Albisteak

Biko akordiotik, plan “bizi” bat

EAJk eta PSE-EEk gobernu akordioa hitzartu zutenean, "garbi" ikusi zuten behar-beharrezkoa zela kudeaketa plan estrategiko bat definitzea. Imanol Lasa diputazioko bozeramailearen hitzetan, legealdi oso baterako inportantea da helburu nagusiak eta proiektu estrategikoak ondo zehaztea. Konpromiso politikoaz gain, herritarrekiko konpromisoa dute, jendeari adierazteko ez bakarrik zer egin nahi duten, baizik eta nola egin nahi duten. Horregatik, ebaluatze sistema bat jarriko dute, plana zenbateraino betetzen den neurtzeko. Aldundiak joan den astean aurkeztu zuen plana Donostian, lurraldeko 250 eragileren aurrean.

Bost helburu estrategiko zehaztu dituzte: ekonomiaren errekuperazioa finkatzea; gizarte ongizate eta kohesio eredua sendotzea; gauzatzeko dauden hainbat proiekturi heltzea; gobernua berrasmatzea; eta herritarren arteko elkarbizitza finkatzea. Helburu bakoitzari dagozkion proiektuei errepasoa egin die Lasak Hitza-rentzat:

EKONOMIA SUSPERTZEKO
PLANA
Bultzada industriari

Aldundiaren lehen helburu estrategikoaren ardatza da. Ez diote "krisiaren kontrako plana" deitu nahi. Lasak dioenez, zenbait eragile ekonomiko eta sozialek izugarrizko lana izan dute krisiari aurre egiteko, eta orain beste babes batzuk behar dituzte, suspertzeko. Hori horrela, aldundiak 50 milioi bideratuko ditu ekonomia suspertzeko planera, batez ere industriari lotutako enpresei. "Gipuzkoa lurralde oso industriala da, pisu handia dauka gure BPGan, eta industriak plan berezi bat behar du". Horrez gain, lehen sektoreari ere emango diote laguntza, batez ere baserritar munduari. Dendari eta ostalaritza elkarteei lotutako erronkak ere badituzte, baita ekintzaileei begirakoak ere. Ikerketari lotuta, Miramon inguruan sare bat antolatu nahi dute. "Batzuetan iruditzen zaigu bakoitza bere aldetik dabilela".

GIZARTE ZERBITZUEN MAPA
Dagoenari eustea

2015-2017ra arteko plana da, eta diputazioaren bigarren helburu estrategikoaren barnean kokatzen da. Gaur egun dauden zerbitzuei eustea izango da legealdiko erronka nagusiena; horretarako, mapa sozial berri bat egituratuko dute.

Lasaren arabera, Gipuzkoa "eredu" da gizarte politiketan; Menpekotasun Legean, adibidez: "Hiru maila daude, eta Gipuzkoan legea osotasunean betetzen dugu; beste lurraldeetan ez". Horrez gain, etxeko laguntzaren arloan ere lurraldean zerbitzu zabalagoak ematen direla dio. "Zerbitzu hobe bat ematen dugu, beste zerbitzu maila bat emateko adostasuna daukagulako".

Baina ez hori bakarrik. Dioenez, kudeaketa sisteman ere aldundiak lan berezia egiten du hirugarren sektorearekin. Horren adibide da Gureak: "Gureak bezalako sistemarik ez dago, esango nuke Europako beste herrialdeetan ere ez. Europatik etortzen dira ikustera aniztasun funtzionala dutenak nola integratzen diren elkarte baten bitartez". Horrelako ereduen adibide gisa zerrendatu ditu Atzegi, Matia fundazioa... "Oso garrantzitsua da ez bakarrik zer ematen den, baizik eta nola ematen den. Administrazioaren eta enpresa pribatuaren arteko lankidetzaren emaitza da".

HONDAKINAK
Aurreikusitako azpiegiturak egitea

Heldu beharreko proiektuen artean kokatu du aldundiak hondakinen alorra. Aurreikusitako azpiegitura guztiak egitea izango da helburu nagusietako bat. "Erraustegia da gauza bat, baina hondakinen kudeaketan hor daukagu Gipuzkoako Hiri Hondakinak Kudeatzeko Plan Orokorra. Plan horren ildo nagusienak berreskuratzen ditugu". Plana egin zenetik egoera batzuk aldatu egin direla dio Lasak, eta eguneratu egin behar dela.

Beste helburu bat birziklatze tasari lotutakoa da: %10 gehitu nahi dute tasa. "Europara begira gaude; gehien birziklatzen dutenen eredua jarraituko dugu. Adituek esaten digute badaukagula horretarako gaitasuna". Aurrerantzean, udal eta mankomunitateekin harremanetan ariko dira, eta erakunde bakoitzak hondakinen kudeaketan hartzen dituen erabakiak errespetatuko dituzte: "Usurbilen, esaterako, galdeketa egin zen, eta atez atekoaren alde atera. Guk, bere garaian, nahiz eta diputazioan egon, errespetatu egin genuen, eta orain ulertzen dugu batzuek kontsulta egingo dutela, eta beste batzuek ez, gehiengo politikoak aldatu direlako".

