Grupo Oarso TaldeaPepe Rei ElkarteaFracking EzAHT GeldituELALABESKUGT EuskadiSteilasCGTHiruEzker AnitzaEH BilduAhal DuguEquo
Bidegi sozietateak 845 milioi euroko zorra dauka, baina, aldundiak adierazi berri duenez, ez du "inolako arazorik" finantza konpromisoei aurre egiteko. Joan den astean Gipuzkoako Batzar Nagusietan hitz egin zuen Aintzane Oiarbide Bide Azpiegituretako ...
Bost puntu ditu Gidari elkarteak plazaratu duen manifestuak:1. "Gipuzkoako Foru Aldundiak 2014ko azaroan eta 2015eko maiatzean bi kereila sartu zituen Azpeitiko epaitegian, AP-1 autobideko egindako obretan ustez 30 milioi eurotik gorako desbiderake...
Maite Alustiza
Bidegi auziko bi kereilek zabalik jarraitzen dute. Salaketak orain bi agintaldiko jardunari lotuta daude, eta biak Gipuzkoako Foru Aldundiak jarri zituen joan den agintaldian —Bilduren esku zegoenean—. Kereila horien arabera, 30 milioi euro pasakoa da sozietate publikoko ustezko iruzurra. Uste horiek argitzeko, herritar talde batek Gidari elkartea aurkeztu zuen otsailean, ikerketa "azken muturreraino" eramateko. Auzian zer gertatu den jakin nahi du elkarteak, eta, horretan laguntzeko, akusazio gisa aurkeztu da bi kereiletan, Azpeitiko auzitegian —Bidegiren egoitza Zarautzen dagoenez, auzitegi horri dagokio ikerketa egitea—. Gidari elkarteko kide Amaia Zabaletak azaldu duenez, ordea, dagoeneko lehendabiziko "oztopo garrantzitsuarekin" egin dute topo: akusazio gisa aritu ahal izateko, 100.000 euroko bermea eskatu diote elkarteari —auzi bakoitzeko 50.000 euro—. Gidariko kideentzat "onartezina" da neurria, eta helegiteak aurkeztu dituzte epailearen erabakiaren aurka.
"Bidegabekeria hau" konpontzea espero dute Gidariko kideek, epaileak helegiteak onartuta. Gutxienez bermeak gutxitzea eta auzian "herritarren interesen alde" egin ahal izatea galdegin dute: "Ez da ulergarria irabazi asmorik gabeko elkarte bati horrelako dirutza eskatzea, eta, are gutxiago, auzia jada martxan dagoela kontuan hartuta". Era berean, fiskalak hartutako jarrera nabarmendu du Zabaletak: "Fiskala ere bermea jartzearen aurka azaldu da, ulertu duelako bidezkoa dela herri akusazio hau aurrera eraman ahal izatea, eta espero dugu oraingoan epaileek ere gauza bera ondorioztatzea, epaileek ere fiskalaren bide bera hartzea".
Helegiteen erantzunaren zain daude elkarteko kideak, baina, bien bitartean, kontu korronte zenbaki bat ireki dute ezar diezaieken bermeei "guztion artean" aurre egiten laguntzeko, auzia ikertu gabe gera ez dadin: "Auzi honetan herritarren dirua dago jokoan, herritarren 30 milioi euro, eta onartezina da herritarrei ikerketa horren berri izateko oztopoak ezartzea".
Diputazioak jarritako bi kereiletan bi delitu aipatzen dira: diru publikoa oker erabiltzea eta agiriak faltsutzea. Dirutan, ustezko iruzurra 30 milioirena da orotara —lehenengo kereilan 13,7 milioirena eta bigarrenean 17,1 milioirena—; eta epaileak bost lagun inputatu zituen —tartean daude Bidegiko zuzendari tekniko ohi Agustin Zugasti eta obretako enpresetako kideak—. Horiez gain, epaileak lekukotasuna ematera deitu zituen Markel Olano ahaldun nagusia eta Eneko Goia Donostiako alkatea —orain bi agintaldi ere ahaldun nagusi zen Olano, eta Bide Azpiegituretako diputatu Goia—.
Bide judizialetik jarraitzearekin batera, Gidari elkarteak gaia gizarteratu nahi du, eta horretan ari da. Gidarirentzat "funtsezkoa" da gizarte eragileekin lan egitea; hori dela eta, bilerak hasi ditu: "Argi dugu gai hau gizarteratu egin behar dela, herritarrek jakin behar dutela zer gertatu den kasu honetan, eta, horregatik, lehen urrats gisa hainbat gizarte eragilerekin bilera sorta hasi dugu". Auziari buruzko azalpenak emateaz gain, eragileen babesa eta atxikimendua ere jaso nahi izan dute; dagoeneko haien manifestuarekin bat egin dute hainbat alderdik, taldek eta sindikatuk. "Auzi honek herritarrei eragiten die zuzen-zuzenean, eta uste dugu eragileek badutela zeresana".
