Unai Zubeldia
Hilabete iraungo du hurrengo Hamabostaldiak. Egutegia jolasean hasten da tarteka, eta, Donostiako Jazzaldiari jarraipena emanda, irailaren 1era arte 90 emanalditik gora izango dira Gipuzkoako hiriburuan eta Euskal Herriko beste hainbat herri eta txokotan. Mitoak eta tradizioak izango ditu oinarri Donostiako 79. Musika Hamabostaldiak, eta, tartean, Pablo Sorozabal Donostiako konpositorea omenduko dute, hura hil zela 30 urte bete diren honetan.
Leire Narbaiza
Euskal Herri atlantikoan kostalde eta barrualdearen arteko muga nahiko difusoa da. Jakina, Idiazabal edota Leintz-Gatzagakoa izanda, zalantza gutxi egon liteke. Baina gauzak aldatu egiten dira kilometro batzuk iparrera eginez gero. Baiona edo Bilbo barrualdea dira? Kontua da gure imajinarioan itsasoan bertan dauden herriak direla kostaldea. Hamar kilometro barnera eginez gero, barrualdetzat dugu herria. Horrek sekulako nahasteak eragiten dizkigu eguraldi iragarpena entzutean, adibidez. "Kostaldean fresko egingo du, baina barrualdean bero". Errenteria/Orereta edo Eibarkoa izanda, zer jantzi behar dut, mahuka luzea ala laburra? Badaezpada, mahuka motza txaketa arintxo batekin...
Erik Gartzia Egaña
Facebookera igotako argazki baten bitartez hasi zuten ikerketa. Eneko del Amo ingurumen zientzialariak Aiako Harria parke naturaleko pago motz baten argazkia jarri zuen bertan, eta Josu Narbarte historialariak erantzun zion zuhaitz hori ez zela naturala. Izan ere, goraka hazten dira pagoak, eta pago motzak, berriz, gizakiak manipulatu izan ditu historian zehar, gero bertatik lehengaiak ateratzeko: ontzigintzarako, ikazkintzarako, etxebizitzak egiteko... Adar eta adabaki pila bat dituzte, eta zabalak dira enborrak. Abiapuntu horri helduta, mendi ondareari buruzko ikerketa egiten ari dira Oiartzungo erabilera publikoko lurretan, garai batean herri lurrak izena zeukaten horietan. Parke natural baten barruan daude gaur egun, Aiako Harria parke naturalean, hain zuzen ere, eta bilakaera historiko baten emaitza dira gune horiek.
Leitzarango bailara babestea, berreskuratzea eta hari balioa ematea. Helburu horrekin hasi zen lanean Burdina taldea, eta errota, karobi, burdinola eta gotorleku asko berreskuratu ditu ordutik. Boluntarioekin aritzen dira lanean, eta meatzaritzarekin, nekazaritzarekin eta abeltzaintzarekin zerikusia daukaten elementuak ere berreskuratu izan dituzte. Ez da berria Aranzadi elkartearen eta Burdina taldearen arteko harremana, baina lotura indartu egin...
Rebeka Calvo
XVIII. mendearen hasieran ohikoak ziren baserrien ondoko karobiak. Ia guztiek zeukaten bat, karea erabiltzen baitzuten baserriak zuritzeko, ukuiluak desinfektatzeko, soroetan ongarri gisa erabiltzeko, zomorroak uxatzeko eta ganaduaren zauriak sendatzeko.
Unai Zubeldia
Gozogileak eduki dezakeen gaitzik larrienetakoa dauka Ramon Serrasek (Zarautz, 1943): diabetikoa da. "Berandu jakinarazi zidaten, behintzat, eta gozo-gozo bizi izandakoa naiz", aitortu du. Aitaren afizioari segika hasi zen argazkiak ateratzen, eta 100.000 argazkitik gora dauzka ordenagailuan. Nazioarteko sari asko irabazitakoa da. "Ehundik gora", zehaztu du. Baina barru-barrura iritsi zaio azkena: Zarauzko Udalak uztailaren 31n, 75 urte beteko dituen egunean, emango dion Kultur Merezimenduaren Domina.
Honako hauek dira Gipuzkoako hondartzetako sorosleen eskaera nagusiak: Soldata igoera. Euren soldata gutxienez igerilekuetako sorosleekin parekatzea eskatzen dute. Hondartzetakoek mila euroren bueltan kobratzen dute; igerilekuetakoak, berriz, 1.500-1.600 euro inguruan ibiltzen direla dio ELAk. Ordutegia. Hilabetean hamar orduko hamazazpi egun lan egin behar dituzte sorosleek, baina astean 39 ordukoa da euren kontratua: beraz, hamalau ordu gehiago...
Eider Goenaga Lizaso
Grebara deitu dute Gipuzkoako hondartzetako sorosleek. Astelehenean egin zuten batzarra, eta, ikusita urte osoan euren lan baldintzak hobetzeko egindako esfortzuak ez duela etekinik eman, uztailaren 29an, 30ean eta 31n greba egitea erabaki zuten.
Eider Goenaga Lizaso
Berdea, horia edo gorria izan daiteke txartela. Berdeak azterketa gainditu dela esan nahi du, eta lau urte barru arte ez dela berriro pasatu behar; horiarekin, bi urteko epea dago ebaluatzaileek ikusi dituzten puntu ilunak konpontzeko; eta, txartel gorriarekin, kalera. Unescoren Munduko Geoparkeen izendapena duten guneek lau urtean behin pasatu behar dute azterketa hori, izendapenari eutsi nahi badiote; joan den astean egokitu zitzaion txanda Euskal Kostaldeko Geoparkeari. Asier Hilario geoparkeko zuzendari zientifikoak dioenez, aztertzaileak gustura gelditu ziren hemen ikusitakoarekin, eta ez du uste duela lau urteko txartel berdea berresteko arazorik izango dutenik.
Beñat Alberdi
Udalek diru laguntza bidez sustatzen dituzte herritarren hamaika ekimen, musika talde bati diskoa grabatzeko sosak ematetik hasi, eta mendi ibilaldiak antolatzen laguntzeraino. Herriz herri bertsuak izaten dira dinamikak: epea zabaldu, proposamenak jaso eta baldintzak betetzen dituztenei eman. Zirrara metodologiarekin, ordea, muinera jo nahi izan dute Sinnple eta Elhuyar aholkularitzek.
