GIPUZKOAKO HITZA

Pertsona askok pentsatzen dute ikusmena izaten den edo izaten ez den zerbait dela. Uste dute, gainera, ikusteko zailtasuna beti zuzen daitekeela betaurrekoen edo ebakuntzen bidez. Bada, Begisarek, Gipuzkoan erretinosi pigmentarioa dutenen elkarteak, erakutsarazi nahi du badagoela beste multzo bat. Multzo horretan sartzen dira ikusmen murriztua duten herritarrak. Oraingoz, inolako betaurreko, tratamendu edo ebakuntzarik ez dute asmatu horien ikusmen arazoak gainditzeko....

Bukatu dira Gipuzkoako 34. Eskolarteko Bertsolari Txapelketako kanporaketak. Zortzi bertsolari gazte hauek sailkatu dira 14 eta 18 urte bitarteko finalera: Eneko Araiztegi (Segura), Maider Arregi (Oñati), Jon Gurrutxaga eta Iñigo Ibañez (Azpeitia), Aratz Igartzabal (Gabiria), Paul Iruretagoiena (Ataun), Iraitz Mateo (Oiartzun) eta Amaia Urbieta (Zarautz). Finala Arrasateko Amaia Antzokian jokatuko dute, maiatzaren 25ean, 11:00etan.

Lehen aldiz, Gipuzkoako Bertso Eskolen Egunaren barruan egingo dute eskolarteko finala. Bertso eskolen egunaren helburua da Gipuzkoako bertso eskoletako gazteek elkar ezagutzea eta elkarrekin egun ederra pasatzea. Sarrerak www.bertsosarrerak.eu atarian eskura daitezke. Herri ugaritatik jarriko dituzte Arrasatera joateko autobusak. Aurrerago jakinaraziko dute ordutegia.

Goizez, finala jokatu ostean, bakoitzak bere etxetik eramandakoa bazkalduko dute. Arratsalderako, berriz, Txatxilipurdi elkarteak jolasak antolatu ditu. Iaz, Pasai Donibanen ospatu zuten bertso eskolen eguna, eta 200 gaztetxotik gora elkartu ziren.

14 urte artekoetan, bertso paperen lehiaketari eutsi diete. Aurten, ordea, ez dute egin bat-bateko lehiaketarik. Horren lekuan, saio didaktikoak antolatu dituzte. 14 eta 18 urte artekoan ere izan dira aldaketak. Orain arte, oholtza gainean jokatu izan dira kanporaketak; aurten, berriz, mahaiaren bueltan kantatu dute gazteek, afari baten ondoren. Finalerako gaiak prestatzeko ardura hainbat bertso eskoletako gaztetxoek izango dute Egoitz Aizpuru eta Inaxio Usarralde gai-jartzaileen laguntzarekin.

Egun, 170 kide inguru ditu Begisarek. 1997an sortu zuten erretinosi pigmentarioak eragindakoen Gipuzkoako elkartea, eta hiru helburu nagusi ditu: ikerketa bultzatzea, gaixotasuna duten herritarrei laguntza eskaintzea eta gizartea sentsibilizatzea.

Beste urte batez, Gabiriako Osinalde elkartea goraino beteta zela jokatu zuten lehengo larunbatean Osinalde bertso sariketako finala. Txapela ez zen Gabiriatik oso urrutira joan, Aitor Irastortza bertsolari zaldibiarrak irabazi baitzuen. Irastortzak 1...

Begisare elkarteak ekintza ugari antolatzen ditu erretinosi pigmentarioa zer den ezagutarazteko. Egun nagusia iraileko azken igandea izaten dute, orduan ospatzen baitute gaixotasunaren nazioarteko eguna. Iaz, ehundik gora lagun bildu ziren. Konoak ban...

Hondarribiko Herri Olinpiaden bigarren aroa hasi da. 1980ko hamarkadan herri horretako gazte talde batek abiatutako egitasmoak espero ez zuen arrakasta lortu zuen, herri bati arnasa eman zion. 1990eko hamarkadan, baina, itzali zuten zuzia. Eta aurten,...

Herritarrekin herrira dinamikaren barruan, Martin Garitano ahaldun nagusia Azkoitian egon da bertako udalaren eta herritarren kezka eta iritziak jasotzeko. Urrategi Alberdi alkateak gidatuta, Azkoitiko errealitatea eta herriko arazoak hurbilagotik eza...