Maite Alustiza
Eskualde "sendoak" ditu Gipuzkoak, baina haien barruan desoreka "handiak" daude herri txikien eta handien artean. Herri txikiek eta landa eremukoek zailtasunak dituzte, besteak beste Internet sare egoki bat izateko. Desoreka horiei aurre egin nahi die Gipuzkoako Diputazioak, eta, horretarako, 25 milioi euroko diru saila jarri du Landagipuzkoa+ programarako. Markel Olano ahaldun nagusiak azaldu duenez, Gipuzkoako herritar guztiek oinarrian "pareko bizi kalitatea" izatea da helburua. Asmoa bikoitza da: biztanleriari eustea batetik, eta landa eremuak "erakargarri eta lehiakor" egitea bestetik. Joan den ostiralean eman zieten planaren berri herrietako ordezkari eta eragileei, Albizturren.
Lau neurri biltzen ditu egitasmoak, bi ataletan banatuta. Planaren lehen atala 2.500 biztanle baino gutxiago dituzten Gipuzkoako 48 udalerrientzat da. Horren barruan, bi ekintza egingo dituzte: zuntz optikoa jartzea eta sustapen ekonomikoko "proiektu estrategikoak" garatzea.
Ainhoa Aizpuru Ekonomia Sustapeneko diputatuak ziurtatu du legealdi honetan iritsiko dela zuntz optikoa 48 herriguneetara —baita herri horietako beste auzo batzuetara ere—. Neurri horrekin, informazio eta komunikazio teknologien garapena herriguneetara eraman nahi du aldundiak: "Udalerri horietako bizilagunei zerbitzu bat eskaintzeaz gain, jarduera ekonomikoarekin ere guztiz lotuta dago".
Proiektu estrategikoei dagokienez, berriz, herri txikietan aktibitate ekonomikoa bultzatu nahi dutenei babesa ematea biltzen du foru aldundiaren programak. Hortaz, 48 udalerrietan dauden edo egon daitezkeen egitasmo "lehiakorrenak eta erakargarrienak" diruz lagunduko dituzte. Toki bakoitzean herriko ordezkariekin adostuko dute zein proiektutara bideratu laguntza hori.
Egitasmoaren bigarren atalarekin, landa eremuetan antzemandako "gabeziei" erantzun nahi die diputazioak. Bi izango dira lan lerroak: baserri bideak konpontzea, eta argindar sarea berritzeko plana.
Lurraldeko landa eremu guztiak sartzen dira planaren bigarren atal horretan, ez soilik 2.500 biztanle baino gutxiagoko 48 herriak. Aizpururentzat, baserri bideak berritzea "ezinbesteko inbertsioa" da baserritarren bizi kalitatea bermatzeko. Azaldu duenez, Gipuzkoan ia 3.400 kilometro baserri bide daude, eta gehienak "gaizki" daude. Une honetan egoeraren argazkia eta balorazio ekonomikoa egiten ari da diputazioa, baina, aurreikusi duenez, gutxienez 1.500 kilometrotan egingo dituzte hobekuntzak.
Baserri bideak txukuntzeaz gain, landa eremuetako sare elektrikoak dituen arazoei irtenbidea eman asmo die diputazioak. Aizpuruk esan duenez, Gipuzkoako sare elektrikoa 1990. urte inguruan jarri zen martxan: "Orain, kontagailu digitalekin-eta, zaharkituta geratu da. Potentzia igoerarekin edo ustiapen hazkundearekin izen emate gehiago egin diren neurrian, beharrei ez zaie egokiro erantzun".
Hori hala, "modernoagoa" izango den eta "ahalmen handiagoa" edukiko duen sare bat osatu nahi dute; diputatuak ziurtatu du legealdi bukaerarako jarrita egongo direla 37 transformadore berri, eta "kilometro ugaritan" lineak berrituko dituztela.
Txikien garrantzia
Programaren berri ematean, Olanok nabarmendu du herri txikiek Gipuzkoan duten garrantzia. Haren arabera, "Gipuzkoako nortasunaren oinarrietako bat" dira, eta Gipuzkoa "lehiakorra, adimentsua, orekatua eta sortzailea izan dadin, ezinbestekoa da herri txiki eta eskualde indartsuak izatea".
O. M.
Sancho Rodriguez (Irun, 1974) Surfilmfestibal zinema jaialdiaren zuzendaria da, eta Art Ride III erakusketaren produkzio arduraduna. Ez du zalantzarik Wheels & Waves jaialdiko erakusketetan ikus daitezkeen bildumek merezi dutela, eta sinetsit...
