gipuzkoa

[Urtekaria] 3.193 mokaduko menua
2016-12-232016-12-22Albisteak, gipuzkoa, Kultura

[Urtekaria] 3.193 mokaduko menua

Eider Goenaga Lizaso
Ez zen uste bezain distiratsu hasi Europako Kultur Hiriburutza, Donostian. Urtarrilaren 23ko inaugurazio ekitaldiak eta Hansel Cerezak sortutako Elkarbizitzaren Zubia ikuskizunak hotz utzi zituen ikusleetako asko.

“Umearen erantzunaz harritu egin gara, eta gure egokitzapenaz”
2016-12-162016-12-16Elkarrizketa, gipuzkoa

“Umearen erantzunaz harritu egin gara, eta gure egokitzapenaz”

Iñigo Terradillos

Babesa falta duten haurrak etxean hartzeko prest dauden familiak behar dira Gipuzkoan. 360 haur eta nerabe bizi dira egun harrera familietan, foru aldundiaren tutoretzapean, eta 60 inguru daude une honetan familia baten esperoan. Benetako besarkadak lelopean, harrera familia izateko pausoa emateko prest daudenak erakartzeko kanpaina bultzatzen ari dira. Josu Curielen familiak duela hiru urte eta erdi eman zuen pausoa. Lau hilabeteko haurra hartu zuten etxean, eta egun familiako beste kide bat da.

Nolatan erabaki zenuten harreran haur bat hartzea?

Aspalditik buruan genuen kontu bat zen. Ni irakaslea naiz, eta behin baino gehiagotan egokitu zait horrelako umeak nire ikasle izatea. Haien gurasoekin harremana nuen, eta iruditzen zitzaidan egiten zutena elkartasun aldetik egin daitekeen gauzarik handienetakoa dela. Batetik, umeak direlako, eta, bestetik, ume horien egoerak gogorrak direlako. Lagunak ere baditugu harrera etxeetan lan egiten dutenak, lan zoragarria egiten, eta pauso hori ematera animatzen gintuzten. Hirugarren arrazoia ere gehitu zitzaion horri guztiari azken erabakia hartzeko. Aitona nahiko txiroa zen baserri batekoa zen. Hamar anai-arreba ziren, eta seme-alabarik ez zuten beste baserri batera joan zen. Finean, nik hori irudikatu nuen gaur egungo harrera familien formularen modura: familiak arrazoi desberdinengatik ezin izan du haurraren kargu egin, eta beste familia bat bilatu behar izan da.

Duela hiru urte, pauso hori emateko unea zela ikusi zenuten.

Bai. Gure semea bagenuen ordurako, seme biologikoa. Egonkortasuna genuen, eta pausoa emateko unea zen. Foru aldundiak zabalduta kanpaina bat zegoen martxan, eta informazio hitzaldietara joan ginen. Prozesuan sartu ginen, erabat animatuta.

Nolakoa da harrera familia izateko prozesua?

Foru aldundiarekin harremanetan jarri ginen, eta bilera batera deitu gintuzten. Harrera zer den, harreraren eta adopzioaren arteko desberdintasuna, familia biologikoa eta erakundea daudela tartean... Horien inguruko azalpenak eman zizkiguten, eta, bete beharreko dokumentazioa aurkeztuta, egokitasun balorazioa egiten dizute, zure etxea, familia eta abar ezagutzeko. Horren amaieran esaten dizute gai zaren edo ez. Prozesu horretan zuk ere lehentasunak jarri behar dituzu, haurraren adinaren inguruan, esaterako. Taldetxo batean sartzen zaituzte, eta, zuk markatutako profilak eta haur batenak bat egiten dutenean eta egoki ikusten badute, zurekin harremanetan jartzen dira.

Horrela egokitu zitzaizuen lau hilabeteko haurra.

Guk 4 urteko semea izanik, ikusi genuen jaioberriak ere hartzeko prest geundela, eta haiek ere ikusi zuten ez zela gomendagarria gure semea baino helduagoa zen haur bat hartzea, eta, ondorioz, lau hilabete zituen ume bat proposatu ziguten. Inolako zalantzarik gabe, baiezkoa eman genuen.