METROA ETA BIRIBILGUNEA
Itunak eta obrak

Egiteko dauden proiektu estrategikoetako bi dira Donostia aldeko metroa eta Gipuzkoako Biribilgunea diputazioarentzat. Lasak dioenez, auto eta kamioientzat azpiegitura garrantzitsuak egin dira —Gipuzkoako Biribilgunea jarri du adibide—. Bukatzear da biribilgunea, Deskargako proiektuarekin. "Legealdi honetako erronka nagusiena da hori, eta bizpahiru urtetan bukatuta edukitzea espero dugu".

Garraio publikoari dagokionez, autobus sisteman egin beharreko hobekuntzak egiten joatea da asmoa, baina dagoeneko nagusiena egina dagoela uste du. "Etorkizuna trena da. Hemen gaia da horren kostua, nondik finantzatu". Proiektuaren azken definizioa falta zaie, eta baita finantzaketa ere, erakunde bakoitzak zenbat jarriko duen. Printzipioz, Eusko Jaurlaritzaren eta aldundiaren artean finantzatuko lukete. "Donostiako Udalak, nahiz eta dirurik ez jarri, haren lur askotan sartuko gara, eta horrek balio bat dauka. Hori nola baloratzen den ikusi beharko da". Diruaren kontua aurrekontuek argituko dutela uste du: "Jaurlaritza ere hemendik gutxira aldatzera doa, eta ikusi beharko da talde berriak bat egiten duen". Obrak legealdi honetan hastea gustatuko litzaieke.

PASAIALDEA
Biziberritzea, martxan

Pasaialdea biziberritzeko plan berezian aurreikusitako ekintzak egitea izango da xedea. Urtero, aurrekontuan adieraziko dute zein ekimen zehatz egingo dituzten. "Oraingo honetan bai, administrazioek bat egin dugu, eta badator biziberritze plana. Egia da ez dela erraza izan, baina azkenean adostasun zabal bat lortu dugu".

TABAKALERA
Lekua ikus-entzunezkoei

Tabakaleraren etorkizuna "oso lotuta" ikusten dute ikus-entzunezkoen ekoizpenarekin. Batik bat euskal kulturarekin lotutako ekoizpenak sustatu nahi dituzte, eta euskarari garrantzia eman. "Loreak da azken adibide garbiena. Horrelako produktuak egiten dira, eta orain saiatu behar dugu halakoei ahalik eta etekin handiena ateratzen". Aldundiak, Kultura sailak, Tabakalerara eramango duen apustu garbiena ekoizpen produktu euskaldunak izango dira: "Tabakalera izan dadila makina bat horrelako produktuak sortzeko". Gipuzkoan sortzen diren ikus-entzunezko eduki kulturalak %25 handitzea jarri dute helburu.

GOBERNANTZA ONAREN
ESTRATEGIA
Gardentasuna eta teknologiak

Gobernu eredua berrasmatzeko helburuaren barruan, gobernantza onaren estrategia landuko dute. Eredua definituta dago, baina berrikuntza batzuk behar dituela uste dute. Gardentasun aldetik, esaterako. Martxan jarriko duten proiektuetako bat Guztion Gipuzkoa izango da. Oraindik ez dute definitua aldizkari bat izango den, webgune bat... Edonola ere, horren bidez herritarrei hiru hilean behin adieraziko diete aldundiaren betetze maila nolakoa den, zer egin duten, eta zer ez duten bete. "Gizartearen exijentzia gero eta handiagoa da, arduradun politikoei gehiago eskatzen zaigu, nahi berri batzuk daude, eta horiei erantzun behar diegu".

Teknologia berriak "oso garrantzitsuak" izango dira, gazteei begira, batik bat. "Gaur egun oso urrun sentitzen duten administrazioa da batzuetan aldundia, eta nahiz eta harrera zerbitzu txukuna izan, oraindik jendeak nahiago du kontsultak edo dena delakoak mezu bidez egin". Parte hartzeko plataforma digital bat eratu nahi dute. Administrazio elektronikoaren inguruan ere, erronka daukate: "Ia inbertsio gehienak eginda daude, eta orain zerbitzu hori eman behar diegu herritarrei, elektronikoki, zenbait zerbitzu jasotzeko aukera izan dezaten". Horrez gain, datu irekien inguruan lanketa egin nahi dute, eta parte-hartze prozesuen kudeaketa moldatu.

Legegintzaldiko ardatzetako bat elkarlana izango da. Batetik, udalek garrantzia hartzea nahi dute. "Lan hobeak egin behar ditu diputazioak. Ikusten dugu 88 udalerrien artean, kasu askotan, ez dutela egiten dutenaren berri. Hor lidergo puntu bat hartu nahi du aldundiak". Batzar Nagusiek ere garrantzia hartuko dute. Lasaren ustez, zenbait momentutan diputazioa eta Batzar Nagusiak urrun ibili dira, eta lanketa berezi bat egin nahi dute "herri ordezkariek esaten dutena planetan txertatzeko".

