Aza 20, 20152015-11-20gipuzkoa0 0

“Inbertsio handiak” aurkeztu ditu Donostiako udal gobernuak

Eneko Goia Donostiako alkateak 377 milioi euroko aurrekontu proiektua aurkeztu du; aurtengoa baino %5,34 handiagoa —horietatik 313 milioi dira udalarenak, eta gainontzekoa erakunde autonomo eta elkarteena—. "Inbertsio handiko aurrekontua" izango dela aurreratu du: "Nahiz eta gastu arruntak %1,83 handiagoak diren, kapital gastuak %19,74 handituko dira, eta, ondorioz, inbertsioak %32,64 handituko dira", adierazi zuen Goiak aurrekontu proiektua aurkezterakoan.

128 sail jaso dituzte aurrekontu proiektuaren zirriborroan, inbertsioak egiteko. Besteak beste, honako hauek nabarmendu dituzte: Urumea bideratzeko inbertsioak —bideratzeko bigarren fasea egiteko desjabetzeak, Txomin Enea...—; Altzako kiroldegia berritzeko inbertsioa, eta Morlanseko eraikina egokitzeko inbertsioak. Era berean, hiria hobetzeko zerbitzuen gaineko sailak ere handituko dituzte; esaterako, bideen garbiketarako saila %7,72 handiagoa izango da, eta parke nahiz lorategiak mantentzeko saila %3,33 handituko dute.

Aurrekontu proiektuak gizarte zerbitzuetarako baliabideak "indartzen" ditu, Goiaren arabera: "Gizarte larrialdietarako laguntzen gaineko aurrekontu sailak berdin jarraituko du, baina horien ezustekoetarako saila 559.000 eurokoa izango da".

Horrez gain, Europako Hiriburutzari ekarpena egingo dio udalak: 2016 fundazioari 4,9 milioi, eta beste 5 milioi euro hiria behar den bezala prestatzeko.

Abenduaren 3ra arte zuzenketak aurkez dakizkioke aurrekontu proiektuari, eta abenduaren 22ko udalbatzarrean behin betiko onarpena ematea espero dute.

Aza 20, 20152015-11-19gipuzkoa, Iritzia0 0

Xanpaina, emakumerik gabe

Xanpainarekin dugun harremana arras berezia da gurean. Ospakizunetan baino osoki gozatzea ez dagokigun edabe esklusibotzat dugu. Handikiek noizean behin tragoxka ttipi bat egitera baimenduko baligute bezala tratatzen dugu. Ez delako berez guretzat. Ab...

Urre beltzaren asteburua
Aza 20, 20152015-11-19Albisteak, gipuzkoa, Gizartea0 0

Urre beltzaren asteburua

Babarruna da Tolosaren bereizgarrietako bat, zalantzarik gabe, eta horregatik ospatzen dute urre beltz esaten zaion produktu horri eskainitako festa ere. Asteburu osoan izango dira babarrunari lotutako ekitaldiak, baina aipagarrienak hauek dira: Tolosako Babarrunaren Ekoizleen Lehiaketa eta Lehiaketa Gastronomikoa.

Tolosako Babarrunaren Elkartean lanpeturik dabiltza festa aurreko egunetan; izan ere, Xabier Goikoetxea teknikariak azaldu bezala, eurentzat "erakusleiho garrantzitsua" da: "Ia urte guztiko lana erakusgarri jartzen da".

Elkartea 1994an sortu zen, eta urte berean ekin zioten festa ospatzeari, nahiz eta ordurako Tolosako Gure Kaiola elkartekoek babarrun jatea eta sukaldarien arteko lehiaketa bat egiten zuten. Igandetan izaten zen lehiaketa, eta larunbatean nekazarien arteko lehiaketa bat gehitzea otu zitzaien, eta hurrengo egunean irabazlearen babarruna izatea prestatuko zena.

Orduan, elkartea 33 ekoizlerekin hasi zen lanean, eta guztien artean ez ziren hiru hektarea ereiten. Goikoetxearen esanetan, Tolosako babarruna "oso atzenduta" zegoen orduan; autokontsumorako zen. Aldiz, orain produktu "estimatua" dela uste du Goikoetxeak, eta era berean, "oso errotua" dagoela; azken finean, tolosarrak eta euskaldunak "identifikatzen" dituen produktu bat.

