Probatu al duzu inoiz zure izena Google bilatzailean ipintzea? Ikusi duzunak harritu zaitu? Topatu duzu espero ez zenuen zerbait, adibidez, argazkiren batean etiketatu zaituzte eta zuk ez zenekien argazki hori Interneten bazenik ere? Zer dakite besteek zutaz: zuk erabaki duzuna ala beste norbaitek deliberatu du zure ordez? Bada, hemendik aurrera, gure gazteek ezinbestean egin beharko dizkiete galdera horiek, eta askoz ere gehiago, euren buruei.

Has gaitezen, baina, hasieratik. Egongo da bere izena Interneteko bilatzaileren batean idatzi eta emaitzarik ez dagoelako harro dagoenik. Bada, horrek jakin beharko luke, egun, presentzia digitalik ez izateak, hura kaskarra izateak edo gure nortasun digitala modu pasiboan eraikitzeak ondorioak izan ditzakeela etorkizunean. Alde batetik, aldatzen ari dira lana bilatzeko erak (AEBetan, azken urtean, %16k sare sozial baten bitartez topatu dute bere azken lana), eta, bestetik, aldatzen ari dira baita langileak topatzeko moduak ere. Career Enlightenment-ek egindako ikerketa baten arabera, enpresen %89k sare sozialak (LinkedIn, Facebook eta Twitter, besteak beste) kontsultatzen dituzte langileak hautatzeko prozesuetan, eta hautatzaileen %33k atzera botatzen dituzte hautagaiak beraiei buruz topatutako zerbait gustuko izan ez dutelako. Begi bistako arrazoiengatik gure nortasun digitala zaintzea eta guk geuk sortzea —ez besteen eskuetan uztea— garrantzitsua da.

Dena den, nortasun digitala ez da bakarrik Interneten bilaketa bat egiten dugunean guri buruz azaltzen dena, gutaz helarazten dena/duguna ere bada. Askok gure nortasun digitalaren patua besteen esku uzten dugu. Hori da, behinik behin, gazte askori gertatzen ari zaiona. Hori edo oraindik okerrago dena: euren nortasun digitala eraikitzen ari dira, baina modu inkontziente batean, xehetasun guztiekin astebururo egiten dituzten parranda guztien berri emanez, total eginda daudenean argazkiak igoz, sareetan bi aldiz pentsatu gabe edozer idatziz, baina baita euren lan interesgarriak plazaratuz, partekatuz, besteei lagunduz ere. Esan nahi dudana zera da: ez dituzte gehiegi bereizten ondorio positiboak zein negatiboak izan ditzaketen ekintzak, ez direlako jabetzen uzten ari diren aztarna digitalaz.

Gauzak horrela, nork bere nortasun digitala modu kontziente batean eraikitzen joateari axolazko deritzot, eta nago gazte gehienak ez daudela horretarako prestatuta. Noren ardura da, baina? Nire ustez, ardura partekatua da, guraso eta eskolaren arteko ardura partekatua. Bai batzuek zein besteok ezagutu beharko genituzke honen guztiaren zoko-mokoak. Sen onak Interneten tokia badu ere, eskas samar gerta liteke hainbat kasutan, gure identitatearen kontrola bideratzeko ezagutza minimo bat ere behar baita (zer egin behar dugun eta nola, eta, batez ere, zer ez dugun egin behar).

Amaitzeko, nire ustez, nork bere nortasun digitala eraiki beharra dauka, eta kontziente izan identitate horrek ate asko ireki edo itxi liezazkiokeela. Bide horretan aurrera egingo badute gure gazteek, identitate hori garatzen lagunduko dieten irakasle zein gurasoen laguntza eta babesa nahitaezkoa izango dute. Gaia ez da berria: asko hitz egin da eta hitz egiten da honen inguruan. Halere, gauza bat da eskuratu beharreko konpetentzia digitalen artean hau guztia txertatuta egotea, eta beste bat, oso ezberdina, eskoletan modu sistematikoan lantzea. Ezjakintasunagatik edo, uste dut oraindik urrun samar gaudela jomuga horretatik, eta, ezbairik gabe, komenigarria litzateke honi buruzko hausnarketa sakona egitea.