Era berean, eragileekin ere gertutik gertura jardun nahi dute. Plana definitzerakoan ere, batik bat etxe barruan egin arren, eragileekin landu dute. "Ehun bisita baino gehiago izan ditut; bakoitza bere proiektuekin dator, eta horietako batzuk dagoeneko txertatu ditugu. Beste batzuk tiraderan geratu dira, aurrekontutik aukera badago lantzeko". Gipuzkoan dauden 5.000 elkarterekin baino gehiagorekin harremanak estutzea dute helburu. "Gure plana bizia da, aldiro aldaketak izango ditu: udalekin, eragileekin eta herritarrekin elkarlanean, eta Batzar Nagusietako ideiak jasoz joango gara proiektu estrategikoak garatzen".

KULTURA POLITIKOA ETA
DEMOKRAZIA SAKONTZEKO
PROGRAMA
Pausoak elkarbizitzan

Bosgarren helburuaren barnean dago programa, elkarbizitza finkatzean. Arlo horretan, bi lanketa egin asmo dituzte: bata, indarkeriarekin zerikusia duena —memoria historikoa lantzea...—; eta bestea, urteetan egondako ezinikusiei, errespetu faltei eta abarrei heltzea. "Badira zenbait gai hainbat herritan oso polemikoak direnak, ez dietenak elkarbizitzari mesede egin. Lan mardula dago egiteko". Auzi horien artean aipatu ditu alardea, hondakinen auzia —"ez dauka zerikusirik biolentziarekin, baina oso gai polemikoa izan da"—, zezenketak...

Sesiorik gabeko obsesioa

Sesiorik gabeko obsesioa

Autoa toki ona da entrenatzeko. Anaiarekin puntuka aritzen da Mikel Artola. Bolantea hartuta Oihana Iguaran ere, bakarka eta ozen, erlojua parean duela. Lanean, Iñigo Gorostarzuk burutik kendu ezinda ibili ditu errimak eta doinuak. Imanol Irazustabarrenak puntukako saio bakarren bat egina du aitarekin, eta Unai Mendizabalen azkenetariko bertsoak haren anaiak entzun ditu: "Sasi-garbitzeko makina pasatzen ari nintzen, bertsotan; geratu, eta anaiak, ondotik: 'Ederra huan!'". Tolosaldeko bost bertsolariak Zizurkilgo Iriarte jatetxean bildu dira astearte arratsaldez; entrenamendu saioa egin aurretik, Gipuzkoako txapelketarako prestaketez hitz egin dute.

Obsesioa. Hitz hori darabilte azken egunetakoa definitzeko. Artolak dioenez, ia ez du "beste ezertan" pentsatzen lehian dabilen bitartean. Iguaran ere bat dator: "Zeure burua errimak egiten harrapatzen duzu". Whatsappean duten taldean honako hau izan da azken bi asteetan gehien errepikatu den mezua: "Bidali bakarkako gaiak".

Bakarkako lanketa, hala ere, ez da bereziki jorratu duten zerbait, Artolaren arabera: "Denetik dago, baina guk gutxiago egiten duguna etxeko lan pertsonala da. Elkartu asko, aritu asko, serio, baina etxeko lanak gutxi". Prestaketaren hasieran Andoni Egañarekin elkartu ziren, klabe batzuk jasotzeko. Oinarrizko gako batzuk badituzte: etxean landu beharreko garrantzitsuena errimak dira, eta bakarkakoa.

Errimetarako, margaritaren formula proposatu zien Egañak: lorearen erdian errima jarri, eta petaloak bukaera hori duten hitzekin osatzea. "Esan zigun txapelketara lasai joateko 70 bat egin behar zirela. Gu gabe ere lasai joan gara ba!", dio Artolak, barre artean. Paperean egin ez arren, errimak buruan badituztela uste du Iguaranek: "Inkontzienteki, zuk badituzu 70 errima kaxoi buruan bertso bat osatzeko adina. Beste gauza bat da errima berberekin gabiltzala toki guztietan...".

Errimak ez ezik, doinuak lantzea ere garrantzitsua da. Bakoitzak bere galbahea pasatzen du; hala ere, gustukoenekin entrenatu ohi dira. "Doinu berriak ateratzen ere saiatu gara, baina komeni da neurri bakoitzeko bizpahiru kontrolatuta edukitzea", dio Gorostarzuk.

Taldeko lana

Tolosaldekoek ondo ezagutzen dute elkar. Badira hiru urte Harituz bertso eskolan elkarrekin dabiltzala, eta urte osoan, astean gutxienez behin elkartzen dira; asteazkenetan, normalean. Txapelketarako bereziki, martxotik dabiltza. Biltokia txandakatzen doaz: Amasan, Alegian, Zizurkilen... Lehia arrimatzen zihoan heinean, nahi duenak ia egunero izan du kideekin bertsotan egiteko aukera. Egindako entrenamendu saioen kopuruan ez ezik, intentsitatean ere badago aldea, Mendizabalek dioenez: "Besteetan kontu batzuk esan, lasai, ariketa gehiegi egin gabe... Txapelketa prestatzen ezberdina da. Bakoitzak txapelketako ariketa bana egiten du behintzat". Taldea zatikatu ere egin izan dute; seiko taldetik hiruko bi osatu, bertsotan gehiago egiteko.