Euskal Herrira eta mundura zabaltzen lan handia egin du elkarteak. Aurten, 20.000 kilo babarrun zabaltzea espero dute; hau da, aurten, kantitate aldetik ez dute uste ona izango denik: "Etxe batzuetan produkzio ona jaso da, baina beste etxe batzuetan, oso gutxi". Kalitateari dagokionez, ordea, "azken lau urteetako babarrunik onena" dela uste du Goikoetxeak. Atzerapena eta kantitatean izandako gorabehera eguraldiak eragin duela uste du, abuztuan "eguraldi arraroak" egin baitzituen.

Guztira, hogei ekoizlek erein dituzte babarrunak aurten 40 hektareatan, Gipuzkoako lurrak guztiak. Elkartea sortu zenean Tolosaldeko ekoizleak biltzen bazituen ere, hori "berehala apurtu zen", lurra eta eguraldia bera baitzen; Eusko Labelek ere zehazten du produktuak "EAEko eremu berdean" ekoitzia izan behar duela.

Tolosako Babarrunaren Elkarteko lehendakaria, hain zuzen ere, zumaiarra da: Joxe Mari Aramendi. Ekoizleen saria irabazi zuenean, txisteren bat ere entzun behar izan zuen horregatik: "Tolosakoak zer hasi behar dugu? Antxoak egiten, ala?".

Karguan berria da Aramendi. Aurretik, Mari Karmen Iradi izan da lehendakari, 18 urtean. Kargu horietara "ohitu gabe" dagoela dio Aramendik, baina zalan- tzarik gabe aurtengo Tolosako babarrunaren asteburu fes- ta "berezia" izango da berarentzat.

Aramendi Tolosako Babarrunaren Ekoizleen Lehiaketako irabazle izan zen 2013an, eta uste du ekoizle batentzat polita dela sari hori irabaztea. Babarruna saltzeko orduan izena izatea ona dela dio, eta, gainera, sariak berak ere poztasuna ematen duela.

Aramendiri babarruna egiteko dituen trukoei buruz galdetuta, sekreturik ez duela dio, baina bere familian lurra "analizatu" egiten omen dute, eta babarruna ondo zaindu. Lurrari ematen dio garrantzia Aramendik, egokia behar baitu babarruna ereiteko. Bere lurrak Zumaiako Artadi auzoan daude, eta han ereiten du "hektarea bat eta erdi edo bi eskas". Ekainaren erdialdean landatzen dute —giro ona bada, behintzat—, semearen eta bien artean.

LPP, egitasmo handiak batean
Aza 13, 20152015-11-16Albisteak, Asteko Gaiak, Gizartea0 0

LPP, egitasmo handiak batean

Eusko Jaurlaritzak hirugarrengoz atera du informazio publikora Donostia aldea-Bidasoa Beheko LPP Lurralde Plan Partziala. 2003an atera zuten lehendabizikoz, 2010ean bigarrengoz, eta, hirugarrenean, pentsatzekoa da Ingurumen eta Lurralde Antolaketa Sailak planari behin betiko onarpena eman nahi diola. 2010eko LPPari hainbat orrazketa eginda aurkeztu dute plan berria, eta igandera bitarteko epea dago hari alegazioak aurkezteko.

LPPak egitean, Eusko Jaurlaritzak hamabost eremu funtzionaletan banatzen du autonomia erkidegoa, eta horietako bat da Donostiako Eremu Funtzionala, hamahiru herrik osatua: Andoain, Urnieta, Astigarraga, Hernani, Lasarte-Oria, Usurbil, Donostia, Pasaia, Lezo, Errenteria, Oiartzun, Irun eta Hondarribia.

LPPk 2030 arteko plana egiten du, eta Jaurlaritzak aurrera atera asmo dituen azpiegitura handiek markatzen dute haren edukia: AHTa, Lezo-Gaintxurizketako plataforma logistiko intermodala, Donostiako metroa, errauste planta eta espetxe berria.

Azpiegitura handiez gain, bestelako egitasmoak ere jasotzen ditu LPPk —besteak beste, bidegorriak egitea, uholde arriskua eragiten duten ibaietako egokitzapenak, hirietako esparru berdeen sorrera...—; baina, ohi bezala, LPPn jasotako azpiegitura handiek sortu dute gatazka eta kontrakotasuna, eta horiek izan ziren, halaber, 2010ean alegazio gehien jaso zuten puntuak ere.