Hau esatea ere niri tokatuko zait: euskal tuitlariak espainolak baino askoz ere aspergarriagoak gara. Patu saihetsezina delako izango da, baina sare sozialekin —ere— ez dugu asmatzen jakin. Beraiek birao burugabeak eta esames dibertigarriak dituzten tokian, guk gogoeta astun eta eztabaida adeitsuak besterik ez ditugu. Izaera zibernetiko uzkurra, auzo-lotsa gogaikarria edo hurkoari —Euskaltzaindia, arren!— iraintzeko erreminta falta. Batek daki zergatik, baina euskaldunok horrela jai dugu Interneten.

Ez litzateke halako hondamendia ere, benetan ilunak eta goibelak bagina. Baina okerrena da badugula ukitu ironikoa, eta gorriak bizi izan dituenaren zinismoa ere ez zaigu falta, noski. Horiek biak ateraldi xelebre bihurtzeko txinparta dutenak ere non-nahi dabiltza, lagunekin sesioan, kalean. Kontua da Mikel Elorzarekin edo Imanol Epelderekin txikitoak hartzen entzuten ditudan astakeriak ez ditudala Interneten inon topatzen —ezta beraien twitterretan ere, zozo parea—. Eta, tira, beharbada poztekoa da Euskal Herrian oraindik taberna zuloak Internet baino dibertigarriagoak izatea, baina nire gibela eta nire kontu korrontea sarean gehixeago aritzeko eskatzen ari zaizkit aspaldi.

Aspermenaren zama osoa gure tuitlari emankorrenen bizkarrera botatzea bidegabekeria litzateke, noski. Sarean jaja ozenak egiten aritu ahal izateko lehengai egoki-egokiak ere ez ditugu eskura. Horretarako, bekatari aproposak falta zaizkigu: Ramoncin bat, Alejandro Sanz bat, David Bisbal bat. Beren hanka sartze eskuzabalekin txantxa biribilak eskaintzen dituzte haiek etengabe, eta Estanis Argoteren erdiraketak balira bezala, erremate erraz-erraza bakarrik behar izaten dute. Hemen bagenuen Carlos Iturgaiz bat —artista hura ere—, baina Bruselara alde egin zigun Twitter sortzeke zegoenean.

Txiste onak egiteko arku eta gezi zorrotzak dituzten asko Ebro ibaiaz bestaldeko sailetara joan ohi direlakoan nago, matrailezurra dantzan jarriz pieza onak kobratzera. Haiek gure armiarma sarean itsatsita gera daitezen, eta hemengo indiar leialenak ere dantzan jarriko badira, burruntzian erreta bukatuko duen basurderen bat beharko dugu. Beraz, euskal amaraunaren mesedetan, oheratu zure arerio politikoarekin, legebiltzarkide —eta argazkiren bat egon dadila, noski—. Aitortu negar batean dopatu egiten zarela, kirolari. Edo atxilotu zaitzatela Loiun maletan kokaina kilo pare bat daramatzazula, musikari. Paradoxa dirudi —Klaudio Landa honetaz aspaldi jabetu zelakoan nago—, baina espainiarren moldeko eskandaluak behar ditugu gure Internet burujabe eta erakargarria izan dadin. Horrela, beraiek Twitter Cinzano daukaten bitartean —pizgarritxoarekin, ttak—, gurean ez dugu alkoholik gabeko Twitter Kas txepelarekin konformatu beharko.

Astelehenean hasi eta igandera bitartean, Euskal Herriko eragile politiko, sindikal eta sozialak Donostiako Ibaeta fakultatean baraualdia egiten ari dira txandaka, euskal presoen eskubideen alde. LAB, EILAS, ESK, Hiru eta EHNEko ordezkariek hasi zuten baraualdia —irudian—. Protesta amaitzeko, elkarretaratzea egingo dute igande eguerdian Donostiako Bulebarrean.

• Tabakoaren legea hausteagatik jarritako salaketak. Iragan urtarrilaren 2an tabakoaren legea martxan jarri zenetik abendura bitartean, lege hori hausteagatik 37 salaketa jarri dira Gipuzkoan. Salaketa gehienak ostalaritza sektorean gertaturiko arau hausteengatik jarri dira.