Bertsokera aldetik, norberak landu du berea, baina nabaritu dute entrenamenduetan elkarrekin aritu direla. Artolaren arabera, sailkapen fasean nabarmendu egiten zen elkarrekin arituta zeudela: "Kantatzeko moduak eta gaiei heltzeko moduek bazuten taju bat". Horregatik ere betiko taldetik ateratzea aberasgarria da Mendizabalentzat, bertsotan egitera ohituta ez dagoen talde bat bilatzea: "Guk bertso eskolan elkarrekin egiten dugu, eta plaza gehienetan ere elkarrekin. Elkar harritzea oso zaila da". Hernani eta Lasarte ingurukoekin elkartu dira, tarteka Iker Iriarte izan dute, Amaia Agirre, Felix Irazustabarrena... Ondo etorri zaie kantatuko ez zuen jendea ondoan izatea, ikuspuntu objektibo batetik begiratzeko. Hala dio Irazustabarrenak: "Gaiari heltzerakoan, gehienbat, esaten digute 'hortik ez hartu, edo'... Kantaeran ere laguntzen gaituzte". Ate irekiko saioak ere antolatu dituzte eskualdean, entrenamendu gisa, euren buruari "presio pixka bat jartzeko".

Norberak bere ohitura edo trukoak ditu. Egañak kontatutakoak ekarri dituzte gogora: "Berak esaten zuen bazkaldu eta gero hobeto kantatzen zuela. Goizean saioa bazuen, goizeko lauretan jaikitzen zen, bederatzietan bazkaldu... Erritmo biologikoa berdina eramateko goizeko saio batera". Horrelakorik egitera iritsi gabe, belar dendako lasaigarriak hartutakoa da Artola: "Lehen saiorako hartu nituen. Gero ia ez, eta hobe hartu izan banitu!". Goizeko saioa tokatzen zaionean, Iguaranek garrantzi berezia ematen dio ahotsari: "Oso inportantea da ahotsa esna izatea; buruak baino gehiago larritzen nau ahotsa ondo izateak".

Hizketaldiaren ondoren hasi da entrenamendua. Saiora batu zaie Haritz Mujika ere. Gaiak prest ekarri ditu Mendizabalek orri batean; normalean, pasatako txapelketetako gaiak aprobetxatzen dituzte. Mikrofonoarena egiteko, berriz, atril bat jarri dute mahai parean. Altxatzeko esan die Mendizabalek Iguaran eta Irazustabarrenari, eta ama-semeen rolean jarri ditu. Semeak arropa berri asko dakar azkenaldian, eta ama gaur konturatu da lapurreten aurkako gailuarekin dakartzala. "Poltsa hortan ez al dezu amantzat ezer ekarri?", galdetu dio Iguaranek. Bertsoak entzun bitartean, errimak orrian apuntatzen ari da Mendizabal. Ariketa amaitzean, iritziak: "Oso ondo"; "bigarrena asko gustatu zait"... Horrela doa aurrera saioa, txapelketako ariketa guztiak egin arte.

Bederatzitik sei

Txapelketa "aspaldi" hasi zen haientzat. Hasierako Gipuzkoa Bertsotan fasean hasi ziren lehian, maiatzean. Bederatzi ordezkari ziren Tolosaldetik: sei horiez gain, Beñat Iguaran, Adur Gorostidi eta Txomin Azpiroz —eskualdeko Jexux Mari Irazu final-laurdenetan hasiko da lehian, hilaren 24an—.

Bederatziko taldea elkarrekin aritu da prestaketan, "beti ez batera, baina bai boladaka". Lehian, berriz, bakantzen doaz pixkanaka: Gorostidi, Azpiroz eta Irazustabarrena Gipuzkoa Bertsotan fasean geratu ziren; datorren asteburuko saioen faltan, Oihana Iguaran eta Mendizabal final-laurdenetan dira dagoeneko, "Beñat ere ia seguru"; eta gainerako hirurek zail dute sailkatzea. "Nik behar dut milagro txiki bat... Handi xamarra", dio Artolak, barrez. Asteburuko bi saioetako emaitzen zain egon beharko dute.

Lehenengo Gipuzkoako txapelketa dute Mendizabalek, Irazustabarrenak, Azpirozek eta Mujikak. Bigarrena da, berriz, Artola, Gorostidi eta Oihana Iguaranentzat, eta, hirugarrena Gorostarzu eta Beñat Iguaranentzat. Gustura daude orain artekoarekin. Mendizabalek, esaterako, helmuga jakinik gabe eman zuen izena, parte hartzeko intentzioz, eta hasierako fasea pasatzea eta orain final-laurdenetara pasatzea sekulakoa izan da harentzat. Eta ez pasatze hutsa bakarrik: "Maila horretan, izen handiko bertsolariak daude. Zeure burua horien pare ikustea eta haiekin bertsotan erritmoan zabiltzala ikustea gauza ederra da".