Izan ere, duela bost urte LPPn jasotako hainbat egitasmoren kontra aurkeztutako alegazioek babes zabala izan zuten: adibidez, Irun eta Oiartzun arteko autobidearen bigarren ingurabideak lau alegazio izan zituen, 4.464 herritarren babesarekin aurkeztutakoak; Lezo-Gaintxurizketa korridoreko plataforma logistikoaren aurka 18 alegazio aurkeztu ziren, 8.436 herritarren babesarekin; eta Pasaiako kanpoko portuaren kontrako alegazioak 65 izan ziren, 8.475 herritarren babesarekin aurkeztuak.

2015eko LPPk bazter utzi ditu proiektu horietako bi. "Ez da kontuan hartuko Pasaiako portuaren kanpoaldeko dartsena eraikitzeko aukera hipotetikoa", dio LPPk Pasaiako portuan egitekoa zen proiektu erraldoiari buruz. Errepideen gaian, "Gipuzkoako Foru Aldundiaren adierazpenak kontuan harturik, bigarren ingurabidearen etorkizuneko luzapenaren hipotesia ezabatzea" erabaki du LPPk. "Eta ezabatu egingo dira, halaber, A-1 autobiaren Andoain eta Lasarte arteko bikoiztea, N-121 errepidearen Irun eta Endarlatsa artekoa, eta N-634 errepidearen Usurbilgo eta Aginagako saihesbideak". Hondarribiko aireportua handitzeko aukera ere "ezabatua" geldituko da 2030ra bitartean egin beharrekoetatik. Lezoko plataforma intermodalari, ordea, eutsi egin dio, eta baita horri begira egin beharreko errepide eta trenbide obrei ere. "Mantendu egingo da Lezo-Gaintxurizketako intermodala eraikitzeko proiektua".

LPPk orotara 3.200 milioi euroko gastua aurreikusten du —ez dira sartzen sustapen pribatuko etxebizitzak—, eta horietatik 2.000 milioi AHTa eta Donostiako metroa eraikitzeko izango lirateke.

Lurralde Plan Partzialak bete beharrekoak dira, eta udaletako edo foru aldundiko egitasmoek harekin talka egiten badute, LPPn jasotako egitasmoek dute lehentasuna, gainerako planak baliogabetuz. Hurrengo hamabost urteetarako lurralde antolaketa eta azpiegiturak zehaztuta geldituko dira, beraz, LPPren behin betiko onarpenarekin. Horietako batzuk dira ondoren azaldutakoak.

LEZO-GAINTXURIZKETA

Lurralde planak aurreikusten duen azpiegitura garrantzitsuena da plataforma intermodala. Lezo-Gaintxurizketa korridorean eremu logistiko handia egingo da, Lezo eta Oiartzungo lurretan. "Egun libre dagoen 180 hektareako lur azalera batean Gipuzkoako plataforma logistiko eta intermodalen gune nagusia eraikitzea planteatzen da", dio planak.

LPPren arabera, AHTa, Renfe trenbide sarea eta Euskotren sarea elkartuko dira plataforma horretan, eta estuki lotuta dago AHTaren Astigarraga-Lezo zatiaren eraikuntzarekin. Bestalde, bertara errepidez iristeko egungo azpiegiturak zabaldu eta moldatzea aurreikusten du, hala nola Lezo-Errenteriako saihesbidea eta Altamirako tunela bikoiztea aurreikusten du LPPk, baita A-8 autobidetik Lezo-Gaintxurizketako plataforma logistikora zuzenean sartzeko lotune bat eraikitzea ere.

Errepide eta tren bidezko garraioari ez ezik, itsasoko garraioari begira ere egina dago plataforma intermodalaren proiektua; hain zuzen ere, Pasaiako kanpo portuaren aldeko Jaizkibia elkartearen proposamena izan zen lehendabizikoz horrelako gune bat eraikitzea. LPPk Lezoko plataformatik Pasaiako portura zuzenean joango den trenbidea eraikitzea aurreikusten du: "Eredu horrek aukera ematen du UIC zabalerako trenbide berri bat antolatzeko Lezoko plataformatik porturaino, egungo ADIF sarearen trazadurari jarraiki".

Azkenik, gaur egun Irungo geltokian egiten diren hainbat jarduera Lezon egitea aurreikusten du LPPk, "Irun erdialdea transformatzen laguntzeko elementu gisa".

IRUN

Irungo erdialdean Trenbide Espazio Berria izeneko eremua eraikitzeko asmoa jasotzen du LPPk, eta bertara iristeko autobidetik errepide bidezko gaitasun handiko lotune bat eraikitzea. Halaber, Irungo Hegoaldeko Saihesbidea eraikitzea eta Irungo Bentak auzotik Behobiarainoko errepide zatian noranzko bakoitzean hiru erreietara zabaltzea aurreikusten du, "Irun erdialdeko etorkizuneko lotuneak edo erdilotuneak sortuko duen trafiko berriaren inpaktua murrizteko".