• Zubian Donostiako Turismo bulegoan izandako bisitariak. Iragan astean izandako zubian, bederatzi egunean orotara 5.225 bisitari artatu dituzte Donostia Turismoa bulegoan. Garai berean iaz izandako zubiarekin alderatuta, %11ko igoera izan da, iaz 4.629 bisitari hartu baitzituzten.

Urtarrila abila da gure patriken isila ozendu eta ixten urteen zikloen biribila. Iraganaren hurbila ahaztu eta promesen espiral kiribila birarazten, etorkizunaren bila. Bilbon topa zitezkeen borborka mila aldarrikapen mota, garrasiek notaz nota etsaia...

Presaka sartu naiz farmaziara; lo egitearekin, eta hartu ezin dudan atsedenarekin pasatzen ez den buruko mina daukat eta botika, sendagai, beneno edo edozerekin erasotzea erabaki dut. Lanera joan aurretik farmaziatik sartu-atera bat egiteko asmoa uste...

Hilabete pasatu da uholdeak gertatu zirenetik, baina Leonek eta Kastillok jarraitzen dute triskantza haiek mintzagai izaten. Bada bien arteko eztabaida behin eta berriro pizten duen gai bat: Donostiako alkate Juan Karlos Izagirrek izan zuen portaera.

Leonek argi eta garbi ikusten du kontua. Oposizioko alderdiak, batez ere PSOE eta PNV, ezbeharrean arrantza egiten saiatu ziren, baina uraren indarrak haiek ere aurretik eraman zituen, eta, azkenean, trantzetik arrainik gabe eta bustialdi galanta hartuta atera ziren. Eta horrela atera ziren, batetik, urtetan izan duten erantzukizuna ezin izan zutelako inolaz ere saihestu eta, bestetik, eta batez ere, Bilduko alkate Izagirrek primeran jokatu zuelako, hasiera-hasieratik auzokoen aurrean aurpegia emanez; bikain emanez, gainera, portaera hark zituen arriskuak lehen unetik beretik agerian geratu ziren arren. Leonek ez du duda egiten: Izagirre nabarmen indartuta atera zen. Uholdeak izan arte, haren ondare politikoa, funtsean, borondate ona zen, eta, horrekin batera, sinpatia, hurbiltasuna, naturaltasuna eta nahi den guztia, baina, esan bezala, funtsean, borondate ona baino ez. Uholdeak izan ondoren, berriz, borondate oneko bezain tenple oneko gizona ere izan daitekeela argi eta garbi ikusi dute herritarrek.

Kastillok ez du ukatzen Leonek arrazoi izan dezakeenik, baina badu kezka bat. Borondate ona ezinbestekoa den bezala, gehiegizko borondate ona —boluntarismoa, alegia—, arriskutsu baino arriskutsuagoa izan daitekeela uste du. Eta duda egiten du, Izagirrek ez ote duen gehiegizko borondate onarekin jokatu. Izan ere, uholdeetan kaltetutako herritarren aurrean aurpegia eman duen moduan eman izanaren ondorioz, arazoa konpontzeko promesa guztien bermatzaile bihurtu da. Baina, alde batetik, arazoa ez dago (erabat) konpontzerik, aurrerantzean ere urak tarteka bere bidea nahitaez egingo duelako, eta, bestetik, har daitezkeen neurri leungarri gehientsuenak ez daudelako udalaren esku, Estatuko Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren esku baizik. Alkateak behin baino gehiagotan aitortu du udalak ez duela eskumenik, eta ahalegindu eta saiatu aditzak sarri baino sarriago jokatu ditu. Alferrik, ordea. Martuteneko eta Txomin Eneko auzokoen aurrean erreferentziazko erantzule bihurtu da; erantzule bakarra, askorentzat. Laburbilduz: Izagirrek izan duen portaerak etorkizunean faktura pasa diezaioke, baita uholdeen kontrako neurriak aurrera eramaten borondaterik onenarekin jokatzen badu ere.