Hasiera nolakoa izan zen?

Egokitzapen prozesu bat dago. Hasieran, ordu batzuk ematen ditu familian, pixkana ohitzen joateko. Baina, hain txikia izanik, errazagoa da. Esaterako, 5-6 urteko haur batekin beste egokitzapen bat behar da. Ikusi behar da haur horrek zer bizi izan duen, aurretik harrera familia batean egon den, arazo edo zailtasun bereziak ote dituen bizi izan duenarengatik... Umeak ez du familia ezagutzen, eta konfiantza hartuz joan beharko du.

Haurraren inguruko zer informazio jasotzen du harrera familiak?

Baiezkoa eman ostean, bere informazio guztia jasotzen dugu, hau da, zein den bere familia biologikoaren egoera, zergatik dagoen egoera horretan, harrerarena behin-behinekoa edo behin betikoa ote den. Gainera, erlazio oso estua daukagu familiekin harremana duen Lauka psikologia zentroarekin. Haiek ere jarraipena egiten digute. Hasieran, ia astero etortzen dira; gero, hamabostean behin eta hilero.

Edozein zailtasun izanik ere, beraz, harrera familiak babestuta sentitzen dira.

Bai, izugarri. Gure kasuan, ez dugu inolako zailtasunik izan umearekin, baina, beste kasuetan, zailtasunak atzematen badira, laguntzeko eta aholkuak emateko hor dituzu. Ez duzu inoiz zeure burua bakarrik ikusten.

Harreran duzuen umeak nola ikusten zaituzte?

Berarentzat, gu bere aita eta ama gara. Kontuan hartu behar da lau hilabete zituenetik dagoela gurekin. Hori bai, bere familia biologikoa ere hor dago, eta guk etengabe aipatzen diogu hori. Egoera normal-normal bizitzea nahi dugu, bi aita eta bi ama dauzkala, eta izenen bitartez bereizten dugu. Gaur egun, gainera, familia eredu askotarikoak nahiko onartuta daude, eta, aniztasun horretan, gurea beste eredu bat da. Aurreko batean esan zidan berak bi ama dituela bere lagun baten moduan. Lagun horren gurasoak bi emakume homosexual dira, eta eredu hori berearekin identifikatu zuen. Polita izan zen.

Gaur egun, bi haur biologiko dituzue. Nolako harremana dute haurrek euren artean?

Gure etxean ez da inolako bereizketarik egiten. Helduenak 7 urte ditu, eta txikienak urtebete egingo du. Anai-arreben arteko harreman logikoa dute, maitasun eta liskar guztiekin. Oso harreman sanoa.

Seme-alabak izanda errazagoa al da harrera familia izatea?

Denetarik ikusten da. Guk seme-alabak izanik guztia beste modu batera planteatu dugu. Omar ez da soilik gure bikotean txertatu, baizik eta familia osoan.

Familia biologikoarekin zer harreman dute haurrek?

Kasuan kasuko egoera desberdina da. Printzipioz, bisitak aurreikusita egoten dira. Gure semeak, esaterako, baditu bisitak bere familia biologikoarekin, eta erregulartasunez egiten ditu. Gustura joaten da, eta gustura bueltatzen da.

Familia harrerek izaten dute familia biologikoarekin harremana?

Normalean ez da izaten, ez delako beharrezko ikusten. Gure kasuan, izan genuen une batean, betiere, aldundiaren baimenarekin. Urtebetetze batekin lotua izan zen. Oso egokia izan zen. Baina normalean ez da izaten.

Zentro batean egon edo harrera familia batean egon, aldea nabaria izango da haurrarentzat.

Bertako profesionalei meriturik kendu gabe, familiaren goxotasuna dago batetik. Bestetik, umeek erreferentziazko pertsonak behar dituzte, eta hori zentroek ezin diete eman.

Une honetan hainbat ume badira familia baten esperoan. Zuen esperientziatik zer nabarmenduko zenioke familia bati harrera familia izatera animatzeko?