Olatz Mitxelena
Gurpilak eta olatuak. Moto zaharrak, artea, skate, surfa....Vintage kulturaren zaleak zorioneko dira, Wheels & Waves jaialdian bete-betean murgilduta. 2010ean sortu zutenetik, Miarritzen izan du egoitza nagusia jaialdiak, eta, asteazkenaz geroztik, ehundik gora karpa zabalik dira han. Horrez gain, surf txapelketa egiten ari dira Milady hondartzan, eta, hondartza ondoan, skate parke bat atondu dute jaialdirako propio. Urtetik urtera, baina, hedatzen eta handitzen ari da jaialdia, eta, duela bi urtetik, Jaizkibel mendia motozaleen topaleku izan da Punk's Peak lasterketari esker. Aurten, beste urrats bat egin, eta Gipuzkoako beste hainbat tokitara hedatu da jaia, igandera bitarte.
Beste bi egoitza topatu ditu jaialdiak: Pasaian bat, eta Donostian beste bat. Lasarteko hipodromoan egin dute aurten lehenbizikoz El Rollo izeneko flat track lasterketa —herenegun, derrapatzeen, hautsaren eta ezinezko maniobren maitaleen gozagarri izan zen—. Pasaian, Art Ride III erakusketa zabalik da gaurtik igandera arte, Trintxerpeko Ziriza etxean. Marka ezagunenetako motoak ikusteko aukera izango da egunotan: BMW, Royal Enfield, Yamaha, Deus... Guztira, 40tik gora ibilgailu, bi, hiru eta lau gurpilekoak; eta, horiez gain, objektu bitxiak, surf oholak, argazki ugari eta ikus-entzunezkoen emanaldiak.
Antzinako ibilgailuen erakusketa osatzeko, nazioarteko zenbait artistak beren lanak zintzilikatu dituzte Trintxerpeko bakailao fabrika izandakoan. Guztira, hamabi artistak hartuko dute parte Art Ride erakusketan; tartean, Nuts ilustratzaile japoniarra, Jay Nelson surflari eta artista plastikoa, amerikar eta custom estetikan espezializatutako Larry Nieheus argazkilaria eta 1999. urtean Espainiako Argazkilaritza Sari Nagusia jaso zuen Alberto Garcia-Alix. Art Ride III erakusketa 11:00etatik 21:00etara egongo da zabalik, etenik gabe. Sarrerak 5 euro balio du.
Algortako (Getxo, Bizkaia) skate parkearen gaineko historia ezagutarazteko argitaratu berri duten La Kantera lana ere aurkeztuko dute Zirian, erakusketa txiki baten bidez. Argazkiak, kartelak, skate taulak, marrazkiak... askotariko materiala bildu dute Europako bowl enblematikoenetako baten historia ezagutarazteko asmoz.
Pasaiako erakusketak patxadarako aukera eskainiko badu, Jaizkibel mendia adrenalina zaleen topaleku izango da gaur, 11:00etan. 128 motorzalek parte hartuko dute lasterketan, lau kategoriatan, motoen antzinatasunaren arabera sailkatuta. Lasterketa garai bateko paradorearen inguruan izango da, 14:00etatik 17:00etara. Lasterketa aurretik, baina, Jaizkibel ingurua bisitatuko dute motozaleek, horretarako propio antolatutako zeharkaldian. Lasterketak bukatuta, Hondarribira jaitsiko dira, 20:00 aldera. San Pedro eta Butroi pasealekuan aparkatuko dituzte moto guztiak.
Eider Goenaga Lizaso
Ur azpian, arnasa egiten lagunduko dizun inolako tresnarik gabe, ahal bezain beste eustea. Geldirik edo mugitzen; ur azaleran igerian edo itsasoan ahal bezainbeste jaitsiz; hegalekin edo hegalik gabe; igerilekuan edo itsasoan... Ha...
Imanol Garcia Landa
Gipuzkoako herri txikienetakoa da Baliarrain—148 biztanle zituen iaz—. Herritar kopuru txikia izateak ere eragina izango zuen azken udal hauteskundeetan izan zuten egoera berezian. 2015eko maiatzean izan ziren udal hauteskundeak, eta ez zen zerrendarik aurkeztu. Abenduan, berriro egin ziren, Espainiako Kongresurako hauteskundeekin batera, eta, haietarako, herritarrek osatutako zerrenda bat aurkeztu zuten.