Leon eta Kastillo elkarri bizkarra emanda bizi diren arren, txanpon bereko aldeak dira. Orain txanpona airean da, bueltaka, baina denbora kontua baino ez da jakitea zeinek duen arrazoi, Leonek edo Kastillok; edo, behintzat, bakoitzak zein arrazoi zati duen. Izan ere, grabitatearen indarrak erakarrita, txanpona lurrera eroriko da, ezinbestez; Urumeako urek, horiek ere ezinbestez, dagokien lekua berriz ere hartuko duten bezalaxe.

• Autoen salmentaren hazkundea, iazko azarotik. Iazko azaroko datuekin alderatuta, hobera egin du autoen salmentak Gipuzkoan: %6,7 hobetu da ibilgailuen salmenta. Guztira 838 ibilgailu matrikulatu dira herrialdean azaroan, baina noranahiko ibilgailuen salmenta %20 jaitsi da. Gainerako probintzietan, ostera, salmenta beherantz egiten ari da oraindik; Araban, esaterako, iazko azaroan baino %25 ibilgailu gutxiago saldu dira.

Bizizale esaten didaten bakoitzean —mindu nahian edo—, poz-pozik jartzen naiz. Neure burua zaintzen ematen dudan denbora piloa hurkoek aitortzen dutela ikusteak buruestimua goxatzen dit. Bainuontzian gomazko ahateekin ibiltzen naizela kontatzea gustatzen zait, egia borobila delako. Baina, batez ere, lanarekin, haurrekin eta betebehar zerrenda amaiezinarekin itota daudenei potrojorran pasatzen dudan ordu piloaz hitz egitea maite dut. Funtsean, deus ez egitea baino egiteko zoriontsuagorik ez dagoela aspalditxo ikasi nuelako. Dolce far niente, slow filosofia, diletantismoa. Zuk jarri izena, haren zale ni.

Eguneko 26 orduak beharrean igarotzen dituzten politikari gogaikarri batzuk oso bestelako pentsaera dute, ordea. Ezker abertzalea astindu eta astindu ari dira, moteltasuna eta erabakiak atzeratzeko joera egotzita. Gorbatadunei bururatzen zaien ia guztiarekin bat ez natorrela kontuan hartuta, salaketa ez zait hain larria ere iruditzen. Zenbait jendek orduan eta lan gutxiago egin, ia hobe. Baina Bildukoak alferrontzi paperean deseroso daudelakoan nago.

Derrigor bukatu behar ziren eta izoztuta dauden lanen zerrenda edonor nekatzeko modukoa da, bai horixe. Portua, kartzela edo erraustegia, lurralde osoari eragiten dietenen artean. Industrialde, bariante eta eraikin-koxkor andana, udaletxeetako plenoetan entzuten denaren arabera. Bitxiagoa suertatzen zaidana, horiek denak burutu eta Bilduko kutxazainari milioikadak xahutzearekin batera defizita ez puztearen beharraz ohartaraztea da. Alfer konpletoa naiz, eta ez dut kalkulagailuari hautsa kentzen hasteko gogorik, baina politikari batzuek xoxekin nik zapatu gauetan baino zuhurtasun gutxiagorekin obratzen dutela begitantzen zait. Zuhurraren poltsan bi zulo, bai. Gordetzeko txanponik dagoenean.

Matraka kolektiboa ikusita, aldundiaren bi urtetako defizita jokatuko nuke norbaitekin, baietz Bilduk belarriak jaitsi eta aipatu proiektuetako asko bere egiten amaitu. Etxean entzuna dut (kaixo, aita, gaur ere!) erraustegia azkenean ezker abertzalearen eskutik Zubietan bertan egingo denaren iragarpena. Pasaiako kanpoko portuarekin ausartzeari zailxeagoa deritzot nik. Ez bizitzak ezusteko handiagorik eman ez digulako, festa hori Raxoiren kontura izango litzatekeelako baizik. Eta hemen estu bagabiltza, Madrilgo altxortegiak National Geographic-en agertzeko moduko armiarma sareak ditu.

Gure jarduna ahal den murritzena izan dadin saiatu ohi garen hezur-haragizko Bartlebyak ez gara gehiegi ere muturtuko Bildukoek birjintasuna galdu eta lehen garabiak jirabiran ipintzen dituztenean. Dolce far niente-aren plazerik handiena leihotik begira egotea baita, mundu guztia presaka lanera doanean.