Azpimarratuko nuke guraso rol zabaldua zer den ikasi dudala. Hau guztia nola kudeatuko genuen beldur ginen: haurrak nola hartuko gintuen, beste familia bat tartean egonda... Eta, umearen erantzunaz harritu egin gara, eta gure egokitzapenaz. Ez nuke esango erraza denik, badakidalako batez ere hasierak ez direla xamurrak izaten. Oso polita da ikustea familiak egiten duen ekarpenak zer eragin positibo duen umearengan, eta umeak ere izugarri ematen dizu. Gure familian beste oreka bat, beste zerbait eman digu. Bestetik, nabarmenduko nuke edozein arazo izanik ez zarela inoiz bakarrik sentitzen.

2016-12-162016-12-15gipuzkoa

Anarkistak, bitan isilduak

Eider Goenaga Lizaso

CNTko kidea eta 1936ko gerrako miliziano anarkista izan zen Jose Landa, Ioseba Landa (Ibarra, 1988) historialariaren aitona. 3-4 urte zituenean hil zitzaion aitona, eta etxean informazio gutxi zuten hark gerran egindakoaz; beraz, zorra kitatzeko asmoz-edo, aitonaren eta, oro har, euskal miliziano anarkisten pistari jarraitzea erabaki zuen bilobak. Bartzelonan, Historia Garaikidea ikasten ari zela, gaiari buruzko tesina egin zuen. "CNTren urteurrena izan zen 2011n, eta Bartzelonan gaia pil-pilean zegoen. Han pisu handia izan zuten anarkistek, eta hemen zer gertatu zen ikertzea pentsatu nuen".

Hariari tiraka, ondorio nagusi bat atera zuen Landak: anarkistek Gipuzkoako frontean izandako garrantzia ez da inoiz aitortua izan, eta historiografia ofizialean ia ezerezean gelditu da haien ekarpena. CNTko anarkistak galtzaileen bandoan zeudelako izan ziren isilduak, baina, era berean, garaituei buruzko historian ere ia ezkutuan gelditu zen haien jarduna. Bi bider isilduak, beraz. Herenegun, Tolosan, Ixilduen Oihartzunak, 1936-2016 jardunaldietan, hitzaldia eman zuen Ioseba Landak gaiari buruz.

Anarkistak gerran aritu zirela bai, baina haiek egindakoak, haien aldarrikapenak eta haien lorpenak ezkutuan gelditu direla nabarmendu du Landak, eta, ondorioz, gatazkaren izaera soziala ere ezkutatu dela. "Anarkistak ez ziren hemen ezerezetik azaldu, hemengo jendea zen, lehendik ere bazuten presentzia, eta bazituzten aldarrikapenak. Aitonaren arrebak kontatu zidan aitonari eta bere anaiari jertse gorri-beltzak egin zizkiela —CNTren koloreak—, eta kolore horiek eramaten zirela azaldu zidan. Beasaindik, adibidez, [hangoa zen aitona] 40 miliziano anarkista aritu ziren gerran; ez da gutxiesteko kopurua". Anarkisten garrantzia azaltzeko gerraurrera, Errepublikaren garaira jo du Landak. "Anarkistak kritikoak ziren Errepublikarekin. Egitura politiko berriak ez zuen lortu herritarren gosea eta miseria amaitzea, langileen zapalkuntza gelditzea; erreformak oso mantso zetozen, herritarren egoera larriegia zen horien zain egoteko, eta jarrera intsurrekzionista bat zuten. Errepresioa pairatu zuten Errepublikaren aldetik ere, baina jende askoren gogoa ordezkatzen zuten".

Donostia "salbatu" zuten

Landaren esanetan, Gipuzkoan CNTko anarkistak eta UGTkoak izan ziren estatu kolpearen kontra mobilizatzen lehenak. Uztailaren 19an, greba orokorrera deitu zuten. "Eta, uztailaren 22an, EAJkoak Loiolako basilikan bildu eta faxisten altxamenduaren aurrean zein jarrera hartu eztabaidatzen ari ziren bitartean, Loiolako kuarteletik Donostia hartzeko asmoz ateratako militar eskuindarrei aurre egin zieten anarkistek". Felix Likiniano, Kasilda Hernaez eta Manuel Chiapuso zeuden tartean.

