Gizartea

Biztanleriaren erdia gaindituko da

Biztanleriaren erdia gaindituko da

Eider Goenaga Lizaso

Goierri, Debagoiena eta Azpeitia lehenengo; Tolosaldea, Oiartzualdea, Hernani eta Astigarraga gero; eta, igandean, Debabarrena, Urola Kosta, Lasarte-Oria, Usurbil eta Zubieta. Gure Esku Dago dinamikaren herri galdeketek ia Gipuzkoa osoa hartua izango dute igande gaua iristerako —Donostia, Aia, Mendaro, Irun, Hondarribia, Andoain, Urnieta eta Beizama falta dira—. Orain arte egindako herri galdeketetan 16 urtetik gorako 246.484 herritarrek izan dute botoa emateko eskubidea (66.461ek bozkatu dute, eta %27ko parte hartzea izan da, batez beste). Etzi beste 116.505 herritar daude deituta botoa ematera; orotara, 362.989 herritar —azken hauteskundeetan Gipuzkoako errolda 581.000 biztanlekoa izan zen—.

Ahaztu ezin diren emazteak

Ahaztu ezin diren emazteak

Ane Olaizola

Lehen lerroan gizonezkoak borrokatu baziren ere, haren ondorioak ez zituzten gizonezkoek soilik sufritu 1936ko gerran. Gipuzkoako Foru Aldundiaren arabera, frankistek Gipuzkoan 750 pertsona beren herrietatik bortxaz kanporatu zituzten 1937an, eta gehienak emakumeak eta umeak izan ziren. Emakume askok deserrira joan behar izan zuten halabeharrez, seme-alaba txikiak besoetan hartuta edo haiek herrian utzita. Zaila da kopuru zehatza jakitea, baina, Azkoitian, 65 bat lagun bidali zituzten herritik: besteak beste, Tere Larrarren familia. Haren ama, Luisa Oruesagasti, izan zen Azkoititik kanporatu zuten lehen emakumeetako bat, eta alabak ondo gogoan ditu garai latz hartan bizi izan zituztenak.

“Haur gaixoei laguntzeko ehun kilometro egitea ez da ezer”

“Haur gaixoei laguntzeko ehun kilometro egitea ez da ezer”

Imanol Saiz

Azken bi urteotako erronketako batean, Arkaitz Erice Kalu-k (Lezo, 1978) ehun kilometro egin ditu korrika, eta, bestean, 24 orduz ibili da korrika gelditu gabe. Ildo horri segika, Ametsen Bidea aldarrikapen martxa antolatu du hilaren 27rako, Juneren Hegoak eta Markelen Irria elkarteekin elkarlanean. 120 kilometroko ibilbidea egingo du Mutrikutik Lezora, Hondarribitik barrena. Egun horretarako ekitaldi mordoa prestatu dute Lezon, eta gaixotasun arraroak dituzten haurrei bideratuko diete lortutako dirua.

Irudimena, jolas bihurtuta

Irudimena, jolas bihurtuta

Unai Zubeldia
Kaleko jarleku bat eta zinta puska bat lurrean, horra tenis zelai bat; azpia kendu diogun fruta kaxa bat kaleko seinale bati lotu, eta horra saski bat; erosketetarako bi orga eta zinta puska bat, horra futbol zelai bat". Irudimenarekin jolas egitea, horixe da Gipuzkoa Active Hacking egitasmoaren funtsa.

[Herriz herri] Mutiloa. Natura eta patxada eskura

[Herriz herri] Mutiloa. Natura eta patxada eskura

Loinaz Agirre

Azkenaldian, Mutiloako Lurpe zabortegian Gipuzkoako hiri hondakinak hartzeko erabakiak eta albisteak ezagun egin du Goierriko 250 biztanleko herri hori. Hori baino askoz gehiago da, ordea, Mutiloa. "Naturaz inguratutakoa, lasaia, baketsua, patxada handikoa...", hitz horiekin deskribatu du herria Iñaki Ugalde alkateak. Nekazari giroko herria bada ere, hirigunetik gertu dago Mutiloa, N-1 errepidetik hamar minutura baitago.

Trenak hankamotz, 15 hilez

Trenak hankamotz, 15 hilez

Eider Goenaga Lizaso

Astelehena da, lanera itzultzeko garaia, Aste Santuko oporren ondorena. Horietako bat da Jaione Lapaza. "Banekien aldaketak zeudela Renfen, eta, umeak oporretan zeudenez, joan den astean autoz egin nuen lanerako bidea. Nik uste nuen bizpahiru eguneko kontua zela, baina, antza denez, luze joko du". Ez dago oker. Hamabost hilabete iraungo baitute trenbide sareko obrek Irun eta Errenteria artean.

Ama bakar izateaz “harro”

Ama bakar izateaz “harro”

Maialen Etxaniz
Ama bakarreko gero eta familia gehiago dago gaur egun. Halaber, guraso bakarreko familien %82tan emakumea da familiaburua. Hala ere, batzuen ustez, ama bakarreko familia eredua oraindik ez dago onartuta gizartean. Uste hori du Nazaret Rosado gasteiztarrak, BG Ama Bakarreko Familien Elkarteko kideak.

Estatistiken izenean, alertak

Estatistiken izenean, alertak

Unai Zubeldia

Alerta egoera, alerta-aurreko egoera eta egoera normala. Urtegiek egunero igaro behar izaten dute azterketa zehatza. "Baina lehen argazkia besterik ez da izaten hori", zehaztu du Josetxo Saizar Gipuzkoako Ur Kontsortzioko teknikariak. "Une jakin bateko zenbaki hotzak izaten dira horiek; ez daukate beste dimentsiorik". Horregatik ageri zen joan den astelehenean Lareoko urtegia, Ataunen, alerta egoeran. "Egun horretan urtegiak daukan ur kopurua aztertu, eta batez besteko historikoarekin alderatzen delako datu hori".

Kontzientziari zimiko

Kontzientziari zimiko

Olatz Mitxelena
Errealitatearekin zerikusia dauka hemen ikusiko duzun guztiak". Hala dio mezuak, eta horixe irakurriko du Pasaian egunotan ikus daitekeen erakusketara biltzen denak. Gipuzkoako Caritasek 50. urteurrena bete du, eta erakusketa ibiltaria antolatu du mende erdiko ibilbidea ospatzeko.

Angulak bakarrik falta dira

Angulak bakarrik falta dira

Unai Zubeldia

Gaur egun garena garai batean izan ginenaren ondorio dela jabetzea da gure nahia". Herriaren historiari lekua egitea, alegia. Zumaia, betidanik, "itsasoari begira" egon izan dela azaldu du Antton Garikano Zumaiako institutuko zuzendariak. "Sekulako ondarea eduki dugu. Baina azken 30-40 urteotan itsasoari bizkarra eman izan diogu askotan". Zumaiarraren hitzetan, "zabarkeria" horrek desegin du historiaren puska handi bat; baina herriaren iraganetik zati txiki bat berreskuratzea erabaki zuen institutuko irakasle eta ikasle talde batek. DBHko 3. mailako zazpi ikasle aritu dira angulatarako erabiltzen zen txanela ontzi tradizionala berritzen, eta martxoaren 31n uretaratu zuten.