![[Museora] Albaola Itsas Kultur Faktoria. Itsas bidaia iraganera](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/ALBAOLA.jpg "San Juan baleaontzia eraikitzeko lanak erdira iritsi dira")
Aitziber Arzallus
Euskal Herriko itsas ondarea eta kultura bertatik bertara ezagutu nahi duenarentzat, ezinbestean joan beharreko lekua da Pasaiako Albaola Itsas Kultur Faktoria. Elkartea, izatez, AEBetan sortu zuten, 1997an, Mainen, Ingalaterra Berrian, Ameriketatik izeneko trainerua eraiki zutenean.
![[Herriz herri] Usurbil. Aktibo nagusia: konpromiso soziala](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_USURBIL.jpg "HERRIZ HERRI - USURBIL")
Aitziber Arzallus
Donostialdean, Gipuzkoako hiriburutik hamar kilometrora eta Oria ibaiaren ertzean dago Usurbil. 6.200 biztanle ditu, eta ia 25 kilometro koadroko azalera. Orio, Aia, Lasarte-Oria, Zizurkil eta Donostia ditu inguruan. Hiriburuaren eragin geografikoaren barnean egonagatik, usurbildarrek beren izaerari eusten diotela nabarmendu du Xabier Arregi alkateak (Zubieta, 1964). "Usurbil herri euskalduna da, eta euskal kulturak herri honengan utzitako ondare fisiko zein sentimentala ondo baino hobeto gordetzen du". Usurbil herri "bizia" dela dio, eta usurbildarrak, "konpromiso sozial handikoak"; "horiek dira gure herriaren aktiborik garrantzitsuenak".
Ainhoa Mariezkurrena
Bidasoaren zaporeak zabaltzen eta euskal sukaldaritzaren iraultza egiten ari da Hondarribiko Alameda jatetxea. Sukaldaritza garatzen eta filosofia propioa mantentzen asmatu dute 75 urteko ibilbidean.
Jon Miranda
Ibilbide luzeko bost musikarik osatzen dute Tenpora: Hasier Oleagak (perkusioa), Itsaso Etxebestek (baxua), Beñat Barandiaranek (gitarra), Elene Arandiak (ahotsa) eta Juantxo Zeberiok (pianoa). Azken horrek sortzen ditu kantuak, baina gero denen artean ematen diete talde izaera pieza horiei. "Kantuak tenporizatu", esaten dio Zeberiok; entsegu lokalera doinua eta hitzak eraman eta norberaren galbahetik pasatu ondoren hasten da sortze prozesua. Arandiaren ustez, "nahi bezainbeste" luza daiteke prozesua, baina taldea zein momentutan dagoen erakustea erabaki dute orain. Tenporak urriaren 10ean plazaratuko du bigarren lan luzea, Itzulika izenekoa.
Unai Zubeldia
Aldarrikapenak eta jai giroak bat egingo dute bihar, egun osoz, Arrasaten. Hamabigarren urtez Elkartasun Eguna ospatuko dute herrian, euskal preso, errefuxiatu eta iheslarien eskubideen defentsan. "Aldarrikapen zehatz bat izaten dugu urtero, baina nazio mailako mezua zabaldu nahi dugu aurten; denak etxean nahi ditugu", azaldu du Aitor Urizar Elkartasun Eguneko antolatzaileetako batek (Arrasate, 1981). "Goiz eta arratsaldez kontzertuak izango ditugu herrian". Eta, urtero bezala, manifestazioa izango da ekitaldi nagusia. 19:30ean abiatuko da, herriko plazatik, Euskal preso, errefuxiatu eta iheslari politikoen eskubideen defentsan leloarekin.
![[Museora] Aralarko Parketxe Hedatua. Natura eta kultura, bi batean](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/LIZARRUSTI.jpg "LIZARRUSTI")
Aitziber Arzallus
Aralarko natura eta euskal kultura, biak batean lantzeko aukera dute Aralarko Parketxe Hedatura doazen bisitariek. Biak batean, soilik bietako bat edota bietatik pixka bat, bisitari bakoitzaren ezaugarrien, interesen eta egingo duen egonaldiaren iraupenaren arabera. "Karta zabala eskaintzen dugu, bakoitzak gehien gustatzen zaion menua aukeratu dezan", dio Ainhoa Diez de Salazar Aralarko Parketxeko koordinatzaileak (Donostia, 1988).
Unai Zubeldia
Musika instrumentala eta ahots-musika, inguru paregabean. Horixe eskaintzen du urtero Antioko Musikaldiak, eta, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Zumarragako Udalaren eskutik, menu dotorea dauka prest aurten ere. Bihar hasi eta urriaren 1era arte bost ikuskizunekin gozatzeko aukera izango da Antiguako ermitan, Zumarragan, eta Igartubeiti baserrian, Ezkio-Itsason. Artxipielagoa, Voces de Cine, Sariranaga Taldea eta Easo Eskolania izango dira ikusgai lehen lau larunbatetan, eta Músicas Medievales urriaren 1ean, igandean. Bost emanaldietarako doako autobus zerbitzua eskainiko dute Zumarragako Elizkaletik abiatuta.
![[Museora] Hegoak geldi zeuzkan](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/MUNDUKO_TXIMELETEN_ERAKUSKETA_IRAUNKORRA._.jpg "MUNDUKO TXIMELETEN ERAKUSKETA IRAUNKORRA.")
Eider Goenaga Lizaso
Aurreko asteburuan mendian ibili zen Manuel Agirresarobe (Aia, 1941) tximeletak harrapatzen. 18 urte zituenetik dabil tximeletak biltzen eta katalogatzen, eta oraindik zaletasunari eusten dio, gogotsu. Urte hauetan guztietan eginiko tximeleta bilduma Munduko Tximeleten Erakusketa Iraunkorra museoan dago ikusgai, Irunen, Larritxipi kalean. Museoa Agirresarobek berak jarri zuen martxan, 1996an; eta, 2006an, Irungo Udalak erosi zuen erakusketa. Egun, udalak kudeatzen du, eta Agirresarobek egiten ditu gidari lanak; haren kargu daude, halaber, erakusketa berritzeko eta mantentzeko lana ere. Guztira, 7.000 tximeleta inguru daude ikusgai.
![[Herriz herri] Urnieta. Espazio berriak betiko herriarentzat](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/HERRIZ_HERRI_-_URNIETA.jpg "2017-09-04, Urnieta. Herriko irudiak.04-09-2017, Urnieta. Imágen del pueblo.")
Miren Osa Galdona
Mendiz eta errekaz inguratutako haran korapilatsu batean dago Urnieta. Orografia eta historian izandako gertakariak direla medio, herriaren bilakaera ere ez da samurra izan. 1986. urtea mugarria da ibilbide horretan.
Eider Goenaga Lizaso
Berrogei urtez azpikoek beti mendiari eta arrokari itsatsita ikusi dituzte, Donostian, Haizearen orrazia osatzen duten hiru eskulturak. Ez dira beti han egon, ordea. 1977ko irailerako ipini zituzten Eduardo Txillidak (Donostia, 1924-2002) egindako eskulturak toki horretan, ia hamar urteko prozesu luzearen ostean. Eskultura hiriaren ikur bilakatu zen; eta, hari esker, ordu arte sorterrian baino laudorio gehiago nazioartean jasotzen zuen artista ikur bihurtu zen Donostian zein Euskal Herrian ere. Txillidaren oihartzuna izugarri zabaldu zuen Haizearen orrazia egin izanak, eta, ordutik, jende andana erakartzen du artistaren izena daraman pasealekuaren amaieran dagoen eskultura multzoak.