Pertsonalki egiten dutenetik aparte, talde modura bizi dute txapelketa: "Txapelketak denei eman digu; prestaketa horretan, gure bertso maila koska bat igo da. Gure bertso eskolak urtebetean asko hobetu du". Ados da Iguaran: batzuk atzean geratu dira, baina denek hobetu dute. Argi dute egun bateko aldagai askok erabaki dezaketela saioa hobea edo okerragoa izatea: gaiek, zorteak, bakoitzaren egoerak... "Ez da Tourrean bezala etapa pila bat dauzkazula; bat daukazu, eta hor huts egiten baduzu, geratu egiten zara".

Hala ere, azkeneko astea edo egun parea urduri pasatzen duten arren, prestaketan aritu izanak lasaitasun pixka bat ere eman die. Segurtasuna. Duela lau urteko txapelketa ekarri du gogora Artolak: "Egunean bertan oso larri gogoratzen dut neure burua, trabatuko ginelako eta...". Asko prestatzeak laguntzen duela konturatuta dago, aurrez pentsatzen zuenaren kontra: "Nik esaten nuen astean behin elkartuta nahikoa zela, gero ideia freskoagoekin egoteko... Baina ez. Gero eta gehiago aritu, gero eta hobeto". Aurreko lan hori baliatuta, beste jarrera batekin doaz bertso saioetara, Iguaranek dioenez: "Ni orain saio batera noa, eta badaukat eskaintzeko, eta pentsatzen dut: 'ea asmatzen dudan daukadana ematen', eta ez ea huts egingo dudan. Oso ezberdina da jarrera".

Aurrera pasatu edo ez, gustura daude taldean lortutakoarekin. Hasieran "espero baino gehiagok" egin dute aurrera. Apustuak ere egin zituzten euren artean: bederatzietatik erdiz atzera geratzen zirenek aurrean geratzen zirenei afaria pagatu beharra. Eguna jartzeko daukate oraindik.

“Aste bat surf egin gabe pasatzen badut, aztoratu egiten naiz”

“Aste bat surf egin gabe pasatzen badut, aztoratu egiten naiz”

Hamar urterekin hasi zen surf egiten Iker Muñoz (Donostia, 1986), eta Irunen bizita, Hendaiako hondartzara joateko ohitura zuen. "Beraz, bizikletaren edo gurasoen menpe ibili behar izaten nuen". 25 bat urte zituela hasi zen Zurriola surf eskolako begirale gisa lanean, eta egun surf eskolako begiraleen arduraduna da. Ikasketak beste norabide batean egin zituen arren, Euskal Herriko Surf Federazioan atera zuen begirale titulua, eta horri esker ofizioa eta afizioa bateratzea lortu du. "Aitortu behar dut zortea dudala gustuko dudan zerbaitetan lana egiteko dudan aukeragatik". Itsasoarekin lotuta, sakontasun txikiko urpekari titulua ere badu, itsasoko obretan eta portuetan lan egiteko aukera ematen diona.

Surfa edozeinek egiteko moduko kirola dela dio Muñozek, eta ukatu egiten du aberatsen kirola dela eta kirol garestiegia dela. "Surferako taula eta neoprenoa erosterakoan inbertsioa egin behar da; 500 eurotara hel daiteke. Baina, behin hori eginda, beste kirolekin alderatuz gero, merkea dela esango nuke. Adibidez, snowboardaren kasuan ere taula eta arropa erosi behar dituzu, baina gero elurra dagoen tokira bidaiatzera behartuta zaude, forfait-a... Gure kasuan, olatuak izatearekin nahikoa da; itsasoaren egoeraren iragarpenak ikusi eta horren arabera irteten gara itsasora".

Surfa egiten hasi nahi dutenentzako ikastaroak eta aritzen direnentzako entrenamenduak prestatzen dituzte surf eskolan; bodyboard ikastaroak ere eskaintzen dituzte, hastapenekoak nahiz entrenamendukoak. Baina hori baino gehiago ere bai. "Itsasoak errespetua ematen du, eta guk itsasoa ezagutzeko aukera eskaini nahi dugu: arriskuak saihesteko ezagutu egin behar da itsasoa". Muñoz ez dago bere burua itsasorik gabe imajinatzeko prest: "Aste bat surf egin gabe pasatze hutsarekin aztoratu egiten naiz; ezingo nuke itsasorik gabe bizi".

Itsasoa ezagutzea eta ingurumena zaintzea, horixe da surf ikastaroetan eskaintzen duten balio erantsia. Muñozen arabera, saiatzen dira gazte-gaztetatik ingurunearekiko kontzientzia sustatzen: "Hondartzatik bueltan gatozenean bakoitzak zerbait hartu behar izaten du, plastiko zati bat edo bestelako zaborren bat". Horrez gain, Galiziako Surf and Clean dinamikakoekin kolaboratzen dute, eta haiekin batera noizbehinka hitzaldiak nahiz hondartzen garbiketak antolatzen dituzte.

"Horrez gain, urtean behin irteera bat egiten dugu; normalean, Portugalera. Horretan gaztetxoek nahiz gurasoek eman dezakete izena, eta autobusa antolatuta joaten gara".

