![[Herriz herri] Zegama. Aizkorri magaleko herria](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_ZEGAMA.jpg "HERRIZ HERRI - ZEGAMA")
Asier Zaldua
Gipuzkoa hegoaldean dagoen 1.500 biztanleko herria da Zegama. Aizkorri magalean egonda, hala ere, biztanle kopuru horri dagokiona baino sona handiagoa du herriak.
![[Herriz herri] Zarautz. Oreka bilatu nahian](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_ZARAUTZ.jpg "HERRIZ HERRI - ZARAUTZ")
Ane Olaizola
Gipuzkoako kostaldearen erdigunean dago Zarautz, Urola Kosta eskualdeko udalerririk handiena. 23.000 biztanle baino gehiago ditu, baina uda garaian aise igotzen da biztanle kopurua.
Erik Gartzia Egaña
Gure aitona-amonek ia ezagutzen ez bazuten ere, egungo dietan gehien zabaldutako elikagaia da pasta. Marka eskaintza handia dago, eta Zituene batu zaie orain artekoei. Naiara Retegi eta Iker Eizagirre oiartzuarrek sortu dute marka hori. Duela urtebete pasatxo jarri zuten martxan; Retegik gogorarazi duenez, bere ekimenez: "Makina txiki bat utzi ziguten Txaramela Bizkaiko pasta ekoizleek. Probatzeko asmoz egin genuen, hasieran ez baikenekien pasta egiten". Retegi eta Eizagirre kide diren kontsumo taldekoak izan ziren lehenengo proba haien akuriak. "Guretzat oso garrantzitsua zen eurek probatzea, eta ez ziguten kritikarik egin".
Unai Zubeldia
Jarrera bat da proiektu hau; gutxienekoekin bidaiatzeko proposamena". Arkitektoak izaki, Irati (1986) eta Gorane Mendizabal (1982) Ordiziako ahizpek ezinbestean daukate buruan iltzatuta espazioaren ideia. "Behar duzun guztia, baina gehiago ez; hori da gure proiektuaren ideia". Biek ala biek aitortu dute bidaia "dezente" egindakoak direla, eta bidaia zaleentzat eskaintza erakargarria daukate esku artean: autoarekin batera garajean sartzeko moduko mikrokarabana, Soil izenekoa. "Txikitasunaren ideia azpimarratu nahi genuen izenean ere, eta horregatik aukeratu genuen euskarazko hitz hori". Eta gehiegi bilatu gabe aurkitu zuten pare-pareko definizioa. "Ingelesez lurra esan nahi duelako soil hitzak. Jolas hori baliatu ahal izan dugu".
![[Herriz herri] Zaldibia. Aralarpeko dantza hiria](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/Zaldibia.jpg "Zaldibia")
Aimar Maiz
Azaroaren 29an 250 urte beteko dira Zaldibiako pertsonaia historiko ospetsuena jaio zenetik: Juan Inazio Iztueta. 1767an jaio zen idazle, euskararen apologista eta, batik bat, dantzen biltzaile eta erakuslea. Bereziki gogoratuko dute sorterrian, haren izena duen fundazioak antolatutako egitarauan.
![[Herriz herri] Villabona-Amasa. Bi herri eta udalerri bat](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/VILLABONA-AMASA.jpg "VILLABONA-AMASA")
Jon Miranda
Villabonak XIII. mende erdialdean dauka jatorria, Oria ibaiaren ertzeko beste hainbat herrirekin gertatzen den bezala. Abagune historiko egokia zen hura. Batetik, garai hartan pil-pilean zegoen Gipuzkoa alderik alde zeharkatzen zuen merkataritza, eta, bestetik, Oria ibaia komunikabide ezin hobea zen garraio hura guztia bideratzeko. Lehenagokoa da, ordea, Amasaren inguruko lehen aipamena. 1025. urteko agiri batean agertzen da, besteak beste, Saiazko haraneko herrixka moduan.
![[Herriz herri] Usurbil. Aktibo nagusia: konpromiso soziala](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_USURBIL.jpg "HERRIZ HERRI - USURBIL")
Aitziber Arzallus
Donostialdean, Gipuzkoako hiriburutik hamar kilometrora eta Oria ibaiaren ertzean dago Usurbil. 6.200 biztanle ditu, eta ia 25 kilometro koadroko azalera. Orio, Aia, Lasarte-Oria, Zizurkil eta Donostia ditu inguruan. Hiriburuaren eragin geografikoaren barnean egonagatik, usurbildarrek beren izaerari eusten diotela nabarmendu du Xabier Arregi alkateak (Zubieta, 1964). "Usurbil herri euskalduna da, eta euskal kulturak herri honengan utzitako ondare fisiko zein sentimentala ondo baino hobeto gordetzen du". Usurbil herri "bizia" dela dio, eta usurbildarrak, "konpromiso sozial handikoak"; "horiek dira gure herriaren aktiborik garrantzitsuenak".
![[Herriz herri] Urretxu. Elkarlana, arrakastaren giltza](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_URRETXU.jpg "HERRIZ HERRI - URRETXU")
Asier Zaldua
Irimo mendiaren magalean dago Urretxu, eta ia 7.000 biztanle ditu. Zumarraga du ondoan, eta herrigune bakarra osatzen dute biek. Garai batean indar handia izan zuen industriak, eta, hain zuzen ere, ekonomia suspertzea eta Zumarragarekin elkarlana bultzatzea dira udalaren helburu nagusiak.
![[Herriz herri] Tolosa. Antzinako hiriburua, bihotz](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_TOLOSA.jpg "HERRIZ HERRI - TOLOSA")
Itzea Urkizu Arsuaga
Mapei erreparatuz gero, Tolosa izan liteke Gipuzkoaren bihotza: ia-ia menditik bezain gertu dago kostaldetik; ia Nafarroa bezain eskura dauka Lapurdi; ia nekazari adina arraunlari dauzka. Mapetatik harago begiratuta, ordea, inguruko 27 herriekin batera arnasten duen bihotza da Tolosa.
![[Herriz herri] Soraluze. Zulotik atera nahi duen herria](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_SORALUZE.jpg "2017-07-26, Soraluze. Herria.26-07-2017, Soraluze. Pueblo.")
Aitor Biain
Euskal Herriko beste herri askori gertatzen zaien bezala, orografia malkartsu batean dago Soraluze ere; zulo moduko batean. Deba ibaiaren bailara estu batean dago herria, Bergara eta Elgoibar artean. "Sarri esaten digute hor behean, zuloan gelditzen den herria da Soraluze. Guretzat, gure zulo maitea da, baina".