Trenbide Espazio Berriarekin, Irun erdialdeko hiri ingurunearen birmoldaketa planteatzen du LPPk. Hala, egun Irunen dauden trenbide instalazioen eremuan honako hauen kokapena aurreikusten du: ADIF edo Renfe geltoki berria —aldirikoak, ibilbide luzekoak eta AHTa elkartuko dituena—, ETS edo Euskotreneko geltoki berriak —Donostiako metroaren egitasmoarekin lotuta—, autobus geltoki berria, Irungo geltokiaren eta aireportuaren arteko zuzeneko loturak eta gune komertzialak.

ZUBIETA

Zubietan aurreikusten diren hainbat egitasmoren baieztatzea dakar lurralde planak. Izan ere, bertan kokatzen ditu bai Gipuzkoako Foru Aldundiak egin asmo duen errauste planta —"Gipuzkoako hondakinak kudeatzeko zentroa" izena erabiltzen du—, bai kartzela berria eta baita Añarbeko sistema amaierako ur biltegi berria ere.

"Zubietako goialdeak, espazio erabilgarritasun handikoa izaki eta hirigintza okupaziorik eta landa jarduerarik gabe egonik, jarduera ekonomikoentzako lurzoru berriez gain, ezarpen berriko ekipamendu periferiko handiak hartzeko aukera eskaintzen du, hala nola Gipuzkoako hondakin solidoak tratatzeko instalazioa eta Gipuzkoako espetxe berria bertan ezartzeko", dio lurralde planak.

Hala, LPPk Arzabaletako eremua planteatzen du "etorkizuneko Gipuzkoako Hondakin Kudeaketa Zentroa" eraikitzeko toki "ideal eta eskuragarri" gisa. Espetxe berriari buruz, "interes orokorreko eta kokapen estrategikoko ekipamendu" gisa definitzen du, eta toki berean kokatzen du.

"Proiektu horiek sortzen dituzten faktore sinergikoak baliatuta", halaber, Zubietan "jarduera ekonomiko eta logistikoetarako poligono handi bat" eraikitzea aurreikusten du planak: "Eskualdeko izaerako eta sustapen publikoko poligono hori, 70 hektareakoa, zuzenean konektatuko da bide sare nagusiarekin". Ildo horretan, Oria (N-1) eta Txikierdi (N-634) artean errepide berria eraikitzea aurreikusten du LPPk.

URUMEA

Donostia, Astigarraga eta Hernani artean hedatzen den Urumea bailararen eremua "Donostia Erdialde eta Urumeako Hiri Talde" gisa definitzen du LPPk; eta bertan "etengabeko hirigune" bat eraiki eta "bere baitan guztizko hiri zati bat" bilakatzeko apustua egiten du. "Donostiako hiriaren hedapena izango da datozen urteetan emango den funtsezko eraldaketa urbanistiko bat, Amaratik Hernaniraino, Urumea bailaran barrena". Eremu horretan udalez gaindiko planifikazioa ezarri du LPPk, non lurralde planak udalek izan dezaketen edozein proiektu eta egitasmo baldintzatuko duen.

24.000 ETXEBIZITZA

Azpiegitura handiez gain, LPPk Donostia aldean eta Bidasoa Behean eraikiko diren etxebizitzen aurreikuspena egiten du. Guztira, 2030. urtea bitartean 24.000 etxebizitza berri eraikitzeko plangintza jasotzen du. Tartean daude Auditz-Akular (3.000 etxebizitza) eta Antondegiko (3.000 etxebizitza) operazioak, Donostian; 10.600 etxebizitza berri Irunen eta 3.100 etxe Hondarribian; eta 1.000 etxebizitza gehiago Zubietan. Bestalde, "bigarren etxebizitzaren eskaera espezifikoari dagokionez gerta daitekeen gorakadari erantzuteko, Donostiako erdialdean eta Hondarribian hazkunde erresidentzialaren aurreikuspenak areagotzea" eskatzen du.

Azpiegitura handien atalean, "azken urteetan ekonomiak izandako geldialdiari" egozten dio planak Pasaiako kanpoko portuaren eta Oiartzundik Irunerako autobide berriaren eraikuntza LPPtik kanpo utzi izana. Atzeraldiak, ordea, ez die beste hainbat azpiegitura lani eragingo. Aurretik aipatutakoez gain, Donostiako metroa, Andoainen Sorabilla eta Bazkardo arteko N-1aren ibilbide berria, Oiartzun bailaran errepide sarbide berri bat egitea edota A-8 autobidearen ohiko ibilbidean korapilo edo lotune berriak egitea Aritzetan, Loiolako Erriberan, Intxaurrondon, Auditz-Akularren eta Pontika-Loidin.