Sei hilabete daramatza, beraz, udal talde berriak Baliarrain kudeatzen. Olatz Iriarte dago alkate, eta gogora ekarri du prozesu hori guztia nola izan zen: "Hasieran, pixka bat urruti ikusten nuen gaia. Ez zen udal zerrendarik atera, eta horrek Martzelino Dorronsoro alkate ohiari tristura handia eragin zion, berak egindako lanak segidarik ez zuelako izan. Gero, beste sei hilabete horietan, talde txiki bat egitea lortu genuen herrian izan zen prozesu baten inguruan. Talde horren buru neroni atera nintzen, alkate izango zena. Ezustekoa izan zen, ez baikenekien zein izango zen. Azkenean, herria aurrera ateratzeko gogoz sartu ginen". Udalgintzarekin lotuta, egun berezia izan zuen herriak orain gutxi, hogei urtez alkate izan den Dorronsorori omenaldia egin baitzioten. "Egun polita izan zen", azaldu du Iriartek. "Herritar talde bat hasi ginen elkartzen, hogei urte pasatu ondoren esker oneko omenaldi bat egitea ikusten genuelako". Maiatzaren 1ean herritar ugari biltzen dira txekor jatea egiteko, eta egun hori aprobetxatu zuten "ekitaldi xumea" egiteko. "Martzelinok eskertu zuen, eta asko gustatu zitzaion".
Azken sei hilabeteen balantzea egitean, Iriartek beste herrien martxarekin alderatu du: "Gu sei hilabete beranduago sartu ginen, eta leku hartze hori beranduago izan dugu". Balantze positiboa egin du. "Hori bai, denbora behar da. Ikasteko asko balio du, eta herriak nola funtzionatzen duen jakiteko beharrezkoa da, ikusten delako bakoitzak zer lan dituen eta zer eginbehar dauden. Asko erakutsiko digun prozesu bat izango da".
Udal taldean dauden bost kideetatik lau berriak dira eginkizun horretan, eta sei hilabete hauetan beren burua "kokatzen" saiatu dira. Iriartek azaldu duenez, "gauza asko entzuten dira herritar gisa, baina, gero, udal taldean zaudenean, ikusten duzu nola funtzionatzen duen".
Zerrenda aurkezterakoan, herritarren parte hartzea eskatu zuten udalaren jarduera aurrera eramateko. "Aurreko legealdian bazeuden martxan kultura eta hirigintza batzordeak, eta horiek mantentzen dira. Herritarrek parte hartzen dute, eta horrek erabakiak hartzea errazten dizu, batzordeetan azaltzen baitituzu gauzak. Herriko jende ezberdinak parte hartzen du". Bestelako batzordeak ere badaude; festetakoa, adibidez. "Denetan, bakoitzak lan pixka bat egiten du, eta betiere errazagoa da gauzak aurrera ateratzea".
Herrirako bidea zabaltzea
Proiektu jakinei dagokienez, alkateak dio egitasmoak lantzen ari direla diru laguntzak iritsi ahala. "Orain, baserrietako bideak konpontzeko diru laguntzak atera dira, eta eskaera bat egina dago". Beraien lana, orokorrean hartuta, "dauden gauzak txukun mantentzea" dela gaineratu du.
Aurreko legealdietatik datorren proiektuetako bat herrira doan bidea zabaltzea da. "Proiektua hor dago, mahai gainean. Diputazioko errepideen departamentuan dago proiektua, baina oraindik zintzilik, sartu ginenean bezalaxe. Ez da inongo aurrerapenik egin. Beraiek esan behar dituzten gauzak dira, azkenean. Guk herriko kontuak lotuak ditugu, lursail batzuk jan egingo dituelako, eta hori hitz egina dugu jabeekin. Orain, aldunditik eman behar dute pausoa". Hori horrela, oraindik ezin dute zehaztu lanak noiz hasiko diren.
Ibiur urtegia inguratzen duen bidea konpontzeko proiektua ere mahai gainean du Baliarraingo Udalak. "Bidea nahiko gaizki dago; luiziek hondatu egin dute", esan du Iriartek. "Oraindik ez da ezer egin, bata besteari pilota pasatzen ari da, eta guri herri gisa interesgarria iruditzen zaigu bide horiek txukun izatea". Kontuak aurrera doazen arren, "mantso" doaz: "Gu bakarrik ez gara horrekin aurrera joan behar dutenak".
Urtegiko inguruarekin lotuta, bada beste proiektu bat: Abaltzisketako Larraitz auzora doan bidea txukundu eta seinaleztatzea. "Azkenean, jendea erakartzeko zerbitzuak dira. Herriari bizitza ematen dioten gauzak atera behar dira aurrera".
Hori da, hain justu, Baliarrain bezalako herri txiki baten erronka nagusietakoa, Iriartek dioenez: "Herria hiltzen ez uztea, herriak aurrera jarraitzea, bizirik mantentzea". Eta gaineratu du bide horretan hainbat zerbitzu izatea garrantzitsua dela; tartean, haur eskola: "Egun, haur asko daude Baliarrainen, eta haurreskola izatea garrantzitsua da. Jaiotza batzuk ere izango dira aurten, eta horrekin pozik gaude, beharrezkoa baita herriari bizia emateko".