Erreferentea

Zurriola surf eskola "erreferentea" dela dio Muñozek, neguan surf egiten ikastera edo entrenatzera doazen talde dezente dituztelako. "Berez, datuak orokorrean hartuta, Pukas da kopuruz klase gehien eskaintzen duena. Baina guk hilabeterik zailenetan, otsailean-eta, 80-90 ume izaten ditugu, eta hori asko da". Izan ere, urtaroak eta eguraldiak asko baldintzatzen dute surferako aukera: "Udan surf ikastaroak eskaintzen ditugu, hastapena deitzen diogun modalitatekoak gehienbat. Jende pila egoten da orduan, eta taldeka antolatu eta uretara jotzen dugu. Neguan, ordea, hastapeneko talde gutxiago izaten da, eta urte osoan gurekin aritzen den jendearen entrenamenduak antolatzen ditugu: itsasoan, igerilekuan, gimnasioan... egin beharreko ariketak".

Bost urtetik hasi eta helduetara arteko eskaintza dute Zurriola eskolan; noizbehinka, 70 urtekoren batzuk ere joaten omen zaizkie. Surf Federazioak ratio batzuk ezartzen ditu, eta, horien arabera, kurtso batean sei ikasleko begirale bat aritzen da lanean. Adinaren arabera egokitzen dute hori: "Gazteenekin begirale gehiago aritzen gara lanean; 5 urtekoen kasuan, ikasle bakoitzeko begirale bat, adibidez".

Gaur egun, 10 eta 18 urte artekoak dira ikasle gehienak; normalean, Donostia, Hernani eta Errenteria ingurukoak, eta futbolaren edo saskibaloiaren ordez surfa euren kirol gisa hartu dutenak.

‘En erdera, mesedes’

Astelehena da, goizeko 08:30ak pasatxo. Autoa Aieten (Donostia) utzi, eta autobusa hartzera abiatu da kazetaria. Helburua, Donostibuseko autobus gidariak bidaiariari euskaraz erantzuteko gai diren ikustea. Lau autobusetan bidaiatu du, batetik bestera,...

Atez atekoa, edukiontzira

Atez atekoa, edukiontzira

Hondakinen kudeaketa. Horixe joan den maiatzeko udal eta foru hauteskundeen kanpaina eta hauteskundeetako emaitzak goitik behera markatu zituen gaia. Gipuzkoan atez ateko sistema duten hainbat herritan gai erabakigarria izan zen hondakinen bilketarena; eta EAJk eta PSE-EEk EH Bilduri irabazitako herrietan udal gobernuek mahai gainean duten lehendabiziko gai potoloa da bilketa sistemarena. Batzuek hartu dute atez atekoa kentzeko erabakia jada, beste batzuek galdeketa prestatzeari ekin diote, eta badira oraindik erabakitzeko duten herriak ere.

EH Bilduk aurreko legealdian atez ateko bilketaren alde egindako apustua polemika iturri izan zen legegintzaldi osoan, eta EH Bilduren kontra erabilitako argudio nagusietako bat bilakatu zen EAJ, PSE-EE eta PPrentzat. Inposaturikoa, zikina, garestia, ezerosoa... adjektibo ugari jarri zizkioten atez atekoari, eta hiru alderdiek atez ateko bilketa sistema kentzea jarri zuten jomuga gisa.

Uda igaro da, gobernu berrien lehen 100 egunak igaro dira, eta EAJren eta PSE-EEren esku dauden udal gobernuak hasi dira urratsak egiten. Gipuzkoako Hitza-k atez atekoa duten eta gobernu aldaketa izan duten herrietara jo du, atez ateko sistemarekin zer egingo duten jakiteko.

PASAIA

Atez ateko sistema kenduko duen lehen herria da Pasaia. Gobernua osatzen duten bi alderdiek, PSE-EEk zein EAJk, hauteskunde programan jasoa zuten atez atekoa kenduko zutela, eta urriaren 27tik hasi eta hilabeteko epean gauzatuko dute aldaketa. Bosgarren edukiontzia jarriko dute, giltzarekin. Boluntarioa izango da edukiontzi horren erabilera, eta, printzipioz, ez dute birziklatzen duen herritarrari hobaririk ematea aurreikusten.

Pasaian 2013an hasi ziren atez ateko sistema jartzen, eta 2014ko irailean ezarri zuten sistema herri osoan. 2014ko azken hiruhilabeteko datuak —Pasaia osoa hartzen dutenak— orduan EH Bilduren esku zegoen Pasaiako Udalak eman zituen: birziklatze tasa %76,6ra igaro zen atez ateko sistema ezarriz geroztik. 2012an, birziklatze tasa %32,7koa zen.

ARETXABALETA

Atez atekoari buruzko herri kontsulta egingo dute Aretxabaletan; hala baieztatu dio Hitza-ri udal gobernuak. Erabakia hartuta dagoen arren, oraindik gaia nahiko berde dagoela azaldu dute. Oraindik pauso asko daude emateko herritarrei galdetu arte: galdera zein izango den, zein sistema alternatibo proposatuko den, nola gauzatu galdeketa... Halere, herritarrei galdetu eta haiek erabakitakoa errespetatzeko asmoa du Aretxabaletako Udalak (EAJ).

