilegitasunik emango, eta gaiaren gainean urratsak egitera deitu du udala. "Hemezortzi urte pasatu dira, eta herritarrek egin dituzte urratsak normalizaziorako bidean. Udalak, berriz, ez du gaiaz hitz egiteko ausardiarik ere".

Bilgune Feminista "gustura" eseriko litzateke bide orri baten gainean hitz egitera, "gaia nola bideratzen den hausnartu eta dauden bi sentsibilitateak nola uztartu aztertzera, emakumeen eskubideak errespetatzen direla bermatuta". Horretan energia eta gogoa jartzeko asmoa du bilguneak, baina aukerarik ez dagoela salatu du. Gainera, Irungo EAJ eta PPrekin berdintasun planaren gainean hitz egiteko hitzorduak eginak dituzte datozen asteetarako: "Gure helburua gure hitzekin eta zuzenean gure kexa azaltzea da bi alderdi horiei. Esango diegu udalak ezin duela ez berdintasun plana, ezta parte hartze prozesua egin duen parametroetan egin, onartezina delako. Bigarrenik, noski, alardearen gaiak berdintasun planaren barruan kokatuta egon behar duela esango diegu, eta landu egin behar dela, urratsak egin normaltasun batera iristeko".

Errenta aitorpena egiteko orduan herritarrek izan ditzaketen zalantzak argitzeko eta zailtasunak bideratzeko aukera ematen dute aholkularitza enpresek. Horretan lan egiten dute, besteak beste, Aretxabaletako Zenbaki aholkularitzako hamahiru profesiona...

Era natural batean, motorrik gabe, Urumea ibaia barrutik ezagutzeko aukera jarri dute Haritzalde Naturzaleen Elkarteak eta Arrauning.com enpresak. Urumean traineruan, kayakean edota oinez egiteko bisita gidatuak antolatu dituzte, Donostiako Loiolako E...

Orain dela gutxi arte ez nien inkestei kasu handirik egiten, ezta hortik eratorritako datu estatistikoei ere. Oharkabean jasotzen nituen halako erradiografiak, nahiko modu pasiboan. Baina, Marta Luxan soziologoari esker, hilabete honetan datu estatistikoen garrantziaz jabetu naiz. Luxanek gidaturiko ikastaro bat egiten ari naiz, eta soziologoaren ekarpenek ohartarazi didatenez, datu estatistikoei erreparatzea garrantzitsua da, zer gizarte diskurtso gailentzen den ikusteko. Datu estatistikoek errealitatearen irudi bat eraikitzen dute, eta aldi berean, iritzi bilketek errealitate bat irudikatzeko asmoari erantzuten diote. Horregatik, bilketaren berri ematearekin batera, funtsezkoa da iritzi horiek biltzeko erabili diren kategoriak aztertzea, inkesta ahalbidetu duen ideologia azalarazteko.

Kontrazepzioaren inguruko erradiografiaren berri, hortaz, inkesten inguruko begirada berri hori garatzen ari nintzela jaso nuen. Izan ere, Espainiako Kontrazepzio Elkarteak Donostiako Kursaalean Kontrazepzioa krisi garaian izeneko biltzarra egin zuen duela astebete, eta biltzar horretan, besteak beste, kontrazepzioaren inguruko inkesta baten emaitzak kaleratu ziren. Erradiografia hori egiteko 2.200 pertsonaren iritzia jaso dute Espainiako estatuan, eta zehazki, honako profileko jendeari egin zaio galde: 15-49 urte arteko emakumeei. Alegia, ez diete kontrazepziorako metodoez galdetu gizonei. Inkestagileek, hortaz, ideia hau hedatu dute: emakumeek dute kontrazepzioaren ardura nagusia. Ugalkortasunaren kontrola, beste behin, emakumeon esku. Horrela ulertu izan ez balute, eta kontrazepzioaren ardura gizonei ere egotzi izan baliete, haien ohiturez ere galdetuko lukete, haiengan ere fokua jarriko lukete.

Basektomiari buruz galdetu dute inkestan, egia da. Baina emakumeen ahotik jaso da informazioa: haien bikoteen inguruan galdetu zaie, basektomia egin ote duten jakiteko. Kontrazepziorako gizonek zer-nolako neurriak hartu ohi dituzten ikusgarri egin da, maila batean, baina betiere emakumezko bikotekideen ikuspegitik. Zentzu horretan, ikusezin bihurtu dira beste hainbat kasu, eta ezin jakin bikote finkorik gabeko zenbat gizonek egin ohi duten basektomia. Inkestak, beraz, bikoteek erabilitako kontrazepziorako metodoak nabarmendu ditu, modu horretan ere bikoteen arteko sexu harremanak ikusgarriago eginez —zehazki, bikote heterosexualen artekoak—.

Ugalduko bagara, bi pertsonaren arteko harremana beharrezko dugu. Ugalduko ez bagara, bi pertsonaren arteko ardurari egin beharko genioke dei.

OmenaldiaAndoainBertsogintzaren "lehen harriak" jarri zituzten Andoainen Jokin Sorozabalek eta Aitor Mendiluzek, beste hainbat lagunekin batera. Horien guztien ordezkari gisa, bi bertsolariak omentzeko jardunaldiak antolatu dituzte herrian: Sorozabal...

Aurreikuspenen arabera, zergadunen %23,6ri ordaintzea egokituko zaie. 161 milioi euro jasotzea aurreikusi du aldundiak, guztira. Batez beste, 1.750 euro ordainduko dituzte dagokien zergadunek.

Zuzen-Zuzenean programaren barruan, bi kontzertu entzuteko aukera izango da gaur Elgetan: Zea Mays eta Anai Arrebak taldeak igoko dira Espaloia kafe antzokiko oholtzara, 22:30etik aurrera. Zea Maysek bere ibilbideko zazpigarren diskoa aurkeztuko du. Urte amaieran kaleratu zuen lana —irudian—, Da izenarekin. Produkzioan Dave Allen ekoizlearen laguntza izan dute. Anai Arrebak taldea, berriz, hurrengo lana prestatzen ari da estudioan. 2012an plazaratu zuten lehen diskoa. Kontzertuetarako sarrerak 10 euroan erosi ahalko dira txarteldegian, egunean bertan; aurrez erosiz gero, 8 euroan eskura daitezke.

• Donostiak heziketa ekintzetarako jarriko duen dirua. Donostiako Udalak 124.800 euro emango dizkie aurten hezkuntza zentroei eta heziketarekin lotura duten erakundeei. Laguntza ekonomikoaren helburua hezkuntza zerbitzua eta eskaintza hobetzea da.

Ogasunak bere buruari jarritako helburuak jasotzen ditu zerbitzuen kartak. Hor neurtzen da, esaterako, autolikidazio proposamenetatik zein ehuneko onartu behar den; eta aitorpena egiten duten gehienei —lautik hiruri— dirua jasotzea tokatzen zaienez, zein epetan jaso behar luketen. Gipuzkoan, batez beste, 1,34 eguneko epean jaso zuten iaz.