Olaia Iraola
Hogei urte daramatza Jose Mari Orbegozok (Azpeitia, 1964) eta Amaia Gonzalezek (Lasarte-Oria, 1976) osatutako bikoteak oholtzatik oholtzara dantzan. Urte horietan guztietan sari ugari irabazi dituzte. Azkenak Torremolinosen (Malaga, Espain...
Eider Goenaga Lizaso
Korrikako petoa gogotsu jantzi du Kike Amonarrizek (Tolosa, 1961) argazkirako. Aurten ere jantziko du: "Saiatzen naiz toki batean baino gehiagotan egiten". 2011ko Korrikako azken kilometroan berak eraman zuen lekukoa, Ilaski Serran...
Eider Goenaga Lizaso
Otxandiotik abiatuko da 20. Korrika, martxoaren 30ean, eta lehen kilometrotik egingo zaie omenaldia euskararen aldeko lasterketaren sortzaileei. Joseba Kanpo zenaren senideak izango dira lekukoa eramaten lehenak, eta eurekin joatera gonbidatu dute Urtsa Errazti (Laudio, Araba, 1954). "Korrikan lekukoa eramateak beti sortu dit emozio berezi bat, eta Otxandiokoan, ziur, malkoren bat edo bi aterako direla". Korrika sortu zuen taldean kide izan ziren Kanpo eta Errazti, eta AEK utzi ondoren ere elkarrekin jarraitu zuten Korrika urte luzetan. "Elkarrekin erosten genuen kilometro bat, beti gauez, Bardean edo Erribera inguruan, eta familiarekin joaten ginen".
Unai Zubeldia
Erronka berbera daukagu Perun eta Euskal Herrian: genero indarkeriari aurre egiteko esku hartzea. Gazteak eta nerabeak oinarri hartuta, prebentzio lanean sakondu beharra daukagu". Pilar Puentek (Lima, 1963), Manuela Ramos Peruko mugimendu feministako ordezkariak, onartu du genero indarkeriari dagokionez euren herrialdean eta Euskal Herrian estatistikak "erabat bestelakoak" direla. "Perun hamar emakumetik zazpik indarkeria jasan izan dute noizbait, eta hamar salaketatik zortzik haur eta nerabeei eragiten die. Perun drama handiagoa da Euskal Herrian baino, baina arazoa, oinarrian, berbera da; globala da".
Rebeka Calvo
Bi artistaren etxea da Marte: Ainara Oskozena (Irun, 1976) eta Miren Gonzalezena (Tolosa, 1973). Sortzeko sortu duten etxea da, eta partekatzeko eratu duten espazioa. Sorkuntza laborategi gisa aurkeztu dute gunea, eta Oskoz margolari eta eskultoreak argitu du "esperimentazioan eta sorkuntzaren inguruan" lan egiten dutela bertan.
Erik Gartzia Egaña
XVI. mendean, euskal baleazaleen jarduna zen Euskal Herriko ekonomiaren zutabeetako bat. Harrapatutako baleen gorputzaren zati osoak baliatzen zituzten orduan. Pasaian eraikitako San Juan itsasontziak Ternuatik Euskal Herrira eta Euskal Herritik Ternuara eramaten zituen produktuak. Haren ibilera, baina, Ternuako Red Bay herriko badian bukatu zen; euskal baleazaleen kuartel nagusia zen portu hartako uretan hondoratu zen 1565ean. 1978an, haren aztarnak topatu zituen Kanadako arkeologo talde batek, eta 30 urtetik gora aritu dira hura ikertzen.
Unai Zubeldia
Batuketan dago oinarria. Desberdinetik berdinerako pausoan. Ez dago beste sekreturik. Eta, hain zuzen ere, hausnarketa horri tiraka sortu zen Iparra Hegoa egitasmoa, 1993an, Elizondon (Nafarroa). Desio baten jiran elkartu ziren Urruñako eta Segurako bi kide: Beñat Elizondo eta Xabier Albizu. Musikak batu zituen biak, kantuak, Baztandarren Biltzarraren jiran, eta desio horri segika jarraitzen dute oraindik ere, fruituak jasoz. Muga gainetik Euskal Herria lelopean, aurten ere, prest daukate aste osoko kultur ekitaldia. Hitzaldiak, dantza, musika emanaldiak, bertsolariak, gastronomia, jolasak, mendi irteerak... Ahalik eta zubirik sendoena eraikitzen saiatu dira, beste behin ere, mugek sortutako paretak eraisten jarraitzeko.