Aretxabaletan 2014ko uztailean jarri zuten atez ateko bilketa sistema, eta, EH Bilduren udalak emandako datuen arabera, %83,4ko birziklatze tasara iritsi ziren lehen hilabeteetan.

ASTIGARRAGA

EAJren programak herritarrei galdetzea jasotzen zuela, eta horretan buru-belarri dabiltzala azaldu dio Nerea Zusberro Astigarragako Parte Hartze zinegotziak Hitza-ri. Atez atekoa bai ala ez galdetu nahi zuen EAJk, baina, EH Bilduk eskatuta, atez atekoaren ala sistema alternatibo baten arteko aukera egin beharko dute astigartarrek. Sistema alternatibo hori zein izango den erabakitzen ari dira parte-hartze prozesu baten bidez. EAJren aukera txipa duen bosgarren edukiontzia jartzea litzatekeela azaldu du Zusberrok. Herritarrek erabakitzen dutena errespetatuko dutela ziurtatu du zinegotzi jeltzaleak. Galdeketa 2016ko urtarril-otsailean egitea aurreikusten dute.

2013ko apirilean jarri zuten martxan atez atekoa Astigarragan, eta 2014ko birziklatze tasa %84koa izan zen.

BERGARA

2014ko otsailetik biltzen dituzte hondakinak atez ate Bergaran. EAJk du orain gobernua, eta, udalak Hitza-ri adierazitakoaren arabera, datozen asteetan jakinaraziko dute zer egingo duten hondakinen bilketari dagokionez.

Hauteskunde kanpainan gai nagusietako bat izan zen hondakinen bilketarena. Juanje Alberdi alkategaiak kanpainan zera adierazi zuen gaiari buruz: "Iraganeko zorigaiztoko erabakiei buelta emango diegu, bosgarren edukiontzia jarriz, betiere bergararren gehiengoaren erabakiari jarraituz". Azken esaldi horrekin gaia irekita utzi zuen Alberdik.

Atez atekoaren lehen hilabeteetan emaniko datuen arabera, %80tik gorako birziklatze tasak lortu zituzten sistema berriarekin.

ESKORIATZA

2014tik Eskoriatzan atez ate egin dute gaikako hondakinen bilketa, baina sistema hori galdeketara eramango dute. Irailaren 22an egin zuten gaiari buruzko osoko bilkura, eta bertan aho batez onartu zuten galdeketa egitea. Hiru sistema izango dituzte aukeran eskoriatzarrek: lehen aukera atez atekoa izango da; bigarrena, bosgarren edukiontzia; eta hirugarren aukera, mistoa —edukiontzi kolektiboa eta indibiduala—. Galderak zeintzuk izango diren onartuta, urratsak egiten hasiko direla azaldu du Joserra Zubizarreta alkateak. EH Bilduk ere galdeketa egitearen aldeko botoa eman zuen osoko bilkuran.

Eskoriatza Garbia plataformak galdeketa antolatu zuen 2014ko otsailean. Parte hartzea %40koa izan zen, eta %97,9k bosgarren edukiontziaren alde bozkatu zuten.

Atez atekoa ezarri zutenean Eskoriatzako Udalak emandako datuen arabera, %81eko birziklatze tasa lortu zuten lehen hilabetean.

IRURA

EAJren hauteskunde programaren puntu nagusietako bat izan zen atez atekoa kentzea Iruran. Eta udal gobernua jada hasia da horri begirako urratsak egiten. Ana Leunda alkateak Hitza-ri esandakoaren arabera, dagoeneko egin diote eskaera Tolosako Mankomunitateari atez atekoa kentzeko. "Orain, nolako sistema ezarriko dugun erabakitzeko, zain gaude mankomunitateak zer erantzuten digun". Herri galdeketarik ez da egingo Iruran. "Guk programan jarri genuen, eta herritarrek gure programaren aldeko botoa eman zuten; beraz, gure hitza betetzera goaz".

2013ko ekainean jarri zuten martxan atez ateko bilketa sistema Iruran, eta, gorabeherak tarteko, %75eko birziklatze tasak lortu dituzte batez beste.

LAZKAO

Lazkaoko Udalak hartua du erabakia, eta Sasietako Mankomunitateari egina dio eskaera atez atekoa kentzeko. "Oraindik erabakitzeko dago zein izango den sistema, baina aldaketa egin egingo da. Atez atekoa kenduko da, eta bosgarren edukiontzia jarri", azaldu dio Hitza-ri Sasietako Mankomunitateak. Bosgarren edukiontzia txiparekin izango den, giltzarekin edo irekia izango den erabakitzeko dute oraindik. "Lanketan ari gara". Mankomunitatea eta udala ari dira sistema bakoitzaren ezaugarriak eta alde on zein txarrak aztertzen.

2015eko lehen zortzi hilabeteetan, Lazkaoko birziklatze tasa %75ekoa izan da, Sasietako Mankomunitatearen arabera.