Aza 13, 20152015-11-16gipuzkoa, Iritzia0 0

Nazio foraleko migratzailea naiz

Mugaldean bizi izanda, eta nire herrialdean lanik aurkitzen ez dudanez, migratzaile bihurtuta nago eta ondoko herrialdera nabil lanean. Zortez, ez dut etxea laga behar izan, migrazio hori egunerokoa delako. Horregatik, muga egunean birritan zeharkatzen dut, joan-etorrian. Hori gertatzen zaigu migratzaile ekonomikooi, nahi baino gehiagotan pasa behar ditugula fronterak, ikusezinak badira ere.

Gure muga Schengen eremuan dago; beraz, mugimendu askatasuna bermatzen digu; baina ez da estatuen artekoa, ez dut pasaporterik aurkeztu behar igarotzeko, ez nortasun agiririk. Komunitate autonomoen artekoa ere ez da. Autonomia estatutu bera dugun herrialde biren gainean nabil etengabe. Nazio foral bateko taifen erreinuen arteko muga zeharkatzen dut lan egiteko.

Lurralde antolaketa hau zoramena da; nire iritziz, probintziakeria zentzugabea hain territorio txikian. Foralitate honek kaltea baino ez baitigu eragiten, batez ere naturalki probintziaz —bai, probintzia, ez dut lurralde historikoa idatzi nahi, demontre!— sarritan aldatzen dugunoi. Ez du ez hanka, ez buru.

A-8 autobidean dugu adibide garbia. Gipuzkoarra izanda, Gipuzkoarantz egingo banitu bidaiak, 35 euro ordainduko nuke tope hilean. Bizkaitarra banintz, ordea, eta Bizkairantz egingo banu, deskontua izango nuke. Baina gipuzkoar honek Bizkaiko herri bat duenez helburu, eta autopista bera erabili arren, ez dut ez deskontu ez toperik; kontrara, kontu korronte hustuketa. Berba batean, lapurreta egiten digute; ostea baita arantzel hori ezartzea, pertsona mugimendu librea beharko lukeen eremuan. Gainera, mugaldekoak zigortzen gaitu, hartu-eman naturalak ditugunok alderdi bien artean.

Badakit nazio forala eta aldundiak aldarrikatzen dituztenak ez daudela independentziaren alde, baina egunen batean lortuko bagenu, hori horrela geratuko litzateke? Jarraitu beharko genuke garraio-txartel bi izaten, bata ala bestea erabiltzeko bidaiaren arabera? Prezio desberdinekin? Tira, independentzia iritsi barik ere, burugabekeria hutsa da. Nahiago nuke nazio forala aldarrikatu beharrean, nazio florala —barkatu hitz joko erraza— aldarrikatuko balute; berdeago eta porlan gutxiagorekin izango litzateke, sikiera!

Dena den, herritarron dirutxoak edota erosotasuna garrantzitsuak izan arren, inork pentsatu du honek zelako eragina duen Autonomia Erkidegoan, Baskonian, Euskadin, Euskal Herrian, edo dena delakoan? Trinkotzeaz dihardut, sendotzeaz. Barne kohesiorako oztopoa eta enbarazua baino ez da. Harri bat gehiago naziogintzaren bidean. Txokokeria indartzen duelako; identitate hutsalak, oinarri gabekoak hauspotzen. Zoramen absolutua.

Era berean, konspiranoiko jarrita, galdetzen diot neure buruari zein interes ezkutu dauden proiektu ero honetan. Hori bultzatzen eta babesten dutenek zer duten kaskoan. Zer dela-eta desberdintasun arrazoi gabe horiek kilometro gutxitan? Erantzunak baino, galdera besterik ez dut.

Kontua da, horrela segituz gero, laster, Euskadi foral honetan check point-ak jarriko dizkigutela probintzien artean! Edo Bidasoan zegoen antzinako muga; txapel okerrak izan beharrean, mikelete eta foru poliziak. Karta berdea ere atera beharko dugu, eta kontrabandistak berpiztu! Tira, arantzelak pagatzen ditugu dagoeneko!

Barne mugek estutzeko baino ez dute balio, eta estutasunak ito baino ez du egiten!