Anarkistak Urbieta eta Larramendi kaleen artean zeuden, haien egoitzaren inguruan, eta eurek lortu zuten kolpistak geldiaraztea. "Fernando Sasiain Donostiako alkate errepublikanoak berak onartu zuen anarkisten balentria, batailaren ostean. 'CNTk salbatu du Donostia', esan zuen. Donostiako udal musika banda ere A las barricadas joz atera zen kalera. Eta hori, Ategorrietako sarraskia tarteko, CNTkoen eta agintari errepublikanoen harremanak onak ez izanik". Izan ere, tokiko agintari errepublikanoek Pasaiako arrantzaleen eta haien senideen protesta baten kontrako oldarraldia agindu zuten 1931n, Ategorrietan. Anarkisten arabera, 24 lagun hil zituzten; iturri ofizialen arabera, sei.

Urbieta kalean izaniko jarrerak, Landaren arabera, jende gehiago erakarri zuen anarkisten aldera. "Hasiera horretan haiek izan ziren kolpeari erantzuten lehenengotarikoak".

Aiako Harrian

Gipuzkoako Defentsa Batzordeko kide bai, baina Eusko Jaurlaritzako kide ez zen izan CNT. "Ez zuen denborarik eman". Eusko Gudarostean, ordea, aritu ziren. Landak nabarmendu duenez, baina, EAJk Errepublikaren zilegitasunaren alde mobilizatzea erabaki zuenerako, ezkerreko alderdi eta sindikatuek hamaika borroka egin zituzten. Haren esanetan, CNT izan zen jarrera defentsibo hutsetik ofentsibara pasatzea proposatu zuen bakarra. "Faxistak iristeko zain egon beharrean, abuztuaren hasieran Aiako Harrira joan ziren anarkistak, Likiniano buru zela Loiolako kuartelean bereganatutako armekin, Bidaso ingurutik zetozen erreketeei aurre hartzera". Ez zuten lortu, eta handik Irun defendatzera jaitsi ziren miliziano anarkistak.

Irunek borroka gogorrak eta hilabeteko bonbardaketak sufritu zituela azaldu du Landak, eta hura erori zenean, irailaren 4an, anarkistek Iruni su eman ziotela jasotzen dute historia liburuek. "Egia da, eta haiek aitortu zuten gasolina bota zutela hainbat tokitan; ez zieten ezer utzi nahi kolpistei, baina Irun suntsituta zegoen ordurako. Kontua da historiografia ofizialean anarkistei buruz irudi hori gelditu dela: anarkista kaotikoek armak lapurtzen zituztela, Irun erre zutela, frontetik etxera itzultzen zirela lotara, ez zutela antolakuntzarik... Eta anarkistek hori baino gehiago egin zuten. Kontua da EAJk arrisku bezala ikusten zituela anarkistak, eta bando berean aritu arren harremanak ez ziren onak". Landaren ustez, horrek eragina du historiografian anarkistez gelditu den irudian.

Irungoaren ostean, anarkisten bost zutabeak Eusko Gudarostearen parte izan ziren; Intxortetan borrokatu ziren, eta Bilbon, ondoren. "EAJren Santoñako traizioaren ondoren ere, euskal anarkistek borrokan jarraitu zuten".

Distantziarik gabeko instantzia
2016-12-162016-12-15Albisteak, Asteko Gaiak, gipuzkoa, Gizartea

Distantziarik gabeko instantzia

Maite Alustiza

"Gertakizunak preskribatuta daude, eta Espainiako Amnistiaren Legea dela-eta ezin da ikertu". Argudio horiek maiz errepikatzen dira 36ko gerrako eta frankismoko hilketak ikertzeko kereilak atzera botatzerakoan. Arrazoibide horiekin egin berri dute topo Angel Otaegiren senideek: Azpeitiko Auzitegiak ez du tramiterako onartu haren hilketa ikertzeko kereila kriminala. "Horrelakoak argudiatzen dituztenean ez dira muinera sartu ere egiten, ez dute krimena kategorizatzen", esan du Xabier Erauskinek, Frankismoaren Krimenen Aurkako Kereilaren Euskal Plataformako kideak.