LEGAZPI

Atez ateko bilketa sistemak hautsak nabarmen harrotu zituen Legazpin. Mobilizazioak, protestak eta atez atekoaren kontrako plataformak antolatutako herri kontsulta tarteko, Legazpin sistema mistoa ezarri zuten. Herritar bakoitzaren esku dago materia organikoa atez ate atera edo edukiontzi marroira botatzea; errefusa, berriz, soilik atez ate atera daiteke. Sasietako Mankomunitateko datuen arabera, %82koa izan da birziklatze tasa 2015eko lehen zortzi hilabeteetan.

Erik Galvez zinegotziaren (EAJ) arabera, errefusa ateratzeko edukiontzi grisak jarriko dituzte orain herrian. "Eta behin hori probatuta, herritarrei galdetuko diegu. Espero dugu urte amaiera bitartean-edo bi sistemak martxan edukitzea, eta ea urtea amaitu aurretik egin dezakegun galdeketa". Herritarrek erabakitzen dutena errespetatuko dute Legazpin, izan atez atekoa edo izan bosgarren edukiontzia. Baina sistema mistoa kendu egingo dute.

LEZO

Herritarrei kontsulta egingo dien herrietako bat da Lezo. Kepa Garbizu alkateak (EAJ) baieztatu dio Hitza-ri herritarrei galdetu egingo zaiela nolako hondakinen bilketa egin nahi duten aurrerantzean. Hala ere, oraindik galdera zehazteke dutela, baina gaiaren aterabidea udazkenean landuko dutela aurreratu du. Udalaren lehentasunetako bat da hondakinen bilketarena, baina, uda tarteko, gaiari behar bezala eusterik ez dutela izan azaldu du Garbizuk.

2013ko maiatzean hasita ari dira lezoarrak hondakinen gaikako bilketa atez atekoaren bidez egiten. 2014ko urtarrilean Ainhoa Zabalo alkateak (EH Bildu) emandako datuen arabera, hilabete horietan %28tik %85era igo zen birziklatze tasa.

ORDIZIA

Ordizian EAJk ere mahai gainean du atez ateko bilketa sistemaren etorkizuna. Hala ere, alkatetzak Hitza-ri esandakoaren arabera, oraindik ez dute erabakia publiko egin nahi, eta hurrengo egunetan jakinaraziko dute. Sasietako Mankomunitateak, ordea, Ordizian eta Legazpin galdeketak egingo direla adierazi dio hedabide honi. Bestalde, EAJk udaleko osoko bilkuran zein batzordeetan aipatu du kontsulta antolatzen hasteko asmoa.

2013ko uztailean jarri zuten martxan atez atekoa Ordizian. Sasietako Mankomunitateko datuen arabera, 2015eko urtarriletik abuztura bitarteko birziklatze tasa %73koa izan da.

VILLABONA

Iban Agirre Villabonako alkateak (EAJ) azaldu duenez, galdeketa egin baino lehen EH Bildurekin hondakinen bilketari buruzko akordio bat lortzen saiatuko dira. "Gaia adosten ahaleginduko gara, eta posible izango ez balitz, galdeketa antolatuko genuke", azaldu dio Hitza-ri Agirrek. Galdeketaren aukera baztertu gabe, beraz, Villabonan akordioaren bidez konpondu nahi dute hondakinen bilketarako sistemak sortzen duen tirabira.

2013ko ekainean jarri zuten atez ateko bilketa sistema Villabonan, eta, Tolosako Mankomunitatearen datuei erreparatuta, %80 inguruan ibili zen birziklatze tasa 2014. urtean.

ZESTOA

Zestoako Udalean ere mahai gainean dute atez ateko bilketa sistema aldatzea. Josetxo Mendizabal alkateak (EAJ) hedabide honi azaldu dionez, hondakinen bilketarako proiektu bat eskatu dio udalak Urolako Mankomunitateari, eta horren zain dago erabaki bat hartzeko. Hala ere, udalaren helburuak honako hauek direla azaldu du Mendizabalek: "Egutegi eta ordutegien lotura bukatzea; ekonomikoki, oraingo sistema baino merkeagoa izatea; eta gaur egun ditugun sailkako bilketaren batez bestekoak mantentzea, edo igotzea". EAJren aukera bosgarren edukiontzia jartzea litzateke, baina mankomunitatearen erantzunaren zain daude erabaki bat hartu aurretik.

Euriak ez ditu euskaltzaleak izutu

Euriak ez ditu euskaltzaleak izutu

Berria.eus Goizean goiz Donostiatik abiatu den bizikleta martxa batek eman dio hasiera aurtengo Kilometroak jaiari. Usurbilgo Udarregi ikastolak hartu du aurten antolakuntzaren ardura. Eraikin berria dute ikastolan, eta hori ordaintzeko helburuarekin antolatu dute jaia. Hala ere, helburu ekonomikotik harago doan ekinbidea da Kilometroak. Antolatzaileek jaiaren balorazio ona egin dute, nabarmenduz “urte osoko lana borobildu” zutela...