![[Museora] Aikur. Erlea, ezagutuz maitatu](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/AIKUR_ERLE_MUSEOA.jpg "AIKUR_ERLE_MUSEOA")
Eider Goenaga Lizaso
Erlea ikusi, eta beldurrak airean ateratzen dira korrika umeak; heldu askok ere ez dituzte atsegin. "Asko etortzen dira guregana erleen beldur horrekin, baina, bisitatik irteten direnean, oso bestelako ikuspegi eta jarrerarekin ateratzen dira: erleak estimatzen eta guretzat zein garrantzitsuak diren ikasita, beldurrik gabe".
![[Herriz herri] Legazpi. Natura eta burdina](https://gipuzkoa.hitza.eus/wp-content/uploads/Legazpiko_panoramika_Arraseta_menditik.jpg "Legazpiko panoramika Arraseta menditik")
Miriam Luki
Goierri garaian dago Legazpi, Aizkorri-Aratz natur parkearen azpian. Ordubete baino gutxiago behar da handik Hego Euskal Herriko lau hiriburuetara iristeko. 1900. urtean, 1.266 biztanle zituen, eta, 50 urteren buruan, 4.016. 1983an jo zuen goia, 10.741 bizilagunekin. Egun, 8.453 dira. Legazpiko argazki orokorra osatzen dute datu demografiko horiek, demografia industriaren garapenarekin estu lotuta baitago.
M. Luki
Etxean egotea askorik ez du maite Jorge Gilek (Legazpi, 1957), eta batera eta bestera pasatzen du eguna normalean.
Nola egingo zenuke zeure buruaren aurkezpen osatua?
Kalean asko dabilen legazpiar bat naiz, hamaika kontutan parte hartzen duena. Garagardo festa egingo du aurki Telleriarteko txirrindulari elkarteak, eta, kidea ez banaiz ere, hantxe ariko naiz lanean. Hamar urtez, haurren danborrada antolatu izan dut beste hainbat legazpiarrekin batera. Arantzazuko ibilbidearen egunean salda prestatzen dut duela 30 urtetik...
Lanbidez, farmaziako produktuen saltzailea naiz. Urtebete-edo geratzen zait erretiroa hartzeko. Ez daukat geldirik egoteko asmorik. Fisterraraino [Galizia] bidezidorretatik oinez iritsi, autokarabana bat probatu... Aspertzeko ere arazorik ez dut izango.
Haurtzaroko bi oroitzapen gogora ekartzeko eskatuz gero?
Batetik, ondo akordatzen naiz Patrizio Etxeberriaren lantegiko tutuaren eguneroko zaratarekin eta haren atzetik fabrikara joaten zen langile andanarekin. Bestetik, Etxeberriak egindako Urtatzako urtegia aipatuko nuke. Ikaragarri handia zen hura, haur baten begietara.
Zein garapen izan du Legazpik?
Industriaren dibertsifikazioa bizi izan du, eta kooperatibak sortu dira. Hiru lantegi baino ez zeuden lehen.
Nolakoak zarete legazpiarrak?
Jende irekia gara, herriaren alde lan egiteko eta eskatzen diguten horretan kolaboratzeko prest gaudenak. Aizkorri azpian bizi gara, eta natura maite dugu.
Urte osoan egiten diren ekintzen artean zeintzuk dituzu gustukoen?
Berriki egiten den zerbait da iraileko Artzain Eguna, eta asko gustatzen zait jende gaztea baserritar jantzita eta parte hartzen ikustea. Herrian dauzkagun ohiturei eusteko eskatuko nieke gazteei, haiek baitatoz atzetik. Bereziki gustatzen zaidan beste gauza bat ere badago: Aizkorrin barrena egiten den mendi martxa.
Nolako harremana duzue inguruko herriekin?
Harreman estua izandakoak gara Urretxu eta Zumarragarekin. Gu, gaztetan, hara joaten ginen sarri. Orain, gazteak Legazpin geratzen dira, eta bertako giroa bizi dute.
Nolako Legazpi nahiko zenuke etorkizun hurbilean?
Legazpiar parte hartzaileak nahiko nituzke. Udaletxe atzealdera, ederki hazi da herria hirigintzari dagokionez, eta gustura ikusi dut hazkunde hori; lehen ez zegoen ezer lur sail horietan. Gustura hartuko nuke Urretxutik Legazpira datorren errepidean saihesbide bat egingo balute; izan ere, sarrera zoragarria dugu Oñatitik etorrita, baina, Urretxutik iritsiz gero, ezin zatarragoa da. Lantegiz betetako etorbide horrek ez du erakusten Legazpi barrutik den bezalakoa.