2016-12-162016-12-15gipuzkoa

Beste azoka batzuk

Azkoitia

Beningo haurrentzat janaria. Azkoitiko Gazteak eta Garapena gobernuz kanpoko erakundeak Beningo haurrentzako janaria bilduko du. Floreaga ikastetxean jasoko dute janaria, abenduaren 22ra arte, eta baita herriko hainbat dendaren atarian ere, gaur eta bihar. Galtzen ez diren gaiak bilduko dituzte: arroza, pasta, dilistak, babarrunak...

Aretxabaleta

Greziara eta Saharara bidaltzeko jostailuak. Jostailu bat, irribarre bat kanpainaren barruan, Greziako eta Saharako kanpamentuetan dauden haurrei bidaltzeko jostailuak jasoko dituzte gaur 17:00etatik 19:30era eta bihar 11:00etatik 13:00era, herriko plazan. Egoera onean dauden jostailuak eskatu dituzte, eta izan daitezela pilarik gabekoak. Ume bakoitzarentzat opari bat jasotzea da antolatzaileen nahia —Guraso Foroa, udala, Algara ludoteka eta Hiruatx elkartea—.

Arrasate

Bigarren eskuko arroparen azoka. Arrasateko Gaztetxeak antolatuta, bihar, egun osoan, bigarren eskuko arroparen azoka egingo dute Biteri plazan.

Ia herri guztietan

Martuteneko presoentzat.

Espetxe Pastoraltzakoak Martuteneko kartzelako presoentzako hainbat gauza biltzen ari dira herrietako parrokietan. Hilaren 19ra arte jasoko dituzte. Honako hauek eskatzen dituzte: artilezko txanoak, gizon eta emakumeentzako barruko arropa berria, txankletak eta kirol oinetakoak (emakumezkoentzat 37-40 eta gizonezkoentzat 41-44 zenbaki artekoak), galtzerdiak, azazkalak moztekoak, tabako gorria eta metxeroak, turroi biguna, eta gutun azalak eta zigiluak. Jasotako materiala Eguberri bezperan banatuko dute presoen artean.

Orio

Jostailuak trukatzeko aukera. Herrio Natur Taldeak antolatuta, erabilitako jostailuak trukatzeko azoka egingo dute igandean, 10:30etik 14:30era, herriko plazan. Eguraldi txarra egingo balu, pilotalekuan jarriko lukete postua. Gaur arratsaldean jostailuak biltzen ariko dira Herrio taldekoak: Zaragueta eskolan, 16:00etatik 17:00etara; eta Orioko Ikastolan, 16:30etik 17:30era. Bihar, berriz, herriko plazan bilduko dituzte jostailuak, 17:00etatik 19:00etara. Herrio Natur Taldeko kideek jakinarazi dute jostailuek osorik egon behar dutela, eta egoera onean, "norberari hartzea gustatuko litzaiokeen moduan".

Soraluze

Bigarren eskuko azoka solidarioa. Soraluze BHI ikastetxeak antolatuta, V. Bigarren Eskuko Azoka Solidarioa egingo dute bihar goizean, herriko Plaza Zaharrean. Azokan ateratzen duten dirua Alboan gobernuz kanpoko erakundearentzat izango da.

Tolosa

Bigarren eskuko eta truke azoka. Ana Yurd elkarteak antolatuta, bihar, bigarren eskuko azoka eta truke azoka egingo dituzte, Berdura plazan, 16:30etik 19:30era. Hilero egiten dute, hirugarren larunbatean.

Usurbil

Erabilitako jostailuen merkatua. Hitz-Aho Udarregi ikastolako Guraso Elkartearen ekimenez, bihar, 11:00etatik 13:00era, erabilitako jostailuen 10. azoka egingo dute frontoian. Gaur, 17:00etatik 19:00etara azokarako materiala biltzen ariko dira Sutegiko aretoan. Materiala musu-truk emango dute herritarrek; trukean, nahi izanez gero, txartel bat jasoko dute, azoka egunean beste zerbaitengatik aldatzeko. Jostailuen truke azoka.

Zarautz

Opari trukeen merkatua. Zarauzko Kale Hezitzaileak taldeak antolatuta, Gabonetarako opari trukeen merkatua egingo dute gaur, 17:00etatik 19:00etara, Lege Zaharren enparantzan.

Bigarren eskuko azoka. Igandean, egun guztian, bigarren eskuko azoka egingo dute Lege Zaharren enparantzan. Erabilitako liburuak, CDak, DVDak eta biniloak eskuratzeko aukera izango da han.

Erosteko beste era bat
2016-12-162016-12-15Albisteak, gipuzkoa, Gizartea

Erosteko beste era bat

Aitziber Arzallus
Kaleak argiz josita, dendetako erakusleihoak sekula baino apainago, postontzian ia egunero katalogo berriren bat, eta telebistako iragarki tarteetan jostailuak eta kolonia garestiak nagusi.

“Euskal makilari Hegoaldeko erakundeen babesa falta zaio”
2016-12-162016-12-15Albisteak, gipuzkoa, Kultura

“Euskal makilari Hegoaldeko erakundeen babesa falta zaio”

Ikerne Zarate

Euskal makila tradizionalak egiten dituen Hego Euskal Herriko artisau bakarra da Beñat Alberdi. Irungo Lapitz auzoko tailerrean aritu direnen hirugarren belaunaldikoa da. Tailugilea zen aitona, eta, ondoren, osaba eta aita hasi ziren makilak egiten. Erreleboa hartuta, argi du euskal makilak Hegoaldean ez duela Iparraldean duen erakundeen babesa.

Plazak geratzen dira oraindik
2016-12-162016-12-15Albisteak, gipuzkoa, Gizartea, Kultura

Plazak geratzen dira oraindik

Maite Alustiza

Hamaikagarrenez, kultura eta politika garaikidearen adierazpenak ikuspegi feminista batetik lantzen dihardu Feministaldiak. Aurtengoak helburu konkretuago bat ere badauka: plaza hartzea, "historikoki emakume zein beste gorputz disidenteei ukatutako gunea izan delako". Astelehenaz geroztik, Tabakaleran egiten ari dira kultura feministaren jaialdia, eta igandera bitarte beste zenbait ekintza egingo dituzte, #Plaza leloaren bueltan.

2016-12-162016-12-15gipuzkoa

Feministaldia: egitaraua

Tabakaleran egingo dituzte asteburuko jarduera guztiak Feministaldian, bihar gaueko festa izan ezik. Honako hau da egitaraua:

Gaur

18:30ean, Z aretoan. Hitzaldia Ibai Atutxarekin: Desira normatiboak eta bestelako desirak Euskal Herrian. Adibideak 1950etik hona.

20:00etan, Zinema 1 aretoan. Film laburrak: Gelen Jeletonen bideo aukeraketa. Muestra Mostra: archivo mutante de zines hechos por trans, lesbianas y mujeres; Leelatu#1 eta Leelatu#2.

Bihar

12:00etan, Z aretoan. Hitzaldia: Esaldien kutsadura, Mertxe Trancherekin.

13:00ean, Z aretoan. Hitzaldia: Emakumeek barre eginarazten dutenean, Isabel Francekin.

18:00etan, Z aretoan. Ikus-entzunezko emanaldia eta zuzendariarekin solasaldia: Iratxe Fresnedaren Irrintziaren oihartzunak. Zine erbestealdiak. EHUko Berdintasunerako Zuzendaritzarekin elkarlanean antolatuta.

19:30ean, Z aretoan. Mahai ingurua eta backstage feminista Christina Rosenvingerekin: Fanzine Bulbasaur eta Christina Rosenvinge elkarrizketan.

22:00etan, Guardetxean. Festa: Christina Rosenvinge, DJ Miau eta DJ Gurebesta.

Igandean

19:00etan, Zinema 1 aretoan. Salut les Cubains (Agnes Varda); Ella (Theodor Christensen); Iré a Santiago (Sara Gomez); Y tenemos sabor (Sara Gomez).