Hondarribiko olinpiaden fenomenoari buruz bueltaka aritu gara azkenaldian, beste jende askoren artean, dokumentalaren gidoia egiten ari garenok ere. Gidoi berri baten premiak hainbat arazo aztertzera eraman gaitu, batez ere dokumentalaren hasierako funtsa jendea olinpiadetan parte hartzera animatzea baitzen, eta ikusi denez, sobera lortu da jada. Orain arteko gidoian hasierako olinpiadei buruzko nondik norakoak jakin eta duela 25 urteko Hondarribia nolakoa zen ere erakutsi nahi genuen, bere garaiko irudi, bideo eta dokumentuez eta bere garaiko parte hartzaileen elkarrizketez baliatuz. 1980 eta 1990eko hamarkadako Hondarribiko gizartearen testuingurua aztertzea, hain zuzen. Hondarribiko olinpiaden fenomenoa ez da kasualitatea, testuinguru baten kausalitatea baizik; Hondarribiko Herri Olinpiaden berpiztea krisi testuinguru bategatik etorri da.

Zerk mugitzen du jendea ez bada asperdurak edo beldurrak? Zerbait sortu nahi bada, lehenik eta behin norberak aspertuta egon behar du; asperturik ez bagaude, ez dugu sortzeko beharrik izango. Bestetik, jakina denez, beldurraren —eta min bortitz baten— aurrean hiru erreakzio ematen dira: lehena, shock-ean gelditzea (petrifikatua); bigarrena, ziztu bizian korrikan alde egitea; hirugarrena, organizatzea (arraroena).

Esan bezala, 1980ko hamarkadako eta egungo krisia konparatuta konturatu gara olinpiadak krisi garaian sortu eta berpiztu direla, bai Hondarribian eta baita beste herrietan ere. Hondarribian 1996an izan ziren azkenekoak. Jakina denez, 1990eko hamarkadan etorri zen suspertze ekonomikoa, egungo estafaren hazia: bi auto garajean, hipotekak 50 urtean ordaintzeko, ordenagailu berriak, telebista berriak... Batzuek diote belaunaldi aldaketa izan zela Hondarribiko aurreko olinpiaden desegitearen arrazoia. Beste arrazoi askoren artean bat besterik ez da. 1990eko hamarkadan saldu ziguten etorkizun fantastiko-faltsua ez al genuen gutako askok sinetsi? Geroa konponduta badaukagu, zertarako ezer sortu? Hamarkada horretan etorkizun oparoaren ilusioak beldurra poz bihurtu zuen, eta asperdura, entretenimendu hutsa.

2008ko krisiarekin gauza aldatu egin da. Egia da bizi garen tokian gutxiago sumatzen dela krisia, baina eskuina eta ezkerra identifikatzeko, bederen, gai gara… oraindik. Gazteok etorkizun latza daukagu. Europako Iparraldeak bahitu egin gaitu, eta gure herritik joatera behartu gaituzte. 1990eko hamarkadako ilusioa hautsi egin da, eta ez dago B planik. Shock-ean gaude.

Askok bere buruari galdetzen diote: Auschwitzeko espetxeratuek nolatan ez zuten iraultza egitea lortu? Borreroak askoz gutxiago ziren eta haiek milioiak! Edo Indian, adibidez, nolatan nekazariak ez dira biltzen eta miseriatik ateratzeko iraultza bat egiten? Bi kasuetan estrategia berbera da. Gizabanakoari gizaki egiten gaituen hori —nortasuna, sinbologia, ohiturak, gizalegea… giza eskubideak— ukatzen dizkigutenean, bizirik iraute hutsera kondenatzen gaituzte, kanibalismora hain zuzen. Ez gaitezen inozoak izan; horretara eraman nahi gaituzte. Hain latza dugu etorkizuna? Bai, ez badugu ezer egiten.

Ez dut esango olinpiadak herriaren iraultzaren seinale direla, ezta gutxiago ere. Olinpiadak sintoma bat besterik ez dira, seinale bat. Gaur egun, nortzuk hartzen dugu parte olinpiadetan? Unibertsitate eta batxilergoko ikasle asko dago, baina mugagabeko geldialdian dauden gazte asko ere bai. Olinpiada duintasunaren eta pozaren garrasia da: aspertuta eta beldurtuta izango gara, baina hemen gaude.

Sinesten dut egun batean hilen naizela, hutsean eroria, ezerezean amildua hauts bihurtuko naizela. Sinesten dut hartuko nauen lur horretatik landare berriak sortuko direla". Horrela mintzo zen Xabier Lete olerkaria. Poeta handia. Nik ere badakit gure ...

Aurreko olinpiadetako kide batek eta egungo Hondarribiko Gazte Asanbladako beste batek piztu zuten 2014ko Hondarribiko Herri Olinpiadei hasiera eman zien sua. Emakume baserritarrez jantzita sartu ziren Santiago kalean Xinboren Alkain (Hondarribia